장음표시 사용
201쪽
Crionis In lubiecio , atque adeo primam partem , Iei Iorus In liiDiecio , atque aveo Prunam partem , leu
s primuid rillui qui sit Minivnum quod lic in rensionis , quia sub' Mori urens in nequit producinisoraliteri qualitas, ι Probat etiam raciones primo,
quia dum corpus mouetur a calore summo ad, Bigi. ditatem ι ut signis frigefiu ab aqua, ill0d caloris, quodincipit expellLab it eoia gnei, desini 1 Per. prii muris uon esse , cum notumi sit . u.hil diuisibile possise desinere pqr vlti miris: νῆ43 primum non esse .expulit Onis caloris , elsti primum esse introductionis frigoris vi generatio unios contrari i& Corrii. μ altarius simu tomiso fiunt. t verum: igiturarit, nunc primo non esse calarem , dc e consequenti minui primo ess rigiis , , qu te pedituri,idc inseraediate non fuisse , q'arie net esse erit , quod frigus
habeat pximum esse in subiecto, quod est,habere primum gradum productum.Secundo,quia si non datur ptimus gradus caloria da labiectu productus, qui si calor, remississimus, ita ut noni sit dabilis remissior, siqvitagri queliber desina tum qu tumlibet remissum,
Visie in infinitum remitti . Probatur consequentia, quia emissio successiva est, dc continua, vel ergo remittitur calor per partes.aequat , aut par pyoportio-lnales: anon per aequales,.quia d/retur vix mai namta quales. sicut habent primam, ita habent ultimam. .Talis ergo ultima esset remssissimi , cu viva alia te. mussio non piscedat , 'quore siex .dMur ex parte finis in in satione ultima pars remissistima,sic daretur ne
cetaris prima ex parte principi quod est intentum eiusdem: sententiae. Fit igitux remi v per rartes proportion Ixa, & istae sund Qq iη6pjrα , pon habente irebama pingo remissio procedit in infinitum,hullum et habens terminum , qu94smitteta abruἔdum , Secunda '
202쪽
Secunda opinio communis inter recentiores Philosophos nam antiqui nec verbum ferme de ii e re Protulerunx oppi sita est , negans omnino, his qualitatibus terminum paruitatis intrinsecum, qui sit Primus gradus pr*ductus, ita ut sub minori intensione produci nequeant, & solum eis concedens Om- vino extrinsecum , lux est opposiin qualitas in summo gradu intensionis in subiecto , cum qua in nullo gradu simul esse possunt, bene tamen, cum qualibet minori intentione eius. Et haec videtur mihi non suum in doctrina Aristotelis necessaria, sed . Omnino vera , & in primis aduersus oppositam tam modo priori a Toleto explicatam , quam modo posterioria soncinate probauimus ., s libro Phy sicorum, principiis Aristotelis , & verae Philosophiae aduet&xi,quod detur primum indivisibile motus, quod sit mutatio instantanea , per quam producatur primum indivisibile termini, nempe prima praesentia adaequata, vel primum indivisibile qualitatis , constat vero longe impossibilius esse, dari primam par- rem productam eiusdem termini , sue permutationem instantaneam ut ponit Toletus) siue per primam Pμrtem motus ut ponit Soncinas) ergo essicaciter se iis probatum erit,ex illo nqci tari primam partem intensionis qualitatis. prodytham aduersus utramque sententiam. Quia euidens est in principiis Arissotelis eodem libro expressis,non posse dari in motu primum moueri, hoc est, primam partem proportiona lem, cum sit motus omni ex parte diuisibilis in infinitum , sicut caetera continua, sed nec primam partem aliquotam, in instanti factam , propter intrinsecam successionem motus, & ex consequenti, nec primam partem, aliquotam termini in instanti productam , ux Soncinas posuit. . Et si poneretur produ-
203쪽
cnm motus coiti mensuretur rempori, & terminus,
dum fit commensuri tur utriquE , repugnaret Plane dari partem aliquo tam mortis , & termini in tempore, ac successive producta, quin i nedietate tam poris primi daretur medietas partis motus, & medietas partis termini peream pro Metanx quo e uidonter da- duceretur, primum illum gradum remissum , quem Soncina, ponit pro minimo , imia elle mit tinnii; quod ric nec partem illam motus primam, cum detur sar, tilia aliquota , vitiusque minor , ac prius
Ssed probat ratione nostra sententia aduersus utramque , quia elii dens est, quemlibet gradum ca- .lori se diuisibilem , securedum partes intensumis
