장음표시 사용
131쪽
CAPUTA . XIII. Nota miraculorum competens Ecclesiae verae &c. Io 3
Iebat rebaptizare, mox aqua in sanguinem est
. Dico secundo: ὰ contra nulli alteri Ecclesiae competit patratio veroriam miracul rtim. Ita Catholici; contra universos Erro
s. Probatur e quia in nullo authentico a id χι , ita ris Iam ad fenestram operar res ιν ins se pre eo pes effugere, a qtie exilire. Vertim obstabani illi cancelli ferres, iacque eo DL si s una nobisitim tam diu incrusus hinere. A. nec per cancellos ferreos ab eiultis nobis εοι oblata ficum, nis que ceti juniori τιro tradita, tit ea fores esse, ingerem e quod equirim tum conamsscriptore reperiunt tir aliqua vera, ct legitima sum, S ad essectum perduxi. Interea mero visis miracula patrata ab Hiresiarchis aliarum Ecescitariam, vel Doctoribus, di Ministellis earum facta: aut si quae facta allegantur ab eis,
omnino omni carent veritate. Sic miraculum quod de Maho me te allegat aesari O. de reparatione Lunae in duas partes stactae. figmentum censetur ab omnibus Christianis. Et miracula Novatianorum repudiat S Augustinus Ap. contra epist. fundam. cap. .. Arianorum pariter, di Donatistarum miracula exploduntur a Ss. patribus tanquam conficta. Accedit quod Haeresarchae quidam attentantes patrare miracula. mirabiliter confusi suerint. &in vanum operati sint. Unde quia Manichae-υς ielle s. Epiphanio har. os. ex quadam sua discipula obsessa ejicere diabolum voluit, vix non ab eo necatus fuit. Et Simon Magus volens facere miraculum volando per aera, deiectus est as. Petro, di collum elisit. teste Egesippo Lb. 3. cap. a. Et staphilus testis ocularis in respons sua contra Deos. Smidelis. na rat de Luthero sequentem historiam ; - /s s. Aemoniacam quandiam puellam e Issia H.
admirandum reas, quos G serus angor bus cor
retiim sursum Aorsum etis amet, a que instar o-- parturientis, Me iaticeque se Drverteret. Et de
Calvino narrat Bol secus Caluini discipulus
in vita Caesint c, quod is cum Arulleo quodamvsro pavere, es uxore, quando Gytino Gen iam proficiscebatur. convenerat, es Arri m concorda verint, ut vir se mortuum simularet, uxήrque clamores excitaret, quo Calvinus sabis moniam si
iam miraculo in quo confirmare pses; quod a- Itim seis. Culo uim itaque Dissi rei ignis satimatas plurιmis au ejunius mortui domum ingredi ur, tibi in gentia usi, es reliqua caterva, pr cibusque aha voce pro sis, DEM af ohsai flese. Post quas preces ad mortiatim appropι aquaties miseri hominis mauu apprehensa, in DEI, UFilii e us Domini nostri JESII Christi nomina imperat, Mi se erigeret. Reperis herum, ce etiam altius elevinia. Quid si ne se audit, neque Isis quitur, neque se commovet; sed moratiras repertus es, me. O animadverso, plorari, uiauim serias edere , ex an mo evis uxor , es in Calaisum invecta, impostorem eum securium, latronem, iisne ad , iam Dis I rium uiam au Luthe- qui marιtum interemisset, appellans ex ordine rem,rtim ea oe, ni Lutherus, ceu Aher uas, puessam es quomodo erat gesa, cura aliaque voce expo- istam a malo damone liberariarm est, me. Tan- stiis G. Callinus er eo mortuo mariso, S uxor a
re retensis sacrarium, illisque coram altis ple- D, metrare ex mariti obitu , uxorem a ras. ν; que Do Aristis, es eruditis viris inter quos Cerrum hoc est, negens quan um velint Calpini tunc ego quoque rurenis ad Her aderam ) δε- mancipia, exploratum, es cognitum satu fuisse , monem cepit a tirare μα tam a tem illa diu veritatemque rei fatu probaram, imo per ipsam, mulitimque colura admonem, cisera illi nolu-iι : sed eas in a risias, sit venia verso, Luthericis gias redegit, ut is quamprimum e sacrario sproripere velles. A ptici accitat γ ma gnus iste daemon usiue adeo fores sacraria obstrinerat, urneque forinsecus, neque antrinsecus aperiri possint. a res LMIhertim an mavores etiam Aurgustias es uxorem confirmat. . Haec Boi secus Calia
vini diseipulus, & tectis. Et Manichaeus vo lens filium Regis sanare. vere eum occidit et uti refert Epiphanius cis. haer. Et Cyrola patriarcha Arianus dum quemdam simulantem se caecum, curare tentisset, revera visu privavit titi habet Gregor. Turon. bb. a. cap.
132쪽
Lib. II. Controversiarum. CaP. II.
De Ariesue verae DEI, quae es Romana, misibilitate.
Dico primo et vera Ecclesa DEI &
Cluisti militans semper fuit, di hodie est visibilis, ac manifesta. Ita Catholici; contra Lutheranos, dicentes Ecclesiam veram DEI esse occultam in spiritu,& tantum credi; S consequenter elle invisibilem, ac latere. Σ. Probatur primo ex Scriptura S. nomine
Ecclesiae verae DEI, di Christi in Scriptura S. significatur, vili bilis aliqua Congregatio hominum, sub vero cultu DFUM colentium; uti constat ex illo Num. u. cur eduxisti E
etesiam Domini id est populum Israeliticum congregatum in Miluuinem 3 Et illo r. Reg.
