장음표시 사용
131쪽
esto, Titius quem supra scripsi, exliaeres est . l. sateria D.de hered. initi t. l.Seius, D.ad leg. Falci.
uxorem.F. haeres,D.de legat. s. HAERED ITAR AE actiones dicuntur , quae clim desuncto competerent, ad successorem una cum haereditate deuolutae sunt. I. I.6. haec actio, D siquid in fraud. pat. l. item ueniunt, Io.f.q. D. de haered. petit. HAEREDITARIus creditor, aut debitor etiam dicitur, cui haereditas obstricta est, quive haereditati debet, quamuis deiuncto obligatus non fuerit.l. Iq. I S.I6.D.:de haered.petit. H A E R E D I T A R I vM aes alienum i ntelligitur inquit
Caius etiam id de quo cum defuncto agi non potuit: ueluti quod is cnm moreretur, daturum se promisisset: item quod is qui pro defuncto sideiussit, post mortem eius soluit. l. 7. D. de rebus auct. ind.HA ERE DITA RI A sepulcra dicuntur, quae quis sibili redibusque suis constituit: uel quod pateria, iure haereditario acquisivit. l. . de. 6. D de relig.& sumpl. HAEREDi ubi praedium paruulum, inquit Festus. Varro in.I.De re rustic. scribit Romulum bina iugera uiritim diuisisse , qu e quod haeredem sequerentur, Haeredium appellarunt. HA RED iT ATEM Tullius definit a rebus, quae successione habentur,dum eam dicit esse pecuniam , quae morte alicuius ad quempiam peruenit iure , nec ea aut legata testamento, aut possessione retenta . quod postremu adiectum est inquit Me tius quia si sit nostra propi ietas, de eius qui docesserit, ususfructus, ad me res illa reuertitur hic, quae in meo dominio proprietatis iure tenebatur. Res haereditarias pro ipsa hqrestate posuit:quod Galli similiter faciunt, quum res suas immobiles, id est fundos, & praedia, haereditagium uocant . At Iurisconsulti qui subtilius ista quaesierunt, haereditatem separant a rebus haereditarijs: eanaque uolunt iuris nomen esse, ut eius qui nihil habeat in bonis, haeres esse possit.Pomp.de uerb.signifie. Haereditatis appellatio, sine dubio cotinci de da nosam haereditatem . Iuris enim nomen est,sicuti
bonorum possessio.Et Caius ibidem,Nihil aliud est haereditas, quam successio in univolum itis, quod defunctus habuit. Itaque lax redi & in haeredem eae dantur actiones, quae desuncto do in defuit num competebant: quod huius personam hetres quasi induit, ur omnia eius dicta de facta praestare compellatur, de quidem in solidum,etiam si non sit soluendo haereditas: adeo ut qui non habet factionem testamenti, ne ab eo quidem institui possit, qui soluendo nod est: ita si nillil inde
bonorum consecutus sit, praeter inane haeredis
H Ri seruit hodie liber, speciem habet prouerbij: in eo liberto qui aduersus patronum arrogantius&insolentius lese gerit.Vlpia.l T.I. 2.D.de iniur. Nec enim ferre praetor debet heii seruum, hodie
liberum conquerentcm quod dominus ei conuiucium dixerit, uel quod leuiter pulsauerit. HERMAPHRODITus, ι αυρι ό,τM, Mercurii & Veneris filius, particcps utriusque sexus. Ex quo qui tales natura editi sunt, hoc nomine appellantur. Vlpia. l. lo. Destat.liom. Quaeritur Hermaphroditum cui comparamus: & magis puto eius sexus estimandum, qui in eo praeualeat. Paulus I. I s. De testib. Hermaphroditus an ad testamen.
tum adhiberi possit, qualitas sexus in calescentis ostendit.
tuus'. Scaeuola l. 2o β. I . D de ann.leg. Quisquis mihi haeres erit, fidei eius committo uti det sacerdoti de hierophylaci, qui in illo templo erunt, denaria decem. In Floretino lib. HIEROPHYLACo. HOC amplius, locutio est ea etiam quae superius dicta sunt complectens: uti docet Pomp. l. q. D. de legat.& sd. tertio. Si pure , inquit, tibi leg uero, deinde scripsero ita, Hoc amplius si nauis ex Asia uenerit, liae res meus et iandum dato: uerius cst eo uerbo Amplius superiora repeti.
Quod quidem ita est: sed conditionem ad superiora reserti, exempla subiecta non probant. Ho Mi Nis appellatione tam sex nam, quam In sculum contineri, non dubitatur: ait Gaius in Lis 2.D.de uerb. signis. HONEsros uetuste dici interdum pro diuitibus. Astonius in Verrin. tertiae commentarijs teliatur. V lpia. l. 2 .f. II. D.de fuit. Quum Titio honesto uiro pecuniam credere uellem, subiecisti
mihi alium Titium egenum, quali ille esset,l
Ho Nos , inquit Varro, ab honesto onere, itaque Honestus dicitur , quod oneratus'. de duminionus est ut bonos, qui sustinet Remp haec ille . ltimos igitur, magistratus est: quod idem Iusti. in s. 7. De iure natur.demonstrat. Hoc etiam ius Honorarium solemus appellarianquit: quod qui aihonores gerunt, id est magistratus auctoritatem hule iuri dederunt . .lHo Non municipalis , est administratio Reipubli. cum dignitatis gradu, siue cum sumptu, siue sine erogatione contingens et ait Callistratus La D. dem an h 0i 1 tu HONOR pro honorarium apud Vlp. inl.6A .mandat s. Si remunerandi gratia honor interuenerit, erit mandati actior id est , etsi honorarium aliquod i datum fuerit, aut promissuin, tamen non locatio erit, sed mandatum: & ex eo mandati actio na- iscetur. Cice. pro Roscio Amerino: Si nihil, inquit, aliud fecerunt,nili rem detulerunt, nonne sa tisfacit, iis gratias agi λ denique ut perliberaliter ageretur, honoris aliquid haberi Cur tria praedia tantae pecuniae statim Capitoni dantur. Hine I HONORARI vhi dicitur , quod mercedis nomine. Iuriscon -
132쪽
Iurisconsultis,meditis, liberalium artium proseia soribus, mensoribus datur: quasi cum iis locatio
α conductio contraheretur. l. r. D. de extraord. cognit. l. I.C. de postul. l. I. D. si mens falsi. II.
HONOR A R I v M ius appellamus, quod a Praetoribus constitutum est: quod inquit Iustinianus qui honores gerunt, id est magistrat iis aluctoritate huic
iuri dederunt. s. praetorum, Inst. De iur. nat.l.7.
HONORARIAE actiones dicu tur, que praetoris edicto constitutae sunt. l. 39. D. de nox.act. I. II .D.
de fideiussi HONORARIE obligationes, quas Pr or edicto suo instituit. l.obligamur, s 2.D.de obligat. ubi Modestinus ait, iure honorario nos obligari, ex his quae edicto perpetuo uel magistratu fieri praecipiuntur, uel uetantur.
HONORARI I successores dicuntur, qui & bonorupossessores. Iustin. s. r. De bonor.poss Quos autes olus uocat praetor ad hereditatem , haeredes quidem iure non fiunt: nam praeter haeredem facere non potest. per legem enim tantum, uel similem iuris constitutione haeredes sunt,ueluti per Senatusco. & costitutiones Principales. sed quum eis praetor dat bonorum possessionem, loco haeredit constituuntur,& uocantur bonorum possessores. Ulpian. l.9.6. S. D.de interr.act. Quae obtinere debent non solum in haeredibus, sed etiam in hon rarijs successoribus. Sic in l. o non solum, D.utlagat. nom.l. I o. D.ad Velleiana. 7. D. de publie.
