Institutiones juris canonici

51쪽

omnino de caeremoniis ab ip8a prae Scriptis omittatur, et si quid missum Sit, non repetatur Ieramentum, sed caute suppleatur c. 1 de Sacramentis non iterandis. Bened. XIV monet quod, licet presbyteris concedatur saeuita chrismandi, Semper tamen cum chrismate ab episeopo benedicto.

IV De ritibus servandis.

VII. Nihil definitum quoad tempus, licet maxime

expediat ut sat potissimum recurrente Pentecostis solemnitate, quando Sp. S. in apo Stolo elapSus e St. Quoad locum ecclesia est, si solemniter sat confirmatio; sed et alius locus convenien e SSe pote St, et urgente de causa, ubi libet. Quoad caeteras caeremonias, innuit pontificale et antequam pontifex ritum Xordiatur, brevi concione populum doceat de natura, effectibus, ministro Sacramenti c0nferendi. Pueri, antequam tradantur confirmandi, de rudimentis fidei, et praesertim de iis quae ad 0 Sacramentum pertinent, Xaminentur. Ex vetusto more conserendi hoc Sacramentum post

baptisma in illud etiam traduetus est O patrinorum. Admittuntur unus vel una pro SeXUS qualitate, et caetera in iis requiruntur quae in patrinis in ordine ad baptismum simile enim habent officium. Solum si ibi deest ut patrinus sit confirmatu S, hic neceSSe St. Consuetudine autem Vetustissima receptum est ut patrinus in confirmatione sit distincta persona a patrino baptismali S. VIII. Nonnulli dubium promovent an liceat episcopo exercere pontificalia extra dilecesim cum licentia X- preSS Ordinarii illius, non autem in subditum hujus

52쪽

42 1NSTITUTIONEM JURIS CANONICI.

ordinarii, sed in suum Ratio dubitandi est quia Τrid. dicit Et in personis eidem ordinario subjectis tantum ii Sed videns est Τrid mens, quod ibi intelligat Subditos nec ordinarii l0ci, nec ordinarii episcopi gerentis ponti sic alia non vero intelligit subditos piscopi exercentis, vel episcopi seu ordinarii logi Si enim licet cum 1 dinarii licentia exercere pontificalia

in Subdito non suos, quant magis in uos Uno Verbo, rid. vult ut adsit auctoritas ubi et in personas circa qua eXercentur pontificalia, vel originaria, Vel delegata, et n0 Sit animu uSurpandi.

I. Viros theologos latere nequit quomodo Eucharistia a caeteris sacramentis distinguitur in eo quod, quum caeter Sacramenta tunc fiant quando mitiistrantur immediate enim assiciunt subjectum quod ea percipit hoc unum quum afficiat immediate elementum de quo Sacramentum sit, ante existit quam administretur. Nam Christus eo direxit salutarem hujus sacramenti institutionem ut quidam cibus, quidam potus pararetur fidelibus, qui id praestaret vitae Spirituali, quod naturalis cibus et potus conseri temporali. Sed cibi et p0tus talis natura est, ut in se sint aliquid ante hominum sumptionem, et proinde sine ipsa et

ante ipsam concipiantur. Ergo dum caetera Sacramenta pro SecutuSSum perpendens publicam Ecclesiae oeconomiam in eorumdem administratione, hic aliquantisper immutat ordine necesse erit ut primo expendam publicam Ecclesiae inconomiam et disci-

53쪽

plinam erga hoc Sacramentum in Se Spectatum, deinde circa ejusdem adminiStrationem.

II. Fides Ecclesiae est quod per verba consecrationis Super panem et Vinum a Sacerdote prolata, stat admirabilis illa conversio totius substantiae panis in corpus, totius SubStantiae Vini in sanguinem D. N. J. , quam mirabilem operationem Vocat transsubstantiationem. uium autem ChriStu Do m. a mortui re Surgens ampliu non moriatur ob vim naturalis unionis qua partes ChriSti non amplius morituri inter Se copulantur, credit una cum corpore et Sanguinem et animam, et Una cum Sanguine corpus et animam sub

speciebus pani et vini contineri ob indissolubilitatem vero hypostaticae unionis et divinitatem una cum corpore et anima Christi unitam SSe proptereaque integrum Christum, saeta tranSSubstantiatione, Vere, realiter, substantialiter sub speciebus panis et vini continuri. Hanc autem admirabilem Christi praesentiam non nomentaneam SSe, Sed permanentem, quousque pani et in Specie non corrumpnntur.

