Antonii Bynaei De calceis Hebraeorum libri duo : curis secundis recogniti, et aucti : accedit ejusdem Somnium, tertio recusum

91쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP. V. 69V. Multa vocabula, origine Graeca, vim ac significationem quandam recepisse, quae in vulgari lingua Graeca non observatur, & ut novam significationem reciperent occasionem dedisse vocabula Hebraica, inter eruditos constat. Nimirum vocabulis Graecis novas significationes tribuerunt interpretes graeci, vel quod ad originem alluderent alicujus Hebraeae vociS, quam vocabulo Graeco reddere vellent: vel quod Hebraeae voces duplicem aut multiplicem haberent significatum, hisque Graecae voces illorum uni responderent, unde Graeco vocabulo notionem, quam habebat vox Hebraea indiderunt eandem. Factum hinc esse, ut apud sacros Novi Foederis scriptores multa vocabula occurrant longe alia significatione, quam quae obtinet in vulgari Graecorum lingua, cum ex usu istius aevi Graeca vocabula nova illa significatione usurparent, quam acceperant ad imitationem vocum Hebraicarum, certissimum pariter est. Multa istius

modi vir pereruditus, de diligentissimus, Iohannes

Vorstius collegit. Adjicienda iis vox iso ρ-tu est, phiῖς. quae occasione vocis Hebraicae, cui primaria sua sig- ρ η- nificatione respondebat, novam est induere jussa, quam non obtinet in Graecorum lingua. pa apud Hebraeos est parare praeparare, dc huic verbo apud Graecos λο μαων respondet. Sed idem verbum

etiam significat Armare, sabilire. Factum hinc est

ut Graeci interpretes verbo ετοιμάζειν novum firmandi,

stabiliendique tribuerint significatum. Apud Samuelem, ubi in Hebreo est: m: ' ran Nam alioqui sabilivisset regnum tuum yehova, Grae

ci interpretes habent μ νυν ἡτο- Ο την

Pariter Hebraea verba: TUI: R ' Pana Graeci

92쪽

o ANTONII B Y N A E Ia. Sam. interpretes reddunt: ε ιμαμ τὸν βαMλείαν αὐτά. Quo V Τ modo & illud in Psalmis: anaa z Π P rmans . xxv, montes viribus suis , vertunt, ἐπιμάων-ta mi divi '' ΟΨ, itemque illud: Non lin z'oπa nai 'BoCa m -ςxit, coelis stabiliυit thronum tuum, re aut , eo vestis i ἡπὶμ α π τ Θρονον ου τοῖ A verbo laa est vox pau, undamentum, notat. Ad eam exprimendam etiam usi sunt Graeci interpretes voce ἐποιμασία Ν1 mirum cum insensu rmandi, aitque sabiliendi, verbum ἐτοιμάων usurpassent, quod cum Hebraeo verbo Tn in significatione parandi, praeparandi, convenit, etiam vocem ἐτυμα adhibuerunt, ut ver terent vocabulum pan, quod iis, fundamentum significat. Cujus notionis non unum Gemplum Eik. ti. est. In EZrae libro quorundam fit mentio, qui spontate tua HieroQlymam venerunt, ut Dei domum, sive templum, constituerent aa'an per basi ua. At Graeci interpretes hic habent: αυπον ἐτοιμασί- αὐτοδ. Non multo Post legitur de altari: E ruri 3a' 'a dista Me sui altare super basi sua. Sed hoc iidem reddiderunt: Καὶ G Di, Mα ργον ἐπὶ την ἐτοιμα-A- ο τοί. Pariter quod in Psalmis

mihi ut aedificent ei domum in terra Sinear, is mitiant is subibant in basi sua. Reddunt: Και ioτὲι

Im-rra inmαν -του. Hac significatione, quae trita est apud Graecos interpretes,m puto Paulum voce ἐloi,Musum, non vero ea, quam habet in vulgari Graecorum lingua. Uτοι-riα ex iis vocabulis est, quae apud

93쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP. V. TIsacros Novi Foederis scriptores semel tantum e stanto ut ex aliis locis ejus significatio non possit indagari. Sed apud Graecos interpretes est in usu frequentiori. Horum exemplo igitur eam sumpsit Apostolus, ut basin atque fundamentum significet. Quare illius ver

tenda sunt, calceati pedes fundamento, si ve basi, Euangelii pacis. Quod Belgae mei dicerent: De Coelen geschoeyt hebbende mei den vasten gront vanhet Euangelium des vredes. VI. Hoc significatu si vocabulum ετοιμασία accipitur, perquam apte, & concinne dictum a Paulo est.

