Scientia media ad examen revocata. Per Germanum Philalethen Eupistinum

201쪽

m CAP. II. PsGMENTA SCiENTIE MpD gelorum hujusmodi fuit , ut nili eis datum suilJet , si re culpa cecidissent. Ita S. Augustinus lib. de corrept.& giat. c. II. Si autem alutorium hoc vel Angelo, De homni . cum primθm facti bunt, desiiset, non viique sua culpa cecidibent. A /utorium quippe destiiset, sine quo mane. e non postent. Deficit haec contrai Ietas hoc ipso , quod adjutorium sine quo non datum Angelo, & Adamo , fuit ad actum . dantem eis potestatem perse standi,& ideo si tale prae- determinationis adjutorium , cum primum facti sunt , non habuissent, non utique sua culpa cecidissent, de suilia cnim illis potcstas perseverandi, si ve adjutorium De quo manere non possunt. Signanter dixit S. Augusinu , cum primum faciiDnt, ut insinuaret, nullum

adjutorium sim quo non dcfuisse Adamo, S Angclo, ii, ve, quod idem est, nihil eis defuisse ex parte posse, . eo quod si aliquid cx parte posse cis, cum primum facti

apiat,defuisset, culpa in Deum refunderetur, quae, cum risit priaeum peccatum non poterat ex concupiscentia,& errore committi. Nunc autem abstractione conincupiscentiet in poenam peccati originalis permanente, detist homini infirmo potestas se ad bonum applicandi, ac perinde aliquod adjutorium siue esto non, anaor scili, et justitiae in particulari operabili, sine quo non valet praeceptum implete. Nec tamen a peccato excula 4ur, quia huic potestati liberum ponit obstaculum, ad amorem contrarium se libere applicando. V

IJ. Sextum contrarietatis caput est , quia praede

202쪽

ART. I. DEus NON PR emae INpossin r syterminatio illa physica destruit prorsus magnam illam libertatem , ct bene vivendi potestatem, quam Augustinus, Pontilices,& Concilia nos in/ Adamo amitille testantur. Nam illa libertas in eo sita ei at, quod ho imo per liberum arbitrium sicut male vivere poterat, ita

etiam bene : sic videlicet , ut non esset necesse voluntatem illam bene vivendi per gratiam praeparari, sicut nunc per lapsum est necetiarium, quando Deus per gratiam in homine operari debet, ut velit, & saciat. Quod si etiam tunc debeat per physicam istam prae- determinationem fieri, utpote cujus iste proprius esse actus est, jam funditus illa doctrina S. Augustini, & Conciliorum labefactata corruet. Distinguamus praedeterminationes,& corruent hujus contrarietatis rationes. Ex ijs quae hucusque in hoc Articulo diximus, liquet, praedeterminationem universalem, quae respectu voluntatis dependet a praeceden te actu & consilio , non tollere quin actus sit in po testate voluntatis, eique tribuatur cum aequali potesta

te contrarium faciendi. Et sc indigentia hujusmodi praedeterminationis in nullo praejudicat doctrinae S. Augustini, ct Conciliorum. Verum praedeterminati specialis independens ab aliquo actu praecedente, de consilio, qua indiget homo infirmus, tollit, quod aetrus sit in potestate voluntatis, eique tribuatur , ex eo qUOd voluntas in hujusmodi actu, non sit movens, sed mora,

Vide f. 3. 4 s & 6. Concipienda enim est differentia hominis sani ab infirmo, quodammodo sicut disterentia Religiosi, Sc

203쪽

ts43 cap. II. PlovgNTA setor 1 et Man saecularis, qui easdem actiones prorsus faceret, ae Rea ligiosus. Tota differentia Religiosi, & praedicti setcularis consistit in modo operandi, nempe, quod propria

voluntate, & consilio omnes actiones faciat, Religiosus vero easdem faciat non se movens dc dirigens, sed aliena voluntate,& consilio motus, ct directus. Ita in digentia praedeterminationis universalis in homine s no non impediebat, quin homo sanus in actibus fidei, spei,& charitatis , se moveret, ac proprio consilio dirigeret. Praedeterminatio autem specialis ad eosilem actus

in homine infirmo, facit quod sit a Deo motus, ejuς 'ue consilio directus, & gubernatus, non ver5 ad eos se moveat, & dirigat. Juxta illud Rom. 3. aulia que

