Opuscula selecta

391쪽

VI OFFICIUM DE FESTO CORPORIS CHRISTI

AD MANDATUM

Urbanus Papaci V, Pontificatu suscept0, instituit sulemnitatem corp0ris Christi eum pr0eessi0nibus, et octavis a cunctis fidelibus celebrari, pro quibus indulgentias maxima concessit, ejusque fucium ex veteris testamenti figuris per Divum Th0mam Aquinat censuit esse siendum. Η0 idem habetur in ejusdem Beati Th0mae legenda, et in pluribus aliis chroni eis, videlicet, Pt0loimaei Lucensis, Beati Ant0nini Archiepiscopi 0rentini, et alibi. Hi t etiam pr0batum sui in Ap0St0lico C0nSistorio, in praesentia Doni. Ράpae L rhani V dum de Translatione corporis ejusdem Doet 0ris . Thomae tractaretur, qu0d sui ann Domini 3 9. Et tune ejus c0rpus sanctissinium ad 0nveniunt Tolosanum ordinis Praedicatorum translatum fuit. Nam ab ejus obitu elici usque ad illud tempus, in m0na Steri Fossae-Novae sub deposito acuerat. Et quia ad instantiam R0mani Pontilicis illud sit ejum die tavit, ideo secundum m0rem R0mani Curiae ipSum comp0Suit.

IX FESTO CORPORl CHRlSTI AD PRlMAS VESPERAS Inliph. Sac0rdos in aeternum Chri Stu Dominus Secundum ordinem Melchisedech, panem et vinum obtulit. Psol. Dixit D0m InuS. Anti su Mis strat0 et mi Sericors Dominus escam dedit limen tibus su in memoriam suorum mirabilium. Psul m. Confiteb0r. Antiph. Calicorii Salutari accipiam, et Sacrificab0 hostiam laudis. Psul. Credidi.

Antiph. Sicut novellae olivarum ecclesiae filii sint in circuitumstia Sae Domini. Psului. Beati omne S.

Antip. Qui pacem p0ni sine ecclesiae, frumenti adipe satia ι

392쪽

CAPITULUM

Dominus Jesus, in qua 110ct tradebatur, accepit panem, et gratia agens fr0git, et dixit occipite et manducate. 0c Stc0rpu meum, quod pro V0bi tradetur. Resp. De grati3 S. Re8p. 0m quidam fecit cinnam magnam, et misit Ser Vum Suum hora caenae dicere invitatis, ut venirent : Quia parata Sunt

omnia.

Vers. Venite, 0 medite panem meum, et bibite vinum meum, qu id miscui vobis. Quia Gloria. Quia .

HYMNUS

Pange, lingua, gl0ri0Si C0rp0ri mySterium, Sanguinisque preti0si Quem in mundi pretium Fructus ventri gen0r0Si Rex effudit Gentium Ν0bis datus, nobis natuSEx intacta Virgine,

Et in mundo on VerS3tu S, Spars Verbi semine, Sui m0ras inc0latu SMir clausit 0rdine. In supremae Od te Cinnae, Recumbens cum si 'atribu S,

Obsurvata lege plene Cibis in legalibuS,Cibum turbae du0denae

S dat suis manibu S. Verbum caro, panem strum Verbo carnem esticit Fitque sanguis Clari Sti merum . Et si sensus deficit Λ firmandum c0 Sincerum,S0la fides sulficit.

393쪽

VI. - OFFICIUM DE FESTO GORPORIS HuisT1 370 Tantum ergo Sacram stratum Veneremur cernui

Et antiquum documentum Novo cedat ritui Prae*tet sidus Supplementum Sensum defectui. G0nit 0ri, Genitoque Laus t ubi lati0, Salus 40nor, Virtu quoque

Sit et benedictio Pr0 cedenti ab ulr0queC0mpur sit laudati0. Amen. Vers. Pansem de caelo praestitisti eis. Resp. Omne delectamentum in Se habentem. Ad aqui sicut. Antiph. O quam Suavis est, D0mine Spiritu tuus, qui ut dulcedi item tuam in illos dem0nstrares, pane suavi SSim de coelo praeStit 0, Suriente reples b0nis, fastidios0s divites dimittis

ORATIO

Deus qui n0bis sub Sacrament mirabili passionis tuae memoriam reliqui Sti, tribue, quaesumus, ita no corp0ri et Sanguinis tui sacra mysteria Venerari, ut redemptionis tuae fructum in nobis jugiter sentiamus, Qui vivi S, etc. Id C0mplet Antiph. Mi Serere.

