Antonii Bynaei De calceis Hebraeorum libri duo : curis secundis recogniti, et aucti : accedit ejusdem Somnium, tertio recusum

41쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LlB.I. CAPI. istius, h. e. de corio Parthico factas, ad quem locum mvideri po fiunt quae maximus Salmasius notavit. Ad ei Liscalceos ex pellibus alludit hic elegans Martialis jocus: e . xvii. Haedina tibi pede contegenti,

Nudae tempora verticemque caseae,

Fesive tibi, Phoebe, dixit iisse ,

taui dixit caput esse calceatum. Vel, uti versiculum ultimum ex optimis codicibus re- ,singendum esse pronuntiat vir illustris Isaacus visitius, Crudum qui caput esse calceatum.

Epist.

Ut sensus sit : Festive dixit ilis, qui dixit,

recenter facitum calvum, calceatum, sed, quod mireris, calceorum eX Hyaenae pelle meminit Oppianus, quibus tantam adscribit virtutem, ut si Oppiam quis calceatus hyaenae pede incesserit, canibus metuendus, ut ipsi obmutescant nec audeant asim trare. Multa quidem veteres prodiderunt de Hyaenae in canes Odio, & quod isti animalium generi sit infestissima, quae vir summus Samuel BochartuS Ob- Bochin. servavit, sed an ea sit virtus pellis Hyaenae, merito dubito. Et tamen simile quid refert Plinius, qui juxta Magorum vanitatem tradit, eos qui hyaenae oriu' ,h.., am in calceamento Iab pede habeant, non latrari a ca- 'M .nibus. M. VI. Uti apud veteres magnus fuit pellium in con-ssiendis calceis usus, ita & Hebraeos ex pellibus, si vecorio, gestasse calceos suos, verisimile admodum est. Fuerunt in ea gente vestes pelliceae in frequenti usu.C a Pa-

42쪽

ANTONII BYNAEI Patriarchae plerique pellibus tecti incesserunt. Ambularunt enim εν-ω -γειο s δέρμααν in ovil smis. ct caprinis pelgibus, ut docet auctor divinae ad He- Τ 37 braeos Epistolae. Qui quidem habitus fere ordinarius Prophetarum fuit, quorum villosa vestimenta me la .Ret.1. morantur, ut de Elia est notissimum. Sed hac de re plura jam alii observarunt. Quis dubitabit, cum inter Hebraeos pellicearum vestium frequens fuerit usus, etiam ex corio, sive pellibus, eos calceos gestasse, cum nihil magis fuerit obvium, atque ad usum calceorum aptius, prout hodie vulgatissima materia, qua

calceantur pedeς, corium habetur. Ita credidisse vi-Ηjerau. in detur Hieronymus, qui Christum discipulis Oincula

Upedium interdixisse dicit: Discipuli, inquit, sine caleb M A clamentorum onere , di vinculis pestuum ad praedicatio ς-υ - nem nosi Euangelii desinantur. Juvat conjectiiram,o, quod alibi mentio fiat Σέμ- γ βυρστως. Nam Abi cstriarius, ut glossae habent, pro coriario adhuc usurpant Thalmudici, qui coria tractat confi-x. s. ciendis calceis Sed maxime eadem hinc confirmatur, quod Gibeonitarum calcei vocantur in sy Jostiae libro. Vox Hebraea proprie notat quod ex frustis variis est consutum. Nam proprie est consuere ex multis pannis&coloribus, quomodocen-Eυαώ. tonem solent. Hinc apud Ezechielem memorantur I ma excelsa multicoloria, h. e. variis pannis& multorum colorum instrata, quae Aquila&Theodotion transtulerunt, quod significat diverses pannos hinc inde consutos, quasi σπλυμα φον vestimentum. Inde sumpta metaphora oves aut caprae dicuntur, quae maculas habent adspersas, aut tanquam assutas, ut in centone particulas Scassumenta, uti nos docet vir summus Samuel Bochartus. Hac

43쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP.I. 2Iratione Gibeonitarum calcei dicuntur m- ta, quasi Mehaν .diversis solorum frustis suppacti. At qualia frustra hic intelligemus p De panni frustis ea vox firmitur. At- 18 que ita Targum pro nimbia habet Est auatem νξ 'ufium panni , uti videre est in magno

opere doctissimi Buxtorsit, unde fonte graecum ρακ' Buxt.

