장음표시 사용
201쪽
aliquod complectitur . negocium enim indicandi lenii actor habuit. At si Titius antequam &seruus indicaretur.&pecunia numerasset, agere cuin eo uoluisset,ut indicaret, nulla id actione potuisset: quoniam ut Paulus scribit ex pacto nudo ciues Romani non obligantur . nudum autem illud pactum svit,id est nihil aliud quam conuetio
simplex .non enim fuit contractus nominatus,ne.
que rursus caussam habens, cur id ab illo postularet eum ei pecuniam nullam dedisset. cum autem nulla subest eausta praeter conuentionem , hic constat non poste constitui obligationem r inquit Vlpianus in l. Iuris gentium. D. de paci. similiter olim eum per stipulationem sponsalia contrahebantur.nudum pactum non satis tuis et, ad patrem obligandum ut uel filiam suam uxorem daret,uel litis aestimationem persolueret. Itaque
Agorastocles in Henulo stipulationem post pactum adhibere uoluit: Audin' lupatrue, duo,ne ictum neges rTuam nubi maiorem filiam dessumdeas. T .pactam rem habeto A. pondesne igitur e
Sie intelligendum est illud Imp.in l. legem, .C. de pact. Nec obesse tibi poterit, quod dici solet.
ex pacto actionem non nasci.tunc enim hoe iure utimur,cum pactum nudum est.alioqtii cum pecunia datur,de aliquid de reddenda ea conuenit,
utilis est condictio. Sic etiam illud sub eodem tit. Traditionibus & usucapionibus non nudis pactis
dominia rerum transferuntur. quem locum qui arbitratu meo interpretatus sit,reperi adhue neminem .nam qui ad conuentione in emendo Dinam id resecimt,quasi dominium rei uerulitae non ante traditionem mutetur tametsi consensu persiciatur emptio,errat loge mea quide sentctia . non enim emptionis couentio nudum pactum appellatur:sed rem omnem uno uerbo demonstrare satis
est.nam Traditionis uerbum generaliter Imperator accipi uoluit. ut siquidcin res essent nec mancipi,traditione: si mancipi, macipatione aut in iure cessione aut adiudicatione domini v earu transferret.Cum enim quinque sint transserendi dominii rationes,mancipatio, in iure cessio, adi udicatio, traditio,& usucapio:tres aute priores traditionis species quaeda sint,duas postremas enumerare se tis habuit.Nuda aut pacta no satis ad dominiorutranslationem ualuit te,nemini mirum uidebitur, qui populi R. ritus& formulas in omnibus prope rebus usitatas cognouerit. PALMARIvM , uictoria.Vlpianus ex Imperatoris Rescripto in l. l.6. Isa.de extra cognit. Si uero post caussam actum est, honoraria summa peti poterit usque ad probabilem quantitatem: etsi nomine palmari; cautum sit. PALus , pedamenti genus,quo uites innixae sustinetur.Varro De re rust. .ca. 8. e pertica hoc genus
9.f. 6. D de usu tr. PAR IN IANi sΤΑ , dicebantur,qui biennium in i sum studio uersati, tertium ctiam adiungebant Imp.ad Anteceis. Ne autem tertii anni auditores. quos Papinianistas uocant,nome de festiuitatem
eius amittere uideantur,Sc. νατατικώς.ε τετμέως, ut ait Hesychius: id est ex-tcsiue, ut ita loquarmo presse,no anguste , sed lam,& l olute:deniq: id ipsu tu alibi Iuriscosi illi diculo πλάτει. Iulia. l. I. D.unde legit. Hsc uerba edicti,Tu que ei haerede esse oporteret, ii intestatus mortuus esset:παρατατικῶs & cu quoda te poris acto accipi utur. Vip. l. 2. D.quibus ex cau. ita post. Haec ueroa defenderet , παρα-τιita scripta
sunt,ut neque sufficiat unquam destiadisse, ii non duret defensio meque obiit, si nunc offeratur. PA R AC R A P H v s id proprie dicitur,qu icquid sub una sententia clauditumait Marcianus Cossias antiquus Pandectarum interpres in illu locii, uel sui itricies centena millia: versuum, inquit,id est, paragraphorum: Paragraphus,id est,&c.
ex Panetii lib.oportet animo seper esse propto, atq; in telo,ut sunt athletarii qui Pancratiastae uocantur. in sicuti illi ad certandu uocati, prolaetis alte brachiis consist ut, caputque & os suu manib. oppositis,quasi uallo prae muniunt: membraq; eorii omnia priusqua pugna mota est,aut ad uita-doa ictus cauta sunt ut ad faciedos parata: ita a nimus,&c. Ergo Pancratiastae dici uidentur, non qui, ut Budaeo placet,omnibus corporis aduocatis uiribus omnibus enim id certatoribus comune est sed qui ratione omni decertat, quu alii decerta ratione,& certis duntaxat inebris depugnet.
Vlpia. l.7. f. s. D.ad leg. Aquil.Si quis in colluctatione,uel in pactatio,vel pugiles du inter se exercetur alius altu occiderit,&c.Mea sente tiain Iulii Pollucis uerba cosrmat, quae subiiciam. E'πὶ δἰ i
ni cert minis genere uicies possis dicere , sicuti Plato Euddemia: Hoc admodu placet omni tamine utcnti , secundum Acamenses pancra tiastas . PANORMITAN vs Iuris onsultus , nomen habuit Nicolai, natione Siculus fuit, uir acutus de sagax ut Siculus: sed cum Senis iura petam professus esset, tandem A rchiepise. Panormitanus
fictus, circiter annu M.CCCC. L .e uita migrauit. PANNICv LARIA', a panniculis dicta, ea sunt, uuae
in custodiam receptus secta attulit, spolia quibus quis indutus est quum ad supplicium ducitur. Mquibus copiosὰ Vlpia. inl.6.D. de bon. damnat .
PANTHERA , παε ηξ pro uniuerso aucupio de
202쪽
m quicquid auceps capit. Vlpian. l. o. f. I I. de ach. empl. Veluti quum suturum iactum retis apiscatore emimus, aut indaginem plagis positis auenatore,uel pantheram ab aucupe. P Α NTO M I M vs παντο πιμος,histrio qui quamuis personam estingit atque imitatur. Iulianus l. 27. D. de op. lib. Si libertus artem pantomimi exerceat, uerum est debere eum , non solum ipsi patrono, sed etiam amicorum ludis gratuitam opera praebere. Item in I. 2 s . D.cod. Item Vt p. l. 3 .in fi. De ach. empl. Plane si in tantum precium excessisse proponas. ueluti si ponas agitatorem postea fa- in uel pantomimum. PAR , est quod inter omnes aequabile est: ait Cice. lib.de Inuen. 2. similes caussas significans, de quibus agitur in l. II.& r 3. D. de legib.de sen. PARABOLANos dici eos qui ad curanda debilium aegra corpora deputamur, testis est. l. parabolanos , I 8. C. de episse.& cler Nomen autem confictum puto ex eo,quod sese audacter periculis omnibus obi cerent, neque ullius quamuis pestiferi morbi contagionem timerent. nam re dicuntur a Graecis quae summis periculis obiecta sunt ut quum Plutarchus ait de Caesare, των ταλμη
PARA PHERNA .iuncto ex α Senomine,dicuntur ea quae praeter dotis caussam ad uiros deseruntur.Vlp. l.9.g. 2. D. M iur. dot. Dotis autem caussa accipere debemus ea, quae in dotem dantur. Ceterum si res dentur in ea, quae Graeci se dicunt, quaeq; Galli peculium appel- Iant,videamus an statim efficiantur mariti. Exemplum apud Liuium extat in libro. 26.de Scipione Africano, qui capta Carthagine uirginem nobile Allucio adolescenti Celtiberorum principi despositam, ita reddidit,ut pecuniam ad illam redimendani a parentibus allatam adiiceret: Super dotem, inquiens,quam accepturus a socero es, haec tibi a me dotalia dona accedant aurumq; tollere,ac sibi habere iussit.Cic. Philip.xi l . His quasi praeter dotem quam in ciuilibus malis acceperunt, agrum Campanum est largitus Antonius.
conuenticula haereticorum,in I.quicunq;,8.C. de heret.de Manich.mρατιτλα, argumenta & quas summae tractatuum,
ad quenq; titulum seu rubricam appositae, unde fieri de toto tractatu eoniectura possit: quas caussae quaedam conicato. Imp. Dc conc p. Dig. g. 9. Sed sufficiat per iudices tantummodo & titulo
rum subtilitatem, quae παρατιτλ nuncupantur, quaedam admonitoria eius sacere, nullo ex inter pretatione eorum uitio oriundo.