HONORARI vs tutor curatorve dicitur, quem te nator administratione alijs delata tutorem tameaut curatorem esse uoluit. Vlpian. l. 3.F. I. D.de
administ.tiat. Si parens declarauit quem uelit tutelam administrare, ille solus administret ceteri igitur tutores no administrabunt, sed erunt hi quod uulgo Honorarios appellamus . nec quisquam Iutet ad hos periculum nullum redundare. conat enim hos quoque excussis prius facultatibus eius qui gesserit, conueniri oportere. Dati sunt enim quasi obseruatores actus eius, & custodes. imputabitur eis quandoque cur si male eum conuersari uidebant, suspectum non secerunt Papin.
HONORIs caussa tutor datus non uidetur, quem pater a ceteris tutoribus quibus negocia gerenda mandauit, rationes accipere uoluit. Ulpi. l. I S.I. D. de solui. Sunt quidam tutores qui honorarii appellantur: sunt qui rei notitiς gratia dantur: sunt qui ad hoc dantur, ut gerant. & hoc uel pater adiicit, ut unus, puta, gerat: uel uoluntate tutorum uni committitur gestus: uel praetor ita decernit. HONORARI vs arbiter dicitur,qui a Praetore datur:
quod ab eo qui honorem, id est magistratum gerit,detur . nam ut Proculus scribit l. 76.D.pro socio, Arbitroru genera duo sunt, unum eiusto iut siue aequum sit, siue iniquum, parere debeamus . quod obseruatur, quum ex compromisso ad arbitrum itum est,&c. HONORARi A poena, id est quam praetor introduxit atque constituit. Iusti . f. 6. De iniur. Sed poena
quidem iniuriae, quae a lege xli. tab. introducta est,in desuetudinem abiit: quam autem Praetores introduxerunt, quae etiam Honoraria appellatur,
in iudiciis frequentatur. Hos piri A olim publice dari solebant e erantque quibus hospites recipiendi munus a Repub. ii
HOST Es quos nos appellamus,cos,inquit Caius,ueteres perduelles appellabant, peream adiectionem indicantes, eum quibus bellum esset l. a sq. D.de uerb. sign. HosTns hi sunt, ait Pompon. qui nobis aut quibus nos publice bellum decrevimus. ceteri latrones, aut praedones sunt. I. t l8. D. de uerb. sig.
HosTss sunt, ait Vlp. quibus bellum publice populus R . decreuit, uel ipsi populo R. ceteri latrunculi uel praedones appellantur. l. et q. D.de cap. & posti Hos Ti co Lo in libris Florentinis reperio pro H sti eo, id est ut Varro ait in hostili agro. Vlp.l.un. D.de bo.pos ex test. milit. non dubium est quin debeant ratae uoluntates esse eorum, qui in hosticolo suprema iudicia sua quoquo modo ordinassent. Item si in hostimio deprehendantur, & il-be decedent. HosTIEN sis iurisconsultus, nomen habuit Henrici Segusiani: sed cum iuris scientia floreret, de
Bononiae circiter annum bl. CC. Lu . pro Ius,
coplures de ea re libros scripsisset, tandem Cardinalis Hostientis factus nomen hoc retinuit. Hos TIs apud antiquos peregrinus dicebaturi: de qui nunc hostis, perduellis. Fest. HasTIvM potitus , in hosti iam potestatem redactus. Vlpiarui. I S. D. Exquib. caii. maior. Ego autem etiam nomine eius qui hostium potitus est, si curator bonis fuerit constitutus, &e. Idem Lio.De test. mil.Tryphonius i. I 2. De capi. & Iulianus cap. 22. eod.
Huco Li Nus iurisconsultus , homo Italus , inter antiquissimos iuris interpretes floruit circiter annum M. C. x C. glossulasq; ad librorum iuris marginem adiecit, quib. magnopere Accursus. qui plerunque honorificam eius mentionem iacit, adiutus fuisse creditur. HvMANITAs , pro imbecillitas, & nature communis fragilitas. Vlp.l. I 8.F. l . D.ex quibus cau. mainior. Plane si infirmitate impeditus cotinuare iter non potuit, habebitur ratio humanitatis. HY AC INTHus, lapillus preciosus. in.lib. 7.cap. 9.Hinc legatu apud Marcellu l. 6. D.de aur. arg. unionem cum hyacinthis: de deinceps aliquoties.
133쪽
MY D ROM vLr, i δρmoa, aqua mellita, ut uerbi notatio deelarat. Ulp.I. 9.D.ae tritic.uin &ol. Hydromeli legato uini contineri negat.
HYPEROCHA , υπερ ε , exuperantia . Scaevolat.
pen. D. Qui pol. in pig. Si post primum contractum tuum , antequam aliam pecuniam tu cred
res, eidem debitori Seius credidisset quinquagimia,& hyperocham huius rei quae tibi pignori data esset, debitor obligasset. Et infra, Vtrum tibi cederet pignoris hvperocha. id est. Quati plutis est pignus, quam debiti summa: quatenus prccium
pignoris debiti summam Exupcrat. HY PA ET HR A, μαιθρα , uerbum e uerbo, subdialia.
de quibus cognosce ex Vitruvii lib. I .cap. I .Loci aperti, & sub dio, aeris fruendi causa ornati. Ulpianus l. i 2 ir . De inst.uel inst. De uelis quς innypaethris extenduntur, magis suppellectili adnumeranda. Vitruvius libro. 6. cap. 1 o. Nostri aute hypaethras ambulationes, Xystos appellant: quas Graeci dicunt. HTPoc AusTvM ,: proprie locus sub euinius pauimeto igni. succenditur: παρα το υ, vi ,
id est succendere. V p l. 16. D. mandati . Quietus hospiti suo medico mandasse diceretur, ut in liortis eius sphaeristerium de hypocausta,& quaeda ipsius ualetudini apta, sua impensa faceret. Idem i. s.f. r. D. de legat. de fid. lib. 32. Lignis legatis, quod comburendi caussa paratum est continetur: siue ad balnei calefactionem,siue diaetarum hypocaustarum solebat uti. Hinc conclauia Se cellae in quibus sunt opera fornacata, ubi frigoris uitandi
causi ignis accenditur, Hypocausta nominantur. HYPOTHECA, υ πιε η , a uerbo iI-iθε r quasi
dicax supposita, subiecta obligationi, &obstriacta. nam ut ait Marcianus inter pignus de hypothecam tantum nominis sonus differt. l. s. in λD.de pignoribus. quippe, cum alterum Graecu, alterum Latinum sit. Iurisconsulti autem doce di eaussa & ut suis quaeque res uocabulis demons retur, pignoris appellationem ad res mobiles, hypothecae uero ad immobiles reserunt.l.si rem. 9.j.2.D. de pign.aet .s. item Serviana,7. Inst. De actionib.l. I. D. de pign. ach.l. 4. D. de pignorib. ubi traditur Hypotheca proprie dici eius res,quae nuda couentione obligatur. Reperio etiam hanc alteram inter Pignus de Hypotheca differentiam:
quod illud & pro rebus obligatis, de pro ipso
obligationis contractu saepe ulu atur: hse uerbiantu pro rebus suppostis.Cice. Epis. lib. x iit. Praeterea Philotes Alabandensis υ--ς Cluuio dedit: hae comm se sunt. Velim cures, ut aut de hypothecis decedat, easq; procuratoribus Cluuii tradat,au t pecuniam solvat. HYμOTHECA R I A actio, eadem que Quasi serviana,
dicitur quae euiui reditori sui pignoris persequendi caussa conceditur.l. 3. D. ad exhib. d. 6.7. De actionibus.
HYPOTHECARi A formulassiormula eius pacti,quo de pignore nuda conuentione obligando, ageb tur l. ς. q. II.& alibi persaepe, D.de pignorib. HYPOTHECA Ri us creditor, qui sub hypotheca pecuniam credidit. l. I . b. sciendum. D. de separatu.
