장음표시 사용
211쪽
addi pretest:sed calor ut octo,quem haber ignis; scim-mum es se sentiunt omnes, , pariter summam intensionem aliarum quatirarum,sentiunt esse octo gradus: ergo nec per potentiam Dei absolutam dari potest
maior.Probatur consequentia,quia eo ipso,quod maior dabilis soret, haec non esset silmma. Veritas nihilominus huius rei est, respectu potetiae Dei absolutae, non esse praescribendum terminum intrinsecum magnitudini uc paruitatis secundum in tensionem, vel extensionem quali ratibus naturalibus. Qua in primis de termino magnitudinis elicio,ex D. Tho. 2.2. q. 24.arr. 7 ubi de charitate,cq rerisq; qualitatibus supernaturalibus decernit, nullo intesionis termino definiri; sed in infinitii crescere posse:ergo lε gemelius id sentiet de qualitatibus naturalibus ma cu supernaturales sint participationes immediatae diuini esse superraturalis, dissicilius existimaret Doctor sanctus,quod in infinitu abire posset earu perfectio inte-siua,ut mox videbimus. Sed probatur ratione primo, quia in teso no pertinet ad essentia qualitatis, neq; ab ea emanat tanqua passio,vel propi ietas, sed ab extrin- Deo agete ei prouenit rergo licet essentia eiusdε qualitatis limitata perfectionem habear,& ex consequenti rerminata,non proinde necessarium est, determinata postulare intesione,vllira qua procedere no possit,
sed talita potest suscipere, quata potest ei c5municari ab agente sed agens infiritum,qualis est Deus, potest
data quacunque maiorem ei communicare: ergo quacunque suscepta,poterkypsa maiorem' in infinitu susEipere,ae proinde nox postulabit terminum aliquem magnitudinis respecti potetariae Dei absolutae. Secundo,ita plane selial et intesto respectu qualiratis, sicut
exterasio respectis quantitaris: sed nemo unquam prae-1eripsit Oisanrii respectu potentiae Dei absoluis ex.
212쪽
tensionem determinatam : ergo modo simili, quarilitas nullam ex se postulabit determinatam intensionem, respectu eiusdem potentiae absolutae, sed in infinitum crescere poterit. Quod vero ad terminum extrinsecum pertinet,qui putant,dari posse actu infinitum , per potentiam.Dei absolutam illu concedunt qualitatibus, quoad intensione,& quoad extensionem,sicut de quantitati. Nos vero,qui s.li. Physicorum tenuimus atque essicaciter probauimus,in nullo genere rerupossedari actu intanitum,consequenter asseueramus, qualitate non posse esse actu infinita,quoad intensionem,uel exiesionem, ex quo necessario insertar,habere aliquo modo terminum exrrinsecu,quem non potest attingere, bene ta'
men quodcuque minus, & talem terminu si sic loqui licet elle intensionem , & extensione actu infinitam. Ad argumentu vero in fauorem Scoti propositum respondeo hae distin.octo gradus intensionis, qui a tribui solent qualitatibus primis elementorum,& suo
modo caeteris excomixtione Ortis,non esse summam
intensione simpliciter, & absolute,sed summa, quam secundum ordine naturalem causarum suscipere post sunt,neque a propria natura, neque a naturali aliqua causa, seu virtute possunt plus intendi:sed naturae e rum,absolute loquendo, non repugnat habere maiorem in infinitum , & propterea quamcumque aliam piaeter infinitam actu ) possunt suscipere a Deo potentiam obedientialem superius explicatam. uonam modio praescribendisimi termini qualitatibuιμ' i naturalibus. SVpernaturales qualitates sunt, quas Deus ipse non
ut naturale agus,vel mediis causis naturalibus,sed sua virtute totam natura superante,inia. sunt
213쪽
habitus gratiae in charitatis,&c.De quibus dubitamllsan,& quomodo terminentur, & quide cum sint qualitates spitituales sicut subiectu, cui inhaerent,exten.
sone quantitatiua carent,& consequenter Carent ter.
minis,quoad cxtensione; sed habent veram intensionem gradualem in suo genere spirituali, dc propterea controuensia de terminis, quoad intensione gradua- em,locum in eis habet. Duplex est aute consideratio harum qualitatu prior quidem, in ordine ad finem gloriae,cuius gratia, vel in ordine ad que infunduntuta iDeo,ut videlicet per eas fiant homines Deo grati,&ad ipsum per operationςm tendant:posterior est quacitatum secundum se. Et iuxta priorem consideratio.
