장음표시 사용
491쪽
Quomodo intelligitEr cum dicitur, Deitas homo facta.
Item potest esse dubium, quod Athanasius dicit in eadem Epis tota Deitas homo facta, per Suum Spirituit sibi Ecclesiam conformavit. s Dicit enim Magi Ster terti libro Sententiarum, quod non debet dici, quod divina natura Sit caro facta, sicut dicitur : Verbum caro lactum est : Sic autem dicitur Verbum caro factum, quia Verbum h0m factu e St. Non ergo debet dici, qu0d divina Essentia, sive Deitas, lacta Si homo. Sed dicendum, quod non dicitur Deitas esse saeta homo, quia divina natura sit conversa in humanam, sed per illum m0dum quo dicitur, quod natura divina assumpsit naturam humanam in una perSona, scilicet Verbi. Sicut etiam Damascenus dicit, qu0d natura Deitatis in una personarum suarum incarnata eSt, id est carni unita. Sciendum lamen, qu0d alia ratione dicitur, quod Verbum est h0mo et quod Deitas est homo. Cum enim dicitur : Verbum est hom0, est praedicatio per insorinationem, quia Scilicet persona verbi egi subsistens inhumana natura. Cum ero dicitur Deita e Si hom0 n0 est praedicatio per informati0nem, quia humana natura n0 insormat divinam, sed est praedicati per identitatem : sicut etiam cum
dicitur Essentia divina est Pater, vel Essentia divina est Filius h0m enim supponit pro perS0na Filii, cum dicitur ieitas est h0m0, et eadem rati Veritatis, cum dicitur : Deitas est sacta homo, quia inccepit esse perS0na Filii incarnata, quod importatur in nomine h0minis, licet non incaeperit esSe pers0na Filii Semper enim Deitas sui Filius, sed non semper sui homo.
Quomodo intelligitur, quod Filius Dei assumpsit humanam
naturam in Sua ESSentia. I id in dubium videtur, quod AthanaSius dicit in tertio sermons Nicaeni concilii de Filio Dei loquen In Sua Sia, id est, Essen.
lia, naturam OStram a nobi a SSumpSit η Cum enim assumptio ad unionem terminetur, Sicuti uni non Si facta in acura, sed in ps3rsona ita n0 Videtur quod humana natura sit assumpta in
Essentia Filii Dicendum est, ergo quod l0cuti est impropria, et
492쪽
4T8 THOMAE AQUINATIS OPUS ULA Sic exponenda : Assumpsit nostram naturam in sua usta, i ut ess0 unita suae usiae in una per S0na,
Quomodo intelligitur cum dicitur, hominem e33ya3sumptum.
Item videtur esse dubium, quod Athanas dicit in eodem ser-m0ne, hominem esse assumptum, sic inquiens ex persona Filii loquens ro pleno homine assumpto, plenum et persectumh0minibus Spiritum sanctum dedi sint in Epistola ad Serapionem: si Communi essentis est a Patre per Filium in Spiritu Sancto per deificum, et Deum laetum hominem ab eodem Filio sumptum n Sciendum est autem, quod cum nihil sumat se ipsum,
op0rtet semper esse diversum assumens et assumptum, recipien Ret re septum. Si ergo homo dicitur assumptus a Filio Dei, oportet quod id, qu0 supp0nitur n0mine h0minis, si diversum ad eo, qu0d supp0nitur nomine Filii Dei. omine autem hominis potest supponi vel aliqua persona h0minis completa, vel saltem aliquod
suppositum h0minis, n0n habens rationem personae. Si ergo dicatur, quod homo it assumptus secundum quod homo supponit pro aliqua perS0na humana, si sequetur qu0 persona divina 38sumpsit humanam perSonam, et i erunt duae personae in Christo, quod est haeresis estorianae : et ideo August. dicit in lib. do Fide ad Petrum, quod Deus Verbum non accepit pers0nam40minis, sed naturam. Quidam vero dixerunt volentes huncorrorem Vitare, quod cum dicitur homo assumptus a Verbo, in nomino hominis intelligitur quoddam suppositum humanae naturae, quod est hic h0mo, non tamen est persona hominis, quia non est per Separatum exiStens, sed est unitum alicui digniori,
scilicet Fili Dei. Et quia h0 suppositum hominis qu0d significatur 38Sumptum, cum dicitur,40rmo Ssumptus est aliud a sup-p0git Filii Dei dicunt in Christo duo supposita, sed n0 duas personas. Sed ad hanc p0sitionem sequitur quod haec propositio non sit vera : Filius Dei est h0mo Imp0ssibile est enim qu0ddu 0rum, quorum unum est aliud secundum Suppositum ab altero, unum de alter vere praedicetur. Et ideo c0mmuniter tenetur, quod sit unum tantum Ruppositum, qu0 Supp0nitur n0mine h0-
minis, et nomine Filii Dei. Ex quo equitur, quod haec sit salsa, Vel impropria: Η0m est assumptus, sed est exponenda: Filius Dei assumpsi 40minem, id est, humanam atqram.