3. converth e Rex faciem siuam, es benedixiι omni Ecclesiae serael: omnis erum Ecclesia sabar.
sed congregatio hominum sub vero cultu DEUM colentium est visibilis, & manifesta: Ergo dic. Praeterea Matth. 38. dicitur de vera DEI Ecclesia , die Ecclesia i s si Eu iam non audierit, sis tibi scut Ethnicus, s publicanus: sed dicere Ecclesiae, & audire Ecciesiam, supponit ejus visibilitatem : Et Act. 2o. dicitur
de eadem Ecclesia, attendite risis, s --rseiregi, in qua vos Spiritus S posui scopos re- Erra Gessiam DEI. Sed regere rursus supponit Ecclesiam regendam eise visibilem ac notam. Et Act. II. iterum de eadem Ecclesiaci
dicitur com autem penissent Hierosi Vmam, μι-
repta sunt ab Ecclesia: sed suseipi ab Eeelesia iterum supponit eam esse notam, ac visibilem: Ergo &c. Tandem Ecclesia comparatur civitati super montem visibiliter positae Matth. s. non potest civitas absi i supra momum posta; quem Iocum expendens D. Augustinus tib. a. contra Cresion cap. n. dicit, eat attacisa cunctis clara, atque constet a : qu Leci istas, quae abscondι non 'test siupra montem p
sita. Et Psalm. pl. assimilatur regno dissum amari usque ad mare. Et Psalm. 88. Throno sempiterno. Et in S. Evangelio comparatun a nunc sagenae millae in mare: nunc convivio nuptiali: nunc decem virginibus: nunc ovili: quae omnia visibilitatem in Ecclesia vera DEI indicant: Ergo &c. 3. Probatur sicutida ex SS. PI'. primitivaercetcsiae, qui visibilitatem ejus adstruunt: sic
iacit Irenaeus Ib. 3. cap. 3. ubi numerat in Ecclesia successiones Episcoporum, Se consequenter tenet eam esse visibilem, dicens, in omni Ecclesia habemus annumerare eos, quν ab Apostolis instituti sunt Osco' in Ecclesiis, s successores eortim usique ad nos. Et origines hom. 3ο. in Marti . Et Cyprianus lib. de unit. Eccles Et Ambrosius lib. .. Hexameron eap. a. Et Chrysostomus iam. in cap. o. Isa. Et Augustinus exponens illud Psal. i8. Diste 'μυ --bernaculum sium, ubi ait, in mamma με p siit Ecclesiam suam: non in occulto. Et lib. dantur. Eccles cV. 16. dicit, non est operta Ecclesia pquia non est sub modio. sed supra ea-elabrum 2 Ergo Sc. . Probatur terti. ratione Theologica primo: visibilitatem verae Ecclesiae DEI probant functiones, ossicia, de ministeria, quae in eaoneeessario fieri debent; unde ipsa continuo extitit gubernata per legitimos Ministros incommunione cultus Divini; & in ea semper suerunt, di erunt usque ad consummationem saeculi visibiles Prophetae, Evangelistae, Doctores,& Pastores, uti constat ex illo ad Ephes. o. ipse dera quosdam quidem Aristo
los, arui EPangelistas, alios Pastores , U Dotiores, ad consi amnem Sanctorum, in umministeris, ira edis ausonem orporis Christι : I
tem in eadem successive varia Concilia generalia visibilia suerunt celebrata. sensibiliter terminatae controversiae Fidei: unde statim Apostoli indixerunt Concilium Hierosolymitanum, in quo factus est sequens Gnon Act. is. vise m est 'iritui Sancto, es nobis, nil
ultra imponere vobis oneris quam hac necessaria, ut a mneatis vos ab immolarissimulachriarum, s
inguine, σ susscato. Et post Apostolorusrta tempora quoque congregata fuerunt Concilia alia, ut Nicaenum, Constantinopolitanum .Ephesin m. Chalcedonense,Lateranense, Ergo dic. Sumico: SS. PP. passim Ecclesiam veram appellant Corpus Christi ; αConstat etiam ex cit. Scriptura ad Ephes 4. ibi, in edi sationem Corporis ciristi : sed Corpus Christi congregatur ex Christi Fidelibus: Christi Fideles autem, & ipsum Corpus Christi perpetuo atque continuo sunt per Bapti ininum, & Eucharistiae participationem r. ad Cor. lo. quae Sacramenta clim sint visibiliati;
proinde ipsi quoque Fideles , qui per haec Ecclesiae membra hunt, debent esse visibiles: sicque Ecclesia ex his membris constituta, semper fuit, & eli hodie visibilis. Tert A: Lu-
133쪽
De Ecclesie verae DEI, quae est Romana, visibilitate. ros
therani communiter docent. ibi reperiri ve- quam nos spe accedimus, sicut Isirielitae reram Ecclesiam DEI, ubi Verbum DEI lin- accedebant ad montem Sinai. Unde ibidem
Cere praedicatur, Sc Sacramenta Iegitime ad- subditur; Et mulinum millium Angelorum st ministrantur; uti patet ex eorum Confes . -- piniam ; ouod non nisi de triumphante
gust. ML,Sed haec duo supponunt Ecclesi- Ecclesia intelligi potest: quam fatemur nuncam visibilem, v possit Unosci, ac in ipse fie- nobis esse invisibilem. Ad secundum Resp-ri praedicatio. N administratio Sacramento- MO: S. Petrum, dum dicit Ecclesiam esse dorum; unde S. Augustinus lA 1ρ. contra Fiam mum spiritualem, solum velle, quod non sit flum cap. 1I. dicit, in nugiam autem nomen Relia aedificata ex lignis, de lapidibus ; sed ex ho-gimis seu verum, stuosum eo uiaripossunt ho- minibus DEO dicatis, habentibus habitudi-mines, nisi aliquo signaculorum. vel Sacramento- nem ad spiritum; quia ad F idem gratia Spirum vis lium eon is colligentur : Ergo Ec - ritus Sancti vocantur : tendunt in DEUM.
