Nouus commentarius de verbis iuris, Franc. Hotomani iurisconsulti, antiquitatum Ro. elementis amplificatus. De legibus. De magistratibus populi R. De senatu & s.c. De iurisconsultis, eorumque formulis. Quibus propter argumenti affinitatem typographus

발행: 1564년

분량: 415페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

251쪽

244 Commentarius

fiuctum puto ad fructuarium pertinere: ita tameut & uendere ei & seminare liceat. Debet tamen conserendi agri cauila seminarium paratum semper renouare, quasi instiumcntum agri. Quale iit eligendum parandumque seminarium , docet Columella lib. 3 .& Plinius libro decimosexto,Vlpianus l.q.f. I. D.arb. furt.Qubd si quis ex seminario,id est stirpitus arborem transtulerit,&c. SEMIssALEs usurae pro semisses, id est eum seni aurei quotannis in centenos penduntur. Modestin. l. t o. D.de pollicit. Ita pollicita est,uti sors a pudeam remaneat ,& ipsa usuras semissiles ad praemia certantium resoluat. SEM issARI us haeres,li e res ex semisse. Florentinus I. I I 6. g. I.D.de leg.& fidei c. Io. Acohaerede uerli semissario,duobus extraneis concurrentibus, no amplius tertia parte. SΕΜvNCIA , unciae pars dimidia.ut apud scaeuolam'l. 2I. . 2 .D.de annuis leg.ubi ex aste haereditatis uxor prius quadrantem, deinde ex fidei commisto dodrantem, detracto quadrate Falcidio, id est unciis duabus & sicili eo consecuta, defendebat partem haereditatis dimidiam, quam adulto priuigno restituere iussa erat, ex illo quadrante

Falcidio in assem reuocato computandam esse rquod Scaevola comprobauit. S NAT vs Romani,& Senatusconsultorum memorabilium descriptionem cognosce ex Appendice, sub titulo De Senatu. SENsvM est, impersonaliter,pro Cogitatum est,sententia stetit,placuit.Vlpianus l.octaua,D.de acceptil.An inutilis accepti latio utile habeat pactum, quaeritur:& nili in hoc quoque contra sensium est, habet pactum.id est,nisi qui accepto tulitAontra

sensit,itue mentem ac uoluntatem contrariam habuit.nam plus est contra sentire,quam non conia sentire:& Imprudens non consentit, at non eo

tra sentitὶocum autem sic legendum,ea quae cosequuntur ostendunt. Strusus , pro Ratio.Vlpianus l. prima,*.primo D. si quadrup. pavp.Nec enim potest animal iniuria fecisse, quod sensu caret.de quadrupedibus loquitur. Siesuriosus dicitur seseum non habere, in I.si elim dotem, uigessima secunda, β.si maritus, D. solui.matrimon.Sic Infamis sensus nullus esse dicitur in l.quamuis, trigesimasecunda,&.secundo, D.de acquiripossess. SENTENT 1 AM dicere existimatur is, qui ea mente quid pronunciat,ut secundum id discedere eos a

tota cotrouersia uelita. quale decimanona. b. I. D.de arbitr.

stpTA sunt,ait Vlpianus,quae ad incile opponunt aquae derivandae copellendaeve ex flumine caussa:siue ea lignea sint, siue lapidea,sive qualibet alia

materia sint,ad continendam transimittendamve aquam excogitata. l. I .D.de rivis.

tumuirorum erat ordine,exerceuatur. Hine Pauli liber singulatis de Septemviralibus iudicijs notatus intit legis i s.&l. 23.&l.s i. D.de inoistic. testam . uide centumuiri. SppvLCRvM est ubi corpus,ossavc hominis condi

ta sunt. l. l. b. 2. D. de relig.

SEPvLCRA familiaria dicuntur,quae quis sibi familiaeque sus constituita s . D. de relig. SEPvLCRA haereditaria sunt,quae quis sbi haeredibusque suis constituit:uel quod pateria. iure haereditario acquisivit. l. .& 6. D. Eodem. SpQv EsTER dicitur,inquit Modestinus, apud qie plures eandem rem, de qua controuersa est, de posuerunt.dictus ab co , quod occurrenti , aut ouasi sequenti cos qui contendunt, committitur, l. lio. D. de uerbor.significa. Paulus l. 6. D. depol

Proprie aute in sequestre est depolitum, quod a pluribus in solidum certa conditione custodiendum reddendumque traditur. Gellius Sequestrudicium scribit ιν eius qui electus sis, utraq; pars fidem sequatur : libro vigesimo, cap. to. SEQvssTROPosi TuM a deposito hoc distere, Urei depositae proprietas apud deponentem manet:sed & possessio. at sequestropositae pollessio ad sequestrem transit.id enim agitur ea aepositione, ut neutrius possessioni id tempus procedat. l.