493쪽
Quomodo intelligitur quod dicitur, quod Deus fecit
hominem 33e Deum. Item dubium est de h0c ti0d Athanas dicit in eadem Epistola is Filius Dei ut 0minem ad se reduceret, hominem in sua hypostasi assumens, dei sicando Deum secit, et in tertio sermono Nicaeni concilii se Ipsos consummari imp0ssibile St, ni Si ego suscipiam persectum hominem et dei sicem, et mecum Deum sa-ciam. , Ex quibus datur intelligi quod haec sit vera: Homo actus est Deus. Sed sciendum, qu0d secundum illam opinionem quae in
Christo dicit duo supp0sita, aequaliter utraque S Vera, Deu est factus h0mo, et h0m sactus est Deus. Est enim sensus secundum eos cum dicitur : Deus factus est h0m0, suppositum divinae naturae unitum est supposito humanae naturae. Et e converSo cum dicitur : Homo actus est Deus, sensus est iuppositum humanae naturae est unitum Fili Dei. Sed tonendo quod in Christo sit unum tantum Supp0situm, hae est vera et propria : Deus factus est homo, quia ille qui sui Deus ab aeterno, incoepit esse homo e tempore. Haec autem non est vera proprie loquendo, h0m0 factus es Deus, quia Supp0Si tum aeternum quod Supp0nitur Omine hominis, Semper sui Deus, unde exponenda est Sic momosactus est Deus, id est, actum est ut homo sit Deus.
Quomodo intelligitur amotam esse a Christo imaginem primi parentiS.
Item dubium est quod dicit Athanas in praedicta Epistola ex
persona Christi loquens P08 resurrectionem am0ta a me imagine primi parentis, et ab0lita per tr0phaeum crucis, ego jam immortalis vos Patri meo in Filios adopto. a Selendum est enim, quod imaginem primi parentis, tripliciter quis p0test habere. Primo quidem, quantum ad similitudin0m naturae, sicut dicitur G sene. Viaeit Adam centum triginta annis, et genuit Filium ad imaginem et similitudinem suam. Secundo, quantum ad culpam, clo quo dicitur I 0rin. xv Stetit portavimus imaginem terreni, porsemus et imaginem coelestis. Tertio, secundum poenalitatem, sicut habetur Zachariae xiii 40m agricola ego sum, quoniam
494쪽
480 THOMAE AQUINATIS OPUSCULA Adam eaeemplum meum ab adolescentia mea. Primam ergo Adae imaginem Cliristus SSum pSit cum n0Stra natura, et nunquam deposuit, Secundam Vero nunquam habuit, tertiam quidem assumpsit, Sed in resurrectione dep0suit, et de hac loquitur Atha
Quomodo intelligitur quod dicitur, quod creatura
non poteSt cooperari Creatori.