Eni dei h est etiam , habere contrarium eodem modUdiuisibile, tu tandem euideras est , contructium diuisi,
bile non piisse naturaliter simul expelli secudum sua
partes sed successive,& in tempore. propter infisten tiam edittat ij, qua in naturaliter repugnat, finitit viri,ibre contractum limitatae virtutis. Sed etiam est eui. denis, omnes partes motus, & omnes gradiis calorisessu eiusdem lationis,& ideo esse diuisibiles,& habere contrarium in eodem subiecto; ergo sicut est euidens ἡου caeferis . praeter primum , non poste simul produci naturaliter; sed necellario successive, hoc eis, par, te na poli partem, non minus erit euidens de parte pri ma , seu primo gradu te imini 'quem pollit Pater Tolctus, simul prodiaci per ivistationem instant,neam atque etialia de prima partae,aut gradu termini, quem putrit Soncinas priniis productum , tanquam ni i nimii m intensionis per primatra partem motus re-psignare, quod siti, ut producatur , quam de caeteris
gradibus,ves partibus eiusdem caloris. Quare ua erit falsum,
204쪽
falsum,ponere aliquem gradum primo productam si mul,vel in hina ti,ac euhi fallum eundem ponere in
medio, vel fine motus: non ergo potest, his qualitati bus coocedi terminus liminsecus intensionis Uversus
paruitatem,qui sit minimum quod sic. i. . '.
Socundo idem probatur contra Soncinatem. ma pars, seu primus gradus caloris est eiusdem Tatio, Nisa um caeteris: ergo est entitas diuisibilis in partes insegrantes, sicut illi. Quod conuincitur etiam ex
eo,' quod idcipitur in subiecto diuisibili , habent uepartes Ex quo in primis euidonter colligo , non pesse
produci sine extensione,& ex consequenti nonatabe re generationem,quae non sit simul extensio. Secundo, non minus euidenter elicio, eandem primam partem, ves gradum, rum posse pioduci sine imensione, quia sicut entitas eius,partes sobiecti distinctas insomniffs,est diuisibilis,lta entitas eiusdem informans eari dein partem subiecti divisibilis est. quemadmoduenintitas duiuscunque alterius gradus informans eangem parte subiecti. Praeterea eade pars subiecti persectius actuatur per entitate totius gradus, qui simul produ ceretur, qua per solam medietatε eius:ergo posterior modiutas magis perficit eandem partε,in qua vi que recipitur, quam sola priorised maior perrectio caloris, circa eandem partem subiecti, est intensio eius, dem caloris ; 'ergo impossibile est produci primum gradum sine intensione,sicut imporibile est, proba,
tum est produci sine extensione. Ustea terminum vero magnitudinis, quoad intensionem ex dictis de termino intrinseco activaru potentiarum a aperte colligisvr, has qualitates eundem terminum postulare, nempe tantam intensionem,ut tutaliter mon possint habere malorem,ut calor, si
gus, humo de siccitas octo gradus,& pariter de taete-
205쪽
ris, seeundum proportionem, & exigentiam suae naturae : nam omnes ferme qualitates', praeter Primas, oriuntur ex variis earum permixtionibus: merito ergo sequuntur naturam earum , in modo, quo ter.
minari postulant. Sed probatur hac ratione. Non possunt qualitates istae naturaliter aliquam habere in. tonsonem, praeter eam ,quam accipiunt, vel accipere possunt,ab agentibus naturalibus. in quorum virtutibuscontinentur,& a quibus natae sunt produci in subiectis , sed virtutes activae, seu potentiae eorundem agentium, postulant terminum magnitudinis intrinsecum,quoad intensionem suorum effectuum, ut dirimur, ergo modo simili terminari postulant qualit,
De terminis tandem extensionis harum qualita. eum tam magnitudinis, quam paruitatis, constat ex dictis, de terminis extensionis potentiarum activarum, scilicet, intrinsecum terminum magnitudinis pustulare, paruitatis vero nullum. Hinc enim plane colligitur, qualitates omnes corporeas snam Omnes producuntur per activas potςntia. ὶ cundem terminum magnitudinis postulare,nultuq; postulare parui- satiriquiaeuidens est 3on plus se extendere,immo nee maiorem habere posse extensionem naturaliter ea, quam ab agentibus naturalibus, eorumque virtutibus possunt suscipere. Quod vero axtingi ad potentiam Dei absolutam mox attingemus.