HYs G i N v Μ , Hermolaus existimat idem esse quod uaticinium: idest rubi humilis morum. Paulus L78. J. .D. de legat.& s d. lib. II. Quin minus porro coracinum, aut hysginum , aut melinum suo nomine , quam coccum purpurave designatur pFlorentinus liber IsGINVM.
Acuras haereditas dieitur, ant quam adita sit. l. i. D. de succescdict.l. deniq; , I s. f. quaesitum, D. quod vi aut clam. l. s. D.ut in
--IA C ENs dicitur ea res cuius dominus ignoratur. Vlpian. l. 3 .f. . D. de furt. Qui alienum quid iacens lucri faciendi caussa sustulit,
furti obli ringitur. ΙAcetus passim pro iactura, quae nauium exonerandarum caussa fit. unde sit. Ad legem Rhodiam de iactu. dicitur uero etiam Iactura in I. I.&q.
eod. tit. IANTHINus, ita ιν , uiolaceus . nam D, uiolam,
ni florem significat. Vide Plin. lib. 2 t. cap. 6. de 3. Vlpa.7o.F. S. D. de legat. & fid.lib. 3 2. Purpurae autem appellatione omnis generis purpura contineri puto sed coccum non eontinebitur. sucinum,& ianthinum continebitur.
IAinu Mamus Iurisconsultus , Mediolani natus, Catonis Saccipapienss auditor fuit. Papiς ius cita uile annos amplius uiginti publice interpretatus est: magnos li in eo iure scriptis suis copiose illustrando labores sustulit.Obiit ibidem aruio. M. D. XI x. mense Aprili. In xsT, pro ueluti. Vlpia. l.iuristemium,7.f. ait Praetor, 3 .D.de pact. Pacta in persisnam sunt, quoties paciscor ne a persona petam,id est, ne a L.Mtio petam. Idem i.si ex causs,,9.D de minoribus.
Et puto interdum permittendum,id est,ii grande damnum sit minoris. Idem i. qui liberis, 8. D.de uulg. & pup. Sub conditione autem institutum si
substituat,id est, Si mihi haeres erit: non alias, dic. I Dougus passim dicituris, qui soluendo cst: unde Idoneus debitor,fidei uitar, tutor: Ac Idonea n mina,quae Latine Bona dicuntur.l. 89. D.ad lese Falc. l. I9. f. deniq;. D.ad Velleian. IDONEA cautio non uidetur, si neque fideiussor, neque pignora intercesserint. l. si mandatu, s9 .
in s. D.mandat. InoNavs alienae litis defensor, alienaeve rei expro
134쪽
Inount promissores plerunque non tam patrimonio, quam fide quoque aestimantura. si quis, et II. D. de uessi oblig. IDONIOR aptior, accommodatior. Callistratus I. I 8. De testa tui. Quod si plures satis dare parati sint, tunc idonior praeserendus erit. Paulus l. 2. De pop. act.Si plures simul agant populi actione, Praetor eliget idoniorem. I N i s N aqua, uide Aqua & ignis: i tem Interdicere aqua & igni. Et hac ipsa de re I actantius lib. De
orig.error. 2.cap. 2Ο.Substantia ignis, calor est,
inquit e aquae, humor. Recte igitur Ouid. Quippe, ubi temperiem sumpsere humorque calorq;, Concipiunt: & ab his oriuntur cuncta duobus. Cumque sit ignis aquae pugnax , vapor humidus
omnes Res creat: &discors concordia foetibus apta est. Alterum enim quasi masculinum eleinentum est, alterum quasi scemininum: alterum a stiuum, alterum patibile . ideoque a ueteribus institutum est,ut sacramento ignis, & aquae nuptiarufoedera sanciantur: quod scutus animantium calore ,& humore corporentur, atque animentur
ad uitam. Cum enim constet omne animal ex anima & corpore, materia eorporis in humore est, anime in calore. quod ex ovium foetibus datur scire: quos crassi humoris plenos, nisi opifex c lor tauerit, nee humor potest corporare, nec corpus animare. Exulibus quoque ignis & aqua interdici solebat.adhuc enim uidebatur nefas quamuis malos, tamen homines supplicio capitis afficere . Interdicto gitur usu earum rerum, quibus uita constat hominum, perinde habebatur, ae si esset, qui eam sententiam exceperat, morte multatus: adeo ista duo elementa prima sunt habita . ut nee ortus hominis, nec sine his uitam crediderint posse constare. Haec Lactantius. Ic Nosii Ni A est nominis nota. M.Tullius de Rep. lib. . Censoris iudiciu nihil sere damnato affert, nisi ruborem. Itaque quod omnis ea iudicatio
uersatur tantummodo in nomine, animaduersio
illa Ignominia dicta est. Nonius. IGNOM I N Ios A missio est, quoties is qui militem εcastris mittit, addit nominatim ignominiae caussa
se mittere.l.2. D. qui not. infam. Ic NOR A NT I A facti, aut iuris: vide E RROR facti. ILic ET, per συγ- dicitur. Sic Iudices de eo
sidio dimittebantur,suprema dicta quu Praeco pronunciasset, Ilicet: quod significat Ire licet. Haee
Don.in fides. r.Dicebatur etia in funerib. consumpto cadauere,& collectis cineribus. unde Versili. lib. 6. Dixitq; novissima uerba: id est Ilicet inquit Seruius . nam Vale dicebatur post tumuli quoque peracta solennia. Idem, Varro dicit pyras ideo cupresso cireudari propter grauem ustrinae odorem: ne offendatur populi circunstantis corona , quae tamdiu stabat respondens fletibus
praesteae,id est principi planctuum, quamdiu connmpto cadauere, di collectis cineribus dicer tur nouissimum uerbum Ilicet, quod Ire licet significat .
ILLOTis manib. negocium agilredi, est imperatu ac non satis instructum accedere. deducta locutione ex Deorum sacris , ad quae sine praeparatione cuius pars erat manuum ablutio) nefas misi set accedere. Hesiodo. in lib. cui tit. est εἰργα χω
orig. iur. Deinde si in foro caussas dicentib. nefas, ut ita dixerim, uidetur esse, nulla praefatione saeta iudici rem exponere: quanto magis inte pretationem promittentibus inconueniens erit omissis initiis atque origine non repetita, atque ilIotis, ut ita dixerim, manib. protinus materiam interpretationis tractare. id est, sine praeparatione.& praemunitione, atque anticipata quadam earum rerum cognitione, quae aditum ad iuris cognitionem patefaciunt, latamq; muniunt. ILL v sT RE s, uide Dignitatum. IMAGINARI A dicuntur in iure, quae non uere, sed
simulato & dicis caussa fiunt. Hine Vlpianus in
I. I 6. De reg. ur.Iniaginaria,inquit, uenditio non est precio accedente. Idem i. M. I. D. de manu .
Si seruus ab ignoto emptus sit, postea autem preeium suum obtulerit, dicendum erit non esse audiendum . ab initio enim hoc agi debet, ut ima naria fieret uenditio, & per fidem contractus interemptorem & seruum asatur. Hine Mod stinus I. contractus, D. de oblig.& ach. Contractus imaginarii etiam in emptionibus iuris uinculum non obtinent, cum fides facti simulatur. non intercedente ueritate. Sic l. s s. D. de coni.
D.de acqui tapois.l D. de manumissi. I. 9. D. de
IM MI s C ARE, uerbum est proprium eorum haeredu, qui sui sunt: cum haereditatem suam amplectu tur. Cum enim non aliunde accedant, sed in familia sint, Adire non dicuntur: sed Immiscere.l. impuberibus, tr δε l .cum bonis, 87.D.de acquiri haered.l. 3.s.su .7.s.non solum. D.de minorib. I. 8.& l. Io.Qde ivr.delib. IMMiscxRs igitur suorum haeredum est A dire extraneorum : eaque sententia distinguuntur in l.
