Scientia media ad examen revocata. Per Germanum Philalethen Eupistinum

151쪽

tio CAP. II. PiG-NTA SCiENTI E MED. Etiam rationis, id est, amor iustitiae; in incolimate --ro motus concupistemia, id est, amor descctdibilis. Vnde utero miror stilotimo quWuοr ρνσο uiouam: se ad contrari is conclusiones. Contineas enim his hiluinat, Nullan petcatum est faciendum, Or hac proponii secundum iudicitim rimis cui judicio correspondet in voluntate amor. justitiar, semadum vero minum concu licen Uersatur in icorde das, quod omne deleGabiis est prinyequeudum ad quod judicium excitatur in .voluntate amor desectabilis) Xed. quia Judicium νMiams, id Cf., amor justitiae, in eo Uiniit , assumis, O concludiι susi primo ho est, pratatum: ergo non .est faciendam. Incontinos vero in quo Vincit motus comu-piIcenaia ,id est, amor delectabilis, assumit, cir conιItidit ,

stib secanda ; hoc est hietiariis; ergo est prosequendum: e talis proprie est, qui peccat ex iusirmitate et LXXIJ. . Ex quo baculenti iiuno icstimonio apparet primo, eum, qui absti abnux S illicitur a concupiscema tu non posse implure praeceptum, si amor delectabilis sit sertior amore iustitiae; liquidem iunipervincet motus concupiscentiae, di conletquciater assumet,

ct conesudet,.hoc est δει ciabile: ergo est pro aen mQuare si ex viribus propi is, quas de tacto habet homo infirmus; non possit habere amorem justitiae fottiorem, quam sis amor delictabilis, impotens erit securi dum vires praesentes quas babct implendi praineptum a. α sie semper impotens manubit, donec lpeciali auxi-.Iio gratiae praeparantis, volui Las vjus a Domino piar paretur per inspirationem senioris amoris erga justitiam;quam sit amor, quem ha ῖ urgadclcctabile. Hae e.

tamen

152쪽

ART. I. DEus NON PRΨCIPIT IMPOSI IB. III tamen impotcntia non excusat a transgressione praecepti, cum sit voluntaria, utpore ex amore liburo orta.

Apparci secundo, amorem eundem justitiae in uno vincere concupiscentiam, in alio vinci a concupistentia; imo in uno S eodem quandoque vincere, quandoque vinci. Nam amor justitiς ut quatuor v.g. qui vincit concupit centiam ut tria , vincitur sive in eodem se sive in alio, a concupiscentia ut quinque. Quapropter. non immerito dixit S. Augustinus , habentem parvam charitatem non posse facere mandatum, siquidem for-itior est concupit centia, sive amor delectabilis; poterit lautem cum magnam habuerit charitatem, di robustam, id est, concuplicentia sortiorem. Hoc , qua sis, ani madvertant , qui putant, auxilium prςdctetminans non polle conciliari cum inaequalitate GRATIAE VI TRICIS. Si enim auxilium praedeterminet solum ad amorem justitiae ut tria, vincetur a concupiscentia impellcnte ut . quatuor, non in eo , quod non ponatur amor justitiae Ut tria, sed in hoc, quod cum amore ut tria imporcns eiit ad faciendum mandatum, insurgente concupiicen

LXXIIJ.C Ecundum principium stabiliendae cons

o cordiae tangit prae determinationem phy- . sicam, quam adeo clare docuit Angelicus Praeceptor,

ut non nisi ab ignorantibus doctrinae Angelicae priu-:

153쪽

iis CAP. II. PUM TA SctgNTi AE MED. Opia , atque ea malignanti s , hoc in dubium verti possit. QMare vestigiis praeceptoris nostri iMliiicndo , distinguendae limidine priudcterminationes, sive,quod idem est, Dei motiones , ad duplicis generis actus,

quos . iii voluntate distinguit Communis Doctor. Ρrima praedeterminatio est universalis, qua voluntas prae- determinatur ad elicien in acriam medianis conli lio , ct dependentis ab aliquo actu piaecedente. Secunda praedeterminatio est specialis, qua voluntas pi determinatur ad elicienduin actum trade cndenter a conii aliquo u praecedente Cum aurem species prcedererminationis physseae venanda lit ex Natura aehus, ad quem volumiatem prςdu crminat, harum motionum differen ta petentis est ex diverivate aetuum, quos sic distinguit Sanctus Doector l . a. q. 9. a. q. Eo modo quo movetur tu ad exercitium actas, necesse est ponere volimramo ab aliquo prinis ripio exteriori to ςrες omne enim quod quandosi que est agens ha acria, ct quandoque in potentia in-

