Institutiones juris canonici

121쪽

altiora n0 ascenderet qui in inferioribus non fuisset probatus, aliis abu Sibus Via praecludi deberet, videlicet eorum qui citiu quam par SSet, et aliquando non servatis singuli ordinum gradibus, Vellent ad presbyteratum ascendere : proinde Statuta Sunt interstitia Dei ordinatio facta intermedio omisso ordine interdicta est omnino : haec dicta est ordinatio pe) saltum De lege interstitiorum Trid. Sess. XXIII. e. XI et XVII. De Ordinatione per altum Vel praep0 Stero cursu agit Alexander II. an. 1'. dist. 52. De lege interstitiorum adnota esse quaedam iniervalla temporis quae de uno in alium ordinem dubent

intercedere Servanda, non tantum in majoribu S, Sed et in minoribus ordinibus; sed pro minoribus remiSSasunt prudentiae epi Scopi. De lege quae vetat ordinationem per altum, nota olim aliqu0s interdum minores ordine impune missos fuisse : hodie debent omne Servari Promotu per Saltum, Si fraude careat, tamdiu su Spenditur ab Xercitio ordinis suscepti, quamdiu habetur tempuS nece S- Sarium ad ordinem quem misit recipiendum ; et si non ministraVerit, poterit cum eo episeopuS, ut ait Trid. Sess. XXIII. c. XIII, eX legitima cauSa di Spen Sare.

III. De servandis in actu collationis.

XII. uoad ritum, unusquisque novit de episcopi Suideatur Pontificale. Quo ad tempus, majore ordineSOrdinario et communi jure non conseruntur nisi diebus determinatis, nempe Sabbati quatuor temporum, Sabbato sancto, et sabbato ante Dominicam PassioniS. Animadverte qui extra tempora Ordines SuScipit praefinita, ordines Susceptos exercere, et epiSe Opta qui in illam legem peccavit, ordines conserre prohibetur c. I. de tempor Ordincti . .

122쪽

10 INSTITUTIONES IURIS CAN0NICI.

Contra minores ordines qualibet die festo de prae

cepto, etiam extra missam, Sed ante meridiem conferuntvi

Quo ad Deum dignus ordinatione locus est Ecclesia cathedralis Hoc autem potissimum in collatione ordi

XIII. Ordo sacer unum ex his tribus sacramenti e St, quae characterem imprimunt Character autem qui huic sacramento respondet est signum aliquod spirituale in animo impressum, saltem per t0tam hanc Vitam permanens, quo homo in gradu ministrorum Ecclesiae collocatur. Et licet non omnes ordine Sint Sacramenta, saltem nil de si de quoad plures sit definitum, tamen ob analogiam ad jus divinum ad cujus imitationem Ecclesia inferiores ordines discrevit et instituit, placuit eidem Ecclesiae ad eamdem imitationem hunc notam, hunc internum statum considerare, ita ut iterare non permittat. Quod autem e re Sita habeat, patet exemplo primae tonsurae. Ecqui inficiat ibi hanc esse de mera institutione ecclesiastica ecqui putet esse Sacramentum Stricto Sensu 'amen ob relationem quam habet ad sacramentum ordiniS, eam iterare non sinit. Si quis clericus simplici tonsura initiatus clericali statui nuntium miserit, Si tamen facti pinnitens iterum in clerum admittatur, non iterum inauguratur ritu primae tonsurae, Sed qua Si

postliminio reversus, non tam novus clericu cen Setur quam Veterem clericatum non amiSiSSe.

Haec quum ita sint, quum eclesia credat per ordinum collationem nasci quemdam internum Statum per totam hanc saltem vitam permanentem, qua homo

123쪽

DE OBJECTO GURIS CANONICI. 111jurium et ossiciorum sit particeps, quae gradui minis trorum Ecclasis ecclesiaSticorum magiStratuum reSpondent, debuit hoc externa etiam disciplina profiteri ergo ecclesiastica di Sciplina agnita, Statuta declarata sunt jura et ossicia clericorum, quae intern eorumdem statui respondent, et unde Xternu clericorum status in eccle Siastica economia resultat. Nonnulla de his animadvertebam in tractatu de Statu perSonarum Ecclesiae, caetera tractatu Spinali reservans. Hunc temporis angustiae vetant : ergo capta OccaSione Sacramenti ordinis pauca de juribus, de officiis, de durati0 ne status clericalis in appendice dicam.

APPENDIX.