3. si filius, D. de bon. lib. l. 7. s. restitutus, D.demino ib. IMMITTi dicuntur ea quae in alienum immittu tur. Itaque IMMiTTvNTVR tigna, quae in alienum se prouehuntur, ut aliquo loco requiescant: id est imp
IMMITTENDI tigni seruitus,&praecise immitten
cloea at illicidium, aqua, flumen,l. I .D.de cloac.l. I . . item sciendum, D.de aqu. & aqv. plu.l. 8. D. quemad. seruiti amitta
135쪽
IMMI ssvM , uide Proiectum. IMMITTERE furnum , uide Casea Ha taberna. IMMOL i Tus, in aedificatus. Verbum hoc usurpatur in lege Peducea de Limitibus, Ne quis eos limites decumanos obscpito, neve quid in eis immolitu,
neve quid ibi politum habeto. Item apud Liuiulib. 3 9. Aqua publicam omnem in priuatum aedificium aut agrum fluentem ademerunt, S quae in loca publica inaediscata, immolitave priuati h bebant , intra dies triginta demoliti sunt. IMMvN ITAs , uide Munus. Mi ine, inquit Festus, significat certum & officiosum. unde ex contrario Immunis dicitur, qui nullo fungitur officio. I MOLENs I s , uide Ioannes Imolcnsis. IMPENni v Μ, Varro De lingua I v. sic exponit: Copendium,quod cum compenditur, una sit . a quo usura quod in sortem accedebat, impendium appellati quae cum accederet ad sortem,ex usu usura dicta, ut sbrs quod suum si sorte. Et lib. s . Ad hoc pecunia, que in tam ore, sors est, impendium quod inter se iungat. Apparet ex his, impendium esse pecuniam qui impenditur allegi ut fructis a Dserat . Cice. ad Attic. v i . Ita mut tutela cogito me abdicare,aut,ut pro Glabrione Scouola .foenus de
impendiu recusare. Sic Impendium dicitur quod in agro scritur. Idem in Bruto,Seremus igitur aliquiὸ, tanqua in inculto & derelicto solo: quod ita diligenter colemus,ut impendi js etiam augere possimus largitatem tui muneris: modo idem noster animus enicere possit quod ager, qui cti multos annos quieuit, uberiores afferre fruges solet. Qus cum ita sint, uidendum in illo loco libri Desenectute, ecquid aptius legeretur IMPEN D i vM,
quam IMPE Rivri . Habent enim rationem cum terra, quae nunquam recusat imperium : nec uim
quam sine usura reddit quod accedit. impendiuautem Zeno Imp. Graecus. εμ α νον in Iure ciuili appellauit. IMPENsAE necessariae sunt, inquit Paulus, quae si si
'ae non sint, res aut peritura , aut deterior futurast. Vtiles impentas esse Fulcinius ait, quae meliorem dotem faciant, non deteriorem esse non sinant rex quibus reditus mulieri acquiratur. Vo-Iuptuariae sunt,quae speciem duntaxat ornant, noetiam fructum augent: ut sunt uiridia, & aquae s lientes, i. 79. D. de uerb. signi f. l. i. dc l. 1 ε . D. de impen. in res dot.
I ΜΡsNs ΑΕ necessariae sunt, quibus non factis dos deterior futura est: veluti si quis ruinosas aedes refecerit. Vides sunt, quibus non factis quidem, deterior dos non fuerit: factis autem, fructuosiordos effecta est: veluti s uineta di oliveta fecerit. Voluptuosae sunt, quibus neque omissis deteriordos sςret, neque factis fructuosior effecta est: quod euenit in uiridariis, & pictorijs, ii milibusq;. rebus. Vlpia n. cap. Inst. v I. IMPERANT Es pro pare mes, passiva significatione
Alfenu dixisti Alciatus putat in l. 26. D. de Ner. lib. Medicus libertus, quod putaret, si liberti sui
medicinam non facerent, multo plures impera tes sibi habituru . postulabat ut sequerentur sic, neque opus facerent. Sed non est nouum medicis ueteres imperasse: quum serui plerim ut satis constat medicinam facerent: & Facere medicinam proprie PKarmacopolae dicantur, quorum etiam tabernae Romae medicinae ut ex Plauto constat appellabantur. IMPERATO Ri s nomen stante Repti. iis solis tribuebatur, qui, cum suis auspiciis exercitii ducerent,si quot hostili millia in acie ceciderant . tum enim repente acclamatione militia eo nomine decor bantur , lauream'; tum in fascibus, tum in literis quas Roma mittebant, usurpabant. Vt aut perpetuum Imperatoris nomen alicui tribueretur, pri- mum Iulii Caesaris exemplo factu est, quem Suetonius scribit Imperatoris& cognomen Patris patriae quo intelligi potest,uetcrii consuetudinem eo immutata suille, quod cum illi cognominis loco Iinperatoris titulit ascriberet, ueluti Cn. Pompe ius Imper.C.Caesar primo loco, tanquam praenomeillud sic usurpauit: IMP. C. IVLI vs CAESAR . Qua de rescripti copiose in tit. Institui. In P E R I vM , est pote fias a populo, stante Republi. post uero ab imperatore, nominatim alicui sed ta, ut ipse pro suo iure si comissum quid sit antia maduertat. Itaq; Imperi u habere magistratus dicuntur,qui & coercere aliquem possint, & i ubere in carcerem duci: quales sunt Consules, Prisecti, Prstores, Procosules .l. 2 AI. de inius uoc.minores enim magistratus diculur, qui nec imperium ne potestate habet. l. nec magistratib. I 2. D. de intuta
IMPERIUM autem aut mersi est, aut mixtum. Merum est imperiit,habere gladii potestatem ad animaduertendum in facinorosos homines , quod etiam Potestas appellatur. Mixtum est imperici, cui etiam Iurisdictio inest, quod in danda bon rum scissessione consistit. Iurisdictio est etiam iudicis dandi licentia.l. 3 . D. de Iurisd. quem locum sic interpretor: IMPε Riv M aliud merum dicitur , aliud mixtu. Merum Ulp. appellat, quod ad publica iudicia pertinet, ac proinde proprium eoru est, qui ea iudicia exercere possunt, siue in urbe,siue in prouincia: ut Quaesitorum an urbe,& Prescoti urbi ac Pr secti praetorio: in prouinciis Prslidum, Proconsulum, Propraetorv. Merum aut iccirco nominatur, ut a iurisdictione sectetu, purii,& uacuu sit: non quo nemo qui merum imperium habeat, iuris etiam dicendi potestatem habere possit. nam in Pr uinciis quicunq; merum habet imperium, is etiam iurisdictionem habet in urbe uero Quaestores rerum capitalium merum habet duntaxat, omnisq; iurisdietionis expers. Sed eum de imperio disputatur, s ue de uno aliquo magistratu agatur,sue de
diuersis, id quod ad capitalium rerum administrationem Praenomen perpetuu , a Senatu accepisse. Ex
136쪽
strationem pertinet, ab eo quod rerum priuataruproprium est, secernendum est. Mixtum autem dicitur, quod ad utrasque res & capitales scilicet, Npriuatas pertinet. Line Vlpia. Mixtum est, inuit, cui etiam iurisdictio in est: quae, ut in l. r. ixerat, ad bonorum possessiones dandas, tui res pupillis, iudices litigatoribus constituendos pertinet. Quapropter intelligit usqueadeo aliud esse imperium, aliud Iurisdictionem , ut neque quicunque imperium habet, Iurisdictionem habeat , neque rursus quicunque iurisdictionem habet, imperium habeat. nam Quaestores qui merum in urbe imperium habent, id est rerum capitalium quaestiones exercent, ius de priuatis rebus non dicunt. Qxiaestores autem, Magistratuum in proii inc ijs comites de quorum officio Vlp. in l. imperium disputat, ut ex inscriptione licet intelligere item legati Proconsulum, iurisdictionem
rerum priuatarum habent, imperium autem propriὰ non habent. cum enim quid impcrant, ueluti cum possideri iubent,aut pignora rapi, alieni potius, quam sui imperii ui ae potestate hoe facinunt: nimirum eius cui summum imperium in prouincia tributum est. Atque haec quidem ita se habent. Uerum illud simul intelligendum eis, lurisdictionis uerbum ab Vlpiano ind. l. imperium, stricte & anguste usurpari, pro ea quae ad pri itatas res duntaxat pertinet: cum satis constet etiam
ad rerum capitalium iudicia, & omnia denique Magistratuum acta ae decreta pertinere. quod ex uno Asconi, loco licebit intelligi. nam ubi de Scauri iudicio repetundarum loquitur, ita scribit: Cato Praetor iudicium, quia aestate agebatur, sine tunica exercuit, campestri sub toga cinctus, in sorum quoque sic descenderat, iusque dicebat. Item Colum. lib. tr. Quod nune scilicet faciunt magistratus, assidua iuni dictione uim legit eustodientes. IMPETι Gi Nps , pustulae pruritu eorpus infestaniates: quarum genera quatuor Com. Cels lib. .describit. Hine Impetigi nostis,impetigine afluctus. Vip. l. 6.s. r. D.de edit.ediet Trebat .ait, impetiginosum morbum non esse, si eo membro ubi impetigo ei let aeque recte utatur.