Item videtur esse dubium de hoc quod Athanas in sermone Nicaeni concilii dicit : Aut quomodo creatori creatura cooperatur, intimen nobis. Ex quo datur intelligi, qu0 creatura creat0rico0perari non possit. Quod Videatur SSe sal Sum, cum Sancti di cantur esse Dei adjutores, et cooperat0re S, Secundum Apo. Sed sciendum qu0 aliquid dicitur c00perari alicui dupliciter . Uno modo, quia operatur ad eumdem essectum, Sed per aliam virtutem, sicut minister Domino, dum ejus praecepti obedit, et instrumentum artifici a qu0 0vetur. li 0 0d dicitur aliquid c00perari alicui, in quantum operatur eamdem operati0nem cum ipso, sicut si diceretur de du0bus 90rtantibus aliquod pondus, vel do pluribus trahentibus navem, quod unum alter cooperatur. Secundum igitur primum modum creatura p0 te Si dici creatori cooperari quantum ad aliquo essectus, qui si unt mediante creatura, non tamen quantum ad illo essectus, qui Sunt immediat a
Deo, ut creatio, et Sanctificatio Secundo autem modo creatura creatori non cooperatur, Sed Solum re perS0nae Sibi invicem c0operantur : quia earum Stiperati una, non autem ita quod
quaelibet earum partem virtuti p0SSideat, per quam Operatio completur, sicut accidit in multis trahentibu navem, Sic enim cujuslibet virtus esset imperfecta : Sed ita qu0 tota virtus ad operationem suiliciens est in qualibet trium perS0narum.
Quomodo intelligitur quod dicitur, creaturam creatori
non eSS proprium. Item dubium videtur esse quod agilius dicit contra Arium, quod creatura creatori non est propria : quod est contra id, quod dicitur Ioannis propria venit, et ui eum non receperunt. Sod hoc solvit Gregorius in quadam omilia, dicens, quod crea-
495쪽
X. - CONTRA ERRORES GRAE couuu 481 tura est propria Dei secundum p0les latem aliena vero Secundum naturam, id est, alterius naturae a Deo eXi StenS.
Qt nodo intelligitur quod in Ingelis, itanti is nutib-ram, non dicimus eSS Secundum et irritum. Item dubium est qu0 Basilius dicit contra Eun0mium In Λngelis ordinatum dicimus unum principem, alium autem Subjectum, in natura tamen non die imus Secundum et tertium. Ex quo videtur qu0d omnes in natura sunt aequales a Deo creati, ut p0suit Origenes Apud 0s autem dieitur, qu0 sicut disserunt in donis gratiarum, ita etiam in naturalibus b0nis. Sed dicendum, qu0d 0 qu0d dicit Basilius, in Angelis non 880, quantum ad naturam, Secundum et tertium, n0 est intelligendum, qu0d unus non sit persecti0ri naturae quam alius, Sed quia Omne C0mmunicant in una natura generis, licet non in natura Speciei.
Quomodo intelligitur quod dicitur, quod docente Paulo etiam Seraphim addiscit.
Item dubium est quod dicit Cyrillus in libro Thesaurorum, quod,
d0cente Paulo, non 80lum humana ratio addiscit, verum etiam et Seraphim superni mySteria cordis paterni cculta referantur. Ex quo videtur, quod ad angel0S, etiam Summ0s, cognitio deveniat per homines. Et videtur hoc esse dictum propter id qu0d habsitur Ephes. iii mihi omniiιm Sanctorum minimo data est gratia haec, in Gentibus pangelizare investigabiles divitias Christi, etc. ut innotescat principibus, et p0 testatibus in caelestibus per ecclesiam multilarinis sapientia Dei. Sed c0ntrarium hujus docet Di0nysius in i cap. Angelicae hierarchiae, Stendens quod c0gniti divin0rum prius ad Angel0 quam ad homine pervenit. Et in vi cap. iisdem libri dicit, quod Seraphim immediate a De edocentur. Et Aug. dicit super Genesim ad litteram . qu0d non latuit Angel0s mysterium Regni Caelorum, qu0 Op0rtuno tempore re Velatum os pro nostra Salute. Et ideo dicendum St, quod oportuno tempore revelatum est pro n0Stra Salute. Et ideo dicendum est, qu0d cum Angel0rum n0 Sit sutura praen0Scere, Sed Dei solius, licet Angeli ipsum mysterium no Stra redemptioni a Saeculo c0gn0Verint, ut Aug. dicit, tamen aliqua hujus redemptionis circumstan
496쪽
482 THOMAE AQUINATIS OPUSCULAtias plene nesciverunt, quamdiu erant suturae, Sed eis completis, eorum notitiam acceperunt, sicut aliorum quae praesentialiter sunt. Non ergo sic intelligendum St, quod docente Paulo, FSteria divina supernis Seraphim sint ova lala, quasi ipsi a Paulo didicerint, sed quia Paulo praedicanto, et aliis ApoStolis, perficiebantur ea quae praesentialiter Angeli cognoscebant, et futura ign0raverant. Et hoc sonant verba dicentis Angelieas dignitates prae satum mysterium ad purum n0 intellexisse, donec completa est passio Christi, et Apostolorum praedicatio per gentes dilatata.