I. De officiis.

XIV Alia generalia, alia Specialia. Generalia p0SSunt apprehendi tanquam media adlinem necessaria ad quem institutus Si status clericalis. Finis est ut ea qua par est sanctitate et quo decet dec0re christiana familiae praesint in ministeriis cultus divini. Ergo quidquid est necessarium ad hoc ut clerici his ministeriis sanete incumbant, et ita christianae societati et omnibus concilient divini culius venerationem, id clericis praecipitur; quidquid contra notabiliter distrahit, multo magis si avertat absolute a ministerii sanctitate, id eis est vetitum prout SuScepto ordini repugnans, et minuens penes laicos Venerationem Sacris eorum ministerus debitam. Ad rem sacere videtur Trid. Cone SeSS. 22, de rem I m. c. 1 ii Nihil est qu0 aliis magis ad pietatem et Dot culium uSSidue instrual, quam eorum Vita et exemplum qui se divino ministerio dedicarunt. n ii aeriam fuerint eX principio semel jacto derivata canonum Sanctione S,

124쪽

in specie vobis am notae sunt. - 1 Alis spectant ad interioris animi culturam 2 aliae ad externum morum compositionem. duae spectant ad interiori animi culturam, alia pertinent ad culturam intellectus, ut eientiae Sacrae Sede dant clerici, alia ex parte voluntatis, ut id omne Se rejiciant quae possent clericorum animum a divino Servitio abstrahere, et Saecularibus rebus et negotiis devincire . .

Ad externam morum compo Sitionem en Omnia referuntur quae licet per Se non requirantur, et indisse, renter quodammodo Se habeant ad interiorem clericorum prosectum, et nullam habeant immediatam relationem cum decoro funetionum clericulium Xercitio, requiruntur tamen ad hoc ut late ex ipso exturiori cultu, incessu, conVerSatione habitu, reVerentiam erga Vitam clericalem eorumque ministeria concipiant. Haec omnia minutius exponere ut Superfluum,

quia jam nota , et melius nota erunt in sublimiori canonum disciplina, quando sermo erit de titulo me vita et hone state clericorum. Specialia Sunt quae variis clericorum gradibus respondent, et Sunt ordinis exercitium 2 ' caelibatus 3 ossicium divinum, de quibus antea breviter locuti sumus, et fusius agitur in tractatione speciali, seu in expOSitione textu S.

II. De uribus status clericalis.

XV. dura status clericalis 1 alia ex ure dogmatico absolute et immediate derivant, ' alia habent quoddam fundamentum et quamdam c0nvenientiam cum

125쪽

jure dogmatico, Sed ex jure disciplinari p0tissimum

determinata Unt.1 Ex jure dogmatio clericis Spectat 1 Jus praefecturae in Ecclesia et 2 'cius alimentorum de bonis Eo-clesiae huic re Sponden S. 1 Jus proeliecturoe in Ecclesia consideratur quoad duo Q duo ad cultus divini ministeria, qui respondet potestati ordinis 2 quoad externum regimen Ocie talis christianae . Utrumque hoc jus in Suo genere connectitur statui clericalici quum enim respublica christiana sit respublica religiosa, O vocavit ad regimen reipublicae, quo praefecit Sacri at in specie duo Sunt notanda 1 Quod licet coetus clericalis respectu eoetus laicalis praesit, non tamen Singuli clerici prae Sunt, nec eodem

modo. Nam in ministeriis cultus divini ii qui proprie praeSunt Sunt episcopi et presbyteri : reliqui non nisi impr0prie, quatenus propinquioribus vel remotioribus officiis presbyteris et episcopis ministrantibus deserviunt. Quod vero pertinet ad regimen s0cietatis chris tinnae, excepti R. P. et episcopis qui juxta gradus distinctionem jure originario celesiae regimini sunt praep0Siti, reliqui non possunt nisi quod mandatum vel a jure vel ab homine St. 2 Sed quum coetus praesit, fit ut omnes qui ad hunc

coetum Spectant, Sint subjectum Ordinarium mandatae etiam jurisdictionis, laici non nisi extraordinarium. 2 Ius alimentorum huic prae laeturae reSpondet. Qui enim bono communitatis deserviunt, aequum est ut ab eadem communitate honestam capiant pro suo officio Su Stentationem. Eodem igitur jure licet sub podem reSpectu quo princeps reipublicae et pro Vinciarum gubernatores et officiales et milites jus habent ut de

