Institutiones theologiae dogmaticae, in duos tomos distributae. Opus postumum Nicolai Capassi in Regio Archigymnasio Neapolitano olim juris civilis antecessoris 1. 1

91쪽

gustanum cap. VII. idemque tectatur Alexim Commelius Imperator in Novella de Dccturibus lib. I. iuris Orientalis r Potestatem docendi ostpulum solis Epistopis datam esse , ct magnae ει- . clesiae Doctores Patriarίbae jure docere, ctc. Vi- , de Thomasinum pari.a de Veteri Ecclesiae disci-kPlina lib. I. cap. 92. num. I 2. a' nullo igitur pacto. Onciliarς desinitiones a Laicorum judicio pen- Opp00ix Rr Epistola quaedam Nicolai Prunt

ad Michaeum Imperatorem, in qua hae e ha . hentur: ubmam legisis , Imperatores antecesse - ὰλ G τε Θηρ lou Conventibus tor/νfuisse forsivan in . quibus demtae tractatum estω. si V , ct quae omnium communis si quae non sium ad Clericos . verum etiam ad Larcos , e ad omnes omuinb pertin ni Chrstia--. - . EAtat apud Gratianum in Cam IR di-: iunct. si F. ι unde sit , ut si res Fidei aeqvh adaicus Pertinent, atque a d Clericos, siffragia vi. Conciso ab utrisque serenda sunt.

cos , uti Discipulos. Sic quum causa belli communis est, ea pertinet ad omnes; at non singuli lites in consitus adhibentur ut quid pro rerum Opportunitate sit gerenssum statuant , selantum Praefecti; ita licet, dum res FH ei atl- tantur , de commu ni caussa disiceptatur ; nox sed Clerici ad dirimendas controisenus, τ V in V ' Debent agitur Prinei prim Fidei, tamquam communem tueri, non

92쪽

tamen ut Pastores, & Doctores .En Piid Theo' dofius junii r in Epistola ad Ephesnam Synodum de se ipso no quitur e Illicitum est eum , qui non sit in ordine Saestorum Episcoporum , Ec-ιle nicia immisceri tractatibus. 'Ita quo exclusis Lllicis possunt de cetero alii Clerici, maxinaὸ doctiores Conciliis adesse, imo & praeesse, ut Apostoli eae Sedis Legati, etiam non Episcopi , ut factum deprehendi tuae In Concilio N caeno Secundo i ubi Adriani Pa-Pae loco praefuerunt Abbas quidam Monasterti

Sancti Sabae, & duo alii, unus Presbyter, alter Archi resbyter . . Sic Lateranense C cilium habitum , praesente Carolo Magno , celebratum fuisse dicitur'h eentum quinquaginta tr: bus Episcopis , Religiosis, & Abbatibus, Can. Hadris nas distinct. 63. cap. 11. Opponitur deindh textos In noeentii V. in ψ cap. II. de sententia, ct de re jurienta in sexto, ubi in haec verba Pontifex prote1 altar r Parati eramu1 vocare Reger, Praelatos , ct Priucipes, tam fcclesiastieri , quam Saeculares ad aliquem tutum locum , ubi p r se , vel ster solemNes nuncios conuenirent . Eego, ne dicamus Papam esse simulatorem si ea, quae pollicebatur, OPere im Pleturus fuissFt, omnes erant ad Concilium vocandi , etiam Laici.

Respondeo , ii, eo Consessu , qui a Papa designatur , non fu isse definiendas quaestiones Fidei, sed potius quaedam in facto posita discutienda. Quum enim Fridericus Secundus , ad versus quem Innocentius invehitur , Ecclesiam Vehementet agitaret, ait Pontifex , quod si in ' .ali

93쪽

4 INsTITUTIONEs TRIOLOGIAE aliquo iniuriam sibi factam ostendere posset,ipse

Paratus erat convocare Reges , Praelatos , Prin- . Cipes , Sc. , ut publice ei satisfaceret , & la tam excommunicationis sententiam revocaret;

non igitur ibi Concilium, sed potius Conventus politicus, in quo & Laiei, & Clerici iudicarent, uter esset in iure suo laesus ., Eccles a ne , an lin. perator . adeoque nihil haec ad Concilia Ecclesiastica, de quibus agimus, ubi Fidei capita si r- manda sunt, & ab haereticorum machinationi bus vindicanda.

De Autoritate Sanctorum Paἔrum.

