Scientia media ad examen revocata. Per Germanum Philalethen Eupistinum

191쪽

irso . CAP. II. PiGMENTA scis NT1K. Mς tur libero arbitrio; ex eo quod predetcrminatio unive salis praesupponit complerum posse,& cum sit depere idem a praecedente actu & consilio voluntatis,usus potentiae, quam applicat non tribuitur Deo, sed libero arbitrio, ut dictiim est num. 7s. Cum ergo tilem gra tiam Deus dederit Adamo,& Angelis, ut solo conr cursu generali praedeterminante indigerent, quo Deus in omni operaste operatur, erat in potestate liberi arbitrii uti gratia , S. non uti, sciat in nostra potestat φ. est uti membris nostris , ct non uti, licet non ijs ut myr sine concursu praevi

C. Quartum contrarietatis c put est , quia prςde' ' terminatio physica nunquam deseritur a voluntare, . sed ipsa potius facit, ne a voluntate deseratur. Adj torium autem Adami nullo modo istius condition fuit : si quidem S. Augustinus lib. de corrept. S grat. c.

ri. dicit; uκώ ad toriam, si homo ille per liberum non desie=nisset arbit=iam,semper est bonom Ued de Iernit, der

f tm est. Et exactius dcclarans naturam ejus: THR - quippe erat alutorium , ehod dejererer si velles, er in ινυ permanerer si vellet; non quo feret ni vellet. Et paulo inserius non minus luculente: Sic adjuvabatur, ut sine hoe ad tutorio in bono non remaneren, sed hoc ad toriam siveL

Hςc quarta contrarietas aliquid'apparentiae videtur habere, nihil tamen in re. Talis est praedeterminatio, - qualis est actus, ad quem praederet minat. Si actus p

- test deseri, ct pr determinatio ad illum actum potest

192쪽

ART. I. Drus NON pRAECIPIT IN Ossin. III gesseri ; & si in actu potest voluntas perseverare , ct in adjutorio phy ficae praedeterminationis poterit voluntas permanere si voluerit. Deus ita praedeterminavit Adamum ad amorem justitiae, ut ex illo amore proxime potens esset,vel illum continuare, vel illum deser re : ae proinde & in illo adjutorio permanere, aut i lud deserere. Illa praedeterminatio erat sussiciens ad amorem justitiae, It inde ortam potestatem ; sed ad volendum amorem continuare opus erat alia prςdete

Ininatione, qua vellet in amore perseverare. Quidquid igitur discipuli S. Augustini tribuunt amori, in quo positus fuit Adam, hoc idem tribuunt discipuli S. Thomet motioni qua fit amor: quae praedeterminatio fuit quidem auxilium quo respectu amoris, sed auxilium fine

quo non respectu perseverantia'. Nec Adam deserendo hanc praedeterminationem, frustravit illam, cum ad eam sussiceret, quod unico instanti amallet: ad ulterius autem amandum debet adesse,vel alia praedeterminatio, vel, quod idem est in praesenti, prioris Continuatio; quae tamen continuatio per Voluntatem non

perseverandi poterat impediti, sicut de facto fuit im.

pedita. . V.CI. Quintum contrarietatis caput est, quia gratia praedeterminationis physicae s non detur homini non idcirco a culpa excusature alioquin enim omnes pec catores qui justitiam deserunt, & physica pr determinatione ad perseverandum , di juste vivendum carent, sine culoa caderent. Adjutorium vero Adami , de An-

193쪽

et 44 CAr. II. PioMENTA SC iENTIR Mrt. actus, necessaria erit praedetei minatio. Si actus dat posse ad alium actum , praedetei minatio dabit etiam posese, si actus non dat posse ad alium actum , nec praedeterminatio ad unum actum dabit posse ad alium. Si d nique unus actus sit fortior alio, de praedeterminatio erit sortior alia predeterminatione ; si actus dependeat. ab alio actu, dependebit quoque una pra Heterminatio ab alia anteccdente. Ita per diversos actus diversifica tur physica praedeterminatio , hoc unum invariatilinretinens, quod sit invicte efficax illius actus, ad quem

immediare applicat potentiam. . . '