quod conjecit vir Hebraice peritissimus JohanneS Dru- es' is assius. At panni frusta fuisse, quibus suppactae erant a p . Gibeonitarum seleae, credi potest admodum dissicul- n- ,

ter. De corio itaque intelligendum omnino est. At- ad IU.Ix. que hoc ex eo confici potest evidenter, quod eadem voce non tantum pro corii, sed etiam pro panni frusto, utuntur Hebraei. Nam etiamnum Tal-mudici de praecinctorio, sive ventrali opificum, usurpant. - ἐν ' u praecine rorium fabrorum in Tractatu Chol in legitur. At haec ex corio fieri con- Cholis suevisse quis nescit 8 Inde sane vulgato inter nos Bel Sy x

gas vocabulo een schootsvel vocamus, quasi gremii pedem dicas. Etiam Thalmudici id ipsum ni a vo cant, de qua voce haec doctissimus BuXtorsius: Ia a. i. tauodscribitur corium ventrale opificum mi is τε gremio sive genibus serviens, Ritim cap. 26. Et β- incomparabilis Samuel BochartuS: Ex eadem es ori- MAM .gine a voce Tra nimirum, quae genu significa b v braciar, id es, corium seu ventrale opificum

quod leuua contegit. ' im sine additum ut in Sandalar ct milibus. Intellexisse id videntur L x x.

interpretes, qui hic optime reddiderunt -δάλι--λπια, - - Quod verbum sm τοῦ deductum est. autem apud Graecos plantam pedis notat, atque pro solea, quibus plantarum calces tantum infimae teguntur, saepe sumitur. Sed quia soleae ex corio fieri seculis omnibus consuevere,

44쪽

iv. x . corio intexta, ideo & pro corio Graeci usurpant Hinc καταmetri κατωρ α sunt, diversisIouarums e cori rustissuppa liaema habet Hierony mus, sive quisquis auctor est versionis Vulgatae, qui reddit Calceamenta perantiqua, quae ad indicium mettisatis pittaciis confuta erant. Vir undiquaque eruditissi-Musimi mus & acris judicii Andraeas Masius, qui luculento in commentario Josuam illustravit, Nomen dictu: Agnificare dicit, id quod ex aliis atque aliis frustis, sive ut vocant, pittaciis consulum compactumque est 'Nam inquit, apud Grifores Hebraeos pro pittacio usurpatsm me legere memini. Ita sane est. Locus insignis est apud Davidem K inachium, quem mox adducam. Pittacium autem apud Latinos pro brevi epistola sumitur, ut Isidorus exponit. Pro Albo L. V. . Lampridius usurpat: me promovendis, inquit, etiam

iη M sibi annotabat, is perlegebat canera pittacia. No-I tavit ad eum locum magnus Casaubonus : Fittacia OM dicuntur pice Cel maltha Etitae breυes tabulae, in quibus elogia scribesantur , . o id genus alia, quae pamcis verbis possunt comprehendi. Ut ilia Eoobiana pittacia de quibus abquid ad Suetonium notare meminimus. Ego vero pittacia etiam scedulas fuisse puto e membrana excisas , in quibus gnomas & breves sententias scribebant. Sane Polybii pittacium, quod ad

caisub. Suetonii Augustum notavit vir magnus, in quo quae- Adam gnomae erant descriptae, nihil aliud fuisse vide-89. tur, quam parva membranae scedula, quam ad Demetrium misit. Idem Augustus in illo Suetonii loco factitasse videtur. In evolvendis, inquit, utriusque

linguae auectoribus , nihil aeque spectrabat quam praecepta ct exempla publice vel privatim salubria: eaque

45쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. L CAP. I. 23 ad verbum excerpta, aut ad domesicos, aut ad exercituum provinciarumque reeiores, aut ad urbis magistratur plerumque mittebat, prout quique monitione indigerent. Scilicet Augustus excerptas veterum sententias parvae membranae scedulae inseribebat, & nihil amplius, easque perferri ad eos curabat, quos increpiturus erat. Ita pittaciam etiam sumitur in illo Petronii, quod vir magnus adducit: Statim altatae sunt amphorae vitreae distenter gypsatae: quorum in cerviicibus pittacia erant oxa cum ioc titulo Falemnum , Opimianum annorum centum. Sane nihil aliud ibi pittacia videntur quam stedulae de membrana CX-cisae, affixae ampullis, quibus instripta fuit aetas vini. Hinc, cum pittacium membranae parvam stedulam notet, etiam pro frusto corii sumptum est. Pittacium sic apud Celsum, non pro panniculo, ut quidam Glyis, habent, sed corio medicamento illito, quod capiti selpraecordiis applicatur, ponitur, quod etiam hodie inter medicos est tritum. Hac significatione putarium R. David Κimchi sumpsit, cujus verba Latine reddi- A chia ta, hic apponi merentur. inqui sunt caLu

ceamenta coagmentata ex irinis coriaceis in loco vestustatis eorum, h. e. ubi detrita sunt, o sic dixerunt doctores no ri defruso corii cum pittacio super pittactum , ubi pittacium Cocant . Scilicet Hebraei habent vocem, quae librum, Abedum , epistolam, Icedam, diploma, notat, uti videre est apud virum in Hebraeorum literis maximum Iohannem iBuxtorfium, atque insit per propitiario, quod medi- Gα.