Qito modo intelligitur quod dicitur, quod virmnen, quod inspiravit Deus in faciem hominis, non eS anima rationalis, Sed 3uncti Spiritus effu3io.
Item dubium est quod Cyrillus dicit, quod cum dicitur Genes. II, quod inspiravit Deus in aciem h0 minis spiraculum vitae, ut fieret
homo in animam viventem, ipsum spiramen n0n dicimus animam. Sic enim esset anima inconvertibilis, et non peccaret quia deessentia esset divina sed sancti Spiritus sessu sionem in ipso principio suppositam animae humanae dixit Moyses, quod est contra expositionem Aug. qui animam humanam per illud spiramen p0nit et ostendit quod non propter hoc equitur, quod Sit de substantia divina. Est enim tropica locutio, ut dicatur inspirassen0n corp0raliter, Sed quia Spiritum, id est, animam secit ex nihil0. Et quod est amplius, videtur esSe repugnans dictis Ap 0Stoli, qui I ad Corinth. xv, dicit : Factus est primus hom Adam in animam viventem, novissimus Adam in spiritum vivificantem sed n0n prius qu0 spirituale est, sed quod animale. Ubi expresse illam vitam animae dicit esse aliam a vita, quae est per Spiritum Sanctum unde illa inspiratio per quam dicitur hom factus in animam Viventem, n0n 0test de gratia Spiritus sancti intelligi. Unde dicendum est, quod expositio Cyrilli non p0test esse litteratis: sed solum alleg0rica .
Quomodo intelligitur quod eum qui semel blasphemanit, impossibile est non blasphemare.
Item dubium potest esse de hoc, quod Athan dicit in epi St. ad Serapionem, quod Arianos qui non semel lantum, sed pluries
497쪽
α - CONTRA' ERRORES GRAEco RUM 483Blasphemaverunt, impossibile os n0 blasphemaro, quod videtur e SSe libertati arbitrii repugnans. Sed distendum, quod imp08Sibjlo hic pro dissicili sumitur, quae dissicultas ex consuetudine pr0Venit, Sicili et Hiser. xiii dicitur Si mular potest se thiops pellem Sudm et pardus varietates suas, et V0s 0teritis benefacere, cum didiceritis malum. B
Quomodo intelligittar quod dicitur, quod des non Sit proedicabilis.
Item dubium est, quod Chrysost dicit in sermone de side, quod fides est non praedicabilis. Sed intelligendum est, id est, per prae dicationem n0 persecte explicabilis.
Quomodo intelligitur quod dicitur, quod de non sit
nobis ministratu per angelos. I tum dubium est de hoc qu0d Athanas dicit, qu0 sidus nobis
administrata est n0n ab Angelis, neque a Signi S. et porte'ntis, cum dicatur Hebr. II, quod si id annuntiata est contestante Deo signis, et purientis. Sed intellig0ndum est quod fides nostra non habet auctoritatem neque ab Angelis, seque ab aliquibus miraculis actis, sed a revelatione Patris per Filium et Spiritum anctum licet etiam Angeli ea quae sunt fidei nostrae revelaverint aliquibus, ut Zachari; 3, et Maiiae, et etiam Joseph, et etiam ad fidei 0bur miracula plurima acta sint.
Quomodo intelligitur quod dicitur, littera mortalis etiam
novi testumenti. Item dubium videtur, ii sed thanas dicit in epist ad prapionem : si Littera m 0rtalis hae est Ab initi et ante sine utae reatu Sum, etc. et subjungit multa testimonia de vi teri, ut den0v testam sento Littera aut se in novae logis n0n videturis e littera morti A. sic enim non dissor et a littora vel seris ligis. do qua dicitur II Cor. III, quod littera occidit. Sed dicendum, quod nseque littoran0vi testamenti, neque veteri S ccidit, nisi per occabionem. Sed
498쪽
484 THOMAE AQUIΝΑΤIS OPUSCULA occasionem mortis ex litteris accipiunt aliqui dii pliciter Uno m0d0, in quantum ex littera sacra accipiunt occasi0nem erroris, et h0c commune est tam litterae veteri testamenti, quam n0vi. Unde et
Petrus dicit Ii Canonicae ulli in cap. qu0 in pistolis Pauli sunt quaedam difficilia intellectu, quae indocti et instabiles depravant, Sicut et caeteras Seripturas ad suam damnationem. Alio m0d0, in quantum e praecepti in littera Sacrae Scripturae c0ntentis sumituriccasio male vivendi, dum per pr0hibitionem c0ncupiScentia augetur, et gratia adjuvans non consertur et sic littera veteris testamenti digitur m0rtalis, non autem littera n0Vi.