elesia vera DEI fuit semper. & hodie est vi- qui spiritus est, de ad salutem spiritualem: sibilis, ac manifesta. Qkarior cum in primis spirituales hostias, id est, Eleemosynas, telui tactilis, usque ad Lutherum latuerit, & in- nia, aliaque bona opera factum : huiusmo- visibilis fuerit EccIesia vera, prosecto nullus di ergo Fideles constituunt Ecclesiam, tan- illo tempore saIvus factuς suisset: sicque tot quam spiritualem domum in sensu morali rM. PP. in illis viventes, extra veram Ecclesi- cum quo stat, quod Ecelesa ex eis collecta Amfuissennquia semper in invisibili vixerunt, sit etiam aliquomodo domus materialis, id eamque solam professi fuerunt: quod dicere est visibilis, in sensu physico. Ad Tertiumnetas est : Ergo dec. dico, per regnum DEI hla non intelligi Ec-s. Objiciunt Haeretici primo: ad Hebriar. Iesiam : sed vel gratiam, per quam DEUs
dicitum, Non euim aeras ta ad tractabilem mon- regnat in cordibus hominum ; uti exponi , rem, es acces item ignem, sed ad Gon montem. Theophil. Vel certὰ ipsum c.hristum, ut re cavstatem Des νι ventu : ubi comparatur , exponit Beda: Interrogaverunt enim Judaei,
Ecclesia Judaeorum monti sinat, tangibili, Se quando veniret regnum DEI, id est Messia et visibili: Ecclesia autem Christi monti Sion de Dominus respondit, Messiam jam venisse et spirituali, Et invisibili succedit: Ergo Ec- & intra ipsos esse. clesia Christi est invisibilis. Meunia: t. t cir . Dico secundor Ecclesia Romana esta, dicitur; D ipsi tanquam lapides visi sever illa visibilis EceIesia vera DEI, δἐ Christi, de
aedificamini domos stirima ti, sacerdotium S. qua praemissa conclusio statuta est. Ita Ca-oferentes liminaliter hostia, DEO r sed hae e tholici; contra omnes Haereticos. domus est Ecclesia : Ergo est spiritualis; a- 8. Probatur De Ecclesia Romana veri fideoque invisibilis. Tertio: Iuc. i7. dicitur; cantur omnes textus S. Scripturae supra pro
quod regnum DEI non venit cum obffer tione; Conclus. r. relati. de Romana quoque EC neque dueret : ecce hic, aut ecce issic: eece enim clesia procedunt testimonia SS. PP. pro ea-
regnum sntra νοι est : Ergo Ecclesia, quae est dem conam. adducta : insuper ipsa semper regnum DEI, non coniis it in aliquo signo vili bilitet docuit, de desecto docet Christi externo; nec est alligata Iocis . aut coeremo- Fideles; eisdem administravit, & adminis r. itniis sensibilibus. Sacramenta; aliaque prestitit, di praestat mi-6. Respondeo ia Pram mi cum Ss. Patri- nisteria; & jam congregavit Concilia gene-biis r Apostolum hic per montem spiritua- ralla modo visibili; in eadem fuit, de est ho-lem, di civitatem DEI, viventis intelligere die continua successio visibilium Ministro- non militantem; sed triumphantem EccIe- rum : Ergo Ecclesia Romana fuit semper, θοsam, quae ex beatis spiritibus constat, ad est hodie vera Ecelesia DEI visibilis. n. Pereardi I ne Scholae antro mersi e . Tm. I.
134쪽
1o6 Lib. II. Controversiarum. Cap. III.
De GHesse verae Dei, qui es Romana, indonMbilitate, s aliarum defectibilitate.
DIco primor vera Ecclesia DE I, & DEI assistentiam Ecclesiae Rectoribus promi,
Christi militans universalis est in tunt. ut descere nequeat. Et Joan. I6. Syria defectibilis in se, di infallibilis in si- ius unitatis aries i ios omnem veritatem: s de, ita ut nunquam defecerit physce, nec er- mnem veritatem ; Ergo non deficient, necraverit moraliter in fide, neque ullo unquam errabunt Ministri Ecclesiae, nec consequen- tempore desectura physice, aut erratura sit ter Ecclesia in propugnanda veritate. Et
moraliter ItaCatholici:contra Donatistas dog- Matth. 16. dicitur, ponis infera norin. libummatietantes teste s. Augustino lib. δε hin. D. Aersia eam e praevalerent autem, si ipsa ali-
Ecclesiam Christi in toto orbe defecisse, & quando defecisset in se, vel descere, & errare extinctam fuisse excepta sola Afiticae parte, posset in fide. Et i. ad Tim. 3 Ecclesia ob sui in qua Donatistarum Ecclesa vigebat. Et , Lliditatem Stabilitatem doctrinae,ac subsis.
contra Luciferianos diCentes, antiquam Ec- tentiam perpetuam in fide vocatur eoiamna, clesiam visibilem factam esse lupanar, I - Ηfirmamento uerit lis: Ergo &C. Ios Luciferianos constituere veram Ecclesi- 4. Probatur uniae Similiter Ss. Pp. Graeam. Et contra Lutherum, qui in cottiq. Latim ci, 3e I atini etiam primitiva Ecclesia .hanc in-um. .. cap. de Patri . dicit, iam Tertulliani, desectibilitatem omnimodam Ecclesae In se.& Cypriani aetate Ecclesiam degenerasse.imo di in fide dogmatietant. pr sertim Martialis ex insiς Apostolis viventibus, di in paucis piis primo saeculo. qui scribens ad BArdegat cap.
fidelibus occultis tanquam reliquiis omni r .ah, a Beses DEI, es Christi, nec cadere . tempore i DEO conservatis consistere. Et nee d iampi poteria snquam. Et ex secundo contra Ualdenses docentes, eam desecisis saeculo Irenatus Id. 3. cv. o. Et Tertullianus tempore Sylvestri Papae. Et contra Calvinum de praesedit . Et ex tertio saeculo Cyprianus60. M MAlettim docentem, Ecclesiam esse , lib. de anis. Eriles dicit .se s Eleum Domini abolitam. & eversam. luce per per orbem ιω- νώ ossios porrigit: I. Probatur primo: s. Scriptura vetus as- adriserari non potest syons Christi et ιηαννα aserit Ecclesiae verae indefectibilitatem, per- est,sp- ea. Et ex quarto saeculo Alexanderpetuitatem in se, di infallibilitatem omnimo- Alexandrinus M Aleae. Disci Constanti scribit, dam in Fide; unde de ea dicit Isaias s . noli Desesam unam sinctam, Catholicam 'Aposto-
timere, qm a non confunderis, neque ervisses et licam agnoscimus, qua nunquam expunam p
Confunderetur autem, di erubesceret, si ali- rest; eriamsi totus -nias eam oppetn e iam quando defectibilis esset in se, vel in fide sua. 1 ut, se omnem ι ram h reticarum incusonem Et psalm. - . DEIIS fundiavit eam in aeternum: mincit. Et ex quinto saeculo Aligustinus lib. quem locum expendens s. Augustinus in de S M. ad Guttam. ait, ipsa es Ecelsias neommaem. 1 tis Psalm. ait, sed forte asta Cpιtas cta, Ecclesia ana, Ecclesia vera, Ecclesia Cinsolita.