PARA TvM ab empto quid differat,vide Emptum &
PARENT E M quidam usq; ad Trit auu appellari aiut: superiores Maiores diei.sed C. Cassius omnes in lannitu Parentes dicit. quod di honestius est, di
merito obtinuit.Ieg.q.D.de in ius uoc. Parentes ait Paulus usq; ad Trit auu apud Romanos proprio uocabulo nominantur: ulteriores qui no habent speciale nomen, Maiores appellantur. l. IO. f. I .D.de grad.& adfin. Ρ4RENTI A,pro obsequio Amp.l. I . C. quia pro sua iurisd. Quod si quis alienae iurisdictionis causam crediderit delegandam: nec praecepto cognitore
datum,parentiam accommodare censemus.
PARt A facere est,tantundem in expensi paginam referre,quatum in illam acceptum relati erat: quod quum sit, quadrare rationes Ciceroni dicuntur Verrina III .Quomodo D.C. eodem modo quadrarim , ut illa Cn.Carbonis sexcenta facta, &c. in A DRA RI NT, inquit Asconius, solida facta sint ut neq; plus quicquam neq; minus inueniatur in summa. Scaeuola l. o.F. s. D. de statu lib. Si Dama seruus meus actus sui rationes reddiderit, pariaq; secerit,&c. siem apud Callist.l. s.f. Io.D.detur.immunit.Nisi si paria fisco fecisse dicatur.Columella lib. I .cap.8.de uillico loquens, Neve negocietur,sibi pecuniamq; domini aut animalibus
aut rub. aliis promercalibus occupet . haec enim negociatio curam uillici auocat,nec unquam patitur eum cu rationibus domini paria facere. Sed ubi numeratio exigetur, rem pro numis ostedit. PAR I A RE , paria facere: quod tum sit, quia in cxpensi rationes cum accepti rationibus quadrant, paresq; sunt. Vlpia n. l. .F. I .D.de manum. Pr
inde etsi ei numos prorogauit emptor , quum ei pariauerit, poterit ad libertatem peruenire. Hinc PAR iT Io, scriptura qua quadrare rationes cau tur. Scaeuola leg. ult. s. s. D. de cond. ind. Idem quaesiit , an pactum quod in pariationibus adscribi solet in hunc modum, ex hoc contracta,&c. Hi ne PARIATOR, qui sic rationes retulit,ut expensa paria sint acceptis , nam et Reliquator opponitur. Paulus L 8 i. D. de condit. & demonst. An
Sticho mortuo antequam rationes redderet ,
uel pariatore , uel resiqua habente libera cesset
PARIEs est,sive murus, siue maceria est:ait Gallus LIS 7.D.de uerb. sig. PARi s directus dicitur, euius extremitas pari tem alterum attingit. Ciceri in Top. Omnibus est ius parietem directum ad parietem communem adiungere, uel solidum, uel fornicatum.
Cuius loci sensi is est apertissimus: si directum parietem eum esse intelligamus, qui exempli causta sc attingit communem, ut in litera T pendens in imum lineam transuersam superiorem attingat quare si uicinus fornicatum parietem ad conamune adiunxerit, alter qui in pariete comuni demo .liendo dant insecti promiserit,non debebit prestare fomix uitii fecerit .Qua mea interpretatione alii nunc cum Boetii & alioru comentationibus R 2 conserant
203쪽
conserant, licebit. Vide Obseruatimearum lib. . PARvM est ut, non locutio est idem significas quod parum abest quin. Iauolenus l. 2o2. De re . tur. Omnis desinitio in iure ciuili periculosa est: para est enim ut no subuerti possit.Quod Harmenop.
sic expressit. ε--ων, μν απι πετM . Similiter Demosth. πιβο-u: τὸ δέ τίς IAM cεργεσ&ι α πιανέσκειν, επικροῦ δῶνεμοιένοι τυ ἰre Iiγν: Sua uero commemorare benes, eia,prope exprobare usi. quam sententiam usu pat& aerentius. PAR T i AR A pecora, id est ut scelus eorum certis
portionibus inter dominum & pastorem dividanturiinquit Impa.s pasccnda,8.C.de pactis.
PARTI ARI vs colonus,a partiendo dictus: qui non pacta pecunia, sed certa fructuu parte agrum c lit. ius I. 2 .f. i.D.locat. Apparet autem de eo nos colono dicere, qui ad pecuniam numeratam conduxit:alioquin Partiarius colonus quasi societatis iure & damnum & lucrum cum domino fundi partitur.Cato De re rust.c. I s 7.Uineam curandam partiario, bene curet fundu ,arbustiuia, agrii frumentarium. Partiario tanum N pabulis, quod bubus satis siet,qui illic sient: cetera omnia pro in diuiso.Item l. 26.D.de stiri. PA RT I A RI us legatarius, is erat eui pars bonoria I gabatur . quae ipecies legati Partitio uocabatur et quia cum haerede legatarius partiebatur haeredita remit Imp.F. 3.De fideschaered. PARτ i v M Iurisconi ulti duo genera constituunt. aliae nanq; naturales sunt,aliae intellectae.Naturales appello,quae pondere,numero, mensura con stant , quae Oculis cerni tangiq; pollunt: ueluti siquis corpus aliquod secare uelit,duas partes co
Rituet quas nemo sensus communis compos, nofacile cognoscet. intellectas dico quae lagi demostrarive non possunt, cerni tame animo atq: intelligi pollunt: ueluti si seruum aut nauem duo communem habeant,partem quisq; suam in his rebus obtinet, quam oculis cernere non potest, animo
se intelligentia potest.Quod fgnificans Caslelius
noster apud Macrobium, mercatori,quemadmodum eum socio nauem diuideret, interroganti respondet,Nauem si diuidi nec tu, nee socius habebit is. Vip.l. I.D.de sti pul. sei v. Seruus comunis seoinniu est, non quasi singuloru totus: sed pro partibus utiq: in diuisis,ut intillectu magis partes habeat,qua corpore. Ergo partes intellectu Vlpianus eas appellat, quae animo & intelligetia i itum cernuntur. Alias aut partes ide alibi numero fieri dicit: hoc est in l. 2 9 D.de lol.Quu Stichus,ait,&Paphilus communi seruo promissi lunt,no alteri Stichus,alteri Paphilus solui pot: sed dimidiae singuloru partes debentur:atq; utriusq; rei dominiis duobus modis intelligi pol.Sed in numis,sc oleo,& frumento,& similibus quae communi specie cotinentur, apparet hoc actum ut numero diiud tur obligatio. Eandem diuisonem duplicem Papinianus notat iti I.9q.eiusdem titide l.66.s. I. D. de leg.& fidei c. libro 3 o.ubi ait plures in uno fundo dominium iuris intellectu,non diuisione corporis obtinere.Notat & Paulus in l. r s.f. i. D.de uerb.lig.ubi Seruio assentitur,qui partes alias es
se dixit pro diuiso,alias pro indiuiso : quum Mutius putaret partis appellatione rem pro indiuiso significari.nam quod pro diuiso nostru sit,id non
partem,sed totum este: cui consentit Vlpianus in l.6.f. I. D.commvn.praed. Aristoteles aute in lib.
