장음표시 사용
251쪽
DE CALCEIs HEBRAEORUM LIB.II. CAP. VII. 223 calcei detractione, quae locum habebat, cum viduam fratris sui ducere recusabat levir. X. Sed hic non levis controversia est inter viros doctissimos, an ipse Boozus extraXerit suum calceum,
dc dederit an vero O calceum suum CXU-
erit, & dederit Boogo. Alii enim sacri textus verba, iura exuit calceum suum, referunt ad Boozum, alii ad se Chaldaeus interpresJonathan de Boogo intellexit. Sic enim π pma 'ru' upa 'm Et exuit Boam chirothecam dextraesiae, is emit sibi. Pariter celebris ille R. Aben Ezra censet, Boozum exuisse calceum suum, & dedisse propinquo, tanquam pro haeriditate. Sed Vulgatus interpres eo sen si accepit, ac si propinquus eXtraxerit calceum, dederit Boogo. Ita enim vertit: Dixit ergo propinquo suo Boam, tolle calceamentum tuum. Vuod
satim solvit de pede suo. Idem placuit interpretibus
Graecis. Non tantum juris interpretes, verum ipsi Hebraeicae literaturae principes, hac in re sunt dubii.
Censuit olim Johannes Drusius, Verbum exuit reseren- mnis
dum ad Boozum. Consat enim, inquit, hunc morem servatum fuisse olim etiam in commutationibus, cujus cisa 'rei tes is iste ipse locus. Forro ut si commutatio, ne-
cesses, ut qui aliquid accipit, idem aliquid det. Hoc
veteres declarabant verbo Halaph, quo insunt in hac re. Dabatur autem calceus dicis causa, sive pro omma, ut ita loquar. At in commentariis in Ruthae historiam, quae postea conscripsit, aliter ipsi visum fuit. Auanquam incertum, inquit, quo haec pertineant, tamen quia sequitur, is dixit Boata, videtur nona surde posse referri ad vindicem, qui calceum suum exuerit, ac dederit Boozo. Sed fuit temptu cum exi-
252쪽
MI L stimarem haec referenda potius ad Boomum. Iohannes Seldenus, qui hanc controversiam paucis attingit, etiam nihil definit. XI. Non quidem adeo facile est componere has lites. Puto tamen detractionem calcei ad vindicem referendam. Signum enim fuit, eum cedere suo jure, quod in possestionem, quae redimenda erat, habebat.
Calceum fuisse signum dominii, & juris, quod quis
in rem aliquam habebat ; atque inde natam eam consuetudinem, ut, ubi juris, sive dominii cessio, signi-
cap. ficanda esset, calceus extraheretur, ostensum superius Irψς ς - est, Hinc necesse est, ut qui jure suo cedebat, &dominium suum transferebat in alium, calceum suum exueret ipse. Non itaque hoc ad Boozum, sed ad vindicem referendum est, qui, ex consuetudine in redemptionibus, & permutationibus, usitata, calceum suum eXuit, ut constaret se omne jus suum transferre in Boozum. Eum vero, qui jure suo cedebat, calceum exuisse, confirmare videntur haec verba:
obtinuit olim in Israel, in redemptione, o in permutarione, ut frmaretur omne negotium, extrahebat homo calceum suum, o dabat proximo suo, eratque hoc testimonium in Israel. Optime mihi notasse vi-3.trao ad dentur Belgae interpretes , per proximum eum intelligendum esse: Zien o An recht over oegh, en daar mede van het Dise in toe omenis t=den verse-ken mas: hoc est, in quem jus suum transferebat, quo hac ratione sequentibuae temporibπs erat priSatin,& per ea verba, eratque hoc tesimonium in Israel, illud denotari: Dat imant hei recht vaneenthlandi,
253쪽
ain e in anderem ozera stetB: hoc est, aliquem Ius M/cit jus agri, aut haereditatis, Ianquam propriam calcandi, is postrinaei, in alium proferre. Sane in nuere vitetur Consuetudinis ratio, ut, qui jure suoc deret, & alicujus rei dominium in alium tranaferret, calceum suum exueret, in testimonium, atque signum, se imposterum privatum esse omni potestate, quam in rem illam habebat. Quare non ipse Boogus calceum suum exuit, sed vindex, qui suum redimendi jus Booro cedebat. Quod etiam indicare videntur haec
redemptor ad Boozum: redimae tu, is extraxit caiaceum. Videtur enim verisimilius hoc ita capiendum esse, ut vindex, cum Boogo dixistae, ut siro loco redimeret, etiam in signum se cedere sit jure, quod ad redimendum habebat, calceum eXtraXerit. Ea rati ne si haec facta intelliguntur, optime respondebunt verba sequentia.