id est Ecclesia vera D EI, & Christi via contra om/es hereses pugnans pugnare pines, ex-
mmdum 1entiar, aliquando exerret ν λ abst. Et prinina non potest. Haereses omnes dae illa exie-
Psalm. 88 pMam in s iam saecviti semen ejus, runt tanquam sarmenta mutitia de vite praecisae es throntim equis ficiat des coria. Et Isaiae 6t. es ima anum manti in raduce sua, ponis Inferre foedus perpernum feriam e s. Et Dan. a. soce- non muret eam. Eandem etiam indefectibita a DEMScali regnum. γοδ in aeremiam non litatem adstruunt alii in sequentibus saeculis; dissipaba r. Et ost. a. Sponsebo te mδι an sem- ut Leo Magorem. r. in nat. Ap . mira es patiis. paremum e quos omnes textus Ss. P p. expo- Et Chrysostomus α.- in Isai.-Et eademnunt de indefectibilitate verae Ecclesiae in se, veritas desnitur in VII. Synodo generali& in fide: Ergo dic. aes. ε. Et in VI. Synodo as. o. g. probatur secundis r similiter S. scri- s. Probatur qtiario rationIbus Theologi-ptura nova eandem Ecclesiae immutabilita- cis: primo, in primitiva, & moderna Eccletem, indefectibilitatem in se, di infallibilita. sia vera DRI.& Christi,sunt iidem prorsusANtem in fide apertὰ docet: unde de ea dici- ticuli Fidei: eadem ministeria: eadem gratur Matth. 13. gere ego et Assio sim in e isa tia miraculorum , eadem sanct tas vitae ine fiammasionem Iaculi: quae verba specialem pluribus Ministris, eaedem traditiones, eadem
135쪽
De Ecclesiae vera: DEI, quae est Romana an defectibilitate Jcc. io
dem Scriptura S. N idem sensus, ac expositio DD. eadem; Concilia quoque novissima idem dogmatizant, quod antiqua: Ergo haec Ecclesia nunquam desecit in se, vel erravit in Fide; nec nunc errat. Secundo, sicut in primitiva Ecclesia, ita & nunc nascuntur variae Controversiae circa fidem : Ergo etiam nunc oportet esse aliquam Ecclesiam,
quae existat, desit infallibilis, ac nulli errori subjecta, ut possit tanquam Iudex verax, Ninfallibilis definite ejusmodi Controversias. Tretis, sit Ecclesia esset desectibilis, & fallibilis, non constaret nobis certo, haec O Evangelia est e Canonicas Scripturas, puras, Ec incorruptas ; nam hoc constat nobis ex
traditione, & doctrina Ecclesiae; cujus testimonium stante desectibilitate, di fallibilitate estet exiguae aestimationis: Ergo Sc. Quarto, edicant adversarii quo praecise tempore Ecclesia vera DEI, de Christi inceperit labi, descere, ac errare λ de sub quo Sum: Pontifice eius p de qua de causa inciderit in emrores ρ de in qua materia primitus erraverit p
quae omnia cum veritate ostendere neque
uni e di absque fundamento dicitur, hanc desectiouem contigisse sub tali vel tali Papa; vel tali saeculo: Ergo dcc.
fle errores ejus imperceptibiliter, ac sensim, contigisse ; ita ut ejus praecisum tempus, Ncausa assignari nequeat. Contra primo est: gratis, de sinὰ fundamento asseritur ejusmodi lapsus imperceptibiliter factus ἰ clim . Chrἰstus expresse promittat Ecclesiae; Ego
vobiscum seum omnabus diebus usique ad con
summationem secuti : Et quia Ecclesia semper habuit vigilantes, atque doctos Pastores aliquos, qui percepissent lapsum eius. Contra secundo est: quod hoc idem dici possit de Ecclesia Affricana, Donatistarum, mal-
densium, Luci seriariorum, Lutheranorum,scCalvinis arum: nam quod non advertentibus primis Fidelibus fieri potuit; cur idem non advertentibus praefatis Haereticis seri posset λ quid si ergo id factum sit ' Nec valet hic responsio Novatorum, quod ipsi certi sint de suae Ecclesiae integritate. & inde sectione in praesentiarum ; quia ipsi in ea - qinantur verbum DEI, juxta illud Joan. 8.si
in firmane meo manseratis, vere Discipuli mei
eritis. Contra enim et , quod primitiva E clesia etiam arbitrata sit, se sequi verbum DEI: & tamen secundum adversarios deis secit.
militans assimilatur Lunae, in S. Scriptura ,
di PP. Ergo sicut desectibilis est Luna; ita
di Ecclesia. Secundo: Ecclesia veteris Testamenti, scilicet Synagoga erravit, tempore Moysis, quando Aaroniti totus populus Mdoravit vitulum aureum, Exod. 32. Et tem
pore Eliae 3. Reg. 19. Et tempore Christi, quando ipsum condemnavit; & desuper tota cum suis ritibus expiravit: Ergo & Ecclesia novi Testamenti potest descere. Tertia'. aliqui SS. PP. dicunt, Ecclesiam visibilem desecisse. Quarto : Apostoli primae Ec-Clesiae fundatores tempore Passionis Christi fugerunt,& in fide lapsi sunt Marc. uti. cap. unde Christus eorum incredulitatem redarguit. Quinto: Ecclesia desedit tempore Gregorii Magni Papae: Ergo dic.
similari Lunae, non propter menstruum de crementum seu defectionem ; sed ob alias causas, quas asserunt SS. PP. puta primo, quia sicut Luna a Sole accipit lumen suum; ua s& Ecclesia accipit lumen Fidei, ae sanctitatis a Sole Christo; ita S. Augustinus in Psalm. o. Secunia, quia sicut Luna in exordio mensis est exigua, & successivὰ deinde crescito, plenaque essicitur ; Ita etiam Ecclesia in principio sui ortiis exiguum habu It coetum Christi Fidelium: sed tractu temporis amplissima essecta est, & per totum orbem diffusa; ita rursus Augustinus in Psalm. tu. IN lio, sicut Luna est subjecta mutationi, ita EC-clesia militans persecutioni: ita Ambrosius
tib. I examen eap. a. Ad secundum dico
primo. Neg. Conseq. disparitas est: quia E clesia novi Testamenti habet a D Eo promissionem de sua firmitate, & in desectibili
tate, ita ut porta insert non prevalebunt aavem
sus eam: non autem Synagoga. Dico fecundo Neg. Ant. ad primum exemplum dico, in adoratione vituli aurei non deseciste totam synagogam, di populum; quia Moyses, Levitae. & Sacerdotes non defecerunt, nec adorarunt vitulum; uti constat ex Exod. 32. eap. Ad secundum exemplum dico, etiam, tempore Eliae Ecclesiam in vero, etsi in minori, quam antea. numero substitisse ; unde quando putabat Elias,&dicebat 3. Reg. I9. derelictus sum ego solus. respondit ei Dominus ibidem, ver. 13. dereliqui mihi in Isiaet si
ptem millia virorum, quorum genua non sunt1ncurvata ante Raal. Ad tertium exemplum;
verum est Ecclesiam veterem, seu Synagoam tempore Christi interiisse cum suis riti us, & errasse in condemnando Cluillum D. Bernardi Sanniσ Schola Controversimca. Tom. I. O 1 tanquam
136쪽
iog Lib. II. Controverliarum. Cap. III.