De sensu, hanc quoq: diuisionem attingit: sed in
Categoriis planius re omne exponit. ait. n.Quan
titatem aliam continuam, aliam seiuncta esse. cotinuam euius parti si terminus aliquis comunis est: ueluti corporis, cuius partes commune habet terminum lineam: aut linee, in qua partes finem quo inter se cohaereant,communem habent, punctum scilicet. Itaq: poculum cum ansa quantitatis est continuae:uti costat ex l. 2 I .s. q. D.de furt.& pars lancis priusqua erata sit.l. 1 2.eo. tit.Ex quib. intelligitur fundum qui inter duos diuisus est,quia terminum habet comunem, quo inter se partes adaptantur,in quantitate cotinua numerandum esse. qua de caussa no tam in partes diuidi fundus a Iuriscosultis dicitur, quam in regioneso ut in trach. D. fin.regund Seiunctam ii OAristoteles eam appellat quantitatem, cuius partes communem te
minum non habent:ut in numero. Na si bis quinque, inquit,sunt partes decem , quinq;& quinque nullo communi termino coniuncta sunt,sed secreta & separata: cui ea omnia adiungamus licet,quae communi specie continere dicuntur ab Vlpianod.l. 1 9. De solui.ueluti uinum,oleum,frumentu. Nam si duobus amphora uini legata est, seiuncta utriq: quantitas legata est. Nam urnae duae finem in amphora quo inter se cohaereant, communem
non habeant,neq; duo semimodii in modio, neq; bis quinquaginta,in centum. quod eodem modo de ponderibus quoq; iudicandum est. Nam in
uncia duae semunciae communem terminum non
habent. Quantum hoc deiunctum in tesseris de numis quoque intelligitur, quae si pluribus legata sint,tot habebunt deiunctas & secretas inter se partes,quot erunt legatarij. Qua ex disputatione intelligimus quamobrein Ulpianus ab Ossilio& Trebatio dissentiens neget eum qui ex seu menti aceruo modium,aut ex uini dolio sextarium abstulerit,totius nomine surti icneri. l. ti .D.de sur. nee magis intereste aii irmet inter hanc speciem, quam si quis ex armario rem unam auerterit: utranque enim quantitatem seiuncta esse. Quod uero Trebatius dicebat,si quis aurem attingat, eutotii corpus attingere,Vlpranu non mouit,perspicientem sine dubio,quantitate illa esse continua , hanc uero deiunctam. Qua quidem ex dispositione quam necessaria iuris studioso Dialecti eae cognitio sit, cuius ignoratione tanti uiti,& in iure
204쪽
iure ei uili tantopere exercitati parua in re peccarunt,facile intellectu est. Paci iam autem alia quoque tradere oportet diuisionem: nam aliae princi pales dicuntur,quibus sublatis totum interit:aliae minus principales, quibus ademptis totum tamemanet. ut caput in corpore humano, & pectus,& brachia,partes sunt principales: crincs autem, di ungues,& supercilia minus principales. Ita is
telligendum est quod ait Ulpia misi. I s. S. D.
de accepi ilation. ubi ait nec cemeta, nec senestras, nec parietem, nec diaetam domus esse partes: qua tamen Aristoteles tam frequenter domum ex partibus sie definiat, operculum quod ex lapidibus , lateribus,cemento,trabibusq; constat. Sed Vlpianus illam partium diuisionem spectans, ita disputat, quasi eae demum uerae partes cssent, quibus sublatis totum interit, ut in fundo ususfructus perpetuus, di uia perpetua.d.l. I I .& l. 8. D. de uerb. obli . ubi S in uia iter aut actus: in fructu, fructusti ulus: in decem, bis quinque numerantur. Eouerb quibus ademptis totum nihilominus manet integrum, non esse partes: ut in scypho, emblemata: de in domo, columnae marmoreae : in fundo, ulus truci us non perpetuus,l. 2 S. D. de uerbor. signific . in uiu fructu, usus: quum possit usus sineus fructu constitui,inquit. Vlpia.d. l. i q. s. s. De accepti l . in grege liquot capita, qui b.sublatis &s rex manet,& potest usucapi, quum illa nec possideantur,nec ulli capiantur,ait Pompo.l. O. D. de usurpat.& usucap.
PATR E s conscripti, uide Allecti. uide preterea libellum de Senatu,in Appendice.
PAssvM, Varro De uita P. R.apud Non tu, Passum nominabant, si in vindemia uuam diutius coctam legerent, eamq; passi essent in sole aduri. Passum ergo uinu est,quod ex uua passa exprimitur. Vip. in l. 9. D. de tri t. vin.&ol. leg. Vini legato passum quoq;,nili mens alia testatoris suit contineri scribit. Proculus i. vlt. eo. Cui dulcia uina legata eL sent, omnia haec esse legata, nul sim, passum,defrutum,& similes potioncs.
PΑsTINARE uerbum ad culturam agrorum pertinens: significat fodere. a Pastino, quod ferrame tum est bisureum, quo semina panguntur. Vlpianus I. I q. f. l. D. Quod ui aut clam, is cui fundum pastinandum locaueras, lapides sumilit,& in uiciunt proiecit praedium. Paulus l79.D. de uerb. simVtiles impensas, ex quib. reditus mulieri acquira- tui : sicuti arbusti pastinatione, ultra quam necesse fuerat. PATE RF A. appellatur, inquit Vlpianus, qui in domo dominium liabet: recteq; hoc nomine appellatur, quamuis filium non habeat: non enim lolampe sona in eius,sed & ius demonstramus. deniq; & pupillum patrem D. appellamus.& quum paterLmoritur,quotquot capita ei subiecta fuerint, singulas familias incipiunt habere. singuli enim patrum n. nomen subeunt. idcq; eueniet de in eo, qui emicipatus est: nam & He sui iuris effect us propriani
familiam habet. l. I9 . D. de uerb. si n. PATRE sp A. sunt,qui sunt suae potestatis: siue puberes,siue impuberes. l. .D. de his qui sunt. PATR IMON lv M proprie est pecunia quam liberi ex paterna haereditate accipiunt. Cicero pro Posth. Qui uero duo lauta & copiosa patrimonia accepisset: remq; praeterea bonis & honestis rationib.
auxisset .duo patrimonia Posthumus acceperat, alterum a naturali,alterum ab adoptiuo patre. Hoc
enim ab haereditate differt, quod illo uerbo, resipis: hoc ius a patre relictum intelligitur. Cic. li. de Off. t . Optima autem lis reditas a patribus traditur liberis,omniq; patrimonio praestantior, gloria uirtutis, rumq; gestarum: cui dedecori esse, nefas & uitium iudicandum est. Sed cosuetudine loquendi res ed deducta est,ut iam plerunq; cuius
uis generis bona, siue a patre relicta,& aduentitia siue patrissa. opera ac diligentia parta eo nomine intelligamur.Sic Vlpi. t.bona.de bon. post. Bon rum possessio, inquit est ius persequendi retinendiq: patrimonis. Iuvenalis,
on propter uitam faciunt patrimonia quidam ,
Sed uitio caeci propter patrιmonia uiuunt. Pompon. l. II 2. s. I. D. de uerbor. obligat.
