장음표시 사용
101쪽
6 CAP. I. DEFORMiTAs SciENTI E MT.n Haec conclusio probatur ex omnibus illis locis ii, quibus D. Thomas ait, Deum quamlibet causam movere ad agendum, & in omni operante operari per modum applicantis. Hujusmodi loca brevitatis causa omittimus, quia sunt obvia, & ab omnibus recipiuntur. Qui ex istis locis non percipiunt veritatem nostrae assertionis, hoc accidit eis , quia non attendunt quid siti movere ad agendum , di applicare ad operationem: si hoc debite explicetur, manifestissima fiet veritas Tho- mistica. Sciendum est, quod movere ad agendum, sive applicare ad operationem, non est elicere ipsam operaestionem, nec conferre virtutem agendi ; ut patet et quia quaelibet causa elicit suam actionem, S tamen non quaelibet causa se movet ad agendum ; plurcs etiam causae applican & movent ad agendum , quae non
conserunt nec conservant virtutem agendi, primam
plantam a Deo productam Sol movit ad agendum, ct tamen non dedit illi virtutem agendi: similiter applicat quis cultrum ad scindendum sine collatione acu
XLI. . Quid est igitur movere ad agendum dic mihi quid est, movere lignum ad formam ignis Rel pondebis. Est educere formam ignis de materia ligni,
ct conjungere illam materiae ligni. Recte respondisti. Ita & ego respondeo; movere ad agendum , est ud ita dicam educere actionem ex actu & virtute causae, ct conjungere illam caulae. Forma enim producitur de
potentia, actio producitur de actu, juxta illud, Husim- .
102쪽
ART. III. PROB. EvERTERE LIBERTATEM 77. Eodque agit in quantum est actu. Unde sicut actio conis
jungens tormam ignis ligno distinguitur est praeis
via ad formam ignis, inseparabiliter tamen cum ea coninjuncta; de sicut ignis ista actione non solum agit informam , sed in ipsum lignum: ita motio qua Deus conjungit actionem agenti , distinguitur de est praevia
actioni, inseparabiliter tamen cum ea conjuncta; r tione cujus Deus non sollim influit in operationem, sed de in causam. Dicet sorte Molinae discipulus e movere ad agendum non est dare virtutem agendi praecise , nec etiam concurrere solum ad actionem; siquidem principium concurrens praecise , non est aliud quam principium simul eliciens: sed movere ad agendum est concurrere ad agendum, ita ut etiam det virtutem agendi ; hoe apio enim quod concurrit, ut simul dans virtutem, dicitur movere & applicare ad agendum. Sed hoc est
abuti terminis, & mera nugatio. Quia aliud est, quod agens aliquod sit causa actionis duplici titulo ,& aliud est , quod sit causa actionis isto speciali titulo applicantis & moventis ad agendum; quem titulum distin- strit D. Thomas ab alijs titulis per modum principii
elicientis, de per modum dantis virtutem. Quamvis aUtem agens quod ita concurrit ad agendum , ut cetiam
det virtutem agendi duplici titulo sit causa actionis; mel ut dans virtutem , ct iterum ut principium simul cliciens ; non tamen hoc sussicit ut dicatur applicans demovens ad agendum; quia potest dari causa quae det Virtutem astidi, dc concurrat qum ea, dc tamen Don
103쪽
τ8 CAP. I. DEFORMiΤAs SciENTIM MED. applicet eam ad agendum , ut patet in Patre concurrente cum filio ad trahendum navim.