Cohaerenter ad hanc dem ecclesiastica disciplina duo debuit in Eucharistia quoad se considerata nimadvertere - 1 Objectum cultus supremici cultus latriae, qualis soli Deo debetur Christus enim Deus est. - 2 Quum autem Christus praesens fiat eodem actu quo distincto per Verba con Seerationis Sanguine

tatur, videlicet in statu vietimae, Sub signis mortis illius quam pro Salute nostra passus est EccleSi in hac actione demirata est Symbolicum quoddam mySticum, incruentum, tamen verum et proprie dictum

54쪽

44 INSTITUTI0NEM JURIS CANONICI.

Sacrificium, quod, Sicut erat cruenti illius quod incrue absolutum est repre8entationes, ita illius vivam memoriam in Ecclesia perpetuaret. Sacrificium autem, ut scitis, est praecipua par cultus publiei, et Solemni quaedam actio qua speciali quodam ritu Servitutem nostram De profitemur. Hoc posito, quum ea fuerit reparationis nostrae oeconomia, Ut, quemadm0dum per Christum redempti sumus ita et per Christum accedamus ad Deum, hostadmirabile sacramentum in quo Christus ipse realiter continetur et incruento offertur et immolatur, velut centrum cultus publici in religione christiana consideratum est. Consideratio hujus sacramenti sub hoc respeetu ad determinandas normas quibus Eccl0sia cultum publicum moderatur ire illud, nec theologica, ne moraliS, Sed Scientiae OStrae provincia est. Et quum hic cultus ratione objecti rem Sacramentariam respieiat, sit ut de eo modo loquamur, licet alia omnia quae cultum publicum respiciunt ad ulteram partem reServem, Ut USU de exercitio vitae spiritualis seu virtutem chriStianarum, et praecipue virtutis religioniS. Adde quod sacrificium eucharisticum, quum impetrat0rium sit et propitiatorium, ideoque capax obtinendi a Deo uberrima gratiae auxilia ad sanctificatio nem nostram, optime de eo hic cadit sermo ubi sermo est de rebus ad animae nostrae Sanctificationem a Deo institutiS. Ut autem isthae tractatio brevi 8Sima quidem, ordinata tamen evadat e duplici respectu quo dixi pono Eucharistiam considerari in ordine ad cultum publicum, Vel quatenu conficitur per Sacrificium, Vel quatenus cultu n0stri objectum continet, - 1 Loquar

55쪽

do disciplina Ecclesiae circa Eucharistiae Sacramentum consideratum in Sua celebratione, seu in actu quo conficitur, - 2 ' Loquar de disciplina circa Eucharistiam consideratam in re permanenti, Seu quatenuSpermanenter Chri Stum praesentem continet.

De aerificio eucharistico.

III. Iam tum a primis Ecclesiae speculis mos fuit Eucharistiam celebrare non iis solum contenta ritibus qui ex Christi institutione ess0ntialiter servandi sunt

ut Eucharistia habeatur, sed plures adden caeremonias et ritus, quibus et idem Suam erga hoc Sacramentum Xprimeret, et gratum animi en Sum erga hanc institutionem exhiberet, et fidelium mentes eXcitaret. Nam data occasione celebrationis Eucharistiae, et psalmi recitabantur et sanctae scripturae V et . . potissimumque evangelii episeopus qui sacrae functioni praeerat optabam alloquebatur supplicationes plures fiebant et preces pro EccleSiae pace, pro imperatoribus, pro militibuS, pro inflirmis, pro afflictis, et pro h0minibus qui opem indigent, sive vivis Sive defunctis demum consecrata Eucharistia omnibus sidelibus prius entibus distribuebatur, absentibus mittebatur per diaconos; et tandem populus solemniter dimittebatUP.

Ord precum harum omnium et caeremoniarum, quuna publicum mini Sterium Sacrum respicerent,

dicta sunt ab antiquo Liturgism universus ritus simul complexive sumptus dictus St 0llecta, graece synazis, a generali totius Ecclesiae conventu hodie sive quod ibi immoletur hostia a Deo missa, Sive quod in eo preces populi christiani ad Deum mittantur, Sive qu0 Solemniter populus unctione expleta dimittetur

56쪽

46 INSTITUTI0NEM JURIS CANONICI.

iis verbis: Ite, Missa est, usus obtinuit ut tota haec Sacra caeremonia Missa dicetur. 0uderemus ergo D 1 De variis Missarum speciebus ecclesiastica disgiplina receptis vel improbatis; 2 Do loco et tempore die et hora quo celebranda est; I De liturgia seu ritu Missae; - ' De praecepto quo Sacerdote ad celebrandum, populus ad audiendum sacrum tenentur.