arg.opinor, pro fasciolis quibus mulierum crines alligantur, quasi ad pilos pertinentes. Fasciae, inquit, crurales, pedalesque, & impilia uestis loco sunt: quia partem corporis uestiunt. Varro Testam hanc fasciolam appellat. IMPLERE intentionem siue petitionem Iurisconsulti dicuntur, pro id quod intenditur probare, ac
planum facere . itemque Implere exceptionem .l. penui . . I . D. de excepi. rei iudi c. l. iv. D. de excep. l. 2i .C.de rei uindic. Dicitur & implere, pr
ei se pro id quod positum est, probare. l. l. l. 23. C. de probat. e s . C. de non num. pecvn.1M Poss Illi Lis. Labeo di Iulianus uitasse uidetur, quum Graecum uerbum ustirparunt. hic quidem in l. ioq. f. t. D.deles.& fidei c. lib. so . . aerat conditio pro non scripta habetur. ille in . l. 2 o. D. de cond. Instit. conditio,inquit, pro noscripta accipienda est. Ibi Possi Bi Lis conditio habetur, ait Imp. cui natura impedimento est, quo minus existat. ueluti
si quis ita dixerit, Si digito coelum attigero, darespondes e g. iq. De inutil. Sp.
IMPvvrs dicitur mas minor annis x IDI. emina uero minor x l I. l.ult.C. quand. tui. esse desin. . . Qilib. inod . t ut .s n. Macro. lib. Satur. .cap. vi.
Post annos bis septem, ipsa aetas necessitate pubescit. tunc enim moueri incipit uis generationis in masculis.& purgatio sceminarum. Tertuli lib. De uirgin ueland . Tempus etiam Ethnici obse
uant, ut ex lege naturae iura sua aetatibus reddant. nam Deminas quidem a x M.annis: masculu uero a duobus amplius ad negocia mittunt: pubertate
in annis, non sponsalibus aut nuptijs decernetes. IN acceptum ferre opus publicum faciendum,apud Macrii in l. 7. D. de lcg. Iul. repet. est perscribere in codice operii loca tot v, opus illud esse ex lege,
id est ex pactione redemptionis locationisq; pe fectum. Id quod lex Iulia fieri prius uetabat, qua
opus persectum ac probatum esset. IN asem uendere, idem qi I in solidum uendere. Modcst. l. 9. D. iii b. mod. pig. Titius Sempronio
fundum pignori dedit, & eudem fundum postea C. Suio pignori dedit: atq; ita idem Titius Sem
pronio S Seio fundum eundem in assem uedidit,
quibus pignori amὸ dederat in solidum singulis.
Sic rem soli ex asse possdere, cui opponitur Pro parte, apud Macrum in l. pen. D. qui sati Q. eog. Et in assem creditoribus satisfacere, cui oppon1-tur In aliquid ,l. l . D. de separat. IN bonis latum alicuius seruus est, uelut hoe modo, Si ciuis Romanus a ciue R. seruum emerit, isque traditus ei sit, neque tamen mancipatus ei, neque in iure cessus, neq; ab ipso anno postellus sit. nam
quandiu hora quid fiat, is seruus in bonis quidem
emptoris est, ex iure Quiritium autem uendit ris est. Vlpian. tit. I.
I v bonis, uide Ex bonis. I s capita, aut In stirpes diuisonem fieri plerunque
in iure legimus. ut in l. 2. S. 3.C. de suis S legit. l. - Papinia. 8. D. de inom. test. In capita autem diuidi dicitur haereditas, quae tot in partes quot succedentium capita sunt id est, personae di iiditur iut singulis personis singulae partes attribuantur. In stirpes uero,cum tot in partes diuiditur, quot suorum naturalium,ex quibus succedanei extant, capita fuere. I s Capitolium ascendere, sormula est conditionis apud Iuris nostri consultos peruulgata, quam ex triumphantium more deductam arbitror: quasichiis dicat, Si triumphans in Capitolium ascenderit. Cicero Verrina 7. At etiam qui triumphant, .
137쪽
eoq; diutius uiuos hostium duces seri lant, ut his per triumphum ductis pulcherrimum spectaculum fructumq; uictorie populus R. percipere possit: tamen, quu de soro in Capitolium currum flectere incipiunt, illos duci in carcere iubent, idem que dies de uictoribus imperii, & uictis uitae sine facit. Atq; haee quidem olim sic scripseram. Nune audio me a quibusdam bonis uiris hae de re accusari, quasi conditionem illam quae libera & pote stativa est, fortuitam faciam . Lepidos homines: quasi uero qua quicq; sententia primum dictum
sit, eadem semper uiui petur , neque alias ad restrasserti possit: ut quod de Capitolio, triumphi respectu quondam dictum si, id postea ad quotidianam Capitolii ascensionem traduci nequeat. I N caput alterius torqueri, est in alterius discrime , uel alterius periculo torqueri. Ulpianus in l. i. IJ de quaestionib. Neq; serui in dominorum, neq; liberti in patronorum caput torqueri debet. quod idem scribit in l. r. 3.& io. g. potest. Cicero a me plane in dominum dixit Ze in Miloniana, de Caeliana, & in Partit. De nostrorum, inquit, maiorum institutis r qui cum de seruis in dominos quaeri noluissent, &cet. I s continet ni, locutio est Iurisconsultis familiaris: idem significans, quod sine ulla temporis inter
mistione,c uestigio, extemplo, cotinuo. Vlpl. 2 ῖ. S. 2. Quod ait lex, in continenti filiam occidat, sic erit accipiendum,&cet. Scaeuola l. I s s r. D. leuerbo. oblig. Deinde in continenti inter utrunq; conuenit, ut intra Calend.&cet.
I Μ creditum ire, quid a Credere differat, uide OG dendi appellatio. I u duplum ire, Cicero in ea pro Flacco dixit, opinor, Pro simiasonem facere alteri u s tanti, 'uantilis esset: Frater meus, inquit, decreuit,utili iudiacatum negaret,in duplum iret.
I N sacili, di In dissicili esse, pro facile uel disset Iecognitu atque explicatu . Tryphona in confirma do, S. D. de cons. tui. Quod in facili est, s pater
proximo mortis tempore non iure tutores seripserit. Sce uolui. Gallus, 29. f. ult. D.de lib. N post h.