tanquam Innoeentem; sed tunc iam alia Eta Concilium . incaute subscripserunt formuIaeci est l. scilicet nova Christi fuit Constitutia. fraudulentae Fidei, factae in Conciliabulo longe perfectior, & ad salutem sussilientissima: sicque erat iam repudiata Synagogat :unde haec in suo interitu a DEO deserta de
facili potuit errare. Ad Tertiam ahentionem dico, quod SS. PP. non loquantur de Ecclesia vera universali, seu Catholica, & Apostolica; sed de Ecelestis quibusdam particularibus, . g. Mediolanenti, quae facta fuit Arianuvel Conflantinopolitana, vel Alexandrina, quae factae fuerunt Schismaticae. Au Quartum dico, Apostolos fugientes non suilla infideles;quia
non in fide, sed in ficto errarunt, non Credentes Christum resurrexisse, sicut mulieres testabantur. Ad Quintum, figmentum est , tempore Gregorii Magni Ecclesiam veram defecisse. & errare incepisse: nam tunc omnes Orthodoxae Ecclesiae Orientis, & occidentis cum Romana Ecclesia communi arunt; Ministri quoque erant boni : di eadem dog
p. obiiciunt rursus Haeretici stonia: iuxta relationem S. Hieronymi in Dialogo contra is fers avos, ingemuit orbis terrarum Use Ariamim esse miratus est, eo videlicet tempore,quo
Pp. Concilii Ariminensis suppresserunt v ccm Homousion, id est, consubstantialitatem; di Uriacium, ac Valentem cetersmque Ariariorum catervam receperunt ad communionem : Ergo tunc invecta est in Ecclesiam defectibilitas. Secundo: Concilium Basiliense deposuit Eugenium IU. tanquam Haeretiis cum , & elegit Felicem V. Sabaudum, reeinde Concilio solut5 Eugenius in Sedem
irrepsit, sine ulla Catholica cononicaquo electione ; & ab eo nati sunt, quotquot postea erant Pontifices . Cardinales, di ripiscopi r Ergo saltem ab eo tempore, E Uesia adhaerens Romano Pontifici, non Frat vera Ecclesia. Tertio : Saeviente filio iniquitatis finii Christo Emesa est desectura:
Ergo &c. Prob. Ant. nam tunc auferetur
juge Sacraficium, Dan. ra. ρο sol obscurabitur, sluna non dabis lumen fium, re stella cadent δε celo. Matth. 24. quae verba ponderans S. Augustinus addit : Ecclesiis non apparebit, impiis unc persicatoribus ulrra modum saevientdm: Ergo &c. to. Respondeo ad primum e S. Hieronymum ibi per orbem intelligere magnam partem orbis loquendo per Sunechilochen; sciicet multitudinem illam Episcoporum, ex universo orbe Arimini congregatorum, qui decepti ab Arianis obscuritate illius vocabuli Graeci es mousion, quot sobrio sensu in
tellexere Latini Epi opi, post peractum jam
Arianorum Nicaeae in Thracia, eosque rece perunt in communionem; quam tamen subisscriptionem Papa Liberius reprobavit; imo& ipsi Patres eandem postea reprobarunt; uti reseri Theod. SoZimus, & alii:& ob imposturam Arianorum triumphum canentium , ingemuit Orbis, id est, illa multitudo Epist porum Orbis deceptorum & mirati sunt, quod ut loquitur S. Hieronymus sine com
scientia Haeretici serantur. A. βecundum dico. Concilium Basiliense eo tempore, quo de posuerat Eugenium IV. non fuisse legiti. mum; sed Schismaticum, & nullius auth ritatis ς uti declaratur in Concilio Later nensi ultimo s.f. ιι. unde ab eo recesserunt Legati Summi Pontificis, & major pars Epi coporum. Hoc suit ultimum Schisma in E clesia DEI: & contigit anno i 3p. sed annor M. abdicavit Papatum Pseudo- Pontifex Felix V. & mansit Papa vetus, Eugenius IV. Ad Nemum Neg. Ant. ad eius probati nem dico, ex allegatis authoritatibus tantum sequi; Ecclesiam non apparituram tunc cum tanto splendore, & gloria extrinseca; maritia quoad cultum magnificarum Basilicarum, sicin est modo, extinctisTyrannis eius: simis eliciter tamen manebit Ecclesia visibilis', etsi
in minori numero congregata, quam modo: idem enim August. Epo. Lait,etiam tune Ecelesia in suis firmissisis eminebit. Et Chrysost hom. o. in Isiam dicit, facilius est extinos
o. Dico secundo r Ecclesia Romana est
illa indefectibilis, & infallibilis Ecessa vera DEI, &Christi, de qua ptior loquitur Comclusio. Ita Catholici; adversus omnes Haer
32. Probatur: omnia testimonia veteris.& novi Testamenti supra pro concla s. r. relata, conveniunt Ecclesiae Romanae: authoritates quoque SS. PP. ibidem adductae de eadem .
Ecclesia dictae sunt ab iisdem PP. utpote in qua ipsi vixerunt, & quam temper pro vera. ae indefectibili, infallibilique Ecclesia tenuerunt. Insuper Ecclesia Romana est illa, i qua iidem prorsus Aniculi Fidei viguerunt
olim,& nunc: item quae inconcussa in medio persecutionum Tyrannorum: & inter tot latratus Haerefiarcharum subsistit; item in qua a principio eadem Sacramenta, ministeri . Sacrificium, ritus, traditiones. & doctrinae uniformes usque modo perseverant; in qua Conciliorum omnium generalium dogmata fuerunt, & sunt defacto eiusdem rationis, &consonansae; ipsa semper fuit verax. & Iegitimus
137쪽
De Ecclesiae vem DEI,quae est Romanaandescistibilitate &c. im
timus Judex controversiarum Fidei; in ipse eum veritate assignari nequit tempus, aetas ,eaula, vel aliae circumsti nitae immutationis eius essentialis, vel desectus alicujus in materia Fidei, aut successionis Summorum Pontificum, aut regiminis Ecclesiastici, &e. Ipse est, quae semper impugnata fuit ab Haeresibus; sed nunquam expugnata, aut erroris convicta: ipsa est, ex qua haereses omnes tanquam sarmenta inutilia de vite praeci a fuerunt,sub- istente vite ipse in sua entitate & sanctitate; ut loquitur Augustinus lib. t. ais smb. ad Catechi cap. o. Ipsa est, de qua in D seculo loquitur Eusebius Caesariensis lib. depraepar. --.