Psal. Cum invocarem, cum caete/uS.

Ad nune dimittis. Auliph. Alleluia. Λlle Panis quem ego dedero, Alle caro mea est pro mundi vita .rall. All. Ad Muttitiuus Invitato Chri , tum regem adoreinu dominantem gentibus, Qui se manducantibus dat Spiritus pinguedinem. Psal. Venite.

HYMNUS

sacris s0lemniis uncta sint gaudia,

394쪽

Qtua Christus creditur agnum et Zyma Dedisse si a tribus, juxta legitima Priscis indulta patribu S. Post agnum typicum expleti epulis, Corpus Dominicum datum discipulis, Sic totum omnibus, qu0d 0 tum Singulis, Rus fatemur manibu S. Dedit fragilibus c0rporis serculum, D sdit sit tristibus sanguini pyculum, Dicens occipit quod trado vasculum, Omnes ex eo bibite. Sic sacrificium istud instituit, Cujus sticium committi v luitS0lis presbyteris, quibus Sic congruit Ut Sumant, et dent aeteri S. Panis angelicus sit panis h0minum Dat panis caelicus figuris terminum O res mirabilis manducat Dominum

Pauper, Servii S, et humilis. Te, trina Deita unaque, 0 ScimuS, Si n0 tu visita, sicut te c0limus Per tuas semitas duc nos quo tendimu S, Ad luc0m quam inhabita S. Amen. In prim nocturno, Antiph. Fructum Salutiferum gustandum dedit Dominus m0rti Suae temp0re. Psul Beatu Vir.

Antiph. Λ fructu frumenti, et vini multiplicati, fideles in aes

Christi requieScunt. Psalm. Cum invoc3rem. Antiph C0mua unione calicis, quo Deus ipse Sumitur, n0 Vilu-l0rum Sanguine congregavit no Dominus.

Vers. Panem caeli dedit eis. Resp. Panem Angelorum manducavit homo.

immensa divinae largitatis beneficia exhibita p0pulo Claristiano inaestimabilem ei conserunt dignitatem. Neque enim est, aut uit

395쪽

VI. - OFFICIUM DE FESTO CORPORIS HRIsT1 381 aliquando tam grandis ali 0, quae habeat De0s appr0pinquantegsibi, sicut adest nobis Detis noster Unig0nitus si quidem Dei filius suae divinitatis volens n0A Sse participes, naturam nostr 3m assumpsit, ut homines Deo sae eret faelus li0m0. Et hoc in Supor quod de n0stro assum pSit, tollim nobis c0 nihili ad salutem. Corpus namque Suum Dr no Stra rec0nciliati 0 ne in arca crucis h0g-tiam obtulit Deo Patri. Sanguinem Suum sudit in pretium simul et lavacrum, ut redempti a miserabili Servitute, a peccati sim ni

bus mundaremur.

Resp. Immolabit haedum multitudo filiorum Israel ad vesperam Paschae. Et edent carne S, et Zymo pane S. Vers Pascha 09trum imm0latu est Christus, itaque epulemur in azymis sinceritatis, et veritatis. Et edent.

LECTIO II.