si irini Dei aguntur, hi fili, Dei sunt,

CIII. Septimum contrarietatis caput est, quia prae- determinatio illa physica libero arbitrio merita,& eo rum inercedem invicte donat. Hoc autem adjutorium Adami, & Angelorum nullo modo iaciebat. Eodem modo solvitur haec ultima contrarietas, ae praecedens. Est enim sequela praecedentis. Tunc actus. dicitur a Deo dari; quando ita cst a Deo ut non sit applicative a libero arbitrio, sed solum elicitive , quando vero actus tam elicitive, quam applicative est a libero arbitrio: eo quod ex praecedente actu , ct conii , lio fiat, tunc non dicitur a Deo dari, etiamsi non fiavsiae concur sti Dei praevio; nisi eo modo quo actiones liberi arbitris naturales , dc artis dicuntur a Deo dari, quae tamen omnes tribuuntur libero arbitrio , qua

tumuis

204쪽

ART. I. Daus NON PRArerriT IMPossia tum vis debeat ad eas praedeterminari. Cujus ratio est, quod actionem voluntatis esse speciale donum Dei, non tam accipitur ex ordine ad objectum , quam ex

modo operandi. Unde illa actio , etiamsi sit stiperna. . turalis, non erit speciale donum Dei, si sit applicative a libero arbitrio. E contra actio naturalis ei it specia-la donum Dei si non sit applicative a libero arbitrio. Vide num. 74 Clim er.:o adiutorium datum Adamo , & Angelis daret illis potestatem se applicandi, actus illorum non erant specialia dona Dei; sectis est de actibus bonis bominis infirmi qui fiunt auxilio GRATIAE v ICΤRI

CIS ET PRAEDETERMi NANTis. Nam h c gratia itaqpplicat liberum arbitrium ad volendum, ut G praece dunte actu non Φ qpplicet :& licet per gratiam coOperantein se applicet liberum arbitrium, quia tamen gratia cooperans innititur gratiae operanti, etiam actus gratiae cooperantis dicitur a Deo specialiter dari; eo modo, quo ea quae subsequuntur primam gratiam dicuntur etiam gratis dari, quia in virtute primae gra tiae gratis datae donantur.

CIV. Ex quibus omnibus liquido constat, nullam esse nece litatem discipulis S. Augustini pro gratia primi hominis, & Angelorum, rec dendi a discipulis S. Thomet, & confugiendi ad concursum Molinisticum acui plane evertit principia gratiae de se essicacis, quam utrique discipuli contra Molin istas invicte defendunt. Nam haec principia sunt ipsa decreta divina de se essicacia fundata in omnipotentissima illa humanorum

205쪽

Ap. II. Ρ1GMENTA SciENTIR MED. cordium , quo Deus voluerit inclinandorum potestate; cum quibus impossibile est stare concursum Molinisticum; eo enim Deus inclinat corda hominum , non quo voluerit, sed quo inclinanda ipse pris vidit rita ut ipsa praescientia tribuat decretis essicaciam, non vero decreta ipli prς scientiae tribuant certitudinem ire consequenter ideb res praesciri a Deo, quia suturet sunt, non vero ideo esse futuras , quia praesciuntur.

Quibus nihil capitalius principijs S. Augustini , nihil

quod ejus doctrinet magis ex diametro repugnet, esi fingi potest. I ple enim in Enchirid. ad Laur. cap. 9 i. explicans haec verba Psalmi , Omnia quacumque voluist Dominus, fecit, addit; quod non esset verum si aliqua valuis facere, oe non fecit. Et quod est indignius et ideo non fecit, quia ne fieret, quod volebat Omnipotens, volantas hominis impedivit. Et post pauca: hoc nisi credamus,per clitatur ipsum nostra fidei confessionis initium, qua nos in