Euosnam terminos postulent qualitates, quoado intensionem,ct extensiionem , ut t GP:-: iu* dis fitione oram substantialis.'. '
α ispositiones formarum duplices sunt, quaedam a praecedent aliae comitantes,vel conssequentes formam
206쪽
iarm m iam introductam. De utrisque vero nullum Lepcxicc potui disputantem, adeo diuersas opiniones
non refero, sod propriam trjbus assertionibus mos rinquantum ad intensionem:quarum prior sit determinu magnitudinis priorum dispositionum. Quali-tMos est dispositio praecedens inroductione formae, praeparana materiam pro expultione formae pra ce-dς ut inexoductione sequentis,non habet intrinse- cum xς minum , versus maximum , sed extrinsecum dumtaxat. Probatur prior pars de termino intrinseco hoc argumento: ut genςrerur ignis ex ligno, vel ex qualibet alia materia, euidens est , non requiri ad ex pulsionem formae praecedentis calorem in summo gindui intentionis, nempe ut octo,sed in minori gradu hissicere:qui praecedens forma nequit esse in materiachm tali dispositione, ut per se est manifestum. Vnde sequitur, nec talem dispositionem summae ingentionis tale necessariam ad introductionem formae sequentis,cum introductio naturaliter fiat simul cum cxpultione, alioqui per peret materia sine ulla sortmλ, upi subiectum line utroque accidenti contrario;
sed dispositio sufficiens Id expulsionem noη habet
traminum intrinsecum,sed trinsecum tantum:ergo
nec dispositio afficitias ad introductionem intxinie sumit minum habebit. Probatur minor, quia suffici hispoijxjo pro cxpylsione,vel recipituri ligno. auqua in proprio subiecto, vel in maletia eius habe
materiam nudam omni forma, cum haec non possit
naturaIi r dari,nec potest actum disponem ad expul-'son in formae, iam non exis lamisi; sed iam expulsae. Vnde sequitur eum calinem , qui εst cum forma ignis in materia, in instantii, vel tempore suae in-uyductionis non else dispositionem expellentem nor
207쪽
188 ' De Mundo. Q . Aque introducentem, sed eam, quae reperitur in ligno, tempore immediate praecedenti : haec enim expellit sormam ligni, haec praeparat materiam pro introductione sermae ignis, quae non potest esse determina
ta,termino intrinseco'; sed sicut tempus immediatum indererminarum est, ita calor in eo productus indeis terminatus est, quia non habet determinatum gradum, sed sol im potest determinari termino extrinse-c6,ita ut verum sit,non pertingere illum gradum intensionis,quem habet, iam existens cum forma ignis
in prima sui introductione, sed bcrue quemlibet mi
norem. lis igitur gradus erit exitinsecus rerminus
sufficientis dispositionis ad expulsionem formae prae eedentis, & introductionem sequentis,imtinseco carebit.Et argumentani hoc efficacius procedit prae supposita opinione de subiecto' adaequato accidentium squam sequimur) nempe quod sit compositum,&non materia, nam compositum praesertim in m.
uentibus desinit per primum non esse, & consequenter ultima dispositio pro expulsione formetata ut sicut est verum dicere nunc non est compositum,& immediate prius fuit,ita sit verse dicete. nunc non est ultima dispositio expellens,dc immediate prius fuit,sed tempus immediate praecedens est in determinatum , ergo dispositio in eodem tempore existens itissetermitiata esse deber, tum in eo produc ur. Quare verum erit non habuisse gradum determinatum,sed illum non attigisse, bene tamin quamlibet intensionem eo mi
i' E Uliae assertione insertui secunda pars,nempe vi tImam disipositionum: phisAntroductione forma ha- biste terminum exstin secum , nempe illum gradum, quem Myrna praecedens' si Mucompat itin ε secutii , sed iam est hyearem materia hisente formae equentem: ia .i. A ssettio
208쪽
Assertio secunda de termino magnitudinis dispo stionum comitantium , aut subsequentium formam. assirmati intrinsecum esse eis concedendum necessa rio,quam sic probo. Dispositiones istae consequuntur naturam formarum substantialium,tanquam eis debi tae,ut calor summae intensonis naturalis , nempe ut octo,respectu ignis:ergo sicut natura formarum substantialium est tantae perfectionis,& non maioris, sic postulat dispositionem tantae persectionis, vel intcnsionis,& non maioris, quod est eam postulare intrinsece terminatam termino magnitudinis. t Da termino vero paruitatis earundem qualitatum est tertia assertio ; nullo termino paruitatis definiri, praecedentes dispositiones, sed quolibet gradu intensionis designato prius sub minori in infinitum pro. duci potuisse talem qualitatem. Probatur hoc argumento:Qualitates istae secundum propriam naturam consideratae nullum terminum paruitatis postulant,ut superius probatum est ; sed qualibet intensone des- gnata sub minori etiam quacunque disponere possunt:ergo non petunt iDtrinsecum terminum paruitatis.Probatur minor , quia data quacunque forma postulante dispositionem tantae intensionis potest dari alia,&alia in infinitum, postulante dispositiones mi. rIs ac minoris intensionis:ergo non potest habete terminum intrinsecum paruitatis.