Q Uod attinet ad Patrum autoritatem , praeinter ea, quae Protestantes effutierunt, de quibus mox , ouo sunt extrema vitanda, quae etiam Catholici frequentarunt: primum est, sententias Patrum paris fermh ponderis esse , ae Divinas Scripturas . eorum dicta aequari quoad autoritatem Conciliorum statutis , & Pontificum Romanorum decretis . Ita Glossa in Can. Noli distinet. q. , inconsiderate pronunciat: Scripta Patrum bodie Iubentυr teneri usque ad ultimum sota. Et merito reprehenditur a Melchiore Cano lib. VH.deLocis Theologicis cap. VII. num. 4 , dc Alphonso de Castro lib. r. adversus haereses cap. 7. Novissime Alexander Octavus similem castigavit ineptiam in propositione damnata 3 o. dicente: Ubi quis iuvenerit doctrinam in Augu

stino clare fundatam , illam abstas potes tene

94쪽

Lia Ea IV. s. re, ct docere , non respiciendo ad ullam Ponti cis Bullam. Hoc autem tum ficto ipso refellitur, quum d prehendamus, Patres fere singuli s erra se quosdam etiam in materia Fidei, homines enim fuere , adeoque humana omnia ipsis com ingere poterant, ut facilli eorum scripta legendo potest quilque animadvertere . Tum quia in nonnullis si hi contra dicunt, & ita quum una si veritas, ne ce ita est aliquos veritate aberrare . Temdeniquh; nam ipsi Patres alii r de se iudicant, Bein specie S. Augustinus Reirrctationum libros scripsi, dein libro IV. de origine animae cap. I. , inquit . Negare non possum , nee debeo ficut in ipsis majoribus , ita multa e se iv tam multis

opusculis meir, quae possint iusto judicio, er nulla

s emeritate damnari. Egregium etiam ist Hier

.nymi judicium Epistola XIX. sed quia longiusculum ell, describere omitto. Ex oppositio alii liberh in Sanctos Patres

invecti, eorum errata non reverenter ut par

fuisset, excusarunt. sed aerit e perstrinxerunhquo nomine malὲ audiunt Caietanus Praefatione in Pentateuchum, . Petavius in Notis ad Epipha niuna, Maldonatus Commentario in Evangelia, de alii, quod sane neque modest hominis est. Pa trum enim nostrorum pudenda non detegere,aut deridere debemus , imitati Cham, qui merido fuit a Patre Noe maledictus; sed potius, ut mori, geri filii S mri & Iaphet pallio operire , eorum. que honi stati consissere .lta S. Augustinus lib. VII. de Baptii mo contra Donatistas cap. 2. errorem S.Cypriani de Rebaptizarione recensens, ita loqui-

95쪽

76 INsTITUTIONEs THROLOGIAEquitu ri Reddens debitam reverentiam , dgnumque Fonorem , quousNm valeo , persosvens poei ico Diffsopo , ct glorioso uar ri Gpriano aucleo tamen incere, eum aliter se bye de si his malicis, vel haereticis baptizavreis , quam posset a veritas providit. Sanctus etiam Thomas modestissime 1emper de Patribus loquitur, etiam quum errores minus sunt excusabiles, ut II l. parte, qua est. 27. artic. q. κ . alibi. . At vero Calvinistae , rem eo perduxerunt, ut penh omnis autoritas sit Ecclesiae Patribus dein rogata . Andreas Rivetus , & Johannes Dallaeus. M mister Charentonenis in libris editis de usu, ct

autoritate Patrum, conati sunt ostendere , non tinatum singulos magno livore excutientes, omnia iip rum errata, sive in hist orta , sub in grammatica , sive in Philosophia , si vh in aliis diiciplinis , prodiderunt, praesertim Augustini, Irenaei, Hilarii , Epiphanii, Athanasii, Hieronymi, ne quid dicam de Origene , de quo olim ,

dictum ' x tibi benὸ nemo mellils , ubi meto, nemo pejils ; vel de Lactantio, cuius errores su pra sexaginta recensiuit Antonius Raudensis, quum esset magis librorum Ciceronis, quam Sanctarum scripturarnm eruditus, inquit Bellarim nus . Sed quod rei caput est, nituntur evince re praefati Protestantes , omnes etiam conjunctim potuisse errare , & reipsὲ cunctos simul Pa tres aliquo saeculo in Fide lapsos fuisse . Quum autem improbus eorum lahor ad vertendos complures Catholicae Religionis Articulos vehemen ter contendat λ magnum erit operae pretium , si

96쪽

LIEER IV. 77 eum irritum reddamus, & inanem . Quam bis igitur congrediamur.