pedes fundamento, sive bas, Euangelii pacis. Describit ---inia, τῶ Θιῶ, universam armaturam Dei, qua instructi possent ἀντήνα ἰν τ -τ : πιν ea, ἀπαντα κροτε

jάψ .i ήνον resissere in die malo, is omnibus per aratis e stare. Vult ut sint ομνεναλ in Q ut Videlicet quod zona fuit in militia veterum, ipsis esset veritas, ἐνδεν ..i , ut, quod thoraX fuit, ipsis esset justitia, quam induerent ut loricam. Se- qui debebat timλααδεοι-τs ενακιλiου ειν-. Et c a ceati ocreis Euangelii pacis. Et ita Chry stomus κ'uιδας id est, ocreas , dicit. Sed eleganter subjicit,

ti pedes fundamento Euangelii pacis, ut, quod caligae fuerunt, ipsis undamentum , in quo tuto possint consistere, Euangelium pacis esset. Egiμastia i νβλiου ψfundamentum Euangelii pacis, est firma atque solida cognitio Euangelii. Hoc vidit vir optimus Adoctissimus Theodorus Bega. Itaque, inquit, sicut Metis ad OGM milites Graeci, caligas Latini milites gere-- ιbant s

94쪽

1 ANTONII B Y N A E 1 ant, ad ineundum praelium, or vitae sius cursum inter medios hostes tenendum, vult Aposolus Euangelii pacis cognitione mus praeparati. Recte Euan gelii pacis cognitione dixit vir eximius: Id enim om

nino est ἰσοιμαααινανβλών, fundamentum Euangelii,

quo eos calceari voluit Apostolus, firma nempe atque solida cognitio Euangelii, cui tuto insistere atque niti potest homo Christianus. Illud sane quam maxime requiritur ut homo Christianus solida cognitione Euangelii sit instructus, cui tuto insistat, ne vacillet. Necesse enim est munitum atque confirmatum esse cognitione doctrinae, & habere fundamentum. Hoc enim qui carni, omni quasi vento impelli potest, ne

--τοῦ ιυαγγών, fundatus 9 srmus, o non dimo- i tus aspe Euangelii, quod Colossenses monet. VII. Cum iis, quae disserui sat copiose, de signi sicatu novo, quo Paulus ad exemplum graecorum interpretum, usus voce -- est, consentire video μφης viros clegantissimos Stephanum Gausienum, Alexan- α drum Morum, & Paulum Colomesium. His enim neMum etiam in mentem venit non praeparationem, promptitudinemque, sed hic notare, & fundamentum. Ita Stephanus Gaussenus, ubi Concordantias Conradi Κircheri laudat. Legimus, inquit, apud Paulum capite ait. Epist. ast Esth. versu 1 f.

s -- eum locum ita vertit vetus interpres; & calceati pedes in praeparationem Euangelii pacis Erasmus, & parati sitis ad Euangelium pacis: I da, Cal

95쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I CAP. V. ceatis pedibus praeparatione Euangelii pacis. GUale omnes, quod quid efffet apud Helienistas επιμ 0α non satis attenderent: tu Concordantias vide, is vocum Graecum indicem consule, qui Ane tomi secundi habetur inde discere poteris LXX. interpretes pluribus ocis ἐπιμα0αν vertisse, in Hebreo erat machon ;Hebraeis autem machon es basis, rma, fundamentum. Semitis jam nos ope concordantiarum loci explicationem invenisse λ Vertite igitur; calceatis pedibus Euangelio quod est fundamentum, basis, in qua scilicet pedes Iulo consi ante cur autem 7O. iu-Ierpretes machon per ἐπιμα. - reddiderint, facile intelugent, qui modo LXX. Interpretum consuetu inem non ignorabunt Chon enim, in stist Chonen, praeter alia musta, Antiscat, praeparare. Ir autem Graecis Interpretibus consantisimus mos est , ut cum

vox Ebraea plura is diverya Agnificat , in illius lo

cum vocem Graecam substituant, quam,ctium praeter Graeci Ierimonis usum, omnes idius voci gnificatus indiferenter extendant. Alexander MUruS autem In pacis stro calceis Euangelium pacis. Cujus pacis 8 cum Deo: nam in hoc belgo cum tali hoste qualem supra descr sit vers 12. nulta unquam pa x. At cur pedes praeparari dicuntur magis quam caput aut pectus J Pedes sunt quaedam quas columnae corporis,

calcei basis is fundamentum, hoc es Nam Hebraeis pa praeparare juxta is fundare Agnificat.