126쪽

bonis status alantur et ex iis capiant quod spectat ad

decoram et relativam Suam UStent3tionem, e0dem,

inquam, naturali jure ut de Ecclesiae proventibu sustententur. Hic spectant illa Pauli em militans militat suis stipendiis unquam. ui altari inservit de altari vivere debet. - Si nos spiritualia vobis SeminaVimus, magnum est Silo carnalia e Strametamus 3 XVI. Sed alia quaedam jura sunt quae, licet cum jure dogmatico magnam convenientiam SerVent, tamen de jure potius disciplinari ecclesiastico inducta videntur. Sunt autem l jus immunitutis, 'cius seu privilegium canonis, ' u seu privilegium competentiae 4 nonnulli addunt et jus peculii. ' Immunitas idem est ac exemptio, Subtractio, liberta ab aliqua re in casu nostro a latea jurisdictione privilegium hoc immunitatis pertinet sive ad perSOna Sive ad res ecclesiasticas unde audit Personalis, Realis, nonnulli addunt Loealis sed haec est species Realis immunitatis. Modo agimus de perSO-nali, Seu de exempli0 ne qua clericis c0mpetit a latea p0te State. Origo hujus privilegii in magnam cadit contrOVe fiam inter theologos et canoniStRS. Sunt qui putant cum Suare in defensione catholicae sidui de jure divin immunitatem hanc Oriri. Otissimum opini0nis suae auxilium Seu praesidium requirit in constanti et perpetua traditi0ne, quae nec apostolicis institutionibus tribui 0ssit. Atqui eam dicit intervenire in casu ergo deducit pr0dere jus divinum Deinde ut praeveniat objectionem quae fieri poSSet qu0 ad tempora persecutionis, distinguit jus ab ejus exerciti dicit specialem temporis conditi0nem

127쪽

prohibuisse exercitium, Sed an Sisse jus, quod licet sexecutioni mandari non p0tutSSet re Spectu magistratuum infidelium, curarunt tamen Ecclesiae praelati executioni mandare re Spectu fidelium quo fieri potuisset. Ad id probandum adducit Pauli verba Iaim. si AdverSu preSbyterum ecusationem n0li recipere nisi sub duobus vel tribus testibus. Sed contra sentit Bellarm. lib. I de Clericis c. 28 Non sunt exempti clerici ab obligatione legum civilium quae non repugnant Sacris canonibus vel ossicio clericali . . . Nam clerici, praeterquam qu0d clerici sunt, Sunt etiam civeS, et parte quaedam reipublicae civilis. Igitur ut tales debent vivere civilibu legibus ... ali0- quin magna perturbatio et confusio in celesia oriretur, si clerici non servarent civile leges in commerciis civilibus et humanis i Deinde allegat varias auctoritates ut probet limites duarum potestatum civilis et ecclesiasticae, ut probet clericos respectu civilium legum esse subditos et iis parere debere . . . licet explicet mentem suam dicendo obligatione directive, non coactive, teneri clericos legibus civilibus proinde Si deliquerint, n0n a laico sed ecclesiastico judice esse

puniendo S. Similitur Natat Aleae hi St. Ecel. Saec XV et XVI, c. I Immunitatem ecclesiasticam quo ad Spirituales cauSa et mere ecclesiasticas uris divini esse fateor; sed quod Spectat causas temp0rale et profanaS, ut solutiones debitorum et criminum quae a Viri ecclesiasticis, non quatenus clerici, Sed quatenus homines sunt improbi, committuntur, eorum immunitatem juris divini Sse concedere non POSSU m. In tanta summorum h0minum discordia non recensui hoc privilegium inter ea quae juris divini sunt

128쪽

Is6 INSTITUTI 0NEM JURIS TANONICI.

clericis concessa, et ab ipsis opinionibus hinc indocitatis instructus quod nec omne ad jus divinum in

hoc privilegio referendum St, nec totum ad jus humanum, Sed primo loco recense inter ea quae fundamentum et convenientiam quidem habent cum juro divino, Sed jure humano statuta sunt, et ita mihi videor cohaerere Onc. I id. Se SS. 25, c. 20, quod utrumque elementum Sive juris divini sive humani in hujus juris constitutione animadvertit quum dicat Eoclesiae et personarum eccleSiasticarum immunitas D se ordinatione et canonicis sanctionibus constituta est. 3 - ΗOc autem Sic explic Clerici considorari possunt qua clerici et qua cives. Qua clerici jure divino eximuntur abs Olute a potestate laica cui nulla competit urisdicti in res Spirituales. Haec facit distinctio Natalis Alexandri. Qua cives, abSolute O- quendo non cenSentur immune nisi eximantur, et huc spectat BellarminuS.