PROPOSITIO UNICA.

Et si Patres seorsum singuli errare postuerunt in rebus Fidei, non tamen Omnes conjunctim. ΡRobatur: multa sunt ad Fidem pertinen

tia , quae plebs ignorat , adeoque eo Tum cognitio , ac certitudo manet penes Pa

tres, & Dcctores Ecclesiae : si igitur Paties,& Doctores Ecclesiae universi potuiisent in his Fidei capitibus errare, iam tota errare potuisset Ecclesia , quod est salsum ex 'supra traditis . At ponamus iam Patres in aliquo. Fidei articulo errasse , is certh error, non ex alia causa oriri potuisset , n si ex erronea interpretaticiae Scripturae : Sed non possurix omnes Ecclesiae Ductores decipi in salsa expositione Scripturae ; ergo nec errare in articulo. Assumptio probatur .srmissimo argumenta Melchioris Cani lib. VII. de locis conclus One s. Duo sunt quae Christus Ecclesiae promisit, eique nunquam d/erunt , spiritus scilicet, & Verbum : per Isaiam Deus iis verbis praenunciat τSpiritus meus , qui e I in te , ct ver ba mea, quae positi in ore tuo , non recedent de ore tuo , ct de ore seminis tui amodo utque in sempiternum.Con stat autem apud omnes. qui vel mediocriter sacris literis sunt imbuti, seminis nomine, Clair

97쪽

8 INsTITUTIONEs THEOLOGIAE si Ecclesiam Fidelium intelligi ; igitur ambo in Eccles a semper conjuncta erunt, Verbum Dei hoc est Sacra Scriptura , & Spiritus , hoc elisensus ejusdem; ergo quemadmodum non potuerunt omnes Sancti Patres admittere aliquem

librum apocryphum pro Canonico, vel Canonicum velut apocryphum rei j cere, quia sic da-

fecisset in Ecclesia Verbum Dei; ita non posluit spiritus , seu vera interpretatio deficere: nihil enim prodest Verbum conservari , nisi recta ejus habeatur expositio . Quum autem hujusmodi se cultas in Ecclesia non sit apud

Omnes, sed apud Patres tantum, & Doctores; sequitur si hi potuerunt errare , totam simul Ecclesiam errare potuisse , quod eis impossibile. Praeterea ubicumque est Ecclesiae corpus, ibi ερ sp ii iis verita iis , ut Christus ait Johannis XIV. : Ego rogabo Patrem , ct alium Parne iitim dabit vobis , ut maneat vobiscum in aetervum spirrium veritriis : Spiritus .autem in corporo non easdem tribuit functiones omnibus Corporis portibus, ut eleganthr disserit Aposto- his ad Romanos XII. , & I. ad Corinthios

XII. Aliis datur per sipiritum sermo sapientiae,

aliis Propbetia, aliis interpretatio fermonum, erc.

Certum autem est , quod Sacrarum Literarum

intelligentia, si quibus data est, ea Sasictis Docto libus per spiritum data credenda est ; qui

igitur spiritum veritatis in interpretatione Scripturae negat Sanctis omnibus , idem manifestis spiritum veritatis aufert ab Ecclesia , quemai modum munus videndi oculis tollit, qui reliquas etiam Omnes corporis partes Obscurat 3 Nam

98쪽

luci ius , totum corpus tenebrosum ei it. Hinc S. Augustinus, cuius autoritate maximh Dallaeus abutitur , libro I. contra Ju lianum cap. 6. intelligens, Pelagianos abuti te is stimonio S. Johannis Chrysostomi , negat P tu ille rantum Ecclesiae Doctorem diversa ab aliis se nure, negat aliam esse potuisse mentem ab Hilatio , Cypriano , Baslio , Nazianzeno, Bmbrosio , Innocentio , subiicitque haec verba:

alia sunt, in quibus inter se aliqtii etiam doctissimi, atque optimi regulae Catholicae defensores, salva Fidei compage non consonant, ct altus alio de una re meliui aliquid dicit, ct verius : hoc autem unde nunc agimus, ad ipsa Fidei pertinet

fundamenta.