is diget movcri ab I aliquo moves ec; Manifestum est ,, autem quod voluntas incipit velle aliquid cum prius is non vellet, necesse est urgo quod ab aliquo movea-

is tur ad volandum. Et si quidem, i ut drium est, ipsari movet seipsin, r in qu mmm per hoc quod vult fi

nem, reducit seipiana ad vo endum ea, quae sunt ad ,ς finem hoc autem non potest facere , nisi esti silio . mediante. Cum enim aliquis vulv lanari, incipit co-

Agitare quomodo hoc consequi possit: & per talem, Sirationem pervenit ad hoc quod potest sanari per

154쪽

ART. I. Drtis NON PRAECIPIT IMPOssi B i tymedicinam, & hoc vult. Sed quia non semper sani- , , talem actu voluit, necesse est quod inciperet velle,, sanari ab aliquo movente. Et siiquidem ipsa moveis ret seipsam ad volendum , oportuisset quod medianis te consilio hoc ageret ex aliqua voluntate praesupinis posita, hoc autem non est procedere in infinitum. A Unde necesse est ponere quod in primum motum

is voluntatis voluntas prodeat ex instinctu alicujus ex- terioris moventis, ut Aristoteles concludit. LXXIV. Quae verba satis os ndunt esse aliquosa stus in voluntate dependentes a consilio, & ex aliquo praecedente actu: alios esse in dc pendentes a consilio& voluntate praesupposita. Horum actuum differentia non est petenda ex libertate S necessitate; uterque enim potest esse liber, uterque necessarius, primus liber, secundus necessarius,& e converso. ille est

liber, qui ex judicio indifferenti regulatur, necessarius vero, qui iudicio ad unum determinato. Iudicium dicitur indifferens, quando intellcctus ita praetice judicat, aliquid esse amplcctendum , ut simul speculative judicet, oppositum posse amplecti . Tanta siquidem est vo. luntatis coecitas , ut non nisi ductum intellectus judiscantis possit sequi. ideo si intellectus utrumque Oppo, situm judicet amabile , neutrum determinando esse

amandum ; utrumque poterit proxime amare volun-ras , neutrum tamen actu amabit. Si vero intellectus

unum judicet esse amandum , & simul oppositum j

dicet esse amabile, unum amabit voluntas cum poten

155쪽

υ4 CAp. II. PiGMENTA SCIENTIAE MED. minatione judicij practici. Nam undecuinq; hqc oriani sive ab objecto moraliter determinante; live etiam in bonis a Deo effective determinante , actus erit semper liber, si cum ista determinatione remaneat judiciumlpeculativum de amabilitate oppositi, vel saltem specu Iative judicetur ipsum exercitium amoris posse habere aliquam rationem mali: quia ex illa parte, qua intellectus determinate judicat, aliquid esse amandum, infallibiliter amabit voluntas; ex ea vero parte, qua judicat oppositum esse amabile, voluntas amabit libere libertate quoad specificationem: S libertate solum quoad exercitium, si nulla ratio mali in objecto, at tantum in exercitio amoris aliqua ratio mali apprehendatur. Non potest etiam praedictorum actuum differentia desumi ex naturalitate, &supernaturalitate, ita ut solum in naturalibus locum habeat praedicta distinctio. Cum enim gratia perficiat naturam , ct natura voluntatis sit habere duos istos diversi generis actus, Oportet ut etiam in supernaturalibus salvetur praedictorum actuum distinctio et non minus ac in intellectu salvatur

. in supernaturalibus cognitio principiorum, S actus disieurrens a principiis ad conclusiones. Cujus ratio est, quod utraque distinctio non tam petitur ex objecto, quam ex modo rendendi in objectum. Nam sicut idem

objectum potest cognosci S per discursum, & sine discursu, ita di idem objectum potest amari dependenter ab aliqua voluntate praecedente,& amari independenter ab ista. - LXXV. Hine elucet vera praedictorum actuum

