Scientia media ad examen revocata. Per Germanum Philalethen Eupistinum

271쪽

scienter determinationem voluntatis.

Eodem argumento virtualiter & in sta radice usii, est S. D. N. Clemens VII l. in Congregatione 2 r. de auxilijs habita die 27. Ianuarij Anno i6o3. in qua cum ostensum fuisset , Molinam dicere, quod concursus divini auxilij natura posterior est eoncursu liberi arbitrii, cumque ad scientiam mediam recurreret Arru, bat,interrogavit Pontifex,quid per illam scientiam Deus prςvidet Respondit Artubal , influxum liberi arbiti ii. Replicavit Pontifex, Aut quem gratia secit , aut quem natura si primum, scientia illa non est ante decretum isi secundum, idem dicit Cassianus, sic habent acta Conagreg. citatae. Acute perspexit Pontifex, superquam esse scientiam mediam, si gratia influxum seu determinationem liberi arbitrij causet; nam si posita gi alia debet poni Oeterminatio liberi arbitri j, qui persecte cognos cit gratiam, cognostet de hujusmodi determinationem a sicut ad certam cognitionem effectus susscit cognitio persecta caular & hoc ipso quod ex sola cognitione grati e non possit certitudinaliter cognosci determinatio liberi arbitrij, manifeste sequitur, istam determinationem non sit i causalitati gratiae , nec efiicaciae decreti, sed ex pr aescient a sortiri suam certitudinem. Via

de cap. I. art. I. N a.

CLIJ. Quare levissimum est, quod ex hac determinatione libera voluntatis conficitur argumentum

S ab Angelico Praeceptore jam pridem est solutum. Obiiciunt Molinistae. Obi jciunt impugnates Th. uod se ab intrinseco Q Deus non pote facere quod

272쪽

i potest ab alio Aerminari: siedg hoc autem statueretnsvoluni voluntas se ab intrinseco ratem movet: nam volunt scIerminat ad agendum: ergorrem moveri ex se, est nen in non potest a Deo determinaris in veri ab alio:ergo Deus nonpo-- ο minuspraedeterminari. ο Iesi moTere Voluntatem.

Solvit Angelicus Doctor argumentum sibi proposii ,, t m his verbis: Dicendum, quod moveri volunta. Me est moveri ex se, id est, a principio intrinseco. sedis illud principium intrinsecum potest esse ab alio ex-ri trinseco, & sic moveri ex se non repugnat ei quod

, . movetur ab alio. I. p. q. Ios. a. q. ad a.

Ita di nos Molin istarum solvimus argumentum rQuod se de ab intrinseco determinat ut primu movens non potest ab alio determinari, conceditur ; ut secundum movens, negatur. Voluntas autem determinat se ut secundum movens: quia, ut ait D. Thomas, principium intrinsecum, per quod se determinat,est ab alio

acceptum; quod principium non est aliud, quam judicium indifferens, ex quo voluntas se determinat; de ita vis solutionis Angelicae non consistit in hoc, quod Deus solummodo dicatur movere Voluntatem , quia dat illi judicium indifferens, sive principium intrinsecum sui motus: sic enim sol im remote moveret vo luntatem, iuxta Durandi sententiam. Sed intentio D. Thomae est, ostendere, quod hoc ipso quod volunt sapplicetur,& praedeterminetur a Deo mediante judicio indifferenti; ita movetur, quod etiam ex judicio illo in-oinerenti te determinet.

273쪽

ficienter determinationem voluntatis.

Eodem argumento virtualiter & in sua radice usii, est S. D. N. Clemens VII l. in Congregatione 2I. de auxilijs habita die 27. Januaris Anno i Go3. in qua cum ostensum fuisset, Molinam dicere, quod concursus divini auxilij natura posterior est concursu liberi arbitris, cumque ad scientiam mediam recurreret Arru-bat,interrogavit Pontifex quid per illam scientiam Deus prςvidet Respondit Artubal , influxum liberi arbitrii. Replicavit Ponti sex, Aut quem gratia facit , aut quem natura si primum, scientia illa non est ante decretum is secundum, idem dicit Cassianus, sic habent acta Conagreg. citatae. Acutὸ perspexit Pontifex, superquam esse scientiam mediam, si gratia influxum seu determina, tionem liberi arbitrij causet; nam si posita gratia debet poni Oeterminatio liberi arbitrij, qui persecte cognosicit gratiam, cognoscet & hujusmodi determinationem is cui ad certam cognitionem effectus sufficit cognitio persecta causa: & hoc ipso quod ex sola cognitione gratir non possit certitudinaliter cognosci determinatio liberi arbitrij, manifeste sequitur, istam determinationem non stabdi causalitati gratiae , nec efficaciae de creti, sed ex praescientia Ertiri suam certitudinem. Via