Plerunq; idonei non tam patrimonio, quam fide
aestimantur. PATRO M v s ,est qui ex seruitute manumisit. l. 8. D. dein ius uoc.
PATRONus,quasi pater dictus: eode modo quo Matrona.Seruius in illud Virgil. Et fraus innexa clieti. Ex lese, inquit, duodecim tabularum uenit, in quibus scriptum est, Patronus, si clienti fraudeni fecerit, sacer est O.Si enim clientes, quasi colentes sunt, Patroni quasi patres: tantundem est cliente , quantum filium fati cre. PATRONus,orator est qui caussam agit. hoc ex Romuli instituto, qui ex patrum numero plebi quos ei commodum esset, deligendi potestatem fecit qui ipsius caussas susciperent: ex quo illi quidem Patroni , hi uerb Clientes dicebantur . uide
Clientes. PATRONus,uide Advocatus.
PATR TtATus honos,fuit Iustiniani tempore,cuius uis non satis adhuc,quod sciam,intellecta est rnisi quod Suidas scribit, eos legationes ex Senatu
mittere consuesse. Cassiodorus autem lib. Variarum V l. perpetuum eum fuisse honorem significat,& cingulo ornatum, cum iurisdietionem tamen exerceret nullam. Quod a Zenone significari arbitror in l. 3 .C.de consul. ubi Patritiatum honorarium Consulatum appellat. Quod nis me animus fallit,Cassiodorus hunc Episcopis honorem tribui solitum significat:ias,opinor, qui Constantinopolitanae ecclesiae praefecti Patriarchae dic hantur. Videtur enim Laec illius fuisse sententia,ut quando in populi R. religione Patritis soli lacrotum procurationem Romuli instituto gerebant,
205쪽
& rex quidam sacrorum esset: non incommoda uideretur,li i religione Christiana, qui sacris prae
est,idem etiam magistratos summi ornamentis atue insignib. decoretur.Obstruo etiam hoc ex eo em auctore, Patritiatum non magistratus,sed ordinis nomen fuisse. neq; enim unus erat patritius,
sed complures quasi Senatus principes, qui certis antea magistratibus persuncti erant. deniq; quales Romae florente Rep. Consulares, Praetorii &Aedilitii fuerit liquibus in Senatu curuli sella uti, primisq; sentetias dicere ius erat. Quare quod in . S.C.de consul legimus, Patritiatus honorem ceteris omnibus anteponi, non ita accipiendum est quali summus esset aliquis magistratus: primum quia magistratus ut docui non emat: deinde quia Cassiodorus in formula patritiatus scribit, consulatum patritia tu superiorem fuisse. Praesectorios, inquit, de aliarum dignitatum uiros praecedit, uni tantum cedens fulgori, quem interdum etiam a nobis constat astumi: hoc est,ut ego interpretor, Consulatui: tametsi uerba haec apud Cas. si odor.corruptὰ legamur. nam VN I TA TvΜ pro VNI TANTvM uulgo legitur . praeterea praesectam urbis summum omnium magistratum gessisse constat ex l. I.& s.C.deo T. praefurb. Et 'a
Cassiodorus de praefectoriis scribit, constat de iis qui iam praefectura sumsti sunt intelligendum es.se.Nomen autem a RO.patritiorum splendore ductum esse, res indicat. nam cum is propter familiae antiquitatem ceteris antecellerent, de plerunque iis honores mandarentur:translato Coni antinopolim imperio eos senatores qui curulibus magis ratibus erant functi,patritios dici placuit. Quibus ius patrumfa. concessum fuisse, Cassiodorus quoq; eodem loco testatur. PA T R i et ii non iidem sunt qui nobilest ut uulgo creditur.Nobiles enim omnes sunt ex plebeiis: ut modo demonstrabimus. Nain populus Romanus ita distinguitur,ut alii patricii essent, alii plebeii. Patritii, qui eorum Senatorum progenies
erant quos Romulus crearat . hac tamen aetate,
inquit Liuius, antiqiussimae cuiusq; senatoriae sa- miliae liberi. patritii appellantur. tales erant Cl dius, Piso,Catilina. Plebeii uero qui ex populo a
Romuleis Senatoribus reliquo dimanarunt. ut C.Antonius,C.Cassius, M.Cicero,T. Pomp. A
ticus . Horum plebeiorum alii Nobiles, alii uero Noui homines dicebantur. Nobiles, quorum parentes curuli aliquo magistratu erant iuncti.
Noui , qui primi ex sua stirpe magistratum
curulem erant adepti . Quod Asconii au ctoritate uerum esse docebimus. Is enim in argu mento in orat . in toga cand.Sex, inquit, competitores in Cosulatus petitione Cicero habuit: duos psittitios, P. Sulpitium Galbam, L. Sergium Catilinam:quatuor plebeios, ex quibus duo nobiles, C. Antonium Marci oratoris filium, L. Cassium longinum: duos qui tantum non primi ex familiis suis magistratum adepti erant, Cornificium, de C. Licinium Sacerdotem. Solus Cicero ex competitoribus equestri erat loco natus,atq; in petiti ne patrem amisit. Aperte Asconius nobiles in plebeiis numerat: & nobiles a nouis hominibus distinguit, qualis crat Cicero, ut illi persaepe obiectum est. Itaq; Verrem I Hortensum significas Verrina sexta ic loquitur,Nec ista praeclara nobilitas desinat queri, populum Ro. hominibus nouis atq; indultriis honores mandare, semperque mandasse. Ne';, ut opinor, reperietur, quenquam e patritia familia hominem Nouu appellari. Itaq; nec 11 Scaurum, cuius parentes ignoti Romae de contempti iacuerant, Asconius Nouum appellat, sed ei non minus quam nouo homini laborandufuisse. Scaurus, inquit, ita fuit patritius, ut tribus
supra eum aetatibus iacuerit domus eius fortuna. nam neq; pater,neq; auus,neq; etiam proatius, ut puto,propter tenues opes, & nullius uitae indu
striam honores adepti sunt: itaq; Scauro aeque ac nouo homini laborandum suit. PATRUELEs a consobrinis hoc differunt, quod Cosobrini proprie dicuntur,ex auunculo aut matem tera prognati: Patrueles uero ex patruo Titii pros nati: Amitini ex amita. unde Cie. in Ligariana silium Titi Bocchi auunculi Ligarii consobrinum appellat .indeq; intelligi facile potest illustiis differentia : patrueles quippe non minus quam duoeste possunt, ex fratribus scilicet duobus nati: amitini autem inter se duo esse nequeunt. quem enim amitinum 44tius appellat, ab eo consobrinus nominatur I. q. de grad. apud Iuliin. Ita ergo pol rit Titius appellari cosobrinus, patruelis debebit, amitinus non poterit. quanquam confundi pleruque soleat discrimen : ae generaliter Consobrini pro quibuslibet fratrum ae sororum liberis, sicut
apud G raecos μι:*t usurpari. l. I 9. C. de nupt. PATRvs L ss, stat res uel sorores sunt, ait Caius, qui quaeve ex duobus fratribus progenerantur. l. I .f. I. D. de grad.&ad s. PATRvus, est patris frater: si Paul.l. Io.5.7. D. de gradib. PATRvus magnus est irater aui: inquit Paul.l. Io. g.
PATRvus maximus est ut ait Paul. abavi frateriata ui & atauiae filius, patris uel matris patruus maiori. I O.9. I O.D. de gradibus.