156쪽

ARΥ. I. Dllus NON PRAEcipiT IMPO sis r 3 sdifferentia. In actu,qucm voluntas elicit dependenter ab aliquo actu praecedente , voluntas amat dando sibi velle : in actu vero, quem elicit independenter a consilio, ct voluntate piae stupposita, voluntas am t accipiendo velle. Primus actus est a voluntate tam elicitivhquam applicati ver fecundus actus est itum a voluntate Glicitive, non applicative. Ideo primus actus non tribuitur Deo applicanti, sed libero arbitrio in cujus potestate esse dicitur: non quod Deus illum non praede terminci, sed quia praedeterminatione universali fit ista applicatio, cuius natura est, ita applicare ad actum , ut liberum arbitrium etiam se applicet mediante consilio. ratione cujus actum illum dicitur habere in sua potestate: non enim consiliamur de h's quae non sunt in nostra potestate. Secundus autem actiis,qui fit inde pei denter a consilio, ct voluntare prae sinposita, non tribuitur libero arbitrio, sed Deo specialiter ad illum applicanti nec enim est in potestate liberi arbitrii sed magis in potestare Dei , cujus consilio dirigitur , non voluntatis consilio e qui adhuc poterit ei te liber, si Detu applicet voluntatem cum judicio indifferenti superius

Huiuς distinetionis rario potest reddi ex doctrina S. Augustini, qui saepius dicit, illud esse in potestate, ostra, quod voluntas si vult μcit, si non et Mis non secit,

lib. de spirit.& lit. cap. 3 i. mstus enim, qui fit ex v luntate praesupposta, est talis, ut illum voluntas eliciat si velit, si non velit non eliciat, de consequenter re Qimi me dicitur esse in potestate voluntatis. Actus v

. Diuitia ali

157쪽

Dε CAP. II. PiGMENTA Ici ANTIAE MED 'ro,qui fit independenter a voluntate praesupposita non tam est in potestate voluntatis, quam in potestate Dei, quia voluntas non illum elicit quando vult, sed quando Deus facit eam velle: sicut enim ille actus est in potestate voluntatis, quem si vult facit, si non vult non facit ita ille actus est in potestate Dei, quem si Deus facit velle , voluntas facit, & si Deus non facit velle , voluntas non facit. De illo velificatur quod possumus, si velimus ; de hoc vero quod possumus , si Deus prius dederit velle; haec siquidem potestas non sundatur

in actu praecedente.

MDcyJ. Horum actuum distinctionem satis di- . I ide tradit fidelissimus S. Augustini discipulus, Angelicus noster Praeceptor I. a. q. III. a. a. his verbis:

O raris enim alicHis effectus non attribuitur mobili , sed moventi. In illo ergo opem in qκο mens nostra est mota, GV non moUens, operatio Deo attribuitur, i secundum hoc aciIur gratia operans. In illo rem ebbefiu in quo mens nostra γ movet, movetar, operatio non solum tribuitur Deo, μή etiam animae, O secuiaum hoc dicitur cooperans. Est autem in nobis duplex alius. Primus quidem interiον Toluntatis:'quantum ad istum adium voluntas se habet

ut mora, Deus autem si movens, prasertim cum υo-

Iunias inci3it bonum velle , quae prius malum υρlebat. Et ideὸ secundum quod Deus movet humanam mentem ad humactu, uitur gratia operans. Alim autem acim est exterior, nicum a volutate impererar ιisupra habitum est, consequens est, quod ad hunc actum operatis attribuatur voluntati. Et quia etiam ad hunc a tum Dem nos adyuvat, interius con*ε mandas

158쪽

ART. I. DEus NON PRAECIPIT IMPOSSIB. 4 17 mando voluntatem , ut ad actum perveniat, i exterius fa-cyltatem operandi praebendor restediu hQusmodi aξfus Henrar gratia cooperans. Vnde post praemissa verba bubdit Augu

sinu , ut autem velimus operatur: cum aurem volumus , mpesciamus nobis cooperatur. .