Instabit Molinae discipulus; Pater dedit virtutem agendi filio, sed non conservat eam. Nec hoc sussicit quia, ponamus quod pater sit medicus, ct suis medicamentis conservet sanitatem filij, tunc dedit illi robur ad trahendum , ct conservat illud, ct tamen concUrrendo cum filio adhuc potest i)on applicare filium ad agendum; si enim pater, importune rogatus a filio , trahat : magis praedictus pater applicatur a filio, quam applicet eum. Tunc autem pater vere applicat filium, quando filius non trahit nisi ex imperio pati is Posita ista motione imperi j dicitur aliquis applicari ad trahendum, sive acceperit ab imperante virtutem, live non
Nec obest, quod ista motio imper ij sit moralis: quia
illam tantum indicamus, ut clare videatur, quod motio
ad agendum debet este quid praevium, ct ab actione distinctum, illam agenti conjungens, ac proinde si
agens tuerit morali sollim subjectione subditum mo- Venti, motio prςvia erit moralis: ii vero agens subjectione physica iubdatur moventi, motio praevia erit physica. Sed sive motio sit moralis, sive physica, necessario haec duo involvit; i. Quod sit actioni coniuncta inseparabiliter; a. Quod sit praevia ad actio-sem, illam agenti conjungens, eamque ab actualitate agentis faciens egredi. Sicut actio movens lignum
ad sermam ignis, conjungit formam ignis ligno, facitque eam egredi de potentialitate ligni. Hoc tamen
104쪽
ART. III. PROB. EVERTERE LIBERTATΕΜ. 7'exemplum more aliorum claudicat, sed sussicit ad in
XLIJ. Hanc prςviam motionem ab actione dμ istiuustam breviter expresbi D. I homas I. p. q. Ios. o. s. dicens: quod Deus Operatur in omni operante per modum applicantis; non dixit D. Thomas, quod Deus operetur in omni esseclti, sed in omni verante, in signifidicaret influere Deum non solum in estectum, sed etiam in causam. Nec etiam dixit D. Thomas, quod Deus operetur cum omni verante, sed, in omni operante, ut denotaret motionem divinam prius recipi in Operante , quam cum illo operetur. Clare igitur explicatum manet, simul & probatum, D. Thomam asserere, motionem divinam in omni operante recipi antecedenter ad ejus actionesia, non quidem prioritate durationis, sed prioritate causalitatis; ct cum haec motio praevia determinet phylice caulam ad agendum ; Quis Cordatus Theologus, amabo, negare poterit hanc motionem recte vocari a Thomistis praedeterminationem pbysicam Quare si quis neget hanc praedeterminationem fuisse usitatam a D. Thoma, quia praedicta voces simul junci ς non lcguntur in suis scriptis, nihil aliud ficit, quam illos imitari, qui transubstantiationem negant. co quod hoc verbum in sacra .Scriptuta non repe-
105쪽
XLIII UEcerent antedicti fideli D. Thomae dis
Solvunt hanc rationem Molinae diicipuli, dicentes , quod ad hoc ut voluntas hianiana non fit primum prin-eipium, iuificit quod ejus virius accipiatur, &conservetur ab alio. Non ignoravit D. Thomas hanc solutio n. dum ait: ίηamVM quidam hocsolvere nisβntur,
106쪽
Atentes ruod υ Olunta Misi per se posis producere actionem, sine inguentia prioris Uentu, non tamen habet esse a se, sed ab alio, quod epiam exigitur ad rationem principi'. XLl V i Hanc iblutionem sic impugnat Doctor ,, Angelicus: Sed hoc vi esur ι' onveniens, ut quod a sese est non habet , a se 'stere positi, cum etiam per se dura.