XCV. Recolendum quoque est, illud quod dixi

num. 36 S sa. Effectum, scilicet, praecise correspondentem praedeterminarioni secundum se consideratae, esse, quod actus egrediatur , principio ; nam species &Omnis modus actus quantumvis ab ea eriam cauletur, non reducitur tamen ad eam secundum se . sumptam sed ut potentiae conjunctam, ejusque virtute modificatam. Prout enim est applicatio potentiae liberat pr determinat ad actum liberiam , facitque actum egredi a principio libero. Et prout est applicatio potenetic determinantis se, facit actum egredi a determinante se. Quare ut recte concipiatur modus, quo Deus fortiter, & suaviter Omnem actionem praede crininar

distinguendae sunt duae actiones Dei, una , per quam producit principium, illudque adaptat ad actionem intentam: alia, perquam principium sic adaptatum applicat ad actionem, quiet applicatio passive accepta est ipsa physiςa prςdetermini tio. Volens v. g. Deus, quod

194쪽

ART. I. Dgus NON PR CIPIT aurcissiB. 'Τ4ς petrus amet libere, primo adaptat voluntatem Petri sub judicio indifferenti ad amorem, quo practice judicat esse amandum , & speculative judicat aliquam ra, rionem mali ineste amori ; deinde voluntatem lic adaptatam movet ad amandum. Motio igitur divina ut est applicatio voluntatis prςdeterminat eam ad volendum ;ut est applicatio voluntatis adaptatae sui judicio ad amorem, praedeterminat eam ad amandum; ut deni que est applicatio voluntatis positae sub judicio ad amorem, non quocumque, sed indisterenti, praedeterminat eam ad libere amandum. His rite intellectis omnis profata contrarietas evanescet , ut per singula capita discurrendo perspicuum crit.. -

. XCVI. Primum contrarietatis caput est, quod pr determinatio physica prorsus destruat totam illam dixferentiam gratiς Adami,& Christi, schi adjutorij si ne quo non, ct adjutorij quo: ex eo quod praedetermina . tio illius sit naturae, ut hoc ipso quod ponitur, pona- r actio, illa non posita, nunqri' fiat. Illa enim estiplissiima descriptio adjutorij qtiouullo modo adjutorijsine quo non, quod Adamo datum fuit. c contra, ietas nulla est. Nam doctissi mi illi Viari adjutorium sine νι non constituunt in aliquo actis, ex quo Adam poterat perseverate, si vellet. Ecce actus idans posse ad perseverandum , paedetermi natio igitur physica ad istum aetiam dabit quoque posse ad perseverandum, si homo voluerit: & sicut non volet perieucrare, sine alio actu, ita etiam non volet line alia

195쪽

eto CAp. 3I. ProNRNTA scisNTtR Mgni Praedeterminatione. Distinguendo igitur prςdeter nationes, sicut & actus, nulla potest esse quoad rem diversitas inter utriusque Solis discipulos. Certum autem est contra Durandum, quod quilibet actus debet' esse a Deo, ut movente S applicante : & sic in qu libet actu hare duo possumus distinguere, actum scilicet, & 'ptionem qua fit actus; discipuli S. Augustini explicant adjutoria Dei ex parte actus; discipuli vero S. Thomae explicant ea ex parte motionis. Et in idem redit quoad actum subsequentem, quia primus mstus, & pr determinatio ad primum actum, non po-Munt innumero in ordine ad xausalitatem actus sub

sequentis. .

Est tamen in ex prcssione aliqua disserentia; ex eo quod si actum dicamus esse adjutorium, tunc actus qui dat pose tantum ad alium a stum erit adjutorium silae quo non,actus vero qui infallibiliter insere alium erit ad .iutorium quo. Et sic adjutorium fine qlio non nunquam poterit coincidete cum adjutorio quo, ut bene docent discipuli S. Augustini. Verum, si motionem qua fit actus dieamus esse jutorium, tunc una & eadem motio poterit esse adjutorium sine quo non, & simul adjutorium quo, respectu tamen diversbrum actinim a Praedeterminatio enim ad primum actum, erit adjutorium eno repectu primi actus ,& adjutorium sine quo Mon respectu subsequentis, ad quem primus actus dat posse. Unde adjutorium Adamo collatum fuit adjuto- rium sine quo non respectu actus perseverandi, sed suie adjutorium quo respectu praecedentis actus, quo poterat