Ut autem tanti beneficii jugis in nobis maneret memoria, cor pus suum in cibum, et 3nguinem Suum in p0lum sub specie panis et vini sumenuum delibus dereliquit. O preti0sum et admirandum c0nvivium, Saluti serum, et om n Suavitate repletum. Quid enim h0 convivi preli 0 Siti e S Se 90teSt, in quo non carnes vitulorum et hirc0rum, ut olim in lege, Sed n0bi Sumendus pro-p0nitur Christus verus Deus. Quid hoc Sacramento mirabilius In ipso nam uue panis et Vinum in Chri Sti corpus et sanguinem substantialiter convertuntur. Ide0Que Chri8lus Deus, i 0mo perfectus, Sub modici panis et in Specie continetur. Resp. Comedetis carnes, et Saturabimini panibus. Iste est panis, quem sedit vobis D0 minus ad vescendum. Vers. Non Moyses dedit v0bi panem de caelo, Sed pater meus dat vobis panem de caelo verum ΙSte.

LECTIO III.

Manducatur itaque a fidelibus, Sed minime laceratur, quin imo diviso Sacramento integer Sub qualibet divisionis particula perseverat. Accidentia autem me subjecto in eodem Subsistunt, ubsides locum habeat, dum visibile invisibiliter sumitur aliena specio occultatum, et en Su a deceptione reddantur immunes, qui de accidentibus judicant sibi n0tis. Nullum etiam Sacramentum est isto salubrius, quo purgantur peccata, Virtute augentur, et mens

396쪽

382 TROMAE AQUINA TIS OPUSCULA omnium spiritualium charismatum abundantia impinguatur Oilar-tur in Ecclesia pro vivis et mortuis, ut 0mnibus pr0 Sit, qu0d est pro Salute omnium institutum. Resp. Respexit Elias ad caput Suum subcineritium panem,

qui Surgen comedit et bibit, et ambulavit in sortitudine cibi

illius usque ad montem Dei. Vers. Si manducaverit ex h0 pane, Vive in aeternum. Et ambulavit Gl0ria. Sque. In secundo Metur Antiph. Memor sit Dominus sacrificii n0stri, et holoe austum n0strum pingue fiat. Psal. Exaudiat. Antiph. Paratur nobis mensa D0mini adversus omn0 qui tribu

lant O S.

Psalm. 0minus regit. Antiph. In voce exultati0nis res0nenti putantes in men Sal0mini. Psal. Quemadmodum. Vers Cibavit e08 ex adipe frumenti. Resp. Et de petra melle saturavit OS.

LECTIO IV.

Suavitat0m denique hujus Sacramenti nullus exprimere suill-cit, per qu0 Spirituali dulcedo in Suo flante gustatur, et rec0litur memoria illius, quam in sua passione Christus m0nstravit, excellentissimae charitatis Unde ut arctius hujusm0di charitatis immensita fidelium cordibus insiguretur, in ultima caena quando Pascha cum discipulis celebrat trangiturus serat de h0 mundo ad Patrem, hoc Sacramentum instituit tanquam passionis suae m0m0riale perenne, gurarum veterum impletivum, miracul0rum ab ip30 actorum maximum, et de sua c0ntristatis absentia Sol alium Singulare reliquit. Resp. Panis quom go dabo caro ρ est pro mundi vita litigabant ergo hid'3i dicentes : hi 0 modo p0test hic n0bis dare carnem Suam ad mandueandum Vers. Locutus est populus contra Dominum : Anima n0Stranauseat super cibo isto levis Simo. Qu0 mod0.

LECTI V.

C0nvenit itaque devoti0ni fidelium 30l0mniter recolere inglituli 0nem tam a tuli lari, tam quo mirabilis Sacramenti, ut ineffa-

397쪽

VI. - OFFICIUM DE FESTO AEORPORIS cunisTI 383bilem m0dum divinae praesentiae in Sacramento visibili veneremur, et laudetur DA 0tentia, quae in Sacram qnto e0dem t0t mirabilia pseratur ne non et de lam salubri tamque Suavi benefici exS0lvantur De gratiarum debitae actiones Ierum et Si in die coenae, quando Sacramentum praedictum n0scitur in Stitutum, inter mi Ssarum solemnia de institutione ipsius specialis menti liabeatur, tolum lamen residuum jusillae diei sticium ad Christi pasSionem pertinet, circa cujus ven0ration0m Ecclesia illo tempore ccupatur. Ut autem integro celebritatis ossici instituti0nem lanti aera menti recoleret pl0bs id lium, Romanus Ponti lex Urbanus IV, hujus aera menti devotione affectus, pie statuit praesulae institutionis memoriam prima quinta seria post clavas Pentecostes a cunctis si delibus celebrari, ut qui per totum anni circulum h0 Sacrament utimur ad salutem, Cus instituti0nem illo tempore specialiter recolamus, quo Spiritus Sanctus corda discipul0rum edocuit ad plene c0gn0scenda hujus mysteria aera menti. Nam et in eodem tempore coepit h0 Sacramentum a sidelibus frequentari.