P p ta Et dixit Booz- senioribus, o omni populo: vos sis hodie testes, me redemisse omnia quae Elimelech, , in amnia quae Machionis is Chil nisfureunt, a manu momi. Scilicet Boozus, cum extractum calceum a vindice accepisset, qua cerimonia
in ipsum translatuin erat jus redimendi , testes vocavit seniores populi, & omnes qui aderant praesentes, se redimere quaecumque fuerant Elimelechi. Boaeti nomen, quod hic occurrit, ostendere videtur ad eum non pertinere verba praecedentia, quae de calcei extractione loquuntur. Nam si Boozus ealceum situmi extraxisset, ita concipienda fuissa saetra verba videntur.
254쪽
ias ANTONII B Y N A E Iceum suum, O dixit senioribus. Nunc cum ea verisba, ἡπa is extraxit calceum suum, cum sermone conjungantur, quem ad Boozum vindex habuit, colligere proclivius est ad vindicem pertinere
calcei extractionem. Ita comma octavum refert, quid Boogo dixerit vindex, quid item fecerit: Comma vero nonum, quid factum sit a BooZo, qui, cum extractum calceum accepisset, seniores testes vocavit, se cuncta redimere quae Elimelechi fuerunt. Hunc sensiim expresserunt LXX. Interpretes, qui, evitandae ambiguitatis cau sa , quae in codice Hebraeo est, ea supplerunt, quae omnem tollunt dubitationem. Sic
antea in brael, super redemptione, o super permutatione, ad frmandum omne verbum. Et seisebat vir calceum suum, O dabat proximo suo redimenti redemptionem ejus. Et hoc testimonium in Israel. Et dixit redemptor Boozo. Acquire tibi redemptionem meam. Et solvit calceum suum, is deci ei. CApDΥ OCTAUUM. I. De loco Ff Lx. Io. 9 CVPII. IO. variae in terpretum sententiae. II. Moderi, o Iunii expositio. II I. Ab ea recessum. I V. Hatabis, Baiadumi, is aliorum explicatio. U. Omnium error.
VI. Alia Balduini expositio. VII. Auae pariterum probatur. VIII. Buceri, O Arnoldi Botii
255쪽
DE CALCEIS HEBRAEORUM. LIB.II. CΛP. VIII. sententia. IX. Confutata. X. Hugonis Gratii, Johannis Cocceji, O Thomae Gala eri opinio. XI. Nostra Iententia.
CVm victoriam, quam de Syris, atque Edomeis,
reportaverat, quos Cum vicinis gentibus redegeras In potestatem, celebraret David, & subjectos Uitioni suae populos, ac quam late paterent imperii fines recenseret, de Edomo dixit, a mi Ssuper Edom projiciam calceum meum. Ea verba eru- cviIib. ditos interpretes torserunt vehementer. Ex ritu pristo eruendum hine eorum sensum agnoscunt omneS, videntque clarissime, sed in eo assignando in varia sunt atque multiplici differentia. Quare praecipuas primum, & magis probabiles, eXponam sententias,
iisque diligenter excussis, subjecturus sum nostram. II. Calceos in aliquem projicere, sunt qui putantidem esse quod contumeliose tractare, alludi ad morem veterum, quo contemptus, atque ludibrii, de contumeliae res habebatur, vel calceo caedere, vel
leam alicui impingere. Ut, a rebari
Iuper Edom projiciam calceamentum meum, sit, Edomaeos habiturus sum contumeliose, calceum in os eorum, vel caput, impingendo. Ita Henricus Molle- Moster.adrus, qui superiori seculo accuratum dedit in Psalmos Commentarium , existimat. Ejus verba haec sunt:
Idumaeos non subjiciam tantum, sed etiam cum contumelia quadam ipsorum miserias aliis ostentabo, ut cum quis alicui superbe insultans, calceum inter feriendum in eum projicit: significans se hunc non tantum contemnere, sed etiam ludibrio habere. Non multi F f a tum
256쪽
a18 ANTONII BYNAEI eum abit Francisicus Iunius, qui inter optimos stripturae interpretes suo merito est censiendus, dum, 'nu projiciam calceum meum, idem esse vult, quod audaciter conculcabs.