196쪽

ARΤ. I. DEus NON PREerpiT IMPossin r 4 terat Adam se applicare ad perseverandum: in quantum fuit adjutorium sine quo non Adam perseveraret, requirebat aliud adjutorium quo actu perseverat ei; ideo dixit S. Augustinus, quod Adam acceperit adjutorium

perseverautiae, non quo fieret, ut perseveraret; stidiae quo per liberum arbitrium perseverare non posset. XCVIJ. Si autem certum sit contra Durandum

quod quilibet actus debet elle ex motione sive

oncursu Dei, non minus certum erit juxta principia S. Augustini, illam motionem qua Detis concurrit adactum, ex sua efficacia inferre actum. Nam cssicaciam gratiae ad ipsam Dei omnipotentiam reducit S. Aligu-gustinus , quae non minus est causa actionum natu ratium, quam supernaturalium. Et ad hanc universali tatem divinae cfficaciae absque distinctione re irrit S. Augustinus , quotiescumque vult probare essicacia πgratie, ut inter alia loca patet ex lib. de corrept.& graria, cap. i 4. tibi rationem dictam assignat, dicens: Sine sibio habens humanorum cordium quo voluerit inelia nandorum omnipoten Mimam potestatem. Et lib. de pridie est. SS. cap. 2O. ait: DΗm Deu/ vult sieri qnοd Aon ni fiet entibus hominibus vult feri sinari eorum corda , ut hoc velint, eo scilicet inclinaute, qui in nobis mirabili modo

O inestabili speratur velle. Quid est inclinari corda ut velint, nisi praedeterminari ad volendum in aliud est quod cor inclinetur , aliud est quod Velit; si idem es

.set iuclinari, ac Velle, nugaretur S. Augustinus, dum it quod corda inclinantur, ut hoc velint, est et enim idem, ac si diceret , corda volunt, ut velint. Distinguuir

197쪽

, I CAP. II. PiGMENTA SciENTr Ms tur ergo inclinari, & velle, & i pl um inclinari est eausa ipsius velle , siquidem corda inclinantur , ut velint. Si de vocibus non sit disputatio nihil potest dici exprensus pro physica prςdeterminatione. Nam Thomistae per phylicam voluntatis praedeterminationem , nihil aliud intelligunt quam passim in hanc inclinationem .

sive motionem, quae sit volitionis causa. .

Sed quando inclinantur corda ut velint, sive in diinctum est, quando physice prςdeterminantur . Respondet S. Augustinus, quando Deus vult fieri quod non nisi Σolentibus hominibus vult fieri. Ergo ad omnem actionem, quam Deus vult fieri per voluntatem hominis, inclinatur ejus voluntas, ni velit , sive quod idem est , prςdeterminatur ad volendum, eo scilicet inclinante, sive Praedet minante, iretu in nabis mirabili modo G ineffabiv

NCVIII. Secundum contrarietatis caput est, quod praedeterminatio physica facit ut liberum arbitrium non solum velle, & operari possit, sed etiam semper actu velit, & operetur. Tale autem adjutorium stanti homi ni, aut Angelo datum ' n suit, sed lapsis posteris re-

strvatum. Primo homini, inquit S. Augustinus lib. de eorrept. & grat. cap. Iet. Datum es adjutorium perseverantia non quo fieret iis perseveraret; sied sine quo per liberum arbi-ιrium perseverare non postet. Et inserius: habens viri rem liberi arbitri', quamvis non defuIuro adyutorio Dei, . ne quo non posset perseverare si vellet et non tamen tali qua in illo Deus operaretuν ut Delier.

198쪽

ART. I. DEus NON PRRCIPIT INPossiB et ς Haec secunda contrarietas ex iis, quae in prima dicta sunt, dissolvitur. Nam dictiun est quod ipsium adju torium sine quo non collatum Adamo sit quaedam prae- determinatio physica, ad illum scilicet actum , ex quo oriebatur in Adamo potestas applicandi se ad perseverandum , cui ad actualem perseverandi applicationem debebat coniungi alia physica praedeterminatio , sicut& alia actualis volitio perseverandi. Non igitur reij-cienda est praedeterminatio physica, sed distinguenda , una quae sit adjutorium sine rao non,alia quae sit adjutorium quo. Nam ubi sunt retiis distincti, ibi sunt prae- determinationes distinctae. Unanimes igitur sint intre pidi persectae gratiae defensores contra Molinistas, qui

nullum adjutorium quo admittunt, ne arbitri j laedatur libertas. quae potius tanto major, & actualior est,quan to magis suo Creatori subi jcitur.