Resp. oenantibus illis accepit Iesus panem, i 0nedixit ac fregit, deditque discipulis Suis, et ait occipite, et comedit se, Hoc

Vers. Dixerunt viri tabernaeuli mei: Quis et de carnibus ejus ut saturemur Accipite.

LECTIO VI.

Ut aut0m praedicta quinta seria, et per octavas Sequ0ntes us salutaris instituti0nis honorificentius agatur mem0ria, et s0lemnitas de h0 celebrior habeatur, l0 eo distributionum materialium, quae in Ecclegiis cathedralibus largiuntur existentibus horis canonicis n0cturni pariterque diurn I S, praesulus R0manus Ponti sex eis qui hujusm0di horis in ii ac s0lemnitate p0rsonaliter in Ecclesiis interfuerint, stipendia spiritualia postolica largi ti0ne conc0ssit, quatenu per haec fideles ad tanti lagii delubrita tem avidius et c0pio Sus e0nvunirent. Omnibus igitur vere poenitentibus, et conse8sis, qui matutinali officio hujus sest praes0nlia litor in Ecclesia ubi celebrabitur aderunt, centum dies qui Vero Missae, 0tid0m. Illis autem qui interfuerint in primis ipsius es livesperis, similiter centum. Qui vero in secundis, totidem Eis

398쪽

runt me iis, pro qualibet ipSarum quadraginta. Illis vero qui per ipsius lasti octavas in matutinalibu vespertinis Migvae ac horarum praedictarum ossiciis praesentes extiterint singulis diebus et avarii in ipsarum c0ntum dies de injunctis sibi paenitentiis stlaxand0 indulgentiam tribuit perpetui temporibus duraturam. Re . Accipit Jesus calicem p08l quam coenavit distens mi calix n0vum testamen lum est in me Sanguine, H0 sacite in meam

commemorationem.

Vers. Me muria mem0 er0 et 3b8Scet in me animam sta H0e. Gl0ria. Hoc . In tertio oelit r. Antiph. Introibo ad Altare Dei, sumam Christum qui renovat juventutem meam. Psalm Judieam Deu S. Autiph. Cibavit nos D0minus ex adipe frumenti, et de p0tra melle saturavit OS. Psalm Exultate Deo. Antiph. Ex altari tuo, Domine, Christum Sumimus, in quem

Psalm. Quam dilecta. Vers. Educas panem de terra. Resp. Et vinum laetificet cor hominis.

LECTIO VII

SECUNDUM JOANNEM. In illo temp0re, dixit Jesus di Scipuli Suis et turbis Judae0rum :Caro mea vere est cibu8, et Sangui meu Vere est potus. Et reliqua.

HOMILIA BEATI AUGUSTINI EPISCOPI

Cum enim cibo et p0t id appetant h0mines, ut non esuriant, neque sitiant, h0 veraciter n0n praeStat ni Si iste cibus et p0tus, qui e03, a quibus Sumitur, imm0rtales et incorruptibiles facit, id est ipsa s0cietas Sanct 0rum, ubi pa erit et unitas plena atque persecta Propterea quippe, Sicut ante nos intellexernn homines Dei, Dominus n0ster esu Christus corpus et Sanguinem suum in eis rebus commendavit, quae ad unum aliquid rediguntur. Ex multi namque grani unu pani conficitur, et ex multis racemi Suinum conssuit.