III. Illud quidem certissimum est, Qtea, sive calceo, aliquem caedere, olim contemptus, atque contumeliae rem fuisse habitam, quod varia scriptorum Veterum loca ostendunt, quae eruditi homines jam colleserunt. Videri possitnt, quae observavit Anglus doctissimus Thomas Gaiaherus. Pariter certum est, longe fuisse contumeliosius, si inter caedendum quis alicui situm calceum in faciem projiceret. Quod docere potest puellae cujusdam pauperculae facinus, quae parva adhuc, & parentibus orba, cum annonam a Rege suo in fame petiisset, ille vero eam objurgasset calceo, & in faciem projecisset, probrum ferre non potuit, sed sui suspendio voluit expiare, uti ex Plutarcho retulit doctissimus Gaiaherus. Ad hunc morem tamen alludi a Davide, aut de contumelia, &sontemptu, quo Idumaeos affecturus erat, ejus verba capienda haudquaquam sunt. Populos enim diti
257쪽
DE CALCEIS HEBRAEORUM LIBAI. GP. VIII ris vilissimum sibi praestare ministerium praedicat, de contumelia vero, & ludibrio, quo habiturus erat gentes devictas, dicit omnino nihil. IV. Francistus Uatablus, vir Hebraice doctiss- Ha ab. admus, ram projiciam calceamentum meum , putat esse Phrasin Hebroicam, Iro, immittere pedem sq. d. calcabo Edom, tanquam mihi subjectam. Consentit vir elegantissimus Benedictus Balduinuβο quia i υ acum notasset calceamento dominium, sue jus aliquod e . d. in rem aliquam denotari, inde dictum putat: In a.
dom extendam calceamentum meum, h. e. eam mihi
subjiciam. Johannes Drusius, eo in loco , in quo in o a bia Ruthae historia verbum exuit referendam ce et ad cisis.' Booz, ita pergit. Porro ad veIerem iliam morem ca- β: piendum videtur Davidiis isiud, Ad Edom projici- , , titam calceum meum, P L ior. Io. Viat dicere, faciam Edom mei juris, redigam in meam potesatem. Eum sequuntur nostri. Belgae interpretes, quorum m=Misa haec est nota. D salse onderbreven, besisten, ervens x.xo en ais onder mim voeten leuen, vergel. Ruth. 4. opvers 7. h. e. tufugabo, posidebo, haereditario jure acquiram, o quasi pedibus subjiciam, confer Ruth. 4, 7. Idem fere volunt doctissimi Rabbini David Κimchi, & Aben Ezra, qui in Edom projiciam cri- ω --
ceum meum, explicant: conculcabit eos pes meus,
eruntque instar scabelri pedum meorum. Hoc ipsum ιο. innuit Chaldaeus paraphrastes, qui habet. nimis VPud: ''U hrium Aper juncturam cervicis freniorum Idumaeorum projiciam calceum. In eandem mentem Brentius, qui ta nisi re is ver- Fremimrit, super Edom proferam calceamentum meum: Subiectis c, inquit, es descriptio: pro erre enim μι-
258쪽
aso ANTONII BYNAE Ieeamentum es proferre imperium, is subjicere I iterram, quam pedibus tuis calcaveris. V. Haec virorum doctissimorum opinio absurda haudquaquam est. Pedibus calcare aliquam regionem, aut terram, signum usitatum possessionis, dc dominii fuisse, hostiumque cervices, in lubjectionis signum, olim
calcatas, superius observavi prolixe. Multa tamen sunt, quae me acquiescere in eorum sententia non sinunt. Projicere calceum, pro, immittere pedem, phrasi Hebraica dici notat quidem Franciscus Uatablus. Id vero non puto eum Cui quam facile persuasurum. Nam nimis dura foret haec loquendi ratio, pro immittere pedem in terram aliquam, vel regionem, dicere, calceum projicere in aliquam terram, ut denotetur, calcabo eam terram tanquam mihi subjectam. In Edom extenaam calceamentum meum, h. C. Iubjiciam, exponit quidem Benedictus Balduinus, quomodo & Brentiu proferre calceamentum, voluit esse,