Plura et alia essent de hujusmodi re quaerenda : Si quis ea desideret, habet segetem plenissimam sive in operibus omnibus de rebus liturgicis, sive et multo magis in opere Bened. XIV de MiSSpe Sacrificio. De iis quae pertinent ad stipendium Missae hic non agam de iis enim sermo redibit, quando de rebus materialibus seu temporalibus Eccle Siae loquar, Spiritualium adminiculis.

I. De Missarum speciebus.

IV. Ordinarius modus missas celebrandi in veteri Ecclesiae disciplina videtur fuisse ut ad illius celebrationem uniVersus clerus et populus una cum a Store Suo ad eam conveniret unde celebratio eucharistiae Synaxi Seu collecta dicta est. Exordiebatur caeremonia Sacra alectione Sanctarum Scripturam et concione

episcopi dein populus fidelis osserebat panem et vinum e quorum Oblatione partim Sacrificio, partim clericis et pauperibus alendis inserviebatur. Postea consciebatur eueharistia demum fidelibus distribuebatur praesentibus, et ad absente per diaconos mittebatur. Populu quidem adStabat, audiebat, offerebat

panem et vinum, communicabat Clericus Vero nuS- qui Sque pro ordine Suo ministrabat, et presbyteri una cum episcopo Vel Sacerdote Sacra faciente offerebant, con SecrabRnt, Ommunicabant.

57쪽

Ut videtis, Missae sacrificium vobis Sese exhibet ut acti quaedam publiea, communiS, Solemnis, non tantum dogmatice l0quendo quatenus pro omnibus fidelibus qui ad corpus Christi pertinent celebrabatur, sed et sub aspectu externo, ViSibili, disciplinari, quatenus univerSu populus chriStianu S unu SquiSque pro conditione et ordine suo, ad illius celebrationem Speciali et positivo modo concurrebat. Celebrabantur in Missa concilia totius societatis christianae. At unusquisque videt quod in tanto rei apparatu pauca invenimus essentialia ad sacrificium: disciplinaria caetera. Unde jam tum vigente veteri disciplina, extraordinari licebat presbyteris, aliqua postulante necessitate vel gravi utilitate, etiam privatis in domibus, et aliquando etiam morituris ante lectulum suum Sacra operari. Unde videtis distingui duo missarum genera, quae licet in essentialibu ritibus conveniant et sint eodem modo Sacrificium, tamen unum in Olemni et public cleri et populi conventu, aliud privatim celebratur.

At in veteri disciplina, velut regula erat Missa publica, velut exceptio Missa privata. Sed prout in aliis rebus disciplinaribus accidit, exceptio transivit in regulam. Nam aucto populo christiano, multiplicatis clericis, illa disciplina comprehendendi in unum

locum univerSum populum et clerum, quae apti SSima erat Ecclesiae insanti Ecclesiae adultae visa non est amplius accommodata, ut omnium fidelium pietati et devotioni succurreret. Addite quod licet Missae sacrificium pro universa Ecclesia offers tur, tamen certumeliam est illum de illius fructu speciali modo partici pare, qui specialiter ad illiu celebrationem concurrit, Vel pro quo applicatur in Specie. Unde postquam lapSu

58쪽

temporis illa solemnis blatio panis et vini defuerit, mos increbescere caepit offerendi promissarum celebratione aliquod stipendium ut illius largitor exub0rantem sacrificii fructum in Se aliosque derivaret. Nec tantum obolum vel stipendium offersebant toti0squoties Missa foret celebranda, sed aliquando fundum aliquem assignabant ut ex ejus redditibus certus Missarum numerus in perpetuum celebraretur. Atqui

vetus illa disciplina rationabili et pia fundatorum voluntati satisfacere non poterat: ergo Sen Sim Sinessensu factum est ut singuli sacerdotes singulis diebus privatim celebrarent. Sod non ideo abolendae erant Missae publicae cimo ad decorem rituum sacrorum, ad utilitatem fidelium, ad velut vestigium veteris disciplinae, adhuc hodie MisSae Solemnes celebrantur cum cantu et pluribus ministris, videlicet diacono et subdiacono, vel cum cantu tantum, sed sine ministris sacris. At veteris disciplinae vestigium potissimum elucet in Missis quas cathedralibus ecclesiis celebrant episcopi solemniter, ubi lico adhuc intueri clerum circumstantem juxta vario ordines sacris vestibus indutum et variis officiis subditum, ubi liget adhu audire episcopum inter Missarum solemnia alloquentem populum, quamVi Sc0mmuni populi rarior evaserit, quum possit aliis occasionibus fieri. Institutis parochiis ad instar epiScopatuum quoad paternam populi curam, Bd instar etiam hujus Missae solemnis instituta est Missa parochialis, quae diebus dominicis statuta thora celebratur cum X plicatione