cinae causa de cocto suspenditur, ponitur, ut idem monet. Quod pittacium nihil aliud est, quam steda,

Vel membrana, certa striptura, litteris vel characteribus notata, quae valetudinis causa, collo, vel pectO

ri. A

46쪽

ri appenditur, quam alias vocant Talmudici, a parvitate stilicet, ut Elias putat, quia membrana ista parva & tenuis est, & scripturam paucam, &abbreviaturis notatam continet, de quali pittacio Rabbi- Maon. is norum doctissimus Maimonides: Pup an R nrnnda:

Fab. =an tvs π zuodnam es pittacium V μ'' probatum p Id, quod sanavit tres homines. At id etiam pro frusto corii sumpserunt, ut David Κimchi notavit, defrusto corii dixisse magi os, cum pittacio nuper pittacium. Patet ergo quo significatu vulgatae ulrsionis auctor pittaciumsumpserit, pro parva parte vel frusto corii. Optime sane. Calcei Gibeonitarum ad indicium vetustatis diversis corii frustissup-

pacti erant. Unde jam antiquissimis illis temporibus

solearum ex corio usus apparet S luculenter.

VII. Cum ex pellibus, si ve corio, fuerint calcei veterum Hebraeorum, apertum inde est & perspicuum, quod vili pretio constiterint. Philolphorum aecasa, quae ex corio fuisse ostensum superius,quatuor denariis olim empta fueruui. Locus elegans est ad hanc rem sis. d. apud Senecam: sothagoricus, inquit, quidam emerat a sutore phaecasia, rem magnam, non praesentibusta, nummis. Fos aliquot dies senit ad tabernam, reiditurus: is cum clausam diu pulsaret, fuit qui diceret: Auid perdis operam tuam 8 sutor ille, quem quaeris , elatus, combustus es. Auod nobis fortasse

molesum es , qui in aeternum nosros amittimus e tibi minime, qui scis futurum , ut renascatur jocatus in 'thagoricum. t Phlosophus noster treis aut quatuor denarios non invita manu domum retulit subinde concutiens. Meinde, eum reprehendisset hanc suam non reddendi tacitam voluntatem , inteL

47쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM. LIB.I. CAP. II. 27 ens arrisisse sibi iliud lucelium, redit ad eandem tabernam, se ait: Isie tibi vivit. redde, quod debes. Deinde per clostram, qua se commisiura laxaverat,

quatuor denarios in tabernam inseruit. Quam vili pretio constiterint phaecasia, utpote quatuor empta denariis, cernitur hinc evidenter. Quare dc Seneca illa ironice rem magnam vocat. Non pluris constitisse Hebraeorum calcei videntur. Hinc apud Amosium Α-j. u. conqueritur Deus, quod egenum vendiderint 'sidiet 6. propter par calceorum. Inter alia quae recensentur illorum hominum peccata, perstringuntur Judices illius aevi, qui pecuniae gratia injuile judicabant, imo egenum vendebant 'Pa propter par calceorum. Idem vitium in aliis notatur, qui egenum emebant propter par calceorum. Scili γ ' cet egenos, quasi homines vilissimos Sc nullius pre 'tii, vel vendebant Judices, vel emebant alii pro pari calceorum, h. e. re minimi pretii. Par calceorum enim apud Prophetam veluti proverbialis est loquendi ratio, pro re vili dc nullius fere momenti, quomodo

dc alibi usurpatur ns frustum panis. Quo sensu a Catone etiam dictum de Coelio es : Fruso panis conduci potes, vel ut taceat, vel ut loquatur. Simile apud Syrachidem legitur de Samuele: ου μα- , - ζωα ''

que ad calceos ab ulu homine non accepit. Sensus 'φ' 'est Samuelem nihil quidquam a quoquam abstulisse.

Hoc cum planum sit atque perspicuum, alium sen- kii I . sum tamen istius dicti esse conjectat vir magni nomi- anis Martinus G erus. Nam postquam notasset, caL Luct. eos taxi, vel Panthinos, ex torto mosti, tenero, ac ν eleganti, in usium virginum matronarumque delicata t 'φ'hrum olim paratos, uti censet Osander , quo modo dc

48쪽

16 ANTONII B Y N A E ID b. sand a Pudithae rapuisse dicuntur oculos Holofernis , Α Φ subjungit. Forte, etiam pro pretiosis ejusmodi calceis

vendi erunt pauperem, Amos M. 6. V III: 6. qua ratione

hactenus agri alicujus prosentus in ocrearum par a nobilibus impendi quandoque audivimus. Sed in ea conjectura erravit plane G erus. An calcei taxi, ex corio modi, in usti fuerint Hebraeis non liquet. Dein si vel maxime istiusmodi calcei in pretio ita ea genteis istent, uti verisimile est luxum inter HebraeoS quoque in calceis fuisse, huc facerent haud quaquam. Nam totius orationis series ostendit, non de pretiosis istiusmodi calceamentis divinum vatem loqui, sed prore vili & minimi pretii par calceorum usurpare. VIII. Σφων - superius facta est mentio,