praescribendum eis esse terminum magnitudis intrinsecum,ira ut detur maxima gratia,qua maior dari non possit ullo modo, vel per ullam potentiam,&tale esse gratia sanctissimae animae Christi Domini,cuius egregiam assignauit rationem D. Thomas ibidςm:quia fimis gratiae est unio creaturae rationalis ad Deum, sed neque esse,neque intelligi potest maior Vnio creatur; rationalis ad Deum,ea, qua habet humanitas Christi,& consequenter cius anima , cum sit unio Personalis cum diuino Verbo,ad quam ordinatur habitualis gratia eius;quare in ordine ad finem repugnat dari maiorem gratiam,& ex consequenti erit maximu quod sic, sub hac consideratione. ontrouersia igitur ad posteriorem consideratione reuocatur,& sensus eius est:an considerata gratia secundum se,hoc est,abstrahendo a fine habeat terminum,quoad intensionem,& quidem secundum legem a Deo constitutam,& ordinaram in rebus supernaturalibus, conuenit eriam inter omnes, dari gratia tam intensam, qua no possit intensior dari
214쪽
Cum eo cananes interprotes , immo omnes scholasti d.
Qinestici igitur solum potest procedere de gratia , fecundum se,& secundum potentiam Dei absolutam, in quo sensu et caeteris qualitatibus supernat dralibus . intrinsecum praescribulat terminu magnitudinis,
Scottis in s. dis f. 13 .q q.g. ad primam quaestionem dico; Durandus ibid. qu. I. Caietanus 3. par qu.7.ar.M.& i 2 aslerunt gratia animae Chri iii, & consequonter caetera eius dona,esse summam, quoad intensione, ita ut repugnet amplius intendi, aut fieri aliam intensiorem,etiam per potentiam Dei absolutam. Probat Scotus duplici argumeto: primo si designetur infima gratia secundum sntentionem,& haec tutendatur, quantum possibile est tunc quaeritur,an aliquem statu habitura sit eius intensio, vel nuhu, sed in infinitu processura: si statu admiseris, erit iam summa eius intenso,iuxta eundem statum cum non possit ultra procederein per illu gradum, quem attiger i terminabitur, tanquam per maximu quod sic: si vero statum habituram essem gaueris, sequitur peruenturam esse ad perfectionem actu in finira creaturae repugnandem. Probat ut consecutio,quia quo plus intenditur,plns perficitur, si ergo ad intensionem actu infinitam peuenire potest,ergo ad perfectionem actu infinitam. Secundo, quia in rebus permanentibus, quantum est de virtute,seu potentia, tantii est de actu, ut docet
plane Aristoteles 3 lib. text. 69. si ergo per potentiam activa Dei, & passiuam subiecti qualitates istae in infinitum perfici possunt per viam intentionis poterant ratem perfectione ab ag nte suscipere: & iii subiecto habere. Probatur consequetia,quia si Deus potest animam in infinitum perficere per successivam intensionem,poterit gratia infinite persecta viaiccractu creare,
215쪽
eidemque animae infundere, sed gratiam esse actu infinitam involvit co tradictione:ergo falsum est, quod eius intensio possit producere in infinitum,per potentiam Dei absolutam. Et urgeri potest argumentu hoc modo:forma, quς imprimitur subiecto,vel ei infundi. tur , non potest perfici, vel intendi, nisi secundum capacitatem subiecti, quae si limitata probetur,Conclusum erit, quod terminu intensonis intrinsecu habeat ipsam et forma : sed capacitas, seu potentia animae,in qua recipiuntur supernaturales qualitates non est infinita.sed ad certum gradum perfectionis limitara,si- est essentia eiusdem animae,1 qua oritur,vel cui identificatur , ergo intensio earundem qualitatum terminum habebit intrinsecum, que excedere non valebit. Tertio arguit Durandus,& Caietanus; si gratia nohaberet terminum magnitudinis, seu intensionis in. trinsecum, sed qualibet designata gratia, qua tu cumque intensa intensior alia essici posset,sequeretur,gratiam animae Christi non es le summa sed altera iniensore esse possibile,& e t consequenti possibile etia foret,quod aliquid maius, aut melius fieret, qua sit talis gratia. Et cu formalis effectus eiusde gratiae sit essicere animam grata Deo , sequitur tande aliquid fore Deo gratius anima Christi, quod plane impossibile est. Posteriore sententiam huic opposita tener expres
Quam sententiam amplectitur Solus I .lib. Physicorum,quq st. & cqteri omnes recenIiores nam antiquiores scholastici, nec verbum de hac re scripsere)&videtur mihi non solum probabilis,sed vera,quam D. Thomas probauit in posteriori loco citato hac ratione satis emcaci. Intensio alicuius formae ex triplici capite potest determinari, nempe ex parte eiusdem forma nati ammensuram habentis,ad quam cum . per