Opponit Dallaeus . Patres , imo Patrum principes in nonnullis Fidei capitibus desecesunt. Augustinus censuit Eucharistiam esse necessamriam infantibus: Templa Angelis non esse construenda et omnia Peccatorum , aut Infidelii opera esse peccata et mortuos nesici re quid hic agatur , dum agitur, sed audire postea ab iis, qui hinc ad eos pergunt : negavit simulacrum Dei posse in Templo collocari: dubitavit an Sol, & Luna essent animata, & pertinerent ad Ecclesiam,&c. Athanasius putavit adorari esse solius Dei, expunxit a Sacrorum Librorum Cainnone Sapientiam, Ecclesiasticum, ludith Esther,& Tobiam , quod & fecit Cyi illus . Hilarius existimavit, corpus Christi non sensisse dolores, animas esse corporeas, sensi quoque cum hi-ὲiaistis, ut A Jrenaeus. Hier ymus negat Dei

99쪽

8o INsTITUTIONEs THEOLOGIAE providentiam cuia re inanimata , & insecta e ne gat Chiistianorum in peccato mOIientium poenas fore a ternas : animis Sanctorum Gibuit omni Praesentiam: ait, Petrum simulasse. quum fuit. a Paulo reprehenius Paulum vero interduinerroris coarguit, &c. Errores Epiphanii, Petavius ejus interpres pastin deleg t , & refellit,& sic de at is . Quum igitur erraverint singuli in Articulis Fidei , quid ni potuerunt in uno, Eodemque articulo universi alucinari λ Si vetustiores , ει celebriores laps sunt in rebus Religionis , quid est a ceteris expectandum quorum longh minor est autoritas, vel fama pineptum autem est . quod Romanenses Theologi respondent. aliam ei Te rationem si, gulorum Patrum , aliam umVeriserum , errare PO- tuerant singuli, non autem omnes: Nam idem

hoc est, ac si quis postquam concessit singulos Senatores posse aegrotare, negaret tamen Senatum universum posse communi quodam ,εt epissemiali morbo laborare. Ite spondeo , nos concedere , aliquos in Sanctis Patribus errores deprehendi polle , licet non tam multos, quam vult Dallaeus; quidam enim, quos eis assingit , vel errores non sunt,uel sunt errores non in Fide,sed vel in Philosophia , vel in Metaphysica: undh merito argui tur, ipsum studio partium abreptum , plura in Sanctis Patribus notasse , quam Oportebat , ut quibus moibus incidit regius, omnia Lutea videntur, nec tam Patrum errores, quam Patres

ipsos allatrare volui sse putandum est . Profecto

ad id, quod de Augustino obijcit; S. Doct. ne

100쪽

p uvulis baptizatis, ad talutem esse necessoria ira, osseruit; sed tantum contra Pelagianos, Parvia los absque Baptilmo decedentes, a vita aeter na alienos esse, probavit ex veritate Ch ille

Nisi mandueaveritis earnem silii bominis , ct biberitis ejus Sanguinem , non babebi:is vitam in vobis . Ex quibus f ei vatoris, verbis optime colligebat Augustinus , absurdum else illud Pelagiano a commentum, quo vitam felicem Parum indebant extra Regnum Coelorum . Adi r quod additur ex Augiastino de Angclis disserenter idem Pater ostendit, Templa non Angelis proprie cohsecrarida , sed Deo potius in memoriam , honoremque Angelorum . Vide Petivium de Angelis lib. II. cap. 9. g. 6. Quod inde Dallaeus Augustino imputat dct mortuis , salsum est: Acidiatur si . quidem ipse Aug. in lib.de Cura pro ni 'r is gerenda L np XV & XVI. , ubi dicit mortuos ex sese iis scire . quid hic agatur; sed vel ab Angelis auGre poste, vel revelante sipiritu Dei : quod idem est, ut Gregorius lib. XII. Moralium Cap. 34. e X i-Cat, ac eos nostrarum rerum notitiam ex Dei

Claritate capere . Deinde etiam sis sum convincitur. Augustinum dubita sse, an sol &Lunae sent animata; quum in lib.XIll. do Ciuitate De ἐin illud propendeM ., quod sideribus animam neget; & lib. II. Retractat, cap. 7. recensens libros contra Fastum sit : Iu Aecimo . quarto de Sole, ct Luna talia dicta sunt, tanquam sentiant, ct ideo tolerent vanos adoratores suos et quam Vix