Institutiones juris canonici

271쪽

bant episcopo, cujuS Si remo Vere SuperSlitionem, docere, et quidqlai Sit inhonestum, aut prosa

num repellere. ARTICULUS III.

De Utensilibus cultus christiani. XII. Nomine sacrorum lenSilium vel Sacrae Supellectilis intelligimus in Strumenta omnia quae divino cultui deservi uni Sunt autem 10 Vasa omnia Sacri Ecclesiae ilibus peragendis destinata. 2 Vestes seu indumenia Sacerdotalia quibus ministri sacri utuntur cum ilici iunguntur Suo. 3 Omnia demum altari et Eccle Si de ornamenta.

Vasis varii generis litur Ecclesia in divini cullus

functionibus alia enim continent materiam non sacram Sed con Seerandam, . . ampullae alia materiam con Secratam V. g. VRS Olei Sancti aut clirismatis, vel Lunedictam, ut concha aquae benedictae et sontes baptismales alia demum, aneli SSimum Sacramentum

altaris, et alia quidem mediate uti ciboria, alia immo diale ut ostenSolia, piXideS, Calice S, palenae. Haec ilia aliis pro quali late rei cui continendae destinata sunt, censentur nobili orari ea quae ordinata sunt ad imme dialam custodiam Sanctissimi sacramenti pro uti omnium nobilissima, e pretiosa maleria confici debent, et Sacro chrismale inungi, quae sun cli est ordinisupi Scopalis, illorumque actus laicis et minoribus clericis prae Sertim quoad partem internam eSt interdictus. Qui aliqua de iis rudita cupit legere, ad ea Benedici. XlV. de Sacrifici Missae lib. L RP. IV, '.

272쪽

XIII. Siculi vasorum ita et vestium forma quibus primitus usa est Ecclesia, non videtur fuisse propria et Singularis, Sed ea qua laici etiam quemadmodum

clerici in communibus vitae usibus utebantur Alba, juxta OS, quam Graeci vocanti Odorem, non alia erat quam tunica communis casula quam Graeci planetam dicunt, non alia fuisse videtur quam pallium quod Orientales supra tunicamine Alabant Dalmatico erant veste quibus Supra tunicam communem utebantur Dalmalseri cingulum commune cinctorium quo tunica

ad pedes usque profluens sustinebatur amictus linteum ad tegendam nuditatem colli manipulus Sudarium; stola rarium pluviale ex penula qua utebantur in itinere ira duclum fuit. Solum sacri ministri jam lum a primis temporibus VeStibus communis utique formae, Sed praetio Sioribus usi sunt ad sacra peragenda. Confer. Benedici. XIV. ibid. capit. Sequenti.

Sed recedentibus laicis ab illo antiquo vestiendi

more et una cum ipsis clericis adamantibus alias vestiendi formas pro communibus vitae SibUS, remanserunt illae vetustae vestiendi formae Sacris usibus addiciae, nec tantum prelio et destinatione, Sed et forma fuere dissere rates a vestibus communibu S. Haec vetusta 1 rma plus minus Servata St, Sed tu penes Orientales, minus penes Occidentales qui commodiores Vestes adamantes vetustam indumentorum formam Sensim o sine en Si varie modificarunt. Ita X. g. pallium erat communis e Slis orientalis

Super tunicam. O usi sunt primi evangelii ministri qui x Oriente prodierunt et una cum evangelii prae-

273쪽

dic aliore has praxe in Occiden lem attulerunt. Hoc ovidenter exurgit ex picti imaginibus pervetustis

pontificiam et preSbyterorum quarum Romae plures cernuntur. Sed ut aera commode peragerentur, et brachia et manu BSSen expedita nec qilium inter

agendum decederet, inde pectus conjungi coepit et brachia hinc inde ex fimbriis extrahebantur. Alii vero Orientales, ut Chaldaei et Armeni disjunctum pallium servarunt, Sed adhibila fistula ad fimbrias ante pectus jungendas Latini Seu Occidentales pallium ante pec-lus junxerunt, sed cum nimis incommodum es Setonus hinc inde decidentis pallii brachiis sustinere,

paulatim re Secarunt.

Haec quidem sui origo Sacrorum indumentorum. Sed Ecclesia quae X Omnibus Occa Sionem Sumit lad invisibilia ascenda 1 ' Varias vestes variis ordinibus assignavit, ' Varios distinxit colores pro variis solemnitatibus quae gerentur, ' Variis benedictionibus ad sacros usus vestes has deStinavit.

D III. DE ORNAMENTIS CAETERIS.