PAT RvvM Plautus appellat patrui magni silium, id est propiorem sobrino. nam in Poenulo cum Poenus Agorastocli dixisset patrem eius sibi patrus Iem suille, continuo respondens Agorastocles, Mi patrue, salve. & scena insequenti,
Patruo aduenienti coena curetur uolo.
itemq; deinceps. PAVLvs Castresis Iurisc. Patauit, Floretiae,& Bononiae iura inrerpretatus e :editisq; libris quam plurimis, Patauit inde ann. M. CCCC. xxxv I l .prid. Calen. Mart.uitae supremum diem conficit. Pauperies,
206쪽
Pivvs Rias . est damnum sine intusa facientis datum:nec enim potest animal iniuria secisse, quod
sensu caret. l. I .s. I. D.Si quad.Paup.
PrCvARII , uide Mancipes. PECvDE s eas intelligimus quadrupedes quae gregatim pascuntur. l. 2.s. I A .ad leg.Aquil .PECvLIARIAE res, pro peculiares dicuntur ab Vlp.l. .in s. D. de doli excep. PECvLATus , inquit Festus, furtum publicum dici eceptum est a pecore, quia ab eo initium eius fraudis esse coepit:siquidem ante aes aut argentum signatum ob delicta, poena grauissima erat du rum ovium. triginta boum. PECvLATus definitur in l. 9.f. I.D. adleg.Iul. depecul. peeuniae publicae aut sacrae surtum,non ab eo factum,cuius perieulo fidit. & ideo aedituu peculatum non admittere. ut ergo ex pecunia la-era, religiosa, publieave quid abitulerit,aut interceperit ut in rem suam uerterit, quive in aurum. argentum,aes publicum quid indiderit, aut immi
scuerit, peculatus tenetur.l. I. D.eod.
PECvLIAetus seruus,qui peculium habet. Caius L 18. in s. D.de Aedilaediti. Aeque si quis simplieiter dixerit, peculiatum esse seruum, susseit si is uel minimum habeat peculium . Plautus in Rud. Peculiosum uocat. In perfactum uerbo Peculiandi est usus, Atque istanc ob rem , ego aliquid te peculiabo. PgcvLivM dictum est,quasi pusilla pecunia,sive patrimonium pusillum. Peculium autem Tubero ite definit,quod seruus domini permissu separatum a rationib.dominicis habet,deducto inde si quid domino debetur.I. s 2 .D.de pecul. P CvLivM est non tantum quod dominus seruo concessit: uerum id quoque quod i3norante quidem eo acquisitum sit,tamen si rescisset, passurus erat esse in peculio.l. 9.D.de pecul. PacvLivM erat priscis temporibus particula quaedam gregis unde etia m nomen inuenitὶ quod patres suis filijs, domini suis seruis industriae suae
exercende causa concedebant: nunc uero summa
quaedam est pecuniae eadem de caussa concessa, &a paternis dominicisque rationibus seiuncta.l.depositi, s.& seq. D. de pecul. Dignum etiam talematu est, quod ex Plauto notauimus, filiosia.'uibus patres uendendas merces tradebant, peculium ex iis pluris uenditis quam quanti pater eas aestimasset,locupletasse.nam in Mercatore sieloquitur: Lucrum ingens facio, praeterquam mihi meus pater Dedit aestimatas merces, ita peculium conficio grande. PacvLII aute quatuor sunt species. est enim aliud Castrense,aliud Quasi eastrense, aliud Proseciliatium, aliud Aduentilium. strense est, quod per militiae caussam tum in castris, tum etiam alibi a deptus est.l.castrense, 2.D.de castr.pecul. stipendia enim Romani adolescentes omnes faciebant Quasi eastrense est quod in togata militia para uit: ueluti in forensi opera,vel professione arti u. l.ult.C.de inoff.test. Prosectilium, quod a patre
accepit,neque industria operave sua parauit. l. s. D.de iure dot. Adventitium uero quod ab extra . ncis cognatisve accepit, quo in genere sunt maternae maternive generis haereditates: amicorum item, Ac legata,& haereditates: item lucra nuptia-
sorente Rep . nullum peculium non ipsius patris pleno iure fuisse.Nam ut ait Diony. lib. 8.
mani propriu nihil possident, quamdiu patres eorum in uita manent: sed & pecuniae & corpora filiorum, parentum potestati arbitrioque permissa sunt.Ve iam Imperatores ut praemio aliquo ad lescentes ad militiae labores inuitarent, Castrense peculium ijs pleno iure concesserunt, quod Iuue. nalis xv I.Sat.ubi militiae praemia cnumerat, his uersibus declarat e
Solis praeterea testandi militibus ius Viuo patre daturinam quae sunt parta labore
Militia, sumi non esse in corpore census, Omne tenet, cuius regi en pateriergo Coranum Signorum comitem,castrorumque aere merentem Quois iam tremulus captat pater
Itaque Vlp.in l. 2.D.de S.C. Maced. stabit filio,- familias in Castrensi peculio ius ac uicem Pa
Ppc v L i v M castrense est,est Macer, quod a parentibus uel eognatis in militia agenti donatum est, uel quod ipse illiusfa. in militia acquisit, quod nisi militaret,aequisiturus non fuisset.l. I I. D.de ea
PscvLivsi castrense est,quod in castris acquiritur de quod proficiscenti ad militiam datur. Paulus
PacvLivM nupte, Iurisconsulti appellant, quae priter dotem ei dantur,& marito traduntur. Papinianus I. 3 l .f. I.D.de donation. Species extra dote a matre,filiae nomine,uiro traditas, filiae quae praesens fuit,donatas,& ab eo uiuo traditas uideri r
spondi. N paulo post,Sed peculium a dote puellae
distingueretur. Item Vlp.l. t. . 2.D.de iur. dot. Dotis autem caussa data accipere debemus, ea quae in dotem dantur. Ceterum s res dentur in ea
quae Graeci παρα πια dicunt: quaeque Galli peculium appellant , uideamus an statim effetantur mariti .PECvNIA , a pecu:a pasto ibus enim horum uocabulorum origo , quod in pecore pecunia tum consistebat pastoribus . Varro. PLCvNIAR Is damnatio, pro Pecuniaria, apud Macrum in l. t O .in. fin. D.de poen. PrcvN I A E uerbum,inquit Vlpianus, non solii nu- meratam pecuniam complectitur, uerum omne omnino
207쪽
omnino pecuniam,hoe est omnia corpora. nam corpore quoque pecuniae appellatione contineri nemo est qui ambiget.l. 178. D.de uerbo. signiti PE cvNIAE nomine, inquit Hermogenianus, non solum numerata pecunia : sed omnes res tam soli quam mobiles,& tam coriora quam iura contia
TaDAMENTvΜ , palus quo uinea innitens recta eo sistit. Pomponius i. i o. D.de usus ruct. Ex silua caedua pedamenta & ramos ex arbore usui ructuarium sumpturum.
Pgo AN Ri iudices dicti sunt,iidem qui dati, & delerit, ut de controuersa cognoscant.LI. D.de p ul.l.si quis, 8. M.tudiccs. D.de poen. l.q. D . de tui. dat .ab. Dicti etiam sunt ab imp . qui humiliora negocia disceptabant. l.ult.Ze past. C. de pedan. iudici b. t penult.C.de pact.Lsancimus, '3 . C.de iudic.Nomen reperisse uidentur item ut Pedarii senatores,a pedibus:quod magistratus cum iussi earent,in tribunali, edito&superiore loco considebant: hi uerli in imo loco, ubi magistratus su sellia pedum habebant.
Pro A Rix senatores,auctore C. Basso dicebantur, qui quia magistratum curulem nondum ceperat, pedibus incuriam it abadiam Senatores qui curulem magi stratum gesserant, ueterum aetate curru
solebant honoris gratia in curiam uehi : in quo curru sella esset , supra quam considerent , quae
ob eam caussam curulis appellaretur . Gell. lio.