399쪽

VI. AEFFIcIUM DE FESTO CORPORI AERRIsTI 385 Resp. Qui manducat meam carnem, et bibit meum Sanguinem, in me manet, et ego in illo. Vers. Non est alia natio tam grandis, quae habeat De0 appropinquantes sibi, sicut Deus noster adest n0bis. In me.

LECTIO VIII.

Denique jam exp0nit qu0m0d id sat ti0d 0quitur, et quid

sit manducare corpus ejus, et Sanguinem bibere. Qui manducat meam carnem, et bibit meum Sanguinem in me manet, et ego in eo. Η0c est ergo manducare illam Scam, et illum bibere p0tum, in Christo manere, et illum manentem in se habere. Ac per hoc qui non manet in Chri St0, et in quo non manet Christus, procul dubio n0 manducat spiritualiter ejus carnem, licet carnaliter tvisibiliter premat dentibus Sacramenta c0rporis et Sanguinis Christi. Sed magis tantae rei Sacramentum ad judicium sibi manducat et bibit, qui immundus praesumit ad Clitasti accedero Sacramentum, qu0d aliuS 0 digne Sumit, nisi qui mundus est, de quibus dicitur : Beati mund0 0rde, qu0niam ipsi Deum videbunt.

Resp. Misit me vivens pater, et g IiV pr0pter patrem, et qui manducat me Vivet pr0pter me.

Vers. Cibavit eum Dominu pane itae, et intellectus bE qui.

LECTIO IX.

Sicut m misit, inquit, ViVen pater, et ego vivo propter patrem et qui manducat me, et ipS Vi Vet propter me. 0 enim filius participatione patri sit meli0r, qui S patri aequalis, sicut participatione filii per unitatem c0rp0ris et sanguinis, quam illa manducatio potatioque Significat, no estici meliores. Vivimus

ergo nos propter ipSum manducante eum, id Si per Christum, accipientes vitam aeternam, quam n0 habemuS X 0bis. Vivet autem ipse propter patrem mi SSUS ab e0, quia emetipgum exinanivit, factus obediens Sque ad m0rtem, mortem autem crucis. Sicut misit me vivens pater, et g ViV0 Pr0pter patrem, et qui manducat me, et ipse vivet propter me , ac Si diceret, et ego vivo propter patrem, id St, ut ad illum tanquam ad majorem reseram vitam meam. Exinanitio mea secit, in qua me misit ut autem

400쪽

380 THOMAE AQUINATI, OPUSCULA qtiisque vivat propter me, participalio sacit qua manducat me. Ego autem humiliatus vivo propter patrem, et ille erectus vivit pr0pter me. 0 de ea natura dixit, qua Semper Si aequalis patri, sed de ea in qua min0r factus est patre, de qua etiam Superius dixit u Sicut pater habet vitam in semetips0, sic dedit et silio vitam habere in SemetipS0. Rev. Unu pani S, et unum corpus multi sumus. Omne qui de uno pane et de uno calice participamus. Vers. Parasti in dulcedine tua pauperi Deus, qui habitare facis unanime in domo. Omnes Gloria Particip3mu S. Vers Comedi savum dum cum melle meo. Rev. Bibi vinum meum cum lacte meo. In Laudibus Antiphona Sapientiae aedificavit Sibi d0mum, migcuit vinum, et posuit menSam Alleluia. Psalm D0minu regna Vit.

Antiph. Angelorum esca nutrivisti populit in tuum, et pan0mis caelo praestitisti eis, Alleluia. Antiphona Pinguis est panis Christi, et praebebit delicias regibus, Alleluia. Antiphona Sacerdotes Dei incensum et panes Osserunt Deo, 1lleluia. Antiphona Vincenti dabo manna absconditum, et u0men Oxum, Alleluia. Capit Dominus JesuS, etc. ut in primis vesperis.

HYMNUS

V0rhum Supernum prodienS, Nec Patris linquens dexteram, a dispus Suum XieIIS, Venit ad vitae eSperam. In 0rtem a discipulo. Suis tradendu aemuliS, Prius in vitae serculo

S tradidit discipulis. Quibus sub bina specie Carnem deditis Sanguinem, V duplicis substantiae Totum cibaret h0minem.