At quum nihil tam sanctum sit in quod non possint abuSu irrepere, postquam Ordinaria facta est Missa-

59쪽

rum privatarum celebratio, Variis abusibus isthaec disciplina patuit. Aliquand 80lUS aeerdOS, nemine adstante, nec qui reSponderet, celebrabat. Id Missae genus primitus instituerunt monachi Saec. IX, deinde et saeculares preSbyteri arrip Uerunt, quod sacri canonesve tu orant ob absurdum Dominus vobiscum Sursum corda, et:). Aliquando ad quaestum t0t in una Missa consecrabant h0Stia quot Stipendia recepissent. Aliquando pro Stipendiorum numero celebrabant tot missa Siccas quae Sacrisiici prae se ferebant simulationem, eo quod in iis fiebat oblatio, et recitabantur

preces mi SSi canone et consecratione et Sumptione.

Quidam dicebant Missas bimelatas, trisaeiatas, etci,

scilicet duas pluresve in unam, Seu sub uno canone repetebant caeteras orationes tot vicibus quot stipendia accepissent. Sed omnes hos aliosque abusus damnavit Eccle Si R.

II. De tempore et loco celebrationis Missarum.1 De die et hora.

V. Disputant auct0res an in vetusta Ecclesiae disciplina licuisset quotidie missam celebrare Sunt qui putant dominicam, quartam et sextam feriam ab apostolis constitutos dies fuisse inde sabbatum aliosque dies accessisse. Sunt qui putant a tum ab apostolorum tempore quotidianam fuisse astrorum mysteriorum celebrationem, ad quam sententiam videtur inclinare Bened. XIV de sacris Missae lib. III, MI T. Verum quidquid sentiendum sit de vetusta disciplina, certum S a remota antiquitate ordinariam factam esse et quotidianam sacrificii celebrationem. Apud latinos excipitur tantum fetia sexta Parasceve in signum luctus et tristitiae apud graeco tota quadra-

60쪽

geSima praeter Gabbatum, dominicam, et festum Annuntiationis iis diebus utuntur praesanctificatis. Caeterum aliis diebus omnibus celebratur solum apud latinos prohibentur sacerdotes celebrare feria quinta et sabbato majoris hebdomadae, nisi solemnia sacra eo die peragant; et apud graecos presbyteri Saeculare quando rei uxoriae dant operam. Si furia quinta majoris thebdomadae ocurrat festum Annuntiationis vel S. Josephi, de episcopi licentia plures Missae celebrari queunt ante solemnem, ut populus praecepto audiendi sacrum satisfacere queat c0mmodius. Ita Bened. XIV. Nec solum quotidiana facta est Missae celebratio, sed aliquando licuit Sacerdotibus plures eodem die celebrare Missas in diversis altaribus Saeculo X hinc arbitrio modus impositus et coercitus est ad tertiam vicem. Demum ne id qu0d in bonum pietatis permis- Sum St, in perniciem et ad fomitem avaritiae inclina ret, Sacerdotibus vetitum est ne pluries in die Missam celebrarent, excepto die Nativitatis Domini, nisi secus neceSSitas OStularit. Cap. III Consuluisti, Inn. II de Mi Ssarum celebrat. Hic casus necessitatis ita intellectus est, ut adsit urgens noceSSitas et ab episcopo probata. Unus ex his casibus admissus in jure certissime est, de parocho qui duarum parochiarum ab invicem procul distantium curam gerit, nec alter reperiri detur sacerdos qui in alterutra celebr0t, ut diu festo populus praecepto Sati8 faciat. Aliquando a B Pontili cibus utilitatis causa sed rarissimo aliae hujusmodi et praesertim missionarii conceduntur facultates, dummodo omnis avaritiae suspicio longe Sit. VI. Hor celebrandi sacra mysteria primis Ecclesiae speculis fuit nocturna. Hujus disciplinae causa duplex