XCIX. Tertium contrarietatis caput est; quia prae determinatio physica talis naturae est, ut non relinqua tur in libertate voluntatis eam amplecti, vel non am plecti, sed semper invicte facit, ut eam voluntas amplectendo consentiat. Tale autem non fuit adjutorium

Ad M, aut Angelorum , utpote quod in libero eorum arbitrio relictum fuit: Nee ipsum ergo esse Deus Tolui sive sua gratia, quam reliquit Has libero arbitrio, S. August. lib. de corrept. S grat. cap. II. Tertia haec contrarietas evanestit, si praedeterminatio universalis distinguatur a speciali. Nam ubi so

199쪽

r so CAP. II. PiGMENTA scirNTi Mgn tur libero arbitrio; ex eo quod predetcrminatio unive salis praesupponit completum posse,& cum iit depelladem a praecedente actu & consilio voluntatis,uliis potentiae, quam applicat non tribuitur Deo, sed libero arrbitrio, ut dictum est num. 7s. Cum ergo talzm gra tiam Deus dederit Adamo , & Angelis, ut solo conr cursu generali praedeterminante indigerent, quo Deus in omni operaste operatur, erat in potestate liberi arbitrii uti gratia ,& non tui; sicut in nostra potestarς- est uti membris nostris , ct non uti, licet non ijs u myr sine concursu praevio.

I V. . .

C. Quartum contrarietatis c put est , quia prςd ' terminatio physica nunquam deseritur a voluntare, - sed ipsa potius facit, ne a voluntate deseratur. Adiuditorium autem Adami nullo modo istius condition fuit : si quidem S. Augustinus lib. de corrept. S grat. c. 'ri. incit; Qηod ad toriam, si homo ille per liberam non desie=nisset arbit=iam,semper e set νοηhm sed deleniit, δε--fuus est. Et exacti is declarans naturam ejus .' Go- Dippe erat alutorium , chod desererer si velles, est in iis permaneret si vellet; non quo feret ni vellet. Et paulo in serius non minus luculente : Sic ala batur, ut sine hoc a 'utorio in bono non remaneret, sed hoc adymoriam sive

Hςc quarta contrarietas aliquid apparentiae videtur - habere, nihil tamen in re. Talis est praedeterminatio, - qualis est actus, ad quem praedeterminat. Si actus p

- test deseri, di pr deterininatio aβ illum aditum potest

200쪽

ART. I. Drus NON pRAECIPIT INP HIR. Is fgeseri 1 S si in actu potest voluntas perseverare, &in adjutorio phy ficae praedeterminationis poterit voluntas permanere si voluerit. Deus ita praedeterminavit Adamum ad amorem justitiae, ut ex illo amore proxime potens esset inci illum continuare, vel illum deser re : ae proinde & in illo adjutorio permanere, aut i lud deserere. Illa praedeterminatio erat sussiciens ad amorem justitiae, & inde ortam potestatem ; sed ad volendum amorem continuare opus erat alia prςdete

Ininatione, qua vellet in amore perseverare. Quidquid igitur discipuli S. Augustini tribuunt amori, in quo pomsitus fuit Adam, hoc idem tribuunt discipuli S. Thomet motioni qua fit amor: quae praedeterminatio fuit quidem auxilium quo respectu amoris, sed auxilium sine

inuo non respectu perseverantiae. Nec Adam deserendo hanc praedeterminationem, frustravit illam, cum ad eam sussiceret, quod unico instanti amallet: ad ulterius autem amandum debet adesse,vel alia praedetcr- minatio, vel, quod idem est in praesenti, prioris continuatio; quae tamen continuatio per Voluntatem non

perseverandi poterat impediri, sicut de facto suit imis pedita.

CI. Quintum contrarietatis caput est, quia gratia praedeterminationis physicae s non detur homini,non idcirco a culpa excusatur: alioquin enim omnes pec catores qui justitiam deserunt, S. physica prςdetermi natione ad perseverandum , & juste vivendum carent, sine culya caderent. Adjutorium vero Adami, de An