si re non post it quo/ a Ie non est; omnis etiam virtus ab si ellentia proredit. O operatio a Tirtute; unde cujus ese, ,sentia eb alta est, oporteἔ quod Tirrus operatis ab alisis sit. Et praeterea quamvis secundum hanc rationem evita- , rethr 'Uod non ester primIm simpliciter, tamen non po-ὼ test vitari 'hin ester primum agens, si ejus actio in aliis, , quid prius agens non reduceretur,sicut in causam. XLV. Ecce ties rationes ponit D. Thomas adprobandum quod voluntas non possit per se agere,i ne influentia prioris agentis. Attendant, quaeso , Molinae discipuli . D. Thomam non velle probare, quod voluntas egeat influentia si inultanei agentis ad agendum , sed intendit, quod indigeat ad suam actionem influentia prioris agentis. In ipso ergo limine sue impugnationis excludit D. Thomas concursum si- inultaneum, qui est influentia simultanei agentis, &non prioris agentis. Ad hanc attentionem sussicerct Grammatica ; ii enim interrogarerur Grammaticus ,
quid sit agens simul anelim, di quid prius agens o Responderet, agens simultaneum est, quod limul agit, agens prius est, quod primo agit. IJbi ergo requiri
tur influentia alicujtis causae primo agentis, ibi manifeste excluditur influentia causae simul tantum agen
107쪽
, go CAP. I. DEFORMITAS SCIENTtR MED.
s. II I. Veritra pradeterminationis physicae corroboratur exiesimonis D. Nonne extendentis illam ad materiale pec-sari, quam octrinam ex S. Augustino hausit Angelicus Praeceptor.
XLIII. Q Ussicerent antedicta s deli D. Thomae dis
o cipulo ad iugandum a sita mente con- eursum pure simultaneum. Quia tamen aliqui durioris sunt in hac materia intellectus, placuit ex utroque Ecclesiae Sole hanc doctrinam magis corroborare, quae in tanta universalitate fuit ab eis tradita, ut ad maturiale peccati indubitanter illam extenderint. Sic loquitur D. Thomas in a. dist. 37. q. a. a, 2. . et adam opinio dicebat actus peccarorum nulla grado, nec eriam in qΗauram aflus sunt a Deo, hac spinio rangitur in praesenti instinctione, quam adprasens nulli, vel pauci tenent, quia propinquissima est duplici errori. Deinde ponit primam is rationem erroris. Primo, quia UMany Iesesi ex ea μώ sim Nara principia. Hot enim est de ratione primi prinis ripi, ut agere possit fine auxilio prioris agentis , in-- fluentia eis. : unde si volanias humana astion m aliis quam posse tiroducere cujus Deus author non eset, volvvis ras humana rarionem primi principi' haberet. Solvunt hanc rationem Molinae diicipuli, dicentes, quod ad hoc ut voluntas humana non sit primum principium, sufficit quod ejus virtus accipiatur, & conseris vetur ab alio. Non ignoravit D. Thomas hanc solutiouae' dum ait: Quamvis quidam hoc solvere nituntur,
108쪽
dicentes ruod υoluntari es per se posis producere actionem, sine inguentia prioris assensis, non tamen habet esse a se, sed ab alio, quo epiam exigitur ad rationem principi'.
XL, V i Hanc Qtutionem sic impugnat Doctor, , Angelicus et Sed hoc Ei esur is onveniens, ut quod a se ,, esse non habet , a se 'stere positit, cum etiam per se dura.
re non possit quod a Ie non est; omnis eriam virtus ab ,, Usentia procedit. operatio a Tirtute; unde cujus ef- , ,sentia ab alia est, oporter quod Tirru veratio ab alis,, sit. Et praeterea quamvis sechndum hanc rationem evita restir quo ἡ non esset primηα simpliciter, tamen non po- ., test citari rein es et primum aetens, si ejus actio in ali- , , qΠid prius agens non reduceretur,sicut in causam. XLV. Ecce tres: rationes ponit D. Thomas adprobandum quod voluntas non possit per se agereii ne influentia prioris agentis. Attendant, quaeso , Noli irae discipuli D. Thomam non velle probare, quod voluntas egeat influentia simultanei agentis ad agendana, sed intendit, quod indigeat ad suam actionem influentia prioris agentis. In ipso ergo limine sue impugnationis excludit D. Thomas concursum si-1nultaneum, qui est inficientia simultanei agentis, &Non prioris agentis. Ad hanc attentionem sussiceret Grammatica; ii enim interrogarerur Grammaticus ,
quid sit agens simultaneum, & quid prius agens o
Responderet, agens simultaneum est, quod limul agit, agens prius est, quod primo agit. IJbi ergo requiritur influentia alicujus causae primo agentis, ibi manifeste excluditur influentia caulae sinuit tantum agen-F tis
109쪽
go CAp. I. DEFORHITAS SCIENTI E MED. s. II I. Veritas pra terminationis physica corroboratur ex testimonis D. Thoma exreodentis illam ad materiale pec-ιari, tuam doctrinam ex S. Augustino hausit Angelisus PraecepIor.