de cap. I. art. I. S a.

CLIJ. Quare levissimum est, quod ex hac determinatione libera voluntatis conficitur argumentum ,

S ab Angelico Praeceptore jam pridem est solutum. Obiiciunt Molinistae. OObijciunt impugnates Th. uod se ab intrinseco. Deus non pol facere quod

274쪽

voluntas se ab intrinsertintatem mobet: nam Dolunt a isterminat ad agendum: ergortem moveri ex se, est nen m non potest a Deo determinari: Φυeri ab alis:ergo Deus nonpo motio minuspradeterminari.-rest movere Noluntatem.

Solvit Angelicus Doctor argumentum sibi proposi istum his verbis: Dicendum, quod moveri volunta- ,,rie est moveri ex se, id est, a principio intrinsecorsedis illud principium intrinsecum potest esse ab alio exisis trinseco, & sic moveri ex se non repugnat ei quod

movetur ab alio. I. p. q. Ios. a. 4. ad a. Ita & nos Molinistarum solvimus argumentum rQuod se & ab intrinseco determinat ut primu movens, non potest ab alio determinari, conceditur 3 ut secundum movens, negatur. Voluntas autem determinat se ut secundum movens: quia, ut ait D. Thomas, principium intrinsecum, per quod se determinat,est ab alio acceptum; quod principium non est aliud, quam judicium indifferens, ex quo voluntas se determinat; de ita vis solutionis Angelicae non consistit in hoc, quod Deus solummodo dicatur movere voluntatem , quia dat illi judicium indifferens . sive principium intrinse-

eum sui motus: sic enim solum remote moveret vo luntatem , iuxta Durandi sententiam. Sed intentio D.

Thomae est, ostendere, quod hoc ipso quod voluntas applicetur,& praedeterminetur a Deo mediante judicio indifferenti; ita movetur, quod etiam ex judicio illo indifferenti se determinet.

275쪽

α14 CAP. II. PiGMENTA SCIENT3s Ms n. Unde praedeterminatio phylica dependens a iudicis indifferenti tribuit voluntati quod te moveat, ct de

terminet, ut claraui me expressit Communis Doctor es Prxceptor noster R. 3. de malo, art. a. ad 4. dicens rManis sitim est quod cum ali Ud moVet alterum, non exhor' i o quod est mavem, ponitur quod sit primum moventi Unde non excluditur quin ab altero moveatur ab aLtero habeat similiter hoc ipsum quod movet. Similiter cum aliquid movet seipsium. non excludiInr quin ab alio moΓeatur, a quo habet hoc istum quod seipsum movet. Ita & Molinistis dicimus, cam voluntas se determinat , non excluditur, quin a Deo prςdeterminetur, a quo habet hoc ipsum quod ieipsam determinet. Distinguere in hoc casu inter determinari,& prae determinari nihil est aliud,quam nodum in scirpo quς

rere , ct veritatem dctorquere. Nam sicut secunJum movens prius ab alio movetur, quam scipium moveat ; ita secundum determinans prius ab alio deter minatur, quam se determinet: si prius determinatur, ergo praedeterminatur . siquidem praedeterminari apud

nos nihil est aliud, quam prius determinari. CLIIJ. Caeterum , ut melius nostra, & Angelici

Doctoris solutio in sua radice penetretur, oportit CX- ,, plicare, quid sit movere seipsum. Hoc optime explicant Salmanticenses trach. de voluntario, disp. I. n. 6.