216쪽
peruenerit,non poterit, ulterius progredi, quin in ab teram speciem conuervatur:aut ex parte agentisAuius
virtus limitata vit ad intendendam formam in subieructo; vel demum ex parte eiusdem subiecti, quod maioris perfectionis , aut intensionis capax non est.Sed nullum ex his capitibus terminum ponit intensionis. supernaturalium qualitatu .ergo data qualibet intcsione earum, plus in infinitum intendi possunt, quod est non habere terminum intrinsecum suae intensio innis versus maximum. Probatur minor, quia gratia, &charitas ex propria natura , & ratione sunt participationes quaedam infiniti amoris diuina supernaturalis, qui est Spiritus sanctus. Sed participatio haec nullum terminum admittit,quia data quacumque potest plus participari a creatura rationali,vx per se constat; ergo ex hoc capite,termino magnitudinis intrinseco caret earum intensio,vel persectio. Virtus etiam diuina supernaturalis eas infundens in anima infinita est , de ideo dato quocunque gradu gratiae,quem animae tribuit poteth tribuere alterum perfectiorem infinitum. Capacitas deniq; animae, respiciens eandem virtutem
diuinam supernaturalem quo pacto potentia passiua
obedientialis vocatur in non potest habere terminum ultra quem non possit procedere, nisi quem habet eadem potentia activa infundentis gratiam, sed tantam gratiam potest ab ea recipere, quatam potest ipsa producere cum non recipiat per natura,sed per obedientiam, nec per potentiam naxuralem, sed obedienti aestemὶ quae potentia cum termino intrinseco magnitudinis careat,& data quacumque possit intensiorem in infinitum producere,sequitur, nullum terminum designari posse,quem non possit intensio grati et excedere. Et potest hoc argumentum urgeri hoc modo: p
tentia passiua naturalis subiecti mosuratur oecaesus
217쪽
naturalis agentis, ita vitam perfectam, aut tinensam possit 1 ubiectum recipere naturaliter, quam perfectam,aut intensam potest producere agens naturale: ergo potentia obedientialis subiecti, r. lpiciens activam , superioris agentis, tam perscinimis usi ii Is9sam formam pote it ab eo recipere, quam perfectam, vel intensam potest ipsummet ages pxoducere. Quare eundem re inum Postulant lxia haec, nempe po- temta activa superioris agentis, potentia obedientialis subiecti,& latitudo intensionis formae. Sed de po- ntia activa constat, non habere terminum intrinsecum;per locum, igitur ab intrinseco sequitur , neque obedientialem potentiam subiecti,neque latitudinem sermae ab illo producendam, & a subiecto recipien-- dam,intrinsecum termiDum habere. . i: Neque argumenta pro parte Scoti magnΗm negocium exhibentinam ad primum. negandum est,intcnsionem qualitatis respectu potentiae absψlutae Detivulum habere statum,ultra quem non possit procedere. Negandum insuper est , quod Scotus intulit, nempe infinitam actu futuram esse intensionem,neque sequitur, quod si aliquid magis,ac magis in infinitum perficiatur , ad perfectionem actu infinitam aliquando peruenturum sit, immo nee peruenire posse, sed hoc solum inferri ex eo potest, quo perfectio quam assequi valet, non definiatur termino intxinscco, VI constat de diuisionibus continui. Neque secundum argumentum probar intentum, quia licet admittamus, tantum poli. si ibi eoum recipere ab agente Ailatatu in putest agens producere,non sequitur, recepturum aliqua ado effectu acto infinituiquia neque produci potest ab agente;toru enim,quod pMest D oduc re,ad extra agens infinitae virtutis,non
il ullo modo procedere, ita ut nihil supersitab
218쪽
abeo producedu,quia toti quod potest,non est determinatum, sed in determinatum,ut in diuisonibus corinnui videmus,ex eo enim,quod non sunt determinatae omnes diuisiones continui, quas Deus emce re potest,euideter sequitur,quod nec simul,nec successive, possit essicere omnes possibiles, sed quibuscuque fastis,semper supererum infinitae efficiendae, quia quod essiciendum est, determinatum esse debet: falsum igitur est, quod Scotus intulit,videlicet posse Deu fimul infundere omnem gratiam a se produci bilem animς, quia intensio possibilis indeterminataeest , & propterea impossibile est,totam simul produci, vel aliquando fore productam. P coducibile ergo a Deo sub esse
permanente solum est infinitum in potentia. Argumentu denique Duradi,& Caietani, hac dist.