XLIII. Q Ussicerent antedicta fideli D. Thomae dissi
cipulo ad iugandum a sua mente con-
eursum pure simultaneum. Quia tamen aliqui durioris sunt in hac materia intellictus, placuit ex utroque Ecclesiae Sole hanc doctrinam magis corroborare, quae in tanta utiiversalitate fuit ab eis tradita, ut ad maturiale peccati indubitanter illam extenderint. Sic loquitur D. Thomas in a. dist. 37. q. a. a, a. utatam opinio dicebat actm peccatorum nulla modo, nec etiam in qΗaurum ac vi sunt a Deo, hac spinio tangitur in praesenti
distinctione, quam adpraesens nulli, vel pauci tenent, quia propinquisima est duplici errori. Deinde ponit primam is rationem erroris. Primo, quia virithr Ie V ex ea μοι δε μι saxa principia. Hoc enim est de ratione primi prinis ripi' ut agere possi fine auxilio prioris agentis , in-- fluentia qu. : unde si Volantra humana aciton m aliis quam posset producere cui s Deus author non e set, volu
,, ras humana rarionem primi principi' haberet. Solvunt hanc rationem Molinae discipuli, dicentes, quod ad hoc ut voluntas humana non sit primum principium, sussicit quod ejus virius accipiatur, & conse vetur ab alio. Non ignoravit D. Thomas hanc solutionen, dum ait: Luamvu quidam hoc solvere nituntur,
110쪽
Acentes di Od υ oluntat de si per se possis producere actionem, sine inguentia prioris agensis, non tamen habet esse a se , sed ab alio, quod epiam exigitur ad rationem principi'. XLIV i Hanc solutionem sic impugnat Doctoris Angelicus: Sed hoc ei 'Iur an onoeniens , li; quod a se ,, esse non habet , a se 'stere positi, cum etiam per se dura. ore non possit quo/ a se non eri omnis etiam virtus ab se e sentia proredit. O verario a Tirtute ; unde cujus Uri sentia eb alia est, oporteἔ quod Tirrus Gy operatio ab alis,, sit. Et praeterea quamdis secondum hanc rationem evita, retiis qu)ὸ non ester primηns simpliciter, tamen non positest vitari Min esset primum agens, si ejus actio in ali-
, , qΠid prius agens non reduceretur , sicut in causam.
XLV. Ecce dies rationes ponit D. Thomas adprobandum quod voluntas non possit per se agereii ne influentia prioris agentis. Attendant, quaeso , Noli ira: discipuli D. Thomam non velle probare, quod voluntas egeat influentia simultanei agentis ad
agendum , sed intendit, quod indigeat ad suam actionem influentia prioris agentis. In ipso ergo limine su et impugnationis excludit D. Thomas concursum simultaneum, qui est inficientia simultanei agentis, &non prioris agentis. Ad hanc attentionem sussiceret Grammatica ; si enim interrogarerur Grammaticus ,
quid sit agens simul aneum, α quid prius agens o
Responderet, agens simustaneum est, quod simul agit, agens prius est, quod primo agit. IJbi ergo requiritur influentia alicujus caulla primo agentis, ibi manifeste excluditur influentia causae sirinil tantum agen-F tis