SEQvpsTRARIA actio uide Actio sequestraria. SEQvaLLA , pro accessione. Scaevola I.93. D. de

solui. Et quasi generale quid retinendum est, ut ubi ei obligationi quae sequellae locum obtinet,

principalis accedit,&c. SERIA, inquit Donat. in Terent. uas fictile de limo, oblongu.Terent. R.cleui dolia omni omnes serias. Seriarii, tuae uinaria uasa sui meminit Vlp. l. 2. .s. Deu suis. Paulus i. 2o6. De uerb. signi f. SERICA uestimenta quorum meminit Vlpianus l. 2 . . I .D.de aur.argaeg.dicuntur quae ex Serum lana conficiuntur.sunt autem Seres , id est vermiculi,apud Seres Indiae populos.apud quos, ut Ammianus libro 23. testatur, abundae ivluae sublucide,a quibus arborum sintus aquarum asperginibus crebris, uelut quaedam uellera mollietes,ex lanugine de liquore admixtam subtilitate tenerrimam pecuint, nentesque subtegmina, conficiunt sericum. SEavAcvLvM, ab Ulpiano dictu suspicor , panchora, quasi Vlp. l. 29. S. I. D. adleg. Aquit. Parui refert, inquit, nauem immittendo, aut seritaculum ad nauem ducendo,an tua manu damnum

dederis. nam anchora tollenda scaphae proxime noceri poterit. Si Rui dictitur, quibus libertas arbitrio suo uiuedi adepta est.itaque liberis oppontitur. & ex eo ampellati sunt,ut Imperatores captiuos taedere, ac phoe seruare, nec occidere sol cl.f. l .de ivr.person. l. . De stat.hom. l. 2 39. De uel bor.signisc. Quintilianus libro septimo, capite tertio: Circa pr pria ae dii ferentia magna subtilitas: ut eum quaeritur

252쪽

quaeritur,an addictus quem lex seruire donec soluerit, iubet,seruus sit:altera pars fuit ita, Seruus est qui eli iure in seruitute ait ora, Qui inseruitu

te est,eo iure quo seruus:aut, ut antiqui dicebant,

qui seruitutem seruit . uide Addictus. SER v I poenae dicebantur, qui summo supplico fieaddicebantur,ut si liberi essent, libertatem: sit serui, domini familiam quasi abalienati amitterent: adco ut ne a poena quidem liberati, in illius domini potestatem redirent niti constat ex l. octilia, tertio,& s. t o.& l. 29. D.de poeta. l. 8. C.de sent. pall. l. q. s. s. D.de fi d. liberi. qudd enim nullius nisi poenae serui essent, ita dicebantur. Marcianus I. 7. D.depcen. Sunt quidam serui poenae ut sunt

in metallu dati,& in opus metalli.& si quid ei tostamento datum fuerit,pro non scriptis est, quasi

non Caesaris seruo datum sed poetae. Iustin. s. t. Quibus mod. ius pol.Serui autem poenae efficiuntur, qui in metallu damnatur, aut bestiis subiiciuntur. Ulp. l. 2 I . I. 2. D. le acqui haered. Si quis plane seruus poenae fuerit effectus,ad gladium, uel ad bestias,uel in metallum damnatus, si suerit haeres scriptus, pro non scripto lioe habetur. SER vi AMA actio,iai de Actio Seruiana. SERvIRE seruitute. Ia uolentis l. s . D.de stip. ser. Non potest uiderii ultam seruitutem seruisse iis qui illum liberum esse non ignorabant. SER vi Tvs tum de hominibus dicitur, tum de rebus. Quae de hominibus dicitur, est conditio e rum qui inseruitute sunt: siue Constitutio iuris gentium, qua quis dominio alieno contra nat tam subi jcitur l. quarta , D. de statu hominum. Quae de rebus dicitur, est ius quod quis uel in re,

uel ex re sua alteri constituit . eaque est duplex. una Personalis , ueluti Vlus fluctus , Usus, H bitatio taltera Realis, ut seruitutes praediorum urbanorum & rusticorum. l. prima, D. de seruit.

hoc est,ius in alieno praedio aliquid apendi, quod alteri agere non licet ob ipsius domino mcinio

sum. l. I.

SER vi TvTEs personales propterea dicuntur, quia& hominibus debentur,& cum ijs pereunt atque

extinguutur. l. ctana,F. tale. D. dei eruit. legat. l. decimaquinta, D.deseruit.l. 2o .in fine, D.de seruit.rustic. SER vi TvΥ s reales dicuntur,quae praedioru sunt,

ideo u, sine praedijs costitui non possunt. Nemo

enim potest seruitutem acquirere urbani uel ru

stici praedij,nisi qui habet praediu: nec quisqua de

bere, nisi qui praedium habet. f. s. Instit. deserui-

uit ut . Denique Seruitutes Personales dicii tur, cures personae: Reales uerb cum res rei seruit. SER vi TvT Es urbanorum praediorum die utur,quarum usus est tantum in aedibus, siue illae in urbe, siue in agro sint. l. prima, D .comm u. praed. ueluti

altius tollendi,& officiendi luminibus uicini, aut

non ea tolle tuli. item stillicidium auertendi in tectum uel aream uicini,aut non auertendi, l. I. D. deserui taurb. praed. SERut TvTEs riisticorum praediorum die untur, quarum usus est in rebus rusticis duntaxat: ueluti Iter,aetus,uia,a Dp ductus, haustus aque, pecoris ad aquam appulsus, pecoris pascendi, cretae exi mende , calcis coquendae .l. I. & seq. D. de serui

tu. rustic.

SERvus actor, idem opinor qui dispensator: id est eui pecuniae domini curatio mandata est. Papinia. l. 2ψ.D. de politi. Centum num os, quos hac

die commendasti mihi, adnumerante seruo Sti

cho actore,&cet.

S avus fundus,qui seruitutem debet, liber, qui ab

Si seruus fuit fundus,cum seruitutibiis transi r si liber, uti fuit. Item,Si quiς igitur fundum dixerit liberum,quum traderet eum qui seruus sit r nihil iurit seruitutis fi di detrahit. Cic. pro l.Agr. Optimo iure ea sunt proscctb praedia, quae optimaeonditione sunt; libera meliore sunt, quam se a. Sravus