XIV. Varia sunt Sacrarum aedium ornamenta, pro uti candelabra lampade S, Organa, aera aera et caeteraliuju generis. Hae res omnes Ordinarie loquendo non bene dicuntur, quippe quae remo te Sacris mini Steriis deserviunt. Sed nobiliorem hac in re, hoc Sub reS- pectu locum occupant aera aera, Seu Vulgari vocabulo campanae, quae Solent Solemniter ab episcopis benedici et sacro oleo inungi proinde nonnulla de iis in Specie. Primis temporibus, videlicet persecutionum, a diacono vel ab alio viro privatim admonebantur chriS-liani de Sacri conventibUS.

274쪽

258 INSTITUTIONEM JURIS TAN0NICI.

Dei lubis vel lignois tabulis.

Saeculo tandem VI, et VI campanarum uSuS. Finis campanarum Laudo Deum rerum, plebem Voco, congrego clerum, defuncto ploro, nimbum sugo se Stuque decoro ossicia.

ARTICULUS IV.

De Coeremoniis culius christiani. Christiani cullus caeremonide, Seu vi Sibile et exteriore praxe religiosae quibus Ecgissi catholica cullum Deo reddit hae sunt potissimum 1 Sacrificium. ' Sacramenta 3 PreceS.

XV. AuguStiosa caeremonia quae una cum religione quodammodo nata est et per Omnes seu veri seu falsi nomini religioni propagata invenitur sacrificium St, videlicet visibilis ritus quo per alicujus rei aut realem aut symbolicam destructionem recogno Scatur Suprema Dei in res omnes dominium. Ad varios autem sines immediate dirigi consuevit isthaec solemnis oblatio Deo facta, videlicet aut unice ad latriae cultum exhibendum Deo quod Sacrificii genus latreulleum dicitura nOStriS, aut ad gratias agendas Deo de oblentis beneficiis, quod dictum est eucharisticum, aut ad nova boneficia impetranda, quod dicium S impetratorium, aut ad dandam quamdam satisfactionem Deo de patrali criminibu S, Seu quod idem St, ad placandum De i in osse Sum ob culpa commissas, quod dictum est propitiatorium. Sed impossibile erat Sanguine laurorum aut vitulorum auferri peccata, nec proinde Olerant Deo accepta AS i Siliae Sacrificia nec illum hu-

275쪽

DE OBJECTO GURIS MANONICI. 259mano generi propitium reddere nisi in quantum velut umbrae et figura ad sacrificium illud unicum ordinabantur quod dignam De Satisfactionem dare poSSel. Quid autem hoc sacrificium crucis, ubi Christus Dominus Filius Dei se ipsum obtulit Patri in redemptionem pro OmnibuS, ut haberemus redemptionem per Sanguinem ejuS, remi SSionem e calorum.

Porro cum haec unica oblatio tanquam infinitae virtutis extitit universalis et meritoria causa justificationis Omnium quotquo Salvantur, Salvi facti sunt ei salvi fient, non quaerit Ecclesia catholica novas OS-lias, novas victimas quibus Deum sibi propitium reddat, quasi non salis in Redemptione Christi confidat aut aliunde ibi redemptionem procuret. Non ideo tamen caret visibili et quotidiano sacrificio Xam idem ille Deus et Dominus noster qui Semel Se ipsum iurara cruci morte intercedente Deo Patri oblatus est ut aeternam illic redemptionem Operaretur. . . . in Cinna OViSSi me qua nocte tradebatur dilectae sponsae Seu EccleSiae visibile ut hominum natura exigit relinquit sacrificium quo illud cruentu in semel in cruce peractum repre Seniatur, illiu Sque salutaris virtus in remi Ssionem peccatorum applicatur. Hoc autem fecit in Stilutione Ericharistiae quando Saeerdotem in delernum Secundum ordinem Melchisedech se constitutum declaran corpii et Sanguine ni Suum Sub Speciebus panis et vini Deo Patri obtulit ut Sub earumdem rerum Symi,oli apOSIDES, quo tunc novi testamenti Sacerdotes in Stituebat, eoruntque in Sacerdolio succeSsoribus utili erreni, praecepit per ea verba : Hoc facile in meum commemoratisnem. EX

hac institutione actum est ut Ecclesia etiam habuerit visibile sacerdotium et sacrificium; Sed Sacerdotes

276쪽

260 INSTITUTIONES GURIS CANONICI.

qui non Sunt succe8Sore Christi, sed Christi vicarii et ministri, nomine Chri8ti offerunt, Seu potius per eo tanquam Vi Sibile et Secundario sacerdoles primari et invisibiliter offert Chri Stu , non Sacrificium diversum a sacrificio Christi, sed illud idem sacrificium Christi, inmiserendi tantum ratione diversum. Nam eadem illa hostia quae in ara crucis oblula est, offertur in Eucharistia. Idem ille Christus qui seipsum obtulit in ara cruci Se Offert in Eucharistia. Sola disserentia in eo est quod m0r quam subiit