PEDAR rvm senatorem,Festus appellatum seribit,
quia tacitus transeundo ad eum cuius sententiam probat,quid sentiat indicat. PEDRsTRE iter quod uulgo Terrestre. Vip. l. I.F.
V. D. de flamina b. Si pedestre iter impediatur , non ideo minus iter nauigio deterius sit. Cic. ad Attic.lib .
quib.signa lustinentur, balcs, sed tenues. Et sic plerunque Pediculi a Columella dicu tur, quibus arborum rami baccis onusti sustinentur: quasi parui pedes. PalavLε s fasciar apud Vlp. in L 23I I .de aur. &arg.dici uidentur eae quibus pedes uinciuntur. M. Tuli .in Clod apud Non. Tune quum uincire tur pedes fasciss , quum calanticam capiti a
commodares.Haud lcio tamen an uerius leger tur PEDALES. PEGMATA , πήγματα rnamcta quaedam quib. statuae di signa uoluptatis caussa imponuntur. Vip. l. r 2.9. tq.D.de inst.uel inst. Nam & in empti ne domus&specularia, de pegmata cedere, sue in aedificios ni posita , siue ad tempus detracta. PEi ORARE , pro deteriorem reddere. Paul. lib. Sent. 2 .cap. 39. Homo liber. qui statum situm in potestate habet, de peiorare eum,de melorem facere potest. PaLLiCEM Ser.Sulpulus ait appellatam, probrusamque habitam,quae iuncta consuetaque esset cu . eo in cuius manu mancipioque alia matrimoni j caussa foret: quod hac antio uissima lege ostenditur, quam Nuinae regis Histe accepimus t Pellex raedem Iunonis ne tangito:si tangit, Iunoni crini. ibus dimissis agnam sceminam caedito. Pellex au- te quasi παλλαξ, id est,uuasi παλλακιν, ut pleraque alia, ita hoc quoque uocabulum de Graecone. xum est. Haec Cellius lib.q.cap. . PELLE: x apud antiquos hqbebatur ea, quae cu uxor
non esset, cum aliquo tamen uiuebat: quam nune uero nomine Amicam, paulo honestiore concubinam appellant .nuc uerbuulgb Pellex uocatur, quae cum eo cui uxor sit, corpus nil sicet:uel quae lux oris loco sine nuptiis in domo sit:quam Graeci .a orta uocant. L IM. D. de uerb. signis. FG stus autem sic: , P LLiCEM eam antiqui propriὰ nominabant, quae . uxorem habenti nubebat . cui generi mulierum etiam poena constituta est a Numa Pompilio. PENus ea omnia continet,quae csui potuique sunt l.3.D.de pen. leg. Cicero lib. De natideorum I. Penus, inquit,est omne quo homines uescuntur . Nostri in l. I .D.illo tit. Penori attribuunt omnia esculenta& poculenta quae pateria. usus sui causisa, eiusque lamiliae, quam circa se & suos liabet.
PELLIo NEs , a pellibus conficiendis dicti sub quibus milites hyemabant, apud Paternum in l. ult. ἰD.detur.immunit . ubi tamen POL Lio russi legitur. Cicero in Academ. In quo magna rei militaris esse occupatio solet: ut non multum Impera
tori sub iplis pellibus ocis relinquatur, id est,
in stativis. PENDERE pcenas proprie dicitur.qui ob delictum
pecunia soluit quia pcio emittebantur. Festus. Psvnx Rx poenas solvere significat: ab eo quod aere graui quum uterentur Romani, pense eo non numerato debitum soluebant.unde & pensones , dictae. Festus. Pavss te inquit Vlpianus,amplius est, quam apud te.nam apud te est,quod qualiter qualiter a te te
netur:penes te est,quodamodo possidetur. l. 63 . D.de uerb.sign. Plemnque tamen ca non ieruatur
proprietas sed alterum pro altero promiscue usurpatur.ut l. i.& l. 3. 9 si penes, D. de tab. exhib. Leum qui, et 3 an s. D. de usurpat.L Ac habet, is . . eum quid .de precar. PENsio , solutio.Varro, Ab aere impendendo. Dispensator:& in tabulis scribimus Expensum t &prima pensio,& sic aut secunda, au t qus alia. Paulus i. o. D.de reb.cred. Igitur finito primo mense primae pensonis usuras currere. Item, Et ideo incin soluta pecunia statutis pensionibus,ta die stipulationis usuras deberi.Cicero pro R. Roscio,
Falsum suborn.iuit testem Roscius Clunium: curtam serb cur, quum altera pensici soluenda esset, non tum quum prima
208쪽
PENsto , sere dieitur pecunia quae ex praediorum
urbanorum locatione percipitur:quae uero ex ri sticoru,Merces.uidet. 7.& 29.D.de haered.pet. DENOEPOΣ , ut de Socer .PENus , auctore Q. Mutio, est quod esculentum aut Poculentum csi:quod enim ipsius patris L .aut liberorum patri sti.erusque familiae ctuae circum
eos aut liberos eius est,& opus non facit, caussa paratum est .ut Mucius ait, penus uideri debet. naquae ad edendum bibendumque in dies singulos
Praniit aut coerve causia parantur,penus no sunt:
sed ea potius quae huiusce generis longae usionis
gratia contrahuntur, reconduntur, ex eo quod
non in promptu sintaed intus & penitus habeantur, Penus dicta sun .Gel l .lib-.cap. l. PER genium plincipis iurare: uide Per plinc pis. PER indicem, prouerbium eli apud Iustinianum in extremo Inli tui.pro summatim, strictim cursimque,obiter & quasi per transennam:Vt uobis, i quit,possibile sit, summo digito di quasi per indicem ea tetigisse. qirasi libros institutionum pro παρα ri τλγις quae appellat id est argumentis Pandectarum este uelit.nam Indicem pro eo quod titulum uulgb appellamus Latini usurpant: quin etiam idem imp.l. I 9.pe.C.de uet.iur.enucl. hoc in paratillorum mentione significat.Sed susticiat, inquit, per indices tantummodo & titulorum subtilitatem, quae nuncupantur, quaedam admonitoria cius facere. Asconius in Vcrrin. 3. Quo quum esset uentum,antequam caussa agere
tur,quasi per indice n rem exponebant: quod i sum dicebatur Caullae coniectio, quasi caullae suae in breue eoactio. PER lancem & licium furtum quaerere t uide Fur
PER principis iurare, Graeca desectione dicitur, pro, Per principis genium iurare. I. 2. C. de reb.