cap. 3. dicens,jam Drsus Gargetis a, totum ab ortu ad occasium orbem smplevit, omnesque gentes assiit se, neque bombus terga dri, neques psis Iamur mortis cessit,frFter Pauca Verba, qua
1 e protulit; siver lapidem aedificabo Ecelisiam
meam . Utorta inferi non pravati m adversus
ipsam; quibus verbis indefectibilitas, de infautibilitas omnimoda Ecclesiae Romanae exprimitur r Ergo Ecclefia Romana est illa indesectibilis, se infalsibilis Ecclesia vera DEI, de
H. Dico tertio: omnes aliae Ecclesiae passae sunt defectibilitatem aliquam in se; de in fide. Ita Catholici; adversus omnes Haereticos. I Probatio huius Conciusionis iam sus-ficienter allata est supra cap. . - . u. Ubi interruptio, interitus, de variatio aliarum Ecclesiarum reseruntur, atque ostenduntur. quae
earundem desectibilitatem, ac fallibilitatem sussicienter probant. Accedit. quod subsistentes adhuc Novatorum Ecclesiae. ita itindogmatibus etiam essentialibus divisae sint, ut unaquaeque particularis Ecclesia hujus, veIillius Regionis, Regni. vel Provinciae particulares profiteatur doctrinas, a primorum suorum Fundatorum intentione, sensu, de dogmatibus multum alienas : Ergo hae omnes
Ecclesiae sunt desectibiles in fide.
An extra veram Ecclesiam Romanam possit
quis sa ari 'Dico primo : Nemo potest salvati
exissens extra corpus verae Meleta Romanae. Ita Catholici; contra omnes Hareticos. a. probatur primo : Ecclesia Romana est
vera DEI. & Christi Ecclesia: uti supra cap. l. per pluru arrae. ostensum est e sed nemo existens extra veram Ecclesiam DEI, & Chri- si potest salvati, sed censetur esse scut Ethnicus, ac publicanus, uti constat ex illo Matth. I .s Rclesiam non avidierit, Ise tibi scurE Miem, re publieanus : Ergo &c. Secundo, de Ecclesia vera DEI, & consequenter Romana Catholica. & Apostolica procedit illud
dictum Isa. εω verientiar pista tuae jugiter', dis ae nodie non ela demin. ωρ adferatur iaci te fortitari gentium . U Reges earum adducantvir
scilicet per sdem veram orthodoxam gens, ae reinum, quod non sierineris titi, peribis. Tertio, in sola vinea Christi, quae est Romana E clesia, datus est denarius, is est salus aeterna, quae est merces laborum Matth. o. cap. Et soli Romanae Ecclesiae Pontisci Dr Petro collatae sunt claves regni caelorum, scilicet pro salute adeunda. & in coelo potiunda, Matth. Is. cap. Quinto, membrum, quod non est in corpore, nequit habere vitam; unde Christus Joan. is si Pu in me non manserti, mistisur foras, es amescet, es in ignem mitteris rEcclesia autem Romana est corpus Christi: iuxta illud ad Rom. 1a. inviti aenum corpuas,mvis in ciristo e Ergo existens extra corpus verae Ecelesiae Romanae nequit silvari. Q-t., hanc eandem veritatem docent Ss. pRun de Cyprianus M. de unis. E cles dicit, non Miabes DUM putrem, qui Euvam cscilicet C tholicam Romanam, in qua ipse vivebad nomhatia Manem. Et Augustinus M. o. dejmb. ad Cauch. cap. 1ssi quis alsi a Delim scilicet
a. Objiciunt Haeretici recentiores Sincretissae, S alii, qui sentiunt unumquemque in sua Religione posse salvatir incredibile vide tur contra DEI misericordiam, ut omnes Mahometani, & Judaei, unius DEI Fidem ha-
138쪽
lio Lib. II. Controversiarum. Cap. V.
bentes, honestὰ alias viventes damnenturis: tiuncula siluata, per aliquot annorum millia Ergo &c. Respondeo: hoc non videri magis olim relictiis iuerit sub idololatria,& per con- incredibile, quam quod totus sere mundus, sequens damnatus; licet inter idololatrases, cepta gente Iudaica, in modica terrae por- sent multi moraliter bene viventes.
Mia primo : tres communiter assignantur sermae bonae gubernationis , scilicet Monarchia, Aristocratia, &Democratia. Monarchia est regimen seu principatus unius ; talis est in Imperio Romano, & in Hispaniis, ac Galliis, Arimcratia est regimen optimatum ; tale est in Republica xeneta. Democrinia est regimen totius populi; 'tale est in Helvetia. a. Dico primo : regimen verae Ecclesiae visibilis debet esse, & hodie est, ac semper fuit, Monarchicum principaliter. Ita Catholici; contra Centuriatores, qui regimen Ecclesiae faciunt Democraticum; S contra Calvinbstas, ac Presbyterianos, qui illud faciunt Aristocraticum.
3. Probatur prim. ex S. Scriptura: nam E clesia comparatur Regno Dan. a. Et exercitui bene ordinato Cant. 6. Et ovili Joan. io. Et navi I. Petri 3. sed hae comparationes indicant Ecclesiae Monarchicum Regnum: Ergo SC. Prob. Min. quia in Regno bene ordinato reperitur unicus duntaxat Rex ; Et in Exercitu bene ordinato unus Supremus Dux: Et in Ovili unus Supremus Pastor : Et in navi
unus nauclerus primarius: Ergo &c. Praeterea soli Petro tanquam primo post Christum
Monarchae commissa est Ecclesia, ac ejus claves.& oves, per illa verba Scriptura , ines P rem. Et tibi dabo claves. Et pasie Ges meς equae verba indicant rursus Monarchicam soris
mam regiminis Ecclesiae verae DEI : Ergo
. Probatur secundo: primo vera Ecclesia DEI debet habere perfectiorem formam re giminis, cum sita sapientissimo, Spersectistimo institutore scilicet Christo constituta: sed Monarchia est persectior corieris serina regiminis: Ergo &c. Prob. Min. prim. ex SS. PP. nam ita sentium Iustinus in parenet. adgemes. Et Athanasius o1 M. adversm idololatri Et CD prianus de M oulari Prob. Sic beadem Min.