Ille easus in difficili est, si filium habeas & nepotem , dcc.
IN folle offerri pecunia dicitur, quae sine numer tione &ulla ratiocinatione tanquam in marsupio inclusa offertur. Callist is l.8r. D. de cond. de demonst. Qui si reliqua reddiderit, liber esse iussus est, non utiq; si in folle reliqua obtulerit, libererit. non enim testator hoc lentit: sed illud, ut rationes reddat quomodo seruus reddere Alet.
Is fraudem legis facit, qui siluis uerbis legis, sta-
tentiam eius circumuenit .l. 28. D.de leg. senat.1 v I viij, pto In aedib. Iulii figura e G ci sermonis consaetudine derivata. Vlp. l. 8. in s. D. si seruiti uind. Quum Quintilla cuniculum pergentem invisi Iuli instruxisset, id est, in hortos Iulia. ut aliis in libris legitur.
1 M libertate esse, & liberum esse disserunt: item ut, In seruitute, di seruum csse. Nam in libertate aut seruitute esse dicitur, qui se pro libero seruove gerit, puta quia se liberum seruumve esse credit: cum aliter se res habeat. l. 7. de l. io.& ir. de pass. D. de liberi caus. I N possessionem mitti, uide Possidere iuberi. I x potestate habere, & Alienare, tanquam adue sa opponuntur. Liuius li. v iii. Minutia Vestalis cum decreto Pontificum iussa esset sacris abstinere, familiamq; in potestate habere: facto indicio uiua defossa est. I N potestate, manu, mancipi Ove. Vip. tita et q. Ei qui in potestate, manu, mancipio ve est scripti haer dis , sub conditione legari potest. Item, Et cuius in potestate, manu, mancipiove est lis res scriptus, legari non potest. Potestatem de filiosa. Manum de matresa. quae in manum conuenit, Mancipiude seruo intelligit.
IN procinctu facitum testamentum dicitur, quod miles pugnaturus nuncupat prs sentibus commilitonibus . Festus . vide Endo procinctu. I N re praesenti, pro In praesentia. Vip. Ll . D. desolui. Sed constituere in re presenti hoc est, statim atque solii tum est. IN REM & in personam , locutiones sunt Iurisconsultis flaniliares, quarum illa tum utuntur, quum indefinite ac sine personae ullius notatione aliquid factum esse significant Arac uero, quum cerita persona definita. ueluti in L s. D. de constitui .pec. Qiuod exigimus,ut iit debitum quod e stituitur, in rem exactum est: non utiq; ut is cui constituitur, creditor sit. Item qiuim Vlpianus ait, actionem metus causta in rem esse scriptam, nec personam uim facientis coercere, sed aduersiis omnes restitui, l. 9. in si . D. quod mei .cau. δίalibi, hoc est in l. .f. r. D. de p ὶ t. Pactorum quaedam in rem esse,quaedam in personam: illa, quoties quis generaliter paciscitur ne petat: hec, quoties ne a persona petat. Ite in l. i O. D.de op. nov. nunc. Operis nolit nunciationem in rem fieri, inoin personam. Cicero lib.de Inuent. I i. Sin autem non in hominem certu, sed in rem aliquam caussa dimouebitur,ut in hac eadem m. dccet. Item apud Vlpian. in l. q. S. 29. D. de dol. except. l. i.F.ult. l .
de interdict. IN IOLvTuri dare, pro soluere, apud Paulum in L6o. D.de solui. IN sTi 's stucceditiar,quum haereditas non in succedentium singula capita &personas, sed in coognationis latera ta partes diuiditur. Ita capita uero, quum in tot partes secatur, quot succedentium capita & persone reperi utur: qua de re uidelmp. f. i. de haered. quae ab intest. Vide In capita. IN TvTE LAN suam uenire mas dicitur,qui ephebus, id est pubes esse incipit, anno scilicet aetatis decimoquarto: foemina uerb uiri potens appellatur.
hoc enim in foemina, illud in mare ponitur ab Vlu: Ipiano
138쪽
plano in l. .r .D.quib.ex cau. in poss. Ait Praetor,bi is pnpilius in suam tutelam uenerit,eave pupilla uiri potens fuerit,& recte defendetur,&c. Idem
legatur, Qv v M is IN tutelam suam peruenerit, pubertatis tempus signiscatur. Cic. lib. de Orat. i. Negaret a: nisi post humus & natus,& antequain suam tutelam uenisset, mortuus esset,liae redem eum esse posse. Idem in Bruto, Quum is hoc probare uellet M. Curtu,quu i ta lieres institutus esset si pupillus ante mortuus esset, quam in suam tutelam uenisset,pupillo no nato lis rede esse no posse. INANis actio dicitur, quae per aduersarii inopiam, aut firmam exceptionem eliditur. l. 6. D. de dolomai .l. 2 4. D. mandat. l. 2 . D. de lib. caus.
INANEs tabulae, quarum iam pecunia in illis perscripta dissoluta est. Vlpia. l. 27.D.de surt. Qui,dsi iam erant inanes, quia solutum proponebatur: nunquid ipsarum tantum tabularum precii uideatur cile aestimatio facienda pl. ult. D.ad exhib.
INANIs reus, qui soluendo non est. Paulus lib. Set. 2.cap. I s. Ob subitam ualetudinem di inanis rei actiones integra adhuc caussa, mandati negociurenunciari potest. INAvD IT us, non auditus, qui caussam non dixit: cuius audita no est defenso. Vlpi. l. 2 . D. ad i.Cornel. de sicar. Inaudi tum filium pater occidere non potest. Sueton. Galba, Ru'sdam claros ex utroque ordine uiros suspicione eriminis inauditos condemnauit. INAvREs , aurium ornamenta E gemmis & margaritis, quibus usas olim mulieres Vlp.in L 2 3. F. &Paulus in l. 3 2. s. ulta .de aur. ars. leg. testantur. Pollux quoq; in mundo muliebri υ- τια recenta. IscERTA in iure appellantur, in quibus non apparet quid, quale, quantum. l. tibi autem. 7S . D. de uerb. oblig. Item: INcERTA dicuntur, quae non in specie, sed in genere
roseruntur: ueluti: Fundus, Homo,Triticum a. aeredes. 2 s.f. si incerto, D.fam. ercisc. l. cum in certus, i s. D. de leg.ja .in ratione, Io. s. incertae.
ff.ad leg. falc. INCERTA actio, siue quod usitatius est γINctRTi actio dicitur, per quam nulla certa summa petitur. ueluti ex stipulatione incertat Quod mihi ex stipulatii dari fieri oportet. l. q. D. d unita l. 3 .C. de i nutil. stipv. l. diem proferre, et 7.in fi. D. de arbit. Ex omnibus bonae sidet actionib. Quod te mihi ex bona fide dare facere oportet. Sic l. I. D. de ullist. leg l. s M. de condiet. sin. caucl. 2. F. aliud. D. de donad .ul. si quis in ius uoc. INCERTI actio dicitur quae & Praescriptis uerbis
actio. I. 6. D l. I 6. D. de praescrip. uer. l. 6. C. de re. perna. l. . D.depact. INC ERTus contractiis, qui certum ae proprium nomen non habet. l. 9. D. si ceri t. l. I .F. debitum, D.de constit. pecvn. INCERTA persona uidetur , quam inceria opinione
animo suo testator subiicit: ueluti si quis ita dicit. Quicunque silio meo si iam suam in matrimoniudederit,ei haeres meus illum sundii dato. ait Imp. s. 27. de legat. INCEsTuri committere dicitur, qui aliquam ex ijs
quas moribus uxores ducere prohibemur , dux rit.l. roris, 3 9. D. de rit . nup. l. 3 8. g. l. D. ε adiit. IN CL s Tu si iure gentium comittit, qui ex gradu ascedentiu uel descendentiu uxorem duxerit: iure ciuili, qui ex latere eam duxerit, qua uetatur: uel aias nem , quam impeditur. l.ult. D. de rit. nupt. Sc d. l. si adulterium, s 8. l. ult. D.de codic. sin. caus. INC I ENs, uide Gravida.