PAR te non fieri stipulatio,non hoc significat,nihil
te iacturum, quo minus facere possis , sed curaturum ut facere possis . l. in illa , so. D. deuein. oblig. PERAGERE reum,est usque ad condemnationem illum persequi, & ut condemnetur efficere l.et . D. de adulter. l. pen. D. de public.iudic.l.6.9. destitisase,D.ad Turpili. PER Satyram,uide Lex Satyra. PERCEPTro NEM Ductus accipere debemus, non
si persecte eollecti , sed etiam coepti ita percipi
ut terra continere se fructus desierint. I.78. D. de rei uind. PER OvCTA , pro perinducta, siue omnino inducta, ac deleta. Ulp. l. l. D. de his quae in tes . del. Sed nolentibus inducta accipiendum est,& si per ducta sint. PE sinu ELLys ab antiquis dicebantur,quos nos hostes appellamus inquit Caius in I. quos nos , Deuerb.signis. Varro lib. De lingua vi . Apud Ennium est, Quin inde inuicteis sumpserunt perduelibus.Perduelles sunt hostes. ut perscit , sic Pe duellum Duellum: id postea bellum. ab eademeaussa facta Duellona,Bellona. Hine factum ut qui hostili animo in Rempublicam aut imperatorem esset, Perduellionis iudicio teneretur. ut ait Vlpianus in i .ult. D.ad Iul.maiest. Aliud est enim maiestatis,aliud perduellionis crimen: hoc enim sub illo,tanquam species sub genere ita comprehenditur ut crime sit imminutae maiestatis & grauissimum Natrocissimum, quippe quod ad uniuersae Reipublicae statum labefactandum periineat e ueluti si quis aut regnum affectasse, ut Spurius Cassius Vricellinus: aut magistratum populi Romani sacrosanctum uiolasset,ut C.Rabirius, Pquo extat Ciceronis oratior ac proinde qui pinstremis temporibus hostile aliquid in personam Imperato is molitus esset,uti Iurisconsulti significant. Tribunitiam enim potestatem Imperatores totam in se transtulis e, nemo nescit. Item qui ciuis Romani libertatem uiolasset,ueluti qui eum secuti percussisset, aut in crucem sustulisset: qua
de re Cicero Verrina iii . sic scribit, Hoe in illo maiestatis iudicio si licuiste sibi ostenderit , ego
oportuisse concedam. Ex hoc quoque euaserit: proliciscar eo qud me iampridem uocat populus Romanus.de iure enim libertatis & ciuitatis seu putat este iudicium t & recte putat. Confringat iste sanὰ ui sua eonsilia senatot ia,quaestiones O nium perrumpat, euoluat ex uestra seueritate. mihi credite,arctioribus apud pop.R.laqueis tenebitur. Credet iis equitib. Ro. populus I o. qui ad uos antea producti testes ipsis inspectantibus, ab isto ciueni R.qui cognitores homines honestos daret sublatum esse in crucem dixerunt. Credent omnes quinque S triginta tribus,homini grauissimo atque ornatissimo, M. Antonio. ui se prisente eivem R.securi percussum esse dixit. Audietura pop. Ro.uir primarius eques R L. Flauius, qui
suum similiarem Herennium negociatorem ex Africa,cum cum Syracusis amplius centum ciues R.cognoscerent acrymantesque defenderent , iptestimonio dixit, lecuri esse percussiim. Probabit fidem,& auctoritatem,& religionem suam L.Suetius,homo omnib. ornamentis praeditus: luitur tus apud uos dixit multos ciues Itom.in latumiis istius imperio crudelissimo per uim morte est emulctatos.Hanc ego caussam, cum agam benefacio populi Ro.de loco superiore, non uereor, ne aut istum uis ulla ex populi Rom.suffragiis eripere,aut a me ullum munus Aedilitatis amplius aut
gratius populo Romano esse possit.Quadruplicem igitur inter maiestatis & perduellionis crimediiserentiam reperio.prima est, quod maiestatis crimine tenentur ij,qui uel partem aliquam Reipublicae laeserunt: uelu ti s quis duces hostium a cepta pecunia liberauit,aut priuatus domi sus hostium duces tenuit:quod Verres secisse dieitur in
209쪽
illa eadem oratione,aut si magistratui quippiam pro sua potestate agenti aliquis ossiciat, ueluti C.
Cornelius,quem Cicero defendit. Perduellionis autem crimen in eos cadit,qui summam Reipub. labefactare conati sunt . uti superius docuimus . Altera differentia est, quod maiestatis crimen in soro apud suum Praetorem, pro tribunali,iudicio certa lege constituto,agebatur:ut ex Verrina 3 . de 7 .cognoscitur.Perduellio uerb primis quidem teporib.a Duumviris data opera creatis, post autea populo R.comitiis centuriatis in campo Mamtio cognoscebatur: quemadmodum ex Oratione
Ciceronis pro C. Rabirio perduellionis reo , in campo Martio laabita, itemque ex Valerij libro 6. cap. .satis pland constat. Tertia differentia est ,
quod maiestatis crimen non morte , sed exilio multabatur:Perduellionis uero damnatum carnifex in urbem euocatus in crucem Martio in campo fixam tollebat. quod ex eadein Oratione cognoscitur,in qua crucis mentio fit,& ex Dionis lib. I 7 .ubi de hoc iudicio commemorat. Quarta differentiam Ulpianus ostedit in d. l.ult. De crin maiest . ubi ait, maiestatis imminutae crimen rei morte obliterari:perduellionis autem memoriam etiam post mortem damnari. quomodo intelligedus est Imperator in s. r. De public. iudic. Is qui in reatu decedit inquit Vipian. integri status decedit. extinguitur enim crimen mortalitate . nisi forte quis maiestatis reus fuit. na hoc crimine nis a successori bus purgetur,liae reditas fisco uindicatur. Plane non quisque legis Iuliae maiestatis reus est,in eadem condatione cst: sed qui perduellionis reus est,hostili animo aduersius rem publicam uel principem animatus . Ceterum siquis ex alia caussa legis Iuliae maiestatis reus sit, morte crimine liberatur.
Pr REGR1Nus dicitur, qui ciuis Romanus non est, ad quem ius Quiritium non pertinet. Imp.l. l .C. de haere.inst.Qui deportantur si haeredes scribantur,tanquam Peregrini capere non possunt.quod idem traditur in l.sed etsi,9. solemus, D.de haered. inst. Hine PEREGRINITAS , peregrinorum conditio. Vlp.l. o.3 .D.de in ius uoc. Sed si per poenam deportationis ad peregrinitatem redactus sit patronus, putat Pomp.eum amisiste honorem. Quibus ex locis appare t eos etiam Peregrinos diei,quib.ciuitas adempta est:quos Vlpia .απι-εs appellat in I. I .9.2.De legat. 3 .Suetonius in Claudio, Splendidum uirum,Graeciaeque prouinciae principem,uerum Latini sermonis ignarum , non moebal iudicum erasit,sed etiam in peregrinitate redegit. PERE: ΜΡTOR vM edictum inde hoc nomen sumpsi,quod perimeret disceptationem Aoc est ultra non pateretur aduersarium tergiversari. Ad illud autem hoe ordine uenitur, ut primo quis petat per absentiam aduersarii edictum primum, mox alterum, per interuallum non minus decem dierum , & tertium . quibus propositis, tum peremptorium impetratur. l. 68.69. 7O. D. delud. vide
PEREMPTORIAE exceptiones, uide Exceptione, . PERFECIss E aedificium is uidetur,inquit Vlp. qui ita consummauit,ut iam in usu esse possit.l. I 39. D.de uerb. sig. PERFECTIssIMI & persectissimatus , uide Dignitatum. PERFECTu M omnibus in rebus est,quod ex omnibus suis partibus constat.l. I .D.de Orig.tur. PER Fuso RIE , subobscure,dissimulanter, non diserte,plancque aliquid dicere.Vlpianu s l. s . b. I . D.Quod ui aut clam.Debebit enim & diem & horam denunciatione coplecti S ubi,& quod opus futurum sit meque perfusotic, aut obscure dicere, aut denunciare .id est,non ab aliis sermonibus discrete, ut notari & exaudiri possit:sed fuse per alios sermones, di permistc.Scaeuola l.69.6. 2. D. de euictio. Sed etsi quis in uenditione statvliborum perfusorie dixerit,conditionem autem libertatis celaverit. Item,Sicuti qui iandum tradit, &quum sciat certam ciuitatem deberi, perfusorie dixerit, Itinera.actus,&c.