tia habitualis Christi dupliciter consideranda est, primo,in ordine ad effectus,& ossicia gratiae, quae habet in illa per na, & sic vocatur , D. Z homa infinita, &merito,quia habet virtutem ad omnes effectus gratiae possibiles praestandos: secundo in quantum est qualitas quaeda,& habitris supernaturalis eiusdem rationis cum quolibet alio habitu gratiae cuiusq; hominis,habensque latitudinem gradualem intensonis, sicut habent caeteri habitus gratiae,&eLictum M ale similem,nepe essicere animam illa sanctissimam Deo gratam , sicut quaecumque alia gratia cuiuscuque hominisin hoc modo considerata gratia Christi finita est, sitat caeterae, & finito modo ossicit animam eius Deo gratam,&augeri potest,uel intendi in infinitum,sicut illae,immo possibile est per potentiam Dei absolutam fieri alia gratia,atque alias intestores, & in hoc gen re perfectiores,& si fierent,daretur absque dubio aliquid maius,& melius sub eadem consideratione 'r
219쪽
Zoo De Calo, se Mundo. ticulati qua sit gratia habitualis Christi, quod absq;,
dubio no est reformidandu concedere, quia illud expressie concedit D.Thomas loco proxime citato ad se cundit,hisce.verius:Dicenta,quod virtus diuina,licet possit facere aliquid inatus,st melius,qua sit habitualis gratia Christi,non tam ossetfacere, quod ordinaretur ad aliquia maius,ct melius,qua sit unio per alis ad Fibu unigenitu a Patre, Est ergo gratia summa in priori co sideratione, no in posteriori coparatione absolutae potentiae Dei.
An potentia obedientialis anima ad recipiendam gratia ,
ct dona severnaturalia sit infinita.
QVamuis de potentia obedietiali animae in partiaculari sciscitetur Obium, de potetia etiam obe. dientiali euiuscumque subiecti intelligi debet,quia ea-i dem est ratio de omnibus;cum possit quodlibet subiectum sermam magis, ac magis intensam in infinitum ab agente superiori reciperemec solum quaerit, an sit infinita in potentia, quia hoc videtur apertum ex dictis,sed an sit 3ctu infinita. Et partem afirmantem,esse actu infinita sic ostendo:posse recipere forma, vel actu,est perfectio aliqua
in subiecto,cu sit concurrere ad elle eius,atque etiam ad conseruationem:ergo posse recipere forma perfectiorem, aut intensiorem in infinitum, erit perfectio infinita,& actualis quidem,quia eam habet in se subiecta a principio,cum receptione fornas non augeatur capacitas subiecti,ut supra ostendimus:ergo est persectio actu infinita.Et urgeo argumentu hoc modo.Recipere forma alicuius intensionis est aliqua perfectio in subiecto: ergo recipere formam magis intensam,
st maior persectio, sed intensio, quam potest aetarecipe
220쪽
recipere caret termino intrinsecorergo actualis perfectio eius eodem termino caret, eritque proinde actu.
infinita.secundo, quia posse producere effectum, ma' toris , ac maioris perfectionis in infinitum arguit in agente perfectionem actu infinitammam ex hoc solo deducimus, Deum esse infinitae persectionis , quod dato quocunq; effectu cuiuscunque perfectionis, potest perfectiorem in infinitum producere, quamuis putemus infinitum actu essicere non posse : hoc vero idem reperitur in subiecto, quod recepto quocunque effectu ab agente superiori,potest intensiorem,ac perfectiorem recipere in infinitum:ergo par est ratio. Et Vrgeo praeterea,quia potentia activa, & passiva
reciprocam habent correspondentiam : ergo tanta κMon minor debet esse passiua obedientialis,quanta est activa superioris agentis,cui correspondet. Probatur consequentia,quia quantu potest superius agens pro- . ducere per potentiam activam,tantum potest recipere
subiectum per passiuam obedientialem; si igitur potentia activa Dei actu infinita est,etit etiam actu infinita potetia passiua obedientialis subiecti, potens recipere omnem formam cuiuscunq; intensionis, quam Deos potest extra producere. His tamen non obstantibus,tenendum est, potzntiam obedientialem animae ad recipiendam gratiam,& cuiuscunque alterius subiecti,vel materiae, ad reci
piendam formam superioris ordinis , siue secundum substantiam,sue secundum modum,finitam esse simpliciter,& solum per quandam denominationem extrinseca,vocari posse infinitam secudu quid. Quod sic probo : subiecto per teceptionem formae superi ris non additur noua potentia passiua, sed solum informatio, seu inhςsio eius,nec per receptionem permetioris , aut intensioris formae intenditur eadem po