INC ILE Ait Vlpi. est locus depressus ad latus fluminis, ex eo dictus quod incidatur. inciditur enim
uel lapis uel terra, unde primum aqua ex flumine agi possit. l. D.deri uis. Hinc INC I LE ducere: l. I .f. 2.Ne quid in sum .pub. Et Incilia uel principia fossarii . l. I .F. s. D. dea'. quot. INCOLA est ait Pompo. qui aliquam in regione domiciliu suum cotulit, quem Graeci παρει- appellant. nec tantum hi qui in oppido morantur, incolae sunt: sed etiam qui alicuius in oppidi Mib.ita agrum habent, ut in eum se quasi in aliquam sede
recipianta. 2 39.s. 2.D.de uerb. sign. Incolam aut
non domus, aut possessio facit: sed domicilium. l.septima di passde incol lib. x. Cod.
INCOLAT us, urbs cuius quis no ciui sed ineola est. Modest. l. 3 D. de muri hon. incola iam munerib. publicis destinatus,nisi persecto munere, im
colatui renunciare non potest. INCONDITu M, absurdum, absonum. Pap. l. 9 s. g. I.
D. de solui .Etenim inconditum est, subuciare sexui mulieris quae suo nomine periclitetur. IN CORPORALEs res sunt, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intelligi possunt: quarum rerum nullum subest quasi corpus: est quadam tamen consormatio in lignita de impressa in intelligentia, 'uam notionem uoco, inquit Cicero in Top. Et in eandem seritent. Caius. l. t. D. de reri diuis. Eiusmodi sunt: Haerediatas, ususseuctus, usus, obligationes,&c.
INCvMaERE , pro incubare, id est, obtinere, possidere, conseruare, solide cui ij qui rei alicui inci, bant tenere. Hinc creditor dicitur.
INCvMEERE suo pignori, qui acriter illud conse uat: ut apud Vlpae s s . D.de furt. Hi ne INCVΜBERE possessioni apud Impp. l. 8. C. quo & quan . iud. INCRusTARr, illini mentum, & quas pauimentum
quoddam inducere. hinc In cri statio, tectorium,& pauimetum illud. Proculus i. decimatertia, . I. D. de seruit. urb. praed. Parietem communem incrustare licet, sicut licet mihi preciosissimas picturas habere in pariete communi. Et paulo post, Quod obseruari & in incrustatione oportet. Item apud Vlpian. l. 79 de uerb. signi f. IN DAGO , uenatio quae fit plagis circum sutura exte
139쪽
sis.Vlpian. l. I.I. I I .de action. empl. Veluti lusi futurum iactum retis a piscatore cinimus: aut triadaginem plagis politis a uenatore, uel pantheram ab aucupe. IN DaniΥvsi aliud est natura, aliud iure gentium, aliud iure ciuili aliud iure honorario, l. l .& s. D. de constit. pecula. l. 7. de condici. indeb. INDE E i Turi accipimus, non solum si omnino non debeatur, sed etsi per aliquam exceptionem perpetuam peti non poterat .l. 2 6.f. i. D. de cod. ind. INDE B l TvM est, non tantum quod omnino non debetur, sed & quod alii debetur, si ath siluatur: aut si id quod alius soluebat, alius quasi ipse debeat
solua l. in summa, 6 s. D. de cond. indeb. IND E M N i T AT EM alicui repromittere, est cauere indemnem cum ex eo negocio de quo agitur, suturum. l. I .& l. 16. D ad I rebel. l. 8. s. i. ad Velleia. INDICAT io, promissio , addictio. Vlpia. l. i s. s. 2.deaci .empl. Hic non debuit facilis esse ad temerariam indicationem . Loquitur de coqui seruum uendebat, quem serem esse ignorabat. Nonius, Indicare, promittere. M. Tullius Ostie. I. Scae-- Ο t- uola cum possulasset, ut sibi fundus cuius emptor erat, si mel indicaretur. Haec Nonius. Indica, . I. . I -- re igitur uenditoris est, liceri emptoris. OI. ς. h. QNIS CERE sorum dicitur Magistratus in prouinae , d h. Iac. cijs, cum & locum Sc lepus designat, quo caussae in conuentu agantur. Virgil. AEneid. s. Indicitq; forum, o patribus dat iura uocatis. ubi Servius, Id est tempus & Iocu designat agendorum negociorum, qui Conuentus uocatur. Indicit autem uerbum iuris est , & per hoc potentem uult significare ciuitatem. IND I CT I ON Es , tributa, siue functiones, quae non
personis sed praedijs indicuntur: id est imponim-tur. l. Iulianus, II. s. s. D. deaei. empl. l. quaero,
28. D. de usus legat. Plinius ad Traianum: Nec nouis indictionib. pressi ad uetera tributa deficiunt. Praedijs autem ut dixi) non personis imponebanturiqua de caussa eorum nomine quae nopossidentur non agnoscuntur. Nouel. 128. uidet. I .& pass. C. de an non.& trib. lib. I o. Hinc. ΙΝ n i CT 1 oN g s ut uidetur appellatae sunt, ex quibus annorum ratio constitui cmpta est, Constan . tino imperante: anno Christi C Ccx iii. ante dievi ir. Calend Octob. quo die uictus Maxentius, religioq; Christiana in libertatem uindicata est.
Ergo quasi a primordiis christianae libertatis Niceni conuentus auctoritate institutum est, ut sublatis Olympiadibus annorum ratio ab eo tepore iniret ir: sic, ut decimoquinto quoque anno noua esset Indictio: anni autem singuli cuiusque Indictionis computarentur. quemadmodum ex Codice I heodosiano multis locis intelligitur. Iuni vi Duum quod Dialectici appellant, id est/d nec de subiecto ullo dicitur, nec in subiecto ullo inest, ueluti Stichus , aut Pamphilus: id Iurisco sulci uitandae ambiguitatis caussa speciem appellant . quo nomine sere speciem infimam intelli
gunt. nam individuum nomen in ijs rebus p
nunt , quae neque naturales , neque intellectas partes recipiunt: ueluti seruitutes. uti constat exl. q.& 72. D. de uerb. oblig Stichum igitur india uidui nomine no intelligemus: quia diuidi in partes intellectas potest: at uiam, iter,aquaeductum,
nauem, equum , indiuidua dicimus. ex quo illud Cascellanu, Nauem si diuidis, nec tu nec socius habebitis: apud Macrob. lib.Satur. 2.IND v C i ΑΕ sunt, inquit Paulus, tuum in breue&in
praesens tempus conuenit, ne inuicem se lacescant. l. I9. f. I . D. de capi.& postlim.
INDvCIAR sunt, inquit Varro, pax castrensis paucorum dierum . Item, Induciae sunt belli feriae Haec Gellius lib. 3.cap. 23. Vbi hoc quoq; adscribit, Inductas sic dictas arbitramur, quasi tu dicas , inde uti iam. Pactum induciarum eiusmodi est, ut in diem certum non pugnetur, nihilq; incomodi detur: sed ex eo die postea uti iam omnia belli iure agant ut . Quod dicitur dies certus praesinitus, pictumq; sit, ut ante cum diem ne pugnetur,atq: is dies ubi uenit, inde uti iam pugnetur:
idcirco ex ijs quibus dixi uocibus, quali per quendam coitum cic copulam, nomen Induciarum connexum est. Aurelius aute Opilius in primo librorum, quos Musarum inscripsit, Induciae, inquit, dicuntur, quum hostes inter sese utrinq: alteri ad alteros impune, de sine pugna ineunt. Inde ab eo, inquit, nomen es le iacium uidetur, quasi initus atque introitus.