continetur:ait Vipianus l. 9.D.de uerb.sg. PERLvso Riv M iudicium,id est collusorium, collusionis caussa insti tutum,cum aliud agitur, aliud simulatur.Vlp. l. 14. D. de appellat. Si pectu rio iudicio actum s t adiacrsus testamentum, an ius faciat iudex uidendum Exhaeredatus filius querelainossiciosi aduersus institutum per collutionem mouerat,ut quum inofficiosum esse testamen tu per instituti conniventiam ae dissimulationem probasset,& legata & libertates interciderent. Buda iis tamen PROLvso RiVM corrigendum putat, & de prolusione multa tractat. sed nihil ad mentem Upiani: ut mea fert opinio. PERΜvTATio , est conuentio iuris gentium a populo R.ita recepta & comprobata, ut ei tame ne . que suum nomen dederit sunt enim emptio &locatio quaedam permutationis formae neque certam actionis formulam constituerit:adeo ut sese inter se contrahentes cogere rem mutuo praestare non possint.sed quum alter rei acceptione obligatus est , vel quanti alterius interest, Praescriptis uerbis actione praestare cogitur:uel rem accepta, quasi caussa non secuta,reddere aut si eam dederit quae euincatur,in factum actione quanti interfuerit, exoluere.uti costat ex I. I. D. de rer.permu. PERNOCTARE intra urbem intelligendus est, inquit Pomponius, qui nulla parte noctis in urbe est. PE R enim totam noctem significat.l. I 66. g. I. D.de uerb. si g. PERO , proprie rusticiim calciamentum t ut Servius Graia .restatur.bim capsae ex ulna palustri, aut alia simili materia consectae, quod peronis ad formam accedatu,Perones dictae. Alfenus l. 3r-Duoca.
210쪽
D o.Quod si separatim tabulis,aut peronibus
aut in alia cupa clusum uniuscuiusque triticum fuissot,&c. Locum Budaeus restituit, quum antea HERONI a V s legeretur. Peronis uerbo usus est Plinius hac in re lib. 36 cap. Iq. ut Vitruvius Ilias Aap. II
PERPETvARtvri ius dicitur pro Emphyleusi, in l. 1. 2.& 3 . te Iocat. praed.ciuii l. I .C.de off. cona. saer.palat.quia scilicet ager ea lege siuendus datur,ut quandiu merces soluatur,nunquam ad dominum redeat. Sed &PERFETvA conductio pro Emphyleusi. l. uiam ,
Pra ETvvM,edictum,uide Edictum. PxRμε Tu AE actiones erant olim ciuiles omnes , quia nullo temporis spacio terminabantur. cum enim perpetua & legum, & S. C.& constitutionum uis esset, consentaneum erat, ut natae ex in actiones ius quoque perpetuum obtinerent . at Impp.eonstitutiones tam in rem quam inpers nam actiones certo temporis spacio terminarunt ne scilicet amplius xxx. aut quadraginta annis durent. l. . C. de praestripi. O. ann.LS.C. ad Macedon.l.6.6.ult. D.de re iudic. PgRP ET v A E exceptiones uide Exceptiones.
PERsECvTI NIs uerbum longe ab actione separatur.est enim Persecutio genus:cuius altera speetes Actio,iltera generis sui nomine Persecutio appellatur. Actio est,in qua legitima formul rum conceptio obseruatur:qua de caussa iuris ordinarii esse dicitur. Persecutio uero est, cum praetermisso legitimo agendi ordine ae formularum ritu apud magistratum experimur: qua de caussa Extraordinaria nominatur in l.pecuniae, 78. D. de uerb.sign.ubi Vlpianus exemplum fideicommissorum profert, Et si quae,inquit,aliae sunt, quae non habent iuris ordinarii executionem. Que i eum idem Vlpianus cap. Inst.2s.sic explicat: Fideicommissa non per formulam petutur, ut legata:sed eognitio est Romae quidem consulum, aut Praetoris,qui fidei commissarius uocatur: in pro
uinciis uero Preliduin prouinciarum .PERsONALEs actiones,uide Actiones. PERsONALEs seruitutes, uide Seruitutes. Et sic in
ceteris. PER UAD ERRI των μισωνε is nam & bonum consilium quis dando potest suadere . & malum. l. I .F.
PaRTIM KRa uerbum & eis rebus petendis aptum est,quae dominii nostri sunt: & eis quas iure aliquo possidemus, quamuis non fuit nostri dominii. Pertinere ad nos etiam ea dicimus, quae in nulla eorum caussa sint, sed esse possint. L uerbum, I 8I .D.de uerb. signis. PERvgNIsssi proprie illud dicitur, quod est remasurum:xit Ulμin l. 7i.D.de uer lign.l. I 6 D .e .eum effectu enim accipiendum est. PETITIO, uide Actio. PETITOR IvM iudicium, est quo res uindicatur. Caius L 36.D.de rei uind. Qui petitorio iudicio utitur.ne frustra experiatur requirere debet, an is cum quo instituat actionem pollessor sit.
PETRus Ancharanus In risconsultus Bononiae natus,Baldi discipulus, patria in urbe ius ciuile professus est circiter annum M. CCCC. LXXX. quo tempore Bartholomaeus Salietus in eodem gymnasio florebat. PETRus Belliperticus Iurisconsultus patria Burgii dus,Bononiae ius ciuile profestus est circiteranonum M. CCC .cumque non pauca de iure uolumina reliquisset,ibidem est mortuus. PHi LANTROD iv M Vlp.usurpat in l. 2.D. de proxenet. pro φιλυθρωπiα, uel πιυμ, id est liberalitas, munificentia. idem dico,inquit, si aliquid philanthropii nomine acceperit. De proxeneta loquitur qui si mercedis aliquid pro
Cpcra sua receperit,ex conducto non tenetur.
PMi Lipvvs Corneus Iurisconsultus Perusi natus,Perusj,Ferrariae, di Pisis publice iura annos prope quinquaginta professus est : nonnullisque consectis de iure comentarijs sere octogenarius,
anno M. CCCC. LX. in urbe patria uita cessit.
PHi Lippvs Decius Iurisconsultus Mediolani natus, cum annos triginta iura in Italia publice interpretatus esset,certis de caussas in Galliam pro . fugit:unde a Florentinis reuocatus, iterum Pisis, deinde Senis docuit: accepto mille quingetorum. aureoru stipedio annuo. mortuus Senis anno M.
D. xx xv.quaplurima de iure uolumina reliquit. PHILoso viqi A ueracst iu sticiam colere, boni & qui noticiam profiteri .l. t . D.de iust.& iur. ι LYRA , membrana pertenuis inter lignum &corticem tiliae interiecta,in qua ueteres scripsisse Plinius lib. is .cap. II. testatur. Vlpian.l. 32 .de legat. 3. Librorum appellatione continentur omnia uolumina,siue in charta, siue in mebrana sint.
sed & si in philyra, aut in lilia , ut nonnulli conficiunt, dcc. PHORMIONEs , tegetes ex iuncis aut straminibus contexiliapud Vlp.l. I 2. f. II. D. de inst. uel inst. git ramc Formiones, errore puulgato. PIGMENTARIVS , poni uidetur pro pharmacopola, id est medicamentoriim uenditore. Marciant. 3.b. I. Dad leg. Cor.de sicar.Αlio S.C. eflectiun est,ut pigmenta ij si cui temere cicutam, salamandram,&c. Opinor quod pharmacopolarum muneris haec pars quaedam est,ut ea quae ad pigme in pertinent,diuendant. Proesus est contractus quo res aliqua ereditori ea lege obligatur, ut in illa ipsa cum primum ei satistactum erit, reddenda,dolum &leuem culpam praestet. Pictius , inquit Caius , appellatum a pugno rquia res quae pignori dantur, manu traduntur.
unde etiam uideri potest uerum esse, quod qui dam putant, pignus propriὰ rei mobilis consti-