Christus in ara crucis fuerit reali S, et proinde cruen-lum obtulit Deo sacrificium reali Separatione Sanguinis a corpore in Euchari Stiae Sacrifici haec mors, haec sanguinis distincti a corpore Sit mere Symbolica, mySlica, repre Seniativa et in Signo, cum ex Christi ipsius institutione vi verborum consecrationi Separatur Sangui a corpore, et proinde praesen Sistitur Christus in talu victimae, Seu sub signo mortis illiusquam pro Salute no Stra pnSSUS est. Haec offerendi diversitas facit ut unum ab altero discriminemus anquam Sacrificium religioni a Sacrificio redemptioni S, tanquam sacrificium religionis quod e Si causa instrumentalis vel immediata nostrae justificationis, qualenta illius oblatione placatus Deus domum poenitentiae concedit, a sacrificio redemptionis quod salislaci Deo et causa meritoria extitit nostrae

sanctificationi : unum mulii ple Seu Saepe Osserendum, alterum Semel oblatum consummavit 11 aeternum Sanctificatos Sed substantialis identitas suci ut altribula unius reperiamus in altero, et utrumque la-lreulicum, Euchari Sticum, impetratorium, propitiato- 'um Sit Ιla expOSila e SSentia dogmatica sacrificii cultus christiani, videamus quaedam illi responderit disciplina.

277쪽

XVI. Hanc perpendo 1 Quoad ritus et caeremonias quae celebrationi hujus Sacrificii accesserunt 2'Quoad

intrinsecam Solemnitatem et eXleriorem pompam qua celebratum e St. 1 Pauca admodum fuissent essenii ulta requisita ad hoc sacrificium, quae Vel in una conSecratione Onsisterent, Vel ad summum etiam ad consummationem extenderentur. Sed Eccle Si plures ritus prece addidit quibus Suam fidem, gratitudinem exhiberet erga hoc sacramentum et fidelium mentes ad illius cultum excitaret. Tale fuerunt lectione Sanclarum Scripturarum et praesertim Novi Testamenti et potissimum Evangeliorum, invocationes Spiritus Sancti, Oratio Dominica, Supplicatione pro Ecclesiae necessitatibus. Tales plures mystici ritu mixtionis aquae, fractionis hostiae, benedictionum. Hic ordo dicendorum et agendorum in hujus acrificii oblatione, qui dictus est Liturgia publicum ministerium ab apostoli: ca auctoritate videtur Sumpsisse Originem Argumentum Si quod omnes iurgite quoad nonnulla capita concordant. Sed verisimile non est apostolo singula verba vel Singuli, ritus in specie determinasse sed reliquerunt pastoribus Ecclesiae determinandae inde pro variis Ecelesti variae liturgide. Sed cum disciplina, prae caeleris, necesse Sit uniformis ob majorem connexionem quam habet cum dogma tibus, inde plura concilia provincialia Sedali perSeculionibus curarunt uniformitatem turgiae Sustra ganearum cum metropoli lana Ecclesia. In occidente quatuor fuerunt liturgide Gallicana, 'mi Spanica seu MOZarabie a 3 Anibrosiana, 4 Romana Romani Pontisice jam tum ab Innocenti I, ne haeretici ex diverSilate hac occasionem sumerent proscindendi Sinum

278쪽

262 INSTITUTIONEM JURIS CANONICI. Ecclesiae, Sive ratione primatu Sive patriarchatus urserunt uniformitatem cum Eccle Sin romana, ut factum est sub Pippino et Carolo Magno in Galliis et sub Grogorio VI in Hispaniis. Ecclesia graeca cessit in liturgiam S. Basilii et Clu'ysostomi.