III. De duratione status clericalis.

XVII. In charactere sacramentali duo mihi viden tu deprehendere 1 Internum quemdam statum supernaturalis ordinis saltem per totam hanc vitam permanentem, quoi 0mo quarumdam facultatum et qu0rumdam officiorum particep redditur coram Deo. 2 Ordinem quemdam ad statum occupandum coram

Ecclesia, qui interno illi statui respondeat.

Ergo ex Sacramenti qui imprimunt characterem duplex naSeitur latus Internus, aeternus. Alter ad alterum relationem dicit, et velut forma et anima est.

Sed alter abs0lut ex jure divino descendit, alter ex jure divino in genere requiritur, Sed in Specie relin-

129쪽

quitur ecclesiasticae disciplinae moderandus. Ecclesia alterum credit tanquam in Vi Sibilem, alterum velut vi sibilem determinat et gubernat. Porro triplex sacramentum eSt quod characterem exprimat Baptisma, confirmatio Ordo ergo ecclesiastica disciplina de terminatus est status Seu complexus jurium et fi ciorum quae vel generali baptigatorum conditioni, vel speciali confirmatorum, Vel SpecialisSimae ordinatorum reSpondet. Verum quum character confirmationis hab0atur velut perfecti characteris baptismi, non triplex re censetur generali christianorum Status, Sed dupleX, alter, Simplicium christianorum, qui character baptismalis et confirmationis, alter, clericorum, qui ha raeteri ordinis re Spondet. JamVero quum hic externus status interno illi respondeat ex indole Sua perpetuu censetur, Sed qUUme alia parte non sicut ille jure divino absolute regatur, Sed jure disciplinari m0deretur, alicujus modiscationis per accidens fieri potest particeps quo Vel minuatur vel tollatur absolute. Haec mutati autem. 1 In poenam p0test contingere quoad utrumque statum, 2 Ex 0luntate clerici aliquando qu0ad statum clericalem.

XVIII. 1 De mutatione status in poenam. Objectum systematis pinnarum Spiritualium cele Sipe, ut Scitis, sunt potissimum jura christianae communionis Vel e nerati vel specialis, seu ura status christiani vel clerici ergo in poenam quemadmodum possunt haec jura vel suspendi quoad exercitium, vel tolli, vel omnia suspendi et tolli vel in partem, tempore vel determinato vel indeterminat vel etiam perpetuo, ita X-

130쪽

ternus christiani status vel generalis vel specialis pluribus modificationibus subesse potest, ut vel partim vel ex integro minuatur vel tollatur. Suspendi igitur p0SSunt jura christianae communioni Vel generali quae, quum Sola competat laicis, sumit nomen speciei et dicitur laicalis, vel Specialis, quae clericalis est. SuSpensio haec in primo casu dicitur eaecommunieatio quae vel major vel minor St, prout vel omnium vel aliquorum jurium exercitium Suspendit. Suspensi hae in Secundo casu dicitur suspensi0, quae pari m0do Vel totalis vel partialis est. Haec cena minuit Statum, quatenus impedit exercitium illius non tollit. Τolli possunt jura sive generalis seu laicae communi0nis, et clericali communionis. In primo casu dicitur anathema, in alio dicitur depositio vel degradatio.

Anathema est poenarum omnium atrocissima et Summa, et dicitur excommunicatio mortalis ut a Simplici excommunicatione distinguatur, et excommuniacatio ad interitum. Haec egregat hominem ab omni communionis ure, tanquam de eo nulla amplius Spes affulgeat emendationis Indicitur in haereticos univerSOS, et in eos qui claves Ecclesiae contemnunt omnino, et Sunt in ipsa Xcommunicatione pervicaces, quales sunt qui Sine maerore per annum in eX Ommunientionis censura onStiterunt, et propterea dicuntur insordescentes in egeommunicatione. Est ergo absoluta separatio rei alicujus criminis a corpore Ecclesiue Status christianae communioni tollitur.

Depositio est jegii seu positio de gradu clericaliunde, et degradui se a veteribus vocabatur. Sed odiudepositio a degradatisne distinguitur tanquam distinguitur partialis a totuli ejecti et positi de statu cle-