quia Monarchicam formam regiminis perfectiorem coeteris faciunt Plato in potu. Et Aristoteles L Bhic. cap. ris. Et Seneca lib. a. de
Mors ipsum etiam ius gentium, & humana consuetudo: Ergo &c. Prob. rem, eadem
Min. persectius est illud regimen, in quo melius servatur ordo; item coniunctio inter imferiores, di superiores; item pax civium; item robur, & potentia Reipublicae: item in quo maior est iacultas regendi: sea haec omnia perfectius reperiuntur in Monarchia: Ergo
. Probatur Min. primo de Ordine: qui hic ordo in eo positus est, ut alii subiiciantur, alii praesint ; neque enim inter pares talis ordo servari potest : sed in Monarchia. de
quidem sola, omnes talem ordinem habent: cum nemo sit, qui non subiiciatur,p ten Summum Pontificem; in Aristo cratia autem optimates sunt pares; S in Democratia omnes de populo sunt pares: Ergo &C. 6. Secundo probatur de C sin v. ρ ce civium, quae est finis omnis boni tegimunis: haec enim coniunctio, & pax in eo sinata est, ut omnes idem semiant, idem velint, idem sequamur: sed hoc multo facilius fit, qua eo uni parendum est; quam quando multi se vix enim fieri potest, ut multi, quorum unus ab alio non dependet, de iisdem rebus e dem modo iudicent: Ergo &c. 7. Tertio : de pet entia, V rotare patet: quia illa Respublica fit potentior, in qua est Ur-do, Civium pax ; sed maior est conjunctio, Mordo in Monarchia, ut ostendi: & quia expetientia hoc docuit de quatuor potentissimis Imperiis Assyriorim , Periarum, Graeco Πιm,& Romanorum, quorum tria prima sub Regibus semper creverunt, & fioruerunt; Romanorum vero licet longo tempore sub populari dominatu Creverit; nunquam tamen
ita floruit, aut a seditionibus, & turbationibus liberum sitit; aut vires suas ita extendit, sicut sub Augusto Monarch 3, & aliis eius in Monarchia successoribus: Ergo &c.
8. Quarto, quia Fu facili.s RempubIuam
ire ι ab uno, quam multis, etiam probatur:
quia facilius est unum bonum reperire, qua in multos: Secunia r quia facilius, ut dixi, paret populus uni, quam multis: Nertia: ubi multi sunt, qui regunt, vix fieri potest, ut inde absit ambitio, aemulatio, di contentio; ex quibus non raro accidit, ut alii alios impediant
139쪽
m administratione Reipublicae e Monarcha autem, qui non habet, Cui invideat, aut cum quo de Imperio contendat, iacilisis moderatur : Ergo a primo ad ultimum, regimen Monarchicum est optimum. V. Probatur in ris : In popuIo eIecto E clesiae veteris Testainenti suit forma regiminis Monarchica: Ergo a fortiori eandem habere debet Ecclesia novi Testamensi. Prob. Ant. quia coelus Iudaeorum primo ab uno
Patriarcha gubernatus fuit, ut tempore Abrahae, Isaac, & Jacob. Deinde vixit sub uno Duce, ut tempore Moysis, Josue &e. Postea sub uno Iudice, ut lub Samsone, Samuele dic. Et demum sub uno Rege, ut iub Saule, David &c. Et sub uno Machabaeo : Ergo dic. Accedit, qudd potentissima, & omnium forentissima quatuor Imperia mundi fuerint Monarchica: utique quia haec sorma tegiminis est omnium aptis lima, di nobilissima :
Iorum in via fuit olim;& hodie in statu eorum, est Monarchia; nam Lucifer secundum SL PP. filii Princeps seu Monarcha eorum; cui postea successit Michael, uti liquet ex
Apocal. Ia- cv. Ergo pariter in Ecelesia militante hominum expedit esse Monarchiam principes iter.
n. Nota secundo e dixi principatiun quia
licet Monarchia in Ecclesia primum locum obtineat; attamen etiam de Aristocratia, NDemocratia non nihil participat:unde quam . vis Summus Pontifex Romanus fit eius N narcha, & independens, seu nulli subiectus: compatitur tamen secum patriarchas. N E-pi impos, aliosque Pastores in ii iis dioecesi bus' qua ratione Ecclesia participat aliquid de Aristocras a. Praeterea quia nulla dignitas praefata, vel aliae sunt haereditariae aliquibus pro successionibus: sed ex liniversis Ecclesiae 1nembris optimi eliguntur ad eas, etiam saepe infimae nativitatis homines, ut sic virtutipodas, quam generi deferatur & quia etiam in ipsa plebe Ecclesiae sunt Certae praefecturae. ut mox dicetur; ideo eadem Ecclesia participat aliquid de Democratia.