'' IJt aliquid, inquiunt, perfecte dicatur movere seipsum debet in se hab re integrum principiumlsui mo-

tus, alias non mOVeretur a se, scd ab eo, a quo est ,, tale principium. Integrum autem plincipium alicujus

276쪽

ART. II. DEus NON NECEςsiT. VOLUNT et almotus coalescit tum ex potentia executiva: tum etiam se ex cognitione finis qui est terminus motus. Cum is enim Omne agens agat propter finem , atque a Deo

se motum a fine , ct finis non moveat nisi media cogis nitione, hujusmodi cognitio intrat Decessario prin- cipium motus. Et sicut potentia est ratio ut motus si sit , ita ut fit ad finem ratio est praedicta cognitio. ω, Quae ergo Vtrumque in ie habent dicuntur perfecte se se movere; quippe utrumque est eis ab intrinscco, si, & quod agant j moveantur, & quod taliJmotu ,, attingant finein. Quae vero non habent coguitionem; ,, sed lotam potentiam executivam mollis , etsi ha- si beant in se aliquod principium sui motus ,& ratione,, ejus dicantur se movere , non tamen dicuntur se m severe per etet & absolute, quia deest illis integrum Α, principium ejusdem motus et & quamvis substantia , operationis sit ab intrinseco; ordinatio & determina, o tio ad finem tota est ab intrinseco cognoscente. Hinc concludunt, quod si voluntarie agere nihil est aliud, quam movere scipium in agendo id quod magis explicat nomen *ommi, quod cum voluntario coin, cidit & ad movendum se nec sufficit sola potentia intrinseca elicitiva motus, nec ultra eam requiritur aliud , quam cognitio ducens motum ad finem , non potuit voluntarium congruentius diiuniri, quam per esse ab

intrinseco cum cognIIIoue.

i antem secundum D. Thomam I. a. q. s. a. 2. taplex cognitio finis perficia scilicet O inperset a. Perfecta quidem cognitio sinii es', quando nou solum apprehendimν Ρ res

277쪽

portio ejus quod ordinatur ad finem ipsum. Et talis cognitiis finis competit 9li rationali nature. Imperfecta autem eo

κilio finis est qua in Ριὶ sinis apprehe/ one conssit, sine

hoc quodcognoscatur ratio finis, edi proportio actns ad finem: - ν talis cognitio Anis reperitur in bratis animalibus per flen-Jam ct aestimationem naturalem. Perfectam igitar cognitionem finia selainst volantarium secundum rationem per fectam. CLIV. Si agens ex perfecta cognatione finis movet seipsum , oportet ut quo persu tior fuerit cognitio finis, ct quo magis ponderantur ejus merita, tanto magis moveat se ipsum. Et ideo in amore beatifico quantumvis necellario magis voluntas movet seipsam, quain amando Deum libere. Similiter amando finem magis seipsam movet voluntas quam amando media, quia amor mediorum ex amore ἡnis procedit; propter quod unumquodque tale & illud magis. Haec ratio movendi te ex pessecta cognitione finis vocatur a S. Augustino alijsque Pati ibus libertas a coactione; ratione cujus solet ex eis dici, quod necesistas naturalis inclinationis non repugnat libertati ; tuin quia id, in quod tendit naturalis inclinatio potest ex persecta cognitione amari; tum quia naturalis tr ina- aio in finem est ratio amandi media cum potem e ad utrumlibet. Unde si contingat uno & eodem actu voluntatis finem cum medijs amari, invenientur simul necessitas naturalis inclinationis S libertas indifferentiet, diversorum. Ea autem sibi non repugnant, quamvis respectu

278쪽

λRT. 11. DEus NON NECE sqrr. votuNT 227 ugnant, quae in uno x eodem subjecto se compatiuntur. De hoc sic loquitur Praeceptor noster et Naturalis nece sitas se nudum quod volantas aliquid ex necemtare velle dicitur , ut felicitatem, tibertati Voluntatis non repugnat,sit' August. docet in s. de civitate Dei. Libertas enim volantatis violenti e vel coacZioni opponitur. Non es autem violentia vel coactio in hoc quod alissis secundum modum sua naturae movetur , sed magis in hoc quod naturalis mosus impeditur: Sicat cum impeditur grave ne descendat ad meditim. Vnde luntas libere appetit feli itatem, licet necesserio oppetat illam. Sic autem Dem sua voluntate libere amatsej- sum liter de necessitate amet seipsum, de poζ.q. I O. a. a.ad s. An autem haec libertas a coactione, sive, quod idem est , potestas movendi te ex perseetia cognitione finis,

sussiciat ad meritum, potest rationabiliter dubitari, si de essentia meriti pro omni statu fiat quaestio. Si vero

sol sim consideretur status naturae lapsi' certissimum est praedictam libertatem a coactione non sufficere ad meritu tria Nam Innocentius X. damnavit hanc proposi