Quomodo intelligitum Aod sola desinitio Meneni eo notiti
Item dubium est d040 qu0 dicit Athanas in eadem Epist. quod sola paterna desinitio Nicaeni concilii enun lata a spiritu et
non littera est unica et Vera p08SeSSi orth0d0X0rum Posset enim
aliquis intelligoro, quod desinitio dicti concilii auctoritate praeferatur litterae veteris, vel novi testamenti, quod est omnino salsum. Intelligendum est autem, quod per dictum c0ncilium verus intellectus ex sacra Scriptura est acceptus, quem s0li cath0lici habent, licet littera sacrae Scripturae Sit communi cath0licis, ιhaereticis, et Judaei S. His igitur expositis, Stendendum Si qu0m0d ex auctoritatibus in praedicto libello c0ntentis, vera fides docetur, et c0ntra errore defenditur. 0nsiderandum siquidem est, quod in h0capparuit Filius Dei, ut dissolvantur opera diaboli, ut dicitur I J0an. III, unde et diabolu verSa vice ad h0 totum Suum conatum app0Suit et apponit, ut ea quae sunt Christi dissolvat qu0 quidem primo per tyrannos sacere tentavit, Christi ministros corporaliter occidentes sed p0stmodum per haeretic08, per quos spiritualiter plurim0s interfecit. Unde, si quis diligenter inspiciat haereticorum serrores, ad h0 principaliter Videntur tendere, ut Christi derogent dignitati. De rogavit namque Arius dignitati Christi, dum Filium Dei c00ssentialem Patri esse negavit, eum SSerens creaturam. De rogavit etiam Macedonius, qui dum Spiritum sanctum creaturam esse dixit, Filio subtraxit auct0ritatem spirandi divinam personam. De rogavit et Manichaeus, quidum visibilia a malo Deo creata esse asseruit, per Filium mnia
499쪽
X. AEONTRA ERROREM GRAEc0RUM 485 esse creata negavit. DisS0lvit etiam hiae sunt Christi N0st 0rius, qui dum aliam pers0nam esse Filii 0 minis, aliam Filii Dei ο- euit Christum es Se ali tu id unum negavit. Dissolvit et Eutyches, qui dum ex duabus naturis, divina scilicet et humana, in Christi
incarnatione unam c0nficere Voluit, utramque subtraxit. Quod enim x duobu conficitur, neutrum eorum veracile dici potest.
Dissolvit et Pelagius, qui dicens gratia n0 non indigere ad capesssendam salutem, advenium Filii Dei in carnem rustravit. Gratia enim et veritas per desum Christum facta St, J0an. I. De rogavit etiam Christo J0vinianus, qui dum virgines in c0njugio viventibus aequavit, dignitati Christi detraxit, quia eum natum ex Virgine c0nsitemur. De rogavit et Vigilantius, qui dum paupertatem pro Chri Si Susceptam impugnavit, persectioni, quam Christus Servavit se d0cuit, contra dixit : undo n0n immerit dicitur I Joan. iv tinnis spiritus ili40loit Iesiim, eae Deo non est, et hie est Antisthristus. Sic ergo et in hoc tempos aliqui esse dicuntur, qui solvere Chri Stum tentant, ejus dignitatem, quantum in ipsis est, minuentes Dum enim dicunt Spiritum sanctum a Filio non procedere, ejus dignitatem minuunt, quia Simul cum
Patre est Spiritus sancti Spirator Dum vero unum caput Eccle SiaeeSSe negant, Sanctam Scilicet 0manam Ecclesiam, manifesto unitatem c0rp0ris mystici dissolvunt. 0n enim poteSt SSe unum c0rpus, Si 0 fuerit unum caput neque una congregatio, Si non suserit unus rector. Unde Joan. X, dicitur : Fiet unum opile, et unus past0r. Dum Ver Sacramentum liaris ex Zimis p0880
confici negant, manifeste ipsi Chri Si repugnant, quem prima die agi morum, quando nihil fermentatum Secundum legem debeat in Judae0rum domibus inveniri, Evangelistae tradunt hoc Sacramentum instituisse. Videntur etiam puritati ipsius sacramentalis corporis Christi der0gare, ad quam ApDSt0lus fideles exhortatur dicens I ad Corinth. Q quod n0u est epulandum in fermentomatiuis et nequitiae, sed in azymis sinceritatis et veritatis. Hujus etiam Sacramenti virtutem minuunt, dum purgat 0rium neg3nt, quod in Ecclesia communiter pro vivis et mortui con Seeratur, cum purgat 0ri Sublat0, in mortuis nullam siste ac iam possit habere. 0 enim prodest iis qui sunt in in se in0, ubi nulla Si redemptio, neque illis qui Sunt in gloria, qui suffragiis n0stris non ogent. Qu0m0d igitur ex praemissis auet 0ritatibus serrores hujusmodi consulentur, breviter Stendam, incipien priu a proceS-Si0ne Spiritus Sancti.