Ita Prov. M. 27. Quando praeparabat Coelos: satim subjicitur κως, Et in libris Propheticis, ac potisimum Poeticis fleri solet, i quando aethera firmabat sursum, o Psal. 2 : a. de terra, Super maria fundavit eam, & super flumina praeparavit eam ; ubipariter posterius hemistichium interpretatur prius,

ad quaedam loca Novi Foederis

96쪽

ANTONII BYNA

lux forte aliqua inatth. as: 3 regnum praepar tum, id es, fundatum, ante jacta mundi fundamenta. tauod redire conveniet in decretam Deir nam Hebraei In' fundare dicunt de consilio. Et Paulus co-GAM. . lamesius: Ephei 6 I s. Ajant les pies chauster de la Uero. Praeparation de l'Euangite depaix. Cet endioit ὰ se distri. sturne par nos interpretes, pour avoir ignores Iesio des Septante, qui empl0ent te mot ἐπιμα α non Pulement pour preparation, mais ausit base ou fon- dement. VHem, te '. 6 s. v. 6. 9 o 89. v. I . O san ce dernier sens que P Apo re s'en fert ici. Consentit etiam non ignobilis scriptor Petrus de Launay.

- . Ita tamen ut mentem Apostoli assecutus non omnino e Lau- sit. Uerba ejus haec sunt: Le mot Grec. ἐυμασία,

Me dono que DC Ure Ῥuellis ici signis er per ce mos , une connot ance solide de PEuangite, une ferme persuason de fa verite, is une re lution constante dele suiυre, doni P re enVoint au soldat Chresten,

us se muni stolent les pleri ct ies jam es. Nam , quod

97쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP. V. 7 existimat Paulum Christiano militi praecipere, ut pedes

sius eundum per omnes spinas difficultatesque, quae occurrere ipse possimi in via suae vocationis, id longe aliter se habet. Uti enim animadversum superius est, non id vult Apostolus Christianum hominem debere

rvisere in die malo, ct omnibus per aeris sare. Quare monitum suum etiam hic proponit.

igitur huccincti lumbos vel os veritate, o induti thorace justitiae. Et calceati Pedes fundamento Euangelii pacis Quod plane Lauia i Iententiam evertit.

VIII. Quam parum intellectum a tot interpretibus fuit, quid ἐτο μαπια τορε αγγλών sit, & quare Christianum hominem ea calceari voluerit Apostolus, tam clarum est perspicuumque, Euangelium vocetur μαγγ Euangeliam Vacis. Scilicet ita dicitur quoniam pacem annuntiat, non inter Isiraelem tantum atque gentes, sed imprimis inter hominem &Deum. Inimicitiam enim, quae olim fuit, cum Deus Israelem sibi elegerat, tanquam peculium, abalienave- Dhg. u. rat autem a se reliquas gentes, docet Christi sanguine i x x3.i sublatam, juxta illustrem hunc apud Paulum locum: ΤS si δ

98쪽

s ANTONII BYNAEI

Propterea sole memores, quondam gentes in carne, qui dicebamini Praeputium ab ea quae vo- clatur Circumcisio in carne manu fa far quod eratis

His tempore absque Chrso, abalienati a politia ora j lis, is hospitσs quod ad patia promissonis, Dem non habentes, is sine Deo tu mundo. Nunc vero in Chrso Pesu, vos qui quondam aberatis longe, propinqui fasti sis per sanguinem Christi enim esspax nostra, qui fecit utrimque unum, se intergerinum pari tem festimenti Hlvens, inimicitiam in carne sua, legem praeceptorum in ritibus irritam fecit, ut duos idos crearet in se ipso in unum novum hominem, faciens pacem, is reconciliaret in uno corpore Deo, per crucem, interimens inimicitiam in ipsa. Et se niens euangeliza Uit pacem vobis, qui longe is qui prope. Pariter praedicat, quomodo Deus sit a x eo

so mundum reconcilians sibi, non imputans litis dei

habeamus apud Deum per Dominum nostrum Pesum Chrsum. De qua pace, nato Servatore, Spiritus

coelestes dicunt: αξα D Ss'. - εα ι me , εν mi; - κia. Quem locum olim hic ideo adduxi, ut aliqua luce perfunderem. Nunc autem quae tunc com

mentatus fui praetermitto, quoniam in libro de Na . tali Jesu Christi priore, de eo plenius egi accuratius que. CΑ-