INFAMEs qui dicantur , cognosce ex l. I . D. qui
IN pANs dicitur, qui septem non compleuit annos. Impi'. l. i8. C. de iur delib. Si infanti, id est minori septem annis, in potestate patris consili uto, &GVlpian. l. r. f. 2. D. de ad min. tui. Licentia igitur erit , utrum malint ipsi sitscipere iudicium . an pupillum exhibere ut ipsis auctoribus iudicium
sulcipiatur . ita tamen ut pro his qui fari nim possunt, uel absint ips tutores iudicium suscipiant:
pro his autem qui supra septimum annum aetatis sunt, de praesto fuerint, auctoritatem praestent. IN Fr Ni TvΜ , pro indesinitum, nullo certo termino circunscriptu in . Cice . in Partit. Quid, quae illo
quasnam habet partes ' Infinitam, quam Consultationem apello: & desinitam, quam Controuersiam nomino. Item alibi locis innumeris. Celsus I. si . D. descruit. Si cui simplicius uia per fundum cuiuspia cedatur, uel relinquatur,in infinito, uidelicet per quamlibet e us partem ire agere licebit. Vlpia. l. i s. in s. D. dedam n. in s. Neq; enim in infinitum obligatus esse debet stipulatione. Maecianus. l. 9 l. D. de condit.&de mons L Tempus autem uel certum, uel infinitum comprehedatur . IN G pN v i sunt, qui ex matre libera nati sunt, i. D. de statu hom.
INGEN, i dicebantur antiquitus, qui patrem ciere
140쪽
possent hoc est ex legit mo matrimonio sustuli qui isdem& Patricii dicebantur. Liuiusli. io. En Romae unquam fando audistis, Patricios primo esse factos, noti de coelo demissos. scd qui patrem
ciere pollent, id est, nihil ultra quam ingenuos. Haec Liuius, qui non obscure ingenuos iis opponit, quos posterior aetas Spurios, recentior Uulgo conceptos appellauit a. uulg5.1q. D. de statullo. Liberi ergo non ingenui dicebantur. Cic. lib. De natur. Deor. 3. Vt enim in iure ciuili, qui est de matre liberadi ber est: item iure naturae, qui de
Dea matre est, leus sit necesse est. Festus aute sub
voce Patricios, locum illum Livii dilucide eo firmat: Patricios, in iiiii,Cincius ait in lib. De comitiis, eos appellari solitos, qui nunc ingenui u
INGENvus est is, ait Imp. qui statim ut natus cst, liber est: siue ex duobus liberis matrimonio editus est, siue ex libertinis duobus, siue ex altero libertino M altero ingenuo. De ingen. in prin.
INGE Nut sunt, qui ex matre aliquo grauiditatis tempore libera, siue illa ex marito, siue ex alio conceperit,procreati sunt. nam libertas uno tantu isto . rum trium temporum sui ficit. INGRATus libertus est,qui patrono obsequium non aestat,uel res eius, filiorumve tutelam admini- rare detrectat. l. I9.D.de iuripat. l.6.9ult. D. de lib. agnose. Moris autem crat, ut domini sermos manumittentes hs gratiae alicuius reserendae caussa imponerent don se, munus, operas. l. pen. D. de obseq. par. praeser.& alibi persaepe . INGREDi Cosulatum, pro Inire, Marcellus in l. D. de cond.& demonst. I Ni I CE Rr manum. Servius in illud Aeneid. io .Iniecere manum Parce Traxerunt, inquit, lebitu sibi. Et sermone usiis est iuris . na manus iniectio dicitur, quoties nulla iudicis auctoritate expectata re nobis debitam uindicamus. IN I v Ri A ex eo dicta est, quod non iure fiat. omne
enim quod non iure fit, iniuria fieri dicitur. hoc
generaliter: spccialiter autem iniuria dieitur contumelia. Interdum iniuriae appellatione damnum
culpa datum significatum ut in lege Aquilia dicere solemus. interdum iniquitatem iniuriam dic mus . nam quum quis inique uel iniuste sententia dixit,iniuriam ex eo dictam,quod iure& iusticia caret, quasi non ituriam. Haec Ulp. l. I . D. de inii ita IN I vR I A minus est quam contumelia, inquit Nonius: Pacuvius Periboea, Patior facile iniuria,si est
IN I vR IA A sunt, quae aut pulsatione corpus,aut conuitio aures,aut aliqua turpitudine uitam cuiuspiauiolant .ait auctor Rhet. ad Her. lib. . IN I v R i A M in lege Aquilia damnum acc ipimus culpa datum,etiam ab eo qui nocere noluit. l. s. . I.
D.adleg. Aquit. INNvs E RE, est in mariti domu transire: Enubere, e patris domo exire. Liu. lib. I. Ea eum innupsisset.
Et lib. I o. Virginiam quod e patribus enupsisset,
INOF p i C rosv M hominem constat eum dici, qui malteri ossicium debebat, pretermittit. quare Inoisciosum testamentum esse illud oportet, in quo testator cotra os scium seu, quod alteri debebat, fecit. sed quanqua hoc modo multa inos sciosa testamenta futura sunt, ueluti qui b. amicis & bene- merentibus nihil relinquitur, quod olim inhonestum putabatur: ut ex Philippicis & Suetonio costat tame per excellentiam ea demum inofficiosa dicta sunt, quibus os lictu in liberos, panetes e fratres neglectu est .na qui erga eos inossiciosus est, in semetipsum quodamodo in ossiciosus & inhi manus uidetur . quapropter ijs solis potestas permissa est, petedi a Centu uiris, ut si oti ictu uiolatu cognoscant, illud rescissum& irritu factu velint. quod cum impetrant, tum illud simul impetrant, ut sibi haereditas adiudicetur: cum huius iudicii exitus hic si,ut ab instituto in exhaeredatum haereditas transferatur. qua de caussa hae reditatis petitio appellatur in I. si quis, 3 . C. de inos test. l.
qui repudiatis, I7. l. mater,i9. D. eo. l. pen. s. sed quemadmodu, D.debon. possconi. tab. Vel sc INOFFICI osvM dicitur testamentum, quod liberiss ustra exhaeredatis non ex ossicio pietatis uid riir esse conscriptum. Paul. libro. Sent. q. cap. S.
Vel sic, IN OFFICI osv xi testametum dicitur, in quo ossicii
religio uiolata est mel uti pietas erga parentes,aut charitas erga liberos .non enim liberis tantum permissum est testamentum parentum inos sciosum' accitfare,uerum etiam liberorum parentibait Iustin. tit. de inos test in prin. Vel sic,
INOFFIC ios vM testamentum dicere, hoc est, allegare quare exhaeredari uel praeteriri non debuerit. l. r . D.de in ossit est. item docere immerentem se,& ideo & indigne praeteritum uel etiam extim redatione summotum. I S. eod. tit. INOPF i C sos A donatio ad exemplum inofficios testamenti dicta est, quae contra rationem ossicij facta est: cum scilicet liberi debito bonorum subsidio id est legitima sua excluduntur.l. i .& pass. C. de in oss. donat. Itaque actio aduersus eam instituta est,quae Querela in officiosae donationis appetulatur: quae a Querela testaminii: in os scio si h differt, quod haec non nisi aduersus testamentum factum, de iure factum conceditur silla uerb & ex testati & ex intestati causti permittitur. l.precibus,
INOFr i C ios A dos dicitur, cum mater in fraudem liberorum, id cst ut eos debitis emolumentis sp
liet,omnia sua bona, uel magnam eorum partem secundo marito dono dat:pactum cum eo de d te lucranda faciens. l. I.C. de inoff.dotib. Is Qv i Li N v s dicitur, qui in urbe domum alienam mercede incolit. l. ult. D. de migran. l. q. f. praetor