b .i De terminis earundem qualitatum, quoad , .
SVperest rerminos extensionis pra scribere eisdem qualitatibus, ut dispositionibus, quoad extensio
Et quantum ad terminum paruitatis merimer, enet
209쪽
rso De Caelo,o Munis. . prima opinio, intrinsecum postulare, qui est minimum quod sic,ita ut dispositiones, quas quaeque forma ad tui introductionem petit, non possim suscipi in quantumcunque parua quantitate subiecti, sed determinata accerta. Pro qua opinione reserant Parres Conimbricens s Capreolum . Soncinat m,cum Uteris nuper citatis: Sed ratis sententia apud eos squamuis diligenter consultos reperire non potui, loquuturenim de ius terminis intensionis. caeteria a quocunq; tenzatur,hoc argumento probari potest. Ex ordine ad finem accipitur modus intensionis atque extensionis formarum,sed qu.ilitatum finis est subitantia,ad cuius generationem disponunt materiam; ergo, quantam
substantialis forma postulauerit magnitudinem in materia: pro sui introductione , tantam postulabunt qualitates disponentes pro extensione: ubi enim sorma introduci non potest,nec dispositiones recipi poterunt, sed substantia petit minimam magnitudinem, ad primam generationem ; ita ut sub minori nequeat
generari : ergo eodem termino definietur extenfio qualitatum,qui sit minimum quod sic. i . Vera tamen sententia est,quali tates, ut sunt dispo sitiones formarum substantialium non petere intrinsecum terminum magnitudinis,nec paruitatis, quoad extensionem .Probatur simul utraque pars hoc argu-
meto: Signata qualibet magnitudinead quam informandam potest se extendere quaecunque forma substantialis,vel quam postuler pro minimoquod sic suae introductionis potest designari. maior in infinitum, ad quam possit se extendere alia forma substantialis, atque etiam signata minori,cum qua possit introduci in materia, potest designari alia minor in infinitum,
cum qua possit introduci alia forma substantialis, sed potest ureum-ue mediis dispositionibus, quia sine il
210쪽
Iis non valet informare materiam,nec in ea introduci natuealiter ut per se est manifestum in ergo dispositiones non petunt intrinsecum terminum magnitudinisinec paruitatis suae extensionis. Probatur minor exemplo ignis, cuius serma potest insormare quamn Cunque materiam , quantumlibet magnam in inlinitum tui ex Aristotele attulimus i. lib, Phylicorum, agentes de terminis magnitudinis,& paruitatisopotest etiam introduci sub qualibet minori in infinitum sutibidem ostendimus) ergo calor,siccitas, raritas eius caeterςq; qualitates,quas pro dispositionibus postulati in mar'ria, nec petunt terminum magnitudinis, nesparuitatis suae extensionis intrinsecum. - . Argumentum vero oppositum. nobis fauet, dispositiones enim ad formas ordinantur, ex quibus cψi et stat,terminari aliquas termino inrrinseco . alias vero nullum'terminum intrinsecum pete , sed extrinsecum dumtaxat,videlicet infinitum pro maximo,& indivisibile pro minimo,&ideo censendum est,nullum terminum intrinsecum extensionis petere dispositiones,quia pro utrisque indifferenter disponere post uni. ita ut eaedem, quae disponuntito forma postulante intrinsecum,possint etiam disponere pro non postu'
, De terminis qualitatumnaturalium cundum spotentiam Dei absolutam. i
SCotus inli .distinctiqnei g. ad primam quaestiornem dico, sensire vide Ur 'ualitates naturales it postulare intrinsecu termum magnixydinis, ut nec per potentiam Dei absolutam eum superare valeant. -od hac ratione prohari parest. Summumvpsatur Illuditu quolibet rerum gen*e,cui nihil in eo I ri nddi