Ad merendum, O deme ensim in Hatis natur alasse non requiritur libertas a necessitate se solFeis libertas a coactione.

Cui damnationi reverenter, & ex toto corde sine, illa mentis restrietione nos submittentes , hanc etiam propositionem in omni sensu ab Eccesa reprobato, damnamus, reijcimus, & reprobamus.

279쪽

s. V. Tertium libertatis pigmentum ex suppo-

sitione antecedeme.

CLV. Um duplex sit conditio actus liberi, vo- , luntatis, scilicet , determinatio , dc ad utrumlibet potestas e ex utiaque conditione pigmenta sibi formant Molinistae, ut cum destructione physicae praedetermin. a onis faciem scientiς mediae ornent, ac

decorent. Frustra autem Iacitur me anre ocatispennatorum.

Jam vidimus Paragrapho praecedenti. merum veritatis esse uacum, asserere quod voluntas non possit se deter- terminare, si a Deo prςdeterminetur, si DELE CΤΑΤΙΟ-NE vicTRiCE invicte trahatur. Tam enim DELECTATIO vi CTRix , quam physica praedeterminatio movent &determinant voluntatem , haec phy iice, illa morallier, cum dependentia a judicio indisteienti: ac proinde ex perfecta cognitione finis, quod lusicit, ut voluntas sic prius mota se moveat, & determinci. In hoc autem Paragrapho alterius conditionis pigmentum ex potestate ad utrumlibet quaesitum diluemus, quod sub hac forma potest proponi: suppositio antecedens & inseparabiliter inserens actum tollit potc- statem ad utrumque et sed tam DELECTATIO VICTRIX, quam physica praedeterminatio antecedunt voluntatis determinationem, & insuperabiliter inserunt eam ergo tollunt potestatem ad utrumlibet. Minorem conceis dimus, Majorem sic probant: Qucd ante omnem vΟ--untatis determinationem deterninat voluntatem ad

280쪽

ART. II. Dgus NON NyCrs IT. UOLUNT.itaim actum, tollit potestatem ad utrumlibet; sed tam DELECΤATIO VI cΤRIx, quam physica praedeterminatio ante omnem determinationem voluntatis determianant eam ad unum actum: ergo m.

Respondetur negando Majorem, & ad illius prob distinguitur Major. Quod determinat voluntatem ad

unum amim,remanente potestate ad utrumque,tollit potestatem ad utrumlibet, negatur. Quod determinat ad unum,sublata potestate ad utrumque, tollit, sic conceditur. DELEcΤAΤio autem vi CΤRix, ct physica piae- determinatio ante omnem voluntatis determinationem, determinant quidem voluntatem ad unum actu in , sed Femanente potestate ad utrumque; quia determinant

dependenter a judicio indifferenti, quod tribuitu hintati potestatem ad utrumque.

CLVJ. Unde desectario victrix, & physica praemdeterminatio non determinant voluntatem, tollendo

indifferentiam ex parte actas primi se tenentem; sed i sim potestatem ad utrumque conjungunt cum Uno ex duobus actibus, qui non possunt simul conjungi. Sicut enim qui sua actione conjungit vii rurem cales ciendi calefaction , non tollit virtutem eue aciendi sed eam perficit 3 ita Deus delectatione victrice, & physica praedeterminatione conjungens potestatem ad duos alnus inter se incompossibiles , cum uno ex illis, non tollit praedictam potestatem, ad uirtimque actum, sed eam perficit, faciens, quod habeat suum exercitium,&quod actus egrediatur a potestate ficiendi uti umque,

ac proinde quod actus liber egrediatur; siquidem ad