500쪽
Quod Spiritus sanctus est spiritus Filii.
Ad ostendendum autem qu0 Spiritu Sanctus a patre pr0eedat et silio, primo sumendum est, quod etiam ab ipsis errantibus
negari n0n 0test, cum eXpreSSe auctoritate sacrae Scripturae pro
betur, quod scilicet Spiritus sanctus sit spiritus Filii Dicitur enim ad Gal. Iu tuoniam autem, est is Filii Dei, misit Deus spiritum Filii sui in orda vestra, lamantem Abba, Pater. Et R0 m. viii : Si quis spiritum Christi non habet, hic non est ejus Et
Ac t. v : Cum venissent istam, tentabant ire in Bythiuium, et non permisit eos spiritus Iesu. Dicitur ptiam PC0rinth. Nos autem sensum Christi habemus, quod de Spiritu sancto necessu est intelligi, ut patet per ea quae ab Apostolo praemittuntur. 0- minatur etiam Spiritus Sanctus, spiritus Veritatis, J0. XV, ubi dicitur : Cum venerit Paraclitus, quem mittam vobis a patre, spiritum veritatis. Dicitur et spiritus vitae, Rom. VIII. Lex Spiritu quilae in Christo usu, unde cum Filius de se dicat J0an. iv Ego sum via, veritas, et vitu, concludunt octores Graecorum,
quod sit spiritus Christi, quod similiter astruunt ex hoc quod habetur in Psalim Verbo Domin eoeli firmati sunt, et spiritu oris ejus omnis virtus eorum. Nam os Patris Filius dicitur, sicut et Verbum. Sed ne aliquis p08sit dicere, qu0d alius sit spiritus quia Patre procedit, et alius qui est Filii, ostenditur ex Scripturis, quod idem spiritus, scilicet sit Patris et Filii Nam Joan. v Si nul dieitur spiritus veritatis, et isti a Patre procedit et Roman. octav cap. post dixerat : Si spiritus Dei habitu in vobis, statim subjungit: Si quis spiritum Christi non habet, ut ostendat eumdem esse spiritum Patris et Filii unde Basilius dicit c0ntra Eun0mium p0Stquam praedicta verba Ap 0stoli induxerat Ecc in Pati Ρ, et Filio, et spiritu Patris et Filii, unum spiritum vidit , scilicset Apostolus. Et Theodoretus dicit super epist. ad 0m. Xp0nens idem Verbum Ap0st0li C0mmunis est Patris et Filii Spiritus Sanctu S. s Quaerendum est erg0, quom0d Spiritus Sanctus sit spiritus Filii, vel spiritus Christi. Potest autem aliquis dicere, quod sit spiritus Christi quasi in h0m in Christo plenari inhabitans, secundum illud Luc. Iesus plenus Spiritu sancto re gre4sus est a Ioraune, de cujus plenitudine nos omnes accepimus, ut dicitur J0an. I. aec autem responsi sustineri non potest, ut Scilicet hac tantum ratione Spiritus sanctus spiritus Christi di-