Deam Patrem Omnipotentem credere, confitemur. Nec enim

ob aliud veraιiter vocatur Omnipotens, nisi quia quidquid Tuli tot st, neque voluntate cujusliam creatur is voluntatis Omnipotentis impeditur Ufectus. Et lib. I s. de Trinit. 1 3. Universa autem creaturas O stiritualrs, ct cor-jorales, non quia siunt, irio novit, sed ideo siunsi quia novit; quia ergo sicivit, ι reavit: non quia creavit, scivit. Si semel unum actum liberi arbitrii bonum potest Deus decer- heredecreto de se essicaci, cur non & omnes bonos

si potest omnes, sine dubio fecit, qui operatur omnia se eo um tonsilium voluntatis sitis , Ephes. i. Si denique omnes actus liberi arbitrij bonos decrevit Deus de

creto

206쪽

potest esse indifferens; ad quid igitur concursus indit- serens Molinisticus, nisi ad inflationem liberi arbitrii,&muscipulam pedibus insipientium Z Vide pro hac conte ordia art. q. s. s. s. VIIJ. Similia concor ia tontra oratiam

sollicientem Molinisticam. v. Vulsis praedeterminationis physicae aeuleli,' AZ quibus haec pr determinatio doctrinam S. Augustini de gratia primi hominis, & Angelorum pungere a discipulis Sancti ejusdem Doctoris videbatur;

necesse est ad persectam intentionis nostrς concordiam ostendere, gratiam sussicientem Molinisticam , tanquam scientiς mediae zizania,in unum fasciculum igni strictioris examinis deputandum ab omnibus utriuGque Solis discipulis concorditer colligari. Gratia autem iussiciens Molinistica dicitur, quoad prςsens intentum gratia dant passe a libero arbitrio sine ulteriori auxilio determinandum; quod posse omnibus datur , ut possibilitas implendi praecepta salvetur. Si igitur ostendero secundum utriusque Solis discipulos hominem infirmum indigere auxilio essicaci adjuvante posse, praedictumque auxilium non omnibus dari, ad intentam di cipulorutri utriusque Solis concordiam,contra gratiam sussicientem Molinisticam, favente Deo perveniam. Primum prςsenti Paragrapho perficiam , triplici ratione demonstrans, hominem quantumcumque justinea

207쪽

CAp IJ. PiGMTNTA scirNTtR M pD. 3um, & quacumque gratia data per modum a stus pidi 'mi, adhuc indigere auxilio cssicaci adjuvante posse. CVJ . Prima ratio ex ipsa hominis infirmitate sic sor.

matur. Auxilium vincens concupiscentiam , & tollens

ignorantiam est auxilium cssicax adjuvans posse : sedi homo infirmus quacumq; gratia data per modum actus primi adhuc indiget auxillo vincente concupiscen tiam,& tollente ignorantiam ; ergo homo infirmus quacumque gratia data per modum actus primi indiget auxilio essicaci adjuvante posse. Major patet , quia conc piscentia aftualis ,& ignorantia agendorum impediuqe se fiat actus praeceptus; impedimcntum autem potentiet tenet se ex parte posse I ergo auxilium vincens concupiscentiam & tollens ignorantiam, ex ' qua parte vinci eoncupi siccntiam, & tollit ignorantiam agendorum lilade nunc, erit essicax: ex illa vero parte qua rem et PO

tentiae impedimentum erit adjuvans posse. Minor inficiari non poterit,si ea quae de impotentia hominis infirmi dicta lunt rite perpendantur. Nam haedim potentia , per quam constituitur hominis infirmitas,no oritur ex indigentia alicujus principij supernaturalis

eum in natura lana similis indigentia inveniatur : itur ex actuali motu concupiscentiae , ct carentia actualis cognitionis agendorum hic,& nunc, quae aequa liter te habent ad actus naturales de iusternaturales. Noli minus principium naturale impeditur a suo actu dum in surgit concupiscentiae motus, quam impediatur principium supernaturale ex abstractione ejusdem concupiscentiae. Ideo Doctor Angelicus n. 76. relatus assignanς

ratio te a

208쪽

ART. I. DEus NON PRAEe1P3T IM possiη rationem , quare praeter auxilium generale indigeat homo infirmus alio specialiori auxilio, non recurrit adactus supernaturalitatem , sed ad ipsam carnis infecti

nem , ct ignorantiae obscuritatem.