proferre imperium, is subjicere sibi terram, quam pedibus calcaveris. Sed verbum Mo extendere, vel proferre, notat nusquam. Habent quidem interpretes Graeci: ἐπὶ τη, i δουμαί- όσω νώ τὸ x ποδυμα εις; & eos secutus Vulgatus, in Idumaeam extendam calceamentum meum. Sed Hebraeum vocabulum mittere , projicere , non extendere , significat Unde recte iidem Graeci interpretes reddiderunt altero in loco. επὶ τηνrti m- μανῶ τὸ -μου, In Idumaeam injiciam calceamentum. Dein, extendere, vel, proferre careeamentum, quid sit, omnino non capio. Qui enim terram aliquam calcat, Sc cum calceis incedit, viam quidem conficit, sed hinc extendere, vel, proferre calceamentum, in signum subjectionis, de extendendi fi-
259쪽
DE CALCEIS HEBRAEORUM. LIB. II CAP. VIII. 23 Ines imperii, dici potest haudquaquam. Etiam calceum projicere, non subjugare est, vel pedibus subjicere, is haereditatrio jure posidere, uti, post Iohannem Drusium, Belgae interpretes notaruiar. Neque
id probat locus , qui in historia Ruthae legitur. Nam,
cum ipsi observaverint, extrahere calceum signum fuisse cessionis de jure, omnino contrarius. hinc eliciendus esset sensus in Davidis dicto. Neque enim David indicaret, subiugabo, is haereditario iure posidebo Edomum, o peuibus meis subjiciam , sed.cedam omni jure, & dominio, quod in Edomaeos habeo, uti is, qui extrahebat calceum, & proximo dabat, eo ipso ostendebat, se cedere omni jure, si ve dominio, calcandi fundum, & possessionem, atque in alium conferre, quae verisIima sententia est de antiquissima ce .rimonia, quae in Ruthae historia legitur, uti superiori capite ostendi prolixe. Rabbini celebres, David Κimchi & Aben Ezra, mihi quoque non placent. Nam in Edom projiciam calceum meum, aliud quid est,
quam Edomum conculcabit pes meuae, uti cervices hostium devictorum calcantur, quod Chaldaeus innuit. Ad tam figuratam loquendi rationem enim confugere non est opuS. V I. Doctissimus Balduinus etiam aIium refert Vem Batae. Hierum morem, ex quo sensum hujus dicti exponit.
Postqu im observasset, apud Arabes, calceum sibi δε- tractum in aliam jacere, servatae, servandaeque dei signum, is aequi pignus esse certismum, atque ei rei Armandae adduxisset exemplum, quod, referente claclismo Lia , Lustanicae narrant his oriae, de Ra- M. ho quodam Benxamatio, viro inter Arabum duces in- Agni, qui cum in Marachiensi agro castra, ct demo- ι. x . '
260쪽
131 ANTONII BYNAE Ire familiam haberet, irruentibus Lusitanorum rapio, cum se imparem vaderet, maesusque primum uxorem patiebatur abduci, a in dignabunda ilii ignavia in per sidia exprobaretur, acrioribuό incitat- Rimulu, statim, ut in more gentis erat, calceum s bi detractum in istam fecit, I bLequites, quos ad septuaginta raptim codegerat, animose cohortatus, impetu in Lusitanos irruit, ut hi tandem, amisso auce, dissipataque acie, plerique aut capti fuerint, Rahm vero uxorem rec perit , addit: Et certe, non inepta uxoris recipiendae propositi, per calceum in eam conjecium, Agnificatis, eum, ob servaῬit Rabbi Immanuel in Psalmos, Reges olim urbem aliquam obsidebant, projicere chirothecam Jolerent, signum, se ruisse ob dionem non solvere , doner urbe potirentur. Nam quod hic per chirothecam faιIum ait, Hii pre calceamentum malunt, eoque Walmi misecta se volunt, ubi cecinit. In Idumaeam extendam calceamentum meum.
s dicat , ,n Idumaeam belli Agnum consectam, cui nem dare non es propossum, nisi prius eam in potestatem meam redegero. Cui interpretationi favet ea verso, tibi communis subjungit: Mihi alienigenae amici facti sunt, habet, subditi sunt. Unis de subiciendis alienigenis hoc loco agi, doctiores historici se us interpretes arbitrantur. VII. Verum & illa , quae observavit elegantistimus Balduinus, se mihi non probant. An mos iste
obtinuerit apud Hebraeos veteres, ut Reges, Cum urbem aliquam obsiderent , calceum in eam Projic
rent, in signum pertinacis propositi non solvendae obsidionis, priusquam urbs sit redacta in potestatem,