99쪽

DE CALCEIS HEBRAEORUM LIB. I. CAP. VI. 7

CAp UT SEXTU Μ.L Varia olim, is multiplex calceorum forma. II Apud Hebraeos qualis fuerit incertum. III. Soleae antiqui mum calceamenti genus. IV. Hebraei olim soleis muniverunt pedes, voxque Hebraea Q-leam significat. V. Ita reddunt veteres interpretes Chaldaei, Graeci, Latini. V I. Hebraeorum pedes hospitum lavandi inde natus quod soleis uterentur. VII. Calceos cavos ustatos fuisse Dustra concluditur ex calceis Gibeonitarum. VIII. ex eo quoque quod apud Hebraeos in usu

fuerint calcei rubri, sue coccinei. IX. Calceos cavos apud Hebraeos usitatos ex eo quod ita Nμα- tanquam a σανδαλιοις distinrita in Evangelica Hisoria memorantur, colligunt Salmasius, Briduinus,

Lichtotus. X. Nutu ducrimine busurpari osenditur, ac quaenam genuina sit Matthaeum cum GMarco conciliandi ratio.

SI cuti hac nostra tempestate calceorum varia & multiplex est forma, pro civitatum atque regionum discrimine, pro diverso hominum sexu & dignitate, pro vario usu, ita olim etiam fuit. Ne de barbaris nationibus, aut Graecis politioribus, hic dicam, vel apud lRomanos quam diversa fuit calceorum formae Praeter duo praecipua genera calceum & soleam, quorum ille totum pedem, haec plantam tantum tegebat, in usu fuerunt caligae , gasiicae, crepidae, cothurni, socci, perones, de quibus accurate, qui in antiquitatibus ipsorum illustrandis elaborarunt, Adrianus

100쪽

ν3 ANTO NI I B Y N A E ITum b. I urnebus, Petrus Victorius, Jacobus Raevardus, . tali, Justus Lipsius, Benedictus Balduinus, Julius Nigro

Lb. a . c. mis, Alberius Rubenius, Octavius Ferrarius, &Hist... Lomplures alii egerunt.

Rqqv. I I Apud Hebraeos qualis calceorum forma fueriti. .ghii non adeo certum est. In facris monumentis enim dei AL ' calceorum forma Occurrit Omnino nihil. Etiam uni cale.- . cam vocem tantum habent Hebraei, qua calceum vocant. Ea Da est. Sed quale designet calceamenti et genus non adeo constat, cum varie reddant veteres C. g. interpretes. Apud Ionathanem in Legem, dein Taragum Hierosblymitano, resipondet vel ,

6b.2.e.x. --υον, sandalium. LXX. Interpretes modo modo σανδάλιον, Vertunt. Vulgatus autem e. 3I. ω modo calceamentum, modo caligas. In hac incerti-δε - tudine tamen non inanibus conjecturis adstrui posse existimo, calceos FIebraeorum soleas fuisse, quibus plantarum calces tantum infimae teguntur, Cum caetera prope nuda & terezibus habenis juncta sint, uti A. GL soleas Aulus Gellius describit.

lib. XIII.

' IH Ut simplicissimum, & ab omni ambitu quam

maxime remotum, ita antiquissimum calceamenti genus fuisse soleae videntur. Prisci mortales, ut contra sentium, ela lapillorum, & aliarum asperitatum injurias pedes munirent, ex corio bubulo, vel aliorum animalium pellibus particulas quasdam plantis subligarunt, unde natae sunt soleae, a vetustissimis temporibus usitatae. Cujus rei hoc argumentum est, non contemnendum certe, quod omnia prisca, quibus pedum legumenta appellantur, vocabula, soleas notenta prima origine. Duo sunt praecipua apud Graecos