la. Nota tertio : ut porro magis appareat
tota regiminis ordinatissimi Ecclesiae verae Catholicae Romanae forma, quatenus est mOnarchica; cum participatione tamen Arillocraticae. & Democraticae, cape sequentem
coordinationem eius. Primὶ sunt in Ecclesia Romana Laici fideles, in quibus sunt viri, Staminae instar plebis. quae & suo modo est regulata; nam in ea sunt quaedam sodalitia,
seu Constaternitates, religione ac pietate
plenae, quae commendantur, & reguntur a suis Praefectis : Et ex iisdem saepe assum unis tur lubiecta communis conditionis ad diagnitates, & praefectum Ecclesiastieasi ut prois inde Democratia in his appareat. Ad hoc populare regimen quoque petunere censentur Moniales, Monachi, cum suis Praesemissis, te Praesectis 1 item Clerici ordinarii. inter quos digniori Iocs sunt Parochi. seu Curati anim riam, ac alii leniores Clerici, ac Canonici; ex quibus omnibus resultat aliqua species Democratiae in Ecclesia. Acundo in eadem E cIesia incipiunt altius attollere gradum Generales, Abbates, Praepositi, Episcopi, Archia Episcopi, Primates, & Patriarchae, qui landi optimates, & Principes. proindeque .rmam
aliquam Aristocraticam ingerunt. Eander L. krmam reserunt, sed altiori adhuc modo S. R. L. Cardinales, collaterales Summi Ponstacis qui purpuratum Senatum eiusdem repraesentant: horum mimus est Consilio. & opera Monarcham Ecclesiae adiuvare in administratione Ecclesiae DEI, uti constat ex cap. fundamenta l. deera, de Bestiam in o. quas pro inde Baldus trum. 3. stellas fixas dixis, qua nommoventurin si motu orbis. Et propterea etiam vocantur coadiutores Papae, e . per venem Lis , rationibus. Tertio tandem in throno,&summo is stigio Ecelesiae est eius Monarcha, Summus scilicet Pontifex. 13. objiciunt Calvinistae nimὲ r Monarchia est reginen impersectius Aristocratia .& Democratia; quia ipsa saepe degenerat in
turannidem: nee relinquit locum aliis ascen . sendi ad regImen: Ergo &e. Monia: regimen Aristo eraticum, di Democraticum est suavius quam Monarchicum; nam unus facile opprimit oneribus, legibias, &tributis suta ditos: uti patet de Saule, Roboam, Ieroboam & aliis Regibus Istaei, de Caesarea arquinio, &c. E contra quando optimates regunt, praefata non sunt: unde sunt tam laudibiles Respublicae Atheniensium , Lacedaemoniorum, ac Romanorum, &c. Neria in S. Scriptura nullum est argumentum pro Monam
chia sacra : bene autem pro Aristocratia, &Democratia: nam inter Angelos multi sunt Principes: Item Moyses simul S Aaron praeis simini: item Summum Sacerdotium duas habuit familias: item Machabes Fraues re gentes eram multi r item multi sunt orbes coelestes, & pro eis variae Intelligentiae: Ergo Sc. Quart. Luc. 11. dicitur, facta est tam
tentia inter eos, quis eorum videretur ese m rerDominus autem ait ad illos, Reges dammanistin eorum; vas aurem non sic; quae verba o servans Calvinus ait, hanc vanam eorum am , inem
140쪽
nr Lib. II. Controversamin. Cap. V.
m. Ergo dec. Quinto ad Ephes 4. Apostolus delineans Ecclesiam dicit, i e dedis quostium
quidem Apostolos, Pasdam autem Prophetas , alior autem Passares, m Do res; & non dixit ,
aiunt Calvinistae unum dedit Summum Pontificem, alios Cardinales,& Patriarchas;& Episcopos: de alios Parochos,&C. Ergo dcc. I . Respondeo ad Primum Neg. Ant. uti patet ex triplici ratione , iacta probati a. suis pra. Ad rationem eiusdem Ant. dico, vitio speciali hominum contingere quandoquω, ut Monarcha aliquis Tyrannus emiatur: per quod tamen non infringitur perfectio intrinseca regiminis Monarcnici : sicut quamvis contingat aliquem hominem egressi de E clesia, cte essici haereticum, non propterea imputari debet Ecclesiae verae aliqua impersectio intrinseca. Ad secundum Neg. quoquo Ant. ad ejus Rationem, & exempla dico; millis solum haberi, quod aliquando vitio particulari talis unius imperantis tributa exorbitantia imponantur, & leges durae condantur, quibus subditi opprimuntur: haec tamen vitia personalia Principum Supremorum non debent praejudicare ipsi Principatui Supremo, seu formae regiminis. Exemplis etiar malorum Regum opponi possunt alii boni; ut
Sauli David; Roboam Josaphat: Ieroboam
Erechias: Caelari Augustus, Tarquinio Tra-janus, doc. Item Exemplis Rerum pubtadductis obiici possimi quoque tyrannides, oppressiones. de alii gravissimi excessiis, aliquando nati in Aristocratico earundem , de alia rum gubernio. Ad Nerturan Neg. Ant. nam quod Angelos attinet, inter eos Michael est , septem Principum primorum primus, & Monarcha. Moyses etiam, εe Aaron non habebant ambo aequalem potestatem praeseditirae;
sed Moyses erat Aaroni praelatus, & praefuit primario ut Monarcha populi Israelitici. Ex illis pariter duabus familiis Summi Sacerdotii, unus duntaxat ex alterutra praesuit: θ: si semel fortitan contigit, duos regnare Summos Pontifices, hic casus rarus Monarchiam non evertit. Quamvis etiam plures essen atratres Machabaeorum; unus tamen post alterum regnavit; nunquam simul duo aequali potestate ; unde hoc exemplum favet Conclusioni Catholicae, de non Calvini itis. Simiis liter licὀt plures sint orbes coelestes, di plures Intelligentiae; omnes tamen orbes in uno Supremo ultimi ccesi seu primi mobilis includuntur, Ze ad ejus motum moventur simul ; uti ostendi in schola mea Philosophicatom. a. tria . a. dist. 3. Et una Intelligentia suprema reliquis praeest: unde rursus hoc ex emplum favet Catholicae conclusioni, supra datae. Ad duarium dico,ex Cit textu Luc. 22.
potius colligi Monarchiam Ecelesae; non enim dicit Christus, vos non possidebitis ull5 modo: sed non sic, uti Reges gentium; superbe videlicet dominando: quare ibidem subiungitur, qui niter pos major est Graecus legit Dum & Princeps φι sicut minor. Ad Quintum dico, quamvis in cit. textu ad Ephes. . non ponatur expressis terminis ly alium derit Summum Pontificem et id tamen sub iv δε- iut quosdam Apostolos comprehenditur ; quia summa potestas Ecclesiastica data est S. Petro Apostolorum Principi, Sc eius Successoribus, qui sunt Summi Pontifices, de Apollo liPrincipalis, scilicet D. Petri nomine veniunt; ut sequenti cap. ostendetur. Similiter dicendum, quod sub Pastorum, de Dino,um nomine veniant Cardinales, Patriarchae, Episcopi, de alii Pastores gregis Dominici in Ecclesia, vera DEI, de Christi Romana: sicut contendunt Lotherani eorum nomine venire prae- dicautios; de Calvinista suos Seniores,ac Ministros.
De Primam, vero Capite GHesae solas DEI.
An Christus sit caput Ecclesiae
Nota primo: nomina Capitis, Ee Pri .mati, Ecclesiae hic venit supremus Princeps, Monarcha universalis, gubernator, ac principalis Pastor ejusdem, qui primatum gerit super quoscunque alios subis ordinatos optimates, Ministros, de Pastores Ecelesiae verae DEI. a. Dico primo: Claristus non solum ut DEUs; sed etiam ut homo est Caput totius verae Ecclesiae DEI, cum primatu eiusdem. Ita Catholici: contra Zwinglium, Chithacerum, de alios.
3. Probatur: S. Scriptura appellat Christum indistincte, ac simpliciter, de Consequenter etiam secundum humanitatem, Ca- Put