Sub hoc rerum Stat Pius V anno 1570, cohaerenter ad Coucit. Trid. Sess. 25, de indice librorum, Missale Romanum correxit, et propoSuit omnibus ecclesiis, facta libertate retinendi vetustos ritus, siquidem fuiS- sunt a sede Romana in Sua institutione probatos, aut 200 annorum consuetudine asSidua ObServatOS. Ou- nullis hac libertate usi sunt, ut ordo praedicatorum alii communiter amplexi Sunt Romanam liturgiam. Haec referas ad LatinoS, non Graeco S. 2 Maxima fuit pompa et solemnitas qua Ecclesiae primordiis celebrabatur sacrificium euchariSticum, si quidem tota ecclesia ad illud offerendum conveniebat, adeo ut augusta illa caeremonia synagis Seu collecta vocaretur. Sed non omne eumdem praeSlabant actum ad sacrificium, Sed omnes proXimiorem aut remoliorem Singuli pro conditione sua. Plebs christiana pro suo latu laiculi osserebat panem et vinum quod sacrificio peragendo inserviret et alimoniae pauperum et miniSirorum, sed nullam sibi vindicabat partem activam ad Sacram caeremoniam consi-ciendam; adflabat, respondebat, communicabat, donec per diaconum dimitteretur; unde sacrificium Eucharis licum Missa nomen traxit. Sed clerus pro suo statu nobiliori sacrum peragebat ministerium, ita tamen ut pro vario ordinis gradu proximiuSaut remotius clurici ad actionem Sacrificam concurrerent, CUJUS consectio sacerdotibus reServabatur. Unus autem intereo S, videlice epiScopus, tanquam caput praeerat ritui

279쪽

DE OBJECTO GURIS CANONI cI. 263 illumque velut Summu Sacerdos conficiebat; deleri sacerdotes velut inferiori ordinis Sacerdotes una cum illo per modum Uniu ritum operabantur non secu ac hodie servatur in ordinatione prae Sbyterorum aut

Sed unus quisque videt quod in lant rei apparatu

paucisSima erant SSentialia, quae videlicet vel in una conSistebat conSeeratione a Saeerdote facta, vel ad summum ad illius communionem pro Sacramenti consummatione extendebatur. Inde jam tum ab illis primis Saeculis quando ille tam conspicuus Ordinariae celebrationis modus, non deerant extra Ordinaria eXempla, quibus a singulis presbyteris privatis in domibus,

vel eliam ante lectum O morituri Sacrum per3gebatur. Porro isthaec exempla de die in diem multiplicata sive ut si delium commoditati, sive ut eorum pietati satisfieret, transiere in regulam qua Ordinario licere singulis Sacerdotibu Sine cleri populique con ventu Missam celebrare, uno adhibito ministrante qui orationibus et precibu re Sponderet. Non tamen ObSO- levit omnino vetusta illa celebrandi disciplina ; sed illius vestigium paulo modificatum regia sive in Missis quas in ecclesiis cathedralibus diebus solemni oribus celebrant episcopi, vel in miSSi Solemnibus quae ad illius imitationem celebrantur in caeteris eccle Sit S conventualibus, et aliqua ex parte etiam in miSSa quam diebus festis celebrant parochi in Sui parochii coram plebe Suari quae aliquantulum et ipSa collectis vetustis POSSunt comparari. Ut hae missae quae Solemni orem in modum celebrantur ab illis Secernerentur quae Sine hae Xlerior pompa, sine hoc conveDtu, uno tantum ministrante submi Ssa voce celebrantur, illae publicae, hae privalde dictae Sunt.

280쪽

264 INSTITUTIONES IURIS CAN0NICI.

XVI. Ad celesiasticas caeremonias pertinent etiam adminis irationes sacramentorum, Sive illorum nomine intelligamus ritus Sacramentales qui divinam liabent institutionem et conferunt gratid me opere operato, sive intelligamus ritus ad illorum imitalionum ab Ecclesia institutos ad excitandam fidem, fovendamque pietatem fidelium, quo propriori Sen Su Vocare Solemus sacramentalia. Porro Stae Omnes caeremoniae sunt enim multiplices et Variae, quae ratione rituum quibus consociantur ad operandam fidelium sanctificationem ordinantur tamen cum nostrae Sanctificationis causaessiciens sit misericors Deus et Rima gloria Dei et Christi, inde sub hoc alio respectu constituunt partem conSpicuam caeremoniarum quae ad Dei cultum in Ecclesia porriguntur.

Ut hujusmodi ritus secundum Ecclesiae intentionem peragerentur, utitur Ecclesia libris ritualibus et pontificalibus, non secus ac libris missa tibii quibus ordo tenendus in iis peragendis designatur. Sed cum horum tractationem jam praeoccupaverimus loquente de rebus Spiritualibus ordinatis ad sanctificationem OS-tram, non attinet de iis alia dicere.

III. DE PRECIBUS PUBLICIS.

XVII. Caelerae Ecclesiae caeremoniae possunt sub una generali intuitione comprehendi consistunt enim in publicis precibus et supplicationibus. Hae consistebant in pluribus psalmis, hymni et rationibus, qua clerici et laici una convenientes matutino tempore ante Solis ortum, et vespertino ad solis occaSum alternis canebant, quae originem dederunt illi orationis spe -