Quidquid igitur detur homini infirmo, sive naturale,sve silpernaturale , si non vincat motum actualem concupiscentiae ,& tollat praedictam ignorantiam, nunquam tollet hominis impotentiam, nec persecte sanabit ejus infirmitatem. Actualis concupiscentia solummodo vincitur, quando homo fortius amat justitiam, quam bonum concupiscentiae. Clim enim ea prosequatur homo quae sortius amat, nunquam poterit ea quae sunt justitiae prosequi renitente adluali concupiscentii, si non amet sortius justitiam , quam bonum concupiscentiae. Hune autem fortiorem amorem justitiae, non potest homo inis firmus renitente actuali concupiscentia sibi tribuere ex aliqua volitione prςcedenti : quia praecedens illa volitio solum attingit objectum sub aliqua ratione uniuersali,

actualis autem motus concupiscentiae, & amor delecta bilis inde ortus, sub speciali ratione impellunt voluntatem in objectum concupiscentiae: & cousequenter viniscet amor delectabilis, nisi speciali auxilio gratiς operantis &praedeterminantis inspiretur sortior amor justitiae rsi quidem rationes universales minus movent, qUam rationes particulares, eo quod actiones in particularibus sunt, ut docet D. Thomas in prologo 2. 2. Colligitur haec ratio ex S. Augustino lib. 2. de peccat merit. cap. II. ubi ait: Nolunt homines facere quod jouum.

est , sive pila latra anjustamsit, sive quia non Alectat. Tuisto

209쪽

uenim niaque vehementius Tolumns, quanto tertius quam boanum i nolimus, eoque delectamur ardentius. Ignorantia Dioavr ingimisas vitia μηt quae impediunt voluntatem ne modeatur ad facienum opus bonum, HI ab opere malo absiti nendum. κν autem innotestat edita latebat, i suavesar quod non latebat, oratiae Dei est, qua hominum adjuvar Tolun sates. Item ad simpliciamina lib. I. q. a. ait: Quid autem animo amplecιitar aliquid quod eum non delet at c aut quis taber in pntestate, ut vel otchrrat quod eum delectare possit , vel de tenet i sim o currerit ἐ cum ergo nos ea delectant quibus prouimus ad Deum, in piratur hoc, oe praebetur iratia Dei; non nutu nostro cir industri hos operum meriIiS comparatu ..: Nota, quod delectatio apud S. Augustinum est illa complacentia boni quam causat obj cctum amoris, &conseqUcntcr est iple amor , qui erit liber , si judicio inoffcrenti reguletur , amor enim est primus motus vo-mtatis, S prout est ipsa boni complacentia dicitur ψUectatio S. Augustino. Unde dum ait,gratiae Dei esse,npiave far, quod non latebat, Idem est ac si diceret, ut ametur ct complacentiam sui causet quod non latebat. Hic amor quantumvis sit liber, non tamen est in pol state voluntatis, ut occurrat ei objectum quod amer . nec est in potestate illius quod objactum apprehensum judicetur practice esse amandum, & sui complacentiam Gui .set. . Et ideo quando ea quae sunt justitiae, occurrunt nobis, & quando illa, dum occurrunt judicamus praelicὸ esse amanda, instiratur hoc, praebetur gratia Dei; non

VIJ. Secunda ratio ex natura auxilij specialis pet

210쪽

tur, de in hunc modum formari potest. Auxilium morvens ad actum non prςsiupponendo vires sussicientes est auxilium essicax adjuvans prist; ut enim movet ad actum est essieax, ut vero non praesupponit vires suffrientes debet eas adjuvare et sed homo infirmus indiget auxilio movente ad actum non pr supponendo vires sussicientes; ergo indiget auxilio essicaci adjuvante posse. Probatur minor. Auxilium dans Hile independens ab actu p cedente non debet proupponere in voluntate vires sussi-eientes ad faciendum quod volitum est; quia cum tale auxilium sit a solo Deo dependens , qui potest & voluntatem faciendi v. g. quae justa stini, dc vires ad perficiendum tribuere in potestate Dei est prius dare voluntatem faciendi , & postea dare vires ad perficiendum. Dictum autem est supra num. 7s. quod homo infirmus indigeat auxilio dante velle independentςr ab actu prae

Confirmatur primo hoc exemplo sensibili. Ut quis velit pingere ex propria applicatione dc directione, d bet prius habere artem pingendi. Si autem esset quidam tam insignis Pictor , qui movendo & dirigendo manum servi faceret illum recte pingere: tune servus imperante domino volet essicaciter pingere , absque eo quod prius habeat artem pingendi: siquidem non pingit proprio consilio, & arte, sed domini sui pictoris eoiatilio , & arte; in cujus potestate est facere, quod servus recte pingat. Ita qui potest credere ex propria applicatione dando stibi velle , debet ipsus habere vires kiucientes, de omnς auxilium sine auo non. Verum ille