Cum conjicerem apud Hebraeos calceos ex corio fuisse. Huic conjecturae vero me non multum fidere etiam

indicavi fatis. Etenim licet sit coriarius, qui

Coria trachat calceis conficiendis, non tamen in his so liS eorum opera occupatur, cum confectarum pellium

varius sit usus. Quamvis etiam non ineptum sit, si dicamus in coriis, e quibus calcei fiunt industriam Simonis versatam. Illud hic inquirere juvat, cur de

Arx. s. Simone dicatur, ω ἐμν οικώ πά γλα-- cujus est δε- mus juxta mare. Omnes, quos ad hunc locum videre mihi contigit, Novi Foederis interpretes, secure haec verba transiliunt. Ipse vir illustris Hugo Grotius, qui reliquis omnibus in hoc genere studiorum facile

Palmam praeripit, utpote quo nemo ex gentium ritibus plura notavit ad penitiorem sacrorum voluminum intellectum, nihil monet. Putarunt vidilicet homines eruditi, nihil occurrere hic notatu dignum. Et tamen non sine ratione est, quod Simonis domus

49쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP.lI. 27 κωλαοσαν juxta mare fuit. Animadvertit vir doctissimus Benedictus Balduinus, coriarios, quod morticinia tractarent, ab urbibus fuisse submotos, adeoque domum Simonis coriarii urbis ambitu exclusam, cum diserte dicatur fuisse παρο θάλαμα, jumra mare. Ita sane est, detracta caesis animalibus coria concinnare & polire apud veteres semper turpe fuit habitum, unde tales urbium domicilio carere voluerunt. Docet locus Artemidori, quem vir doctis si

mus observavit: Tο θ π M πινηρον. νεκζων γαρ απ- σωμάτων ο βυρσοδε ς. τῆς πολεως ἀπωκι- Coriariam exercere omnibus malum. MortEa enim trae ut corpora coriarius. Vuare is ab urbe secluditur. Idem factum inter Hebraeos vetereS verissimile admodum est, cum morticinia attingere lege fuerit cautum. Hinc istos homines, quibus saepe incumbit pelles detrahere morticiniis, ut immundos fere semper, suo consortio excluserunt. Quare & Simonis domus juxta mare fuit, h. e. in ea parte urbis, qua mari alluitur. Adeo ut quidem Joppae habitaverit, sed urbe exclusus juxte mare. CApDT TERTIUM. I. Calcei ex υariis animalium pectibus olim confecti. II. Unn apud Ezechielem cap. XVI. vers 1 O. de taxi Cel taxonis peltibus multi exponunt. III. male pro taxo sumitur, cum incertum sit an veteres ex taxi peliibus calceos gesarint, is calcei taxei fuerint admodum viles. I V. Interpretes antiqui tynn coloris nomen volunt. V. Non est color niger, cum mulieres olim nigros calceos non ge-

Baia. de

50쪽

sarint. VI. Neque caeruleus , ut Hieronymus θali υακιν- interpretantur. VII. Sed purpureus, vel Dinus, juxta Bochartum. V ΙΙΙ.is ipse lacca udici vocant. IX. Calcei rubri sitae coccinei, magno loco habiti. X. LAlbanorum is Romanorum Regum Lesamen. Locus Dionis de calceatu Caesaris , ὰFerrario ct Salmasio tentatus, emendatu . X I. Calceimuisset, qtii rubri fuerunt , ab iis qui curulem gesserant magiseratum, triumphantibus sumpti. XII. Imperatorum Constantinopolitanorum proprii calcei rubri, se coccinei. XIII. In ornatus s-ti cum rubea sandalia. XIV. mulieres olim rubros calceos gestarunt. X V. yudaeorum magnates in fesis solemnibus iis usi, atque Oriente

Ῥirgines nobiliores. XVI. Locus Cant. . I. Nondum satis explicatus , iduseratur. XVII. In locum

Iudith. X V I. 3. O X v I. II. conjectura.

CAlceos veterum Hebraeorum ex corio fuisse, superiori capite variis rationibus ostendi. Quodnam vero corii genus in conficiendis eorum calceis adhibitum fuerit, non constat satis, imo incognitum prorsus est. Varias animalium pelles in calceorum usum olim cessisse, ex iis locis, quae adducta sunt, colligi potest non difficulter. Gethae ex equino corio perones gestarunt, & ex recentibus coriis bubulis confectae sunt Carbatinae. Calceos ex bovis corio