Ecce clare habetur, illum actum, qui non est ex prς- supposita voluntate,tribui Deo, & non voluntati, s Isimque elicitive, & non applicativὸ esse a voluntate: ἱ lum vero actum, qui dependet ab actu praecedente, &qui ideo ab Angelico Doctore exterior nominatur, non tribui solum Deo, sed etiam voluntati, quὶ tam applicative, quam elicitive progreditur. Quod lubtiliter animadvertit Eminentiuimus Dominus D. Caietanus in suis Commentari, acutissimis supra Summam D. Thomae. Nam ad prindicta verba sic commenta tur : Nomine primi actus non integigitur solis ille, nem v luntas in principio operationum suaptim Omnium habet, siuquicumque primus absque consilio, pravio motivo ad bonum, O propterea author dixit: praesertim cum volun-rm incipit bonum velle, quae prius malam volebat: similitεν igitur se habet voluntas mota a Deo ad hujusmodi velle , cur grave admotum deorsum : Gr propterea sicut grave non

movet seipsium ad destensum , sed est motum a tenerante; ita

voluntas mota a Deo ad hujusmodi novum velle, non movet stipsam ad hoc, sμι est tantum mota a Deo. V tamen rate velle ipsius ethisi , sicut descendere est motu et Uta liberum: qntapoi sentire a tali velis: Deis enim movet suaviter sberum arbitriam secandum conditionem

159쪽

et i 8 CAP. II. PiGMENTA SCIENTrae MED. Detrude, duplicem voluntatis praedeterini natio nem exprimit dicens e Nam facere M Telim, , non contingit uno modo , sed Lobus, si licet ar velimus movendo nosipsos ad hoc , ecce praedcterminatio universalis, O ut velimus moti tantum ab Ino Deo , ecce praedcter mi

natio specialis. Cui lubscribit Sylxius reseruias Conrad. Medita. Aluareet, S Estium : Hi Filiaet mens nostra intelligatur in eo electu esse nota , . non mozens quia etiamsi illam et ecium efficaι iter ω liberi faciat, ad

eum tamen non eipsam moTet: qesa non ex aliquo przore motu qaasi imperante , sie ad illam excitat, vel moveI. Et in ius alta Quamvit enim dolantas in prima seu a volitione Teut, O' Lotitionem illam efficiat, non tamen faιir se velle, aut causere Politionem,sed solus Deus.

LXXVIJ. Sussicicnter ex Angclico Doctore, suisque discipulis explicata & probata naan et , duplex physica voluntatis prςdctei minatior una,scilicet, univcrsalis ad actum dependenter a consilio, & actu alio prς- cedente; alia specialis ad actum indepcndentcr a consilio, & actu alio preced cnte; Ex cujus ignorantia plurimum hallucinati sunt Molinistae in omnibus illis locis, in quibus docet S. Thomas, voluntatem seipsam

movere S determinare, non vero a DCo moveri, aut

ab alio determinante determinari. ignorantes enim duplicem supradictam praedeterminationem, putaverunt Angelicum Doctorem excludere omnem physicam praedeterminationem ab illis actibus, ad quos voluntas uicitur se movere, & determinarer clim tamen solum

ab illis excludatur pr determinatio pbytica specialis,

160쪽

ART. I. DEus NON PRAECIPIT INPOSsι B. 1 Is non universalis, qua Deus in omni operante operatur non tam producendo ct conservando virtutes agendi, quam eas applicando ad agendum, eo modo quo securis

applicatur ad scindendum, in qua prius est, quod motum recipiat, quam quod active in lignum Operetur. Pro hae Molin istarum hallucinatione tussiciet unum

locum Angelici Doctoris ex 2. dist. 39. q. I. a. I. expendere; ubi S. Doctor ait: Ipsa enim potentia voluntatis quantum in se est , indisterens est ad plura, sied νοd δε-

eνminate exeat in hunc actum, vel illum, non est ab alia determinante, sed ab ipsa voluntate. In his verbis inaniter gloriari Molinistas supradicta prςdeterminationis physicae divisio demonstrat. Nam D. Thomas loquitur de illo actu voluntatis, qui depondenter a consilio, ct actu alio praecedente procedit a voluntate, ut patet ex intentione, & contextu articuli. In illo enim articulo quaerit, utrum volunta4 posi it perverti per peccathm ct respondet distinguendo supradictos actus, unuM ad quem voluntas se applicate alium ad quem non se applicat, sed applicatur, sicut & agentia naturalia applicantur ad agendum, & non se applicant: verba D. Thomet sunt haec: Sed sci/ndam, quod aliquis actus es abali suo dupliciter, nno mori tam secun um substantiam actus,q m secundam determinationem agentu, ni est in voluntare. Ecce actus ad- quem voluntas se appli at. Alio modo actus est ab agente secundum substantiam altus,&non secundum determinationem agentis; in hoc actu convenit voluntas cum agentibus naturalibus, non

quod non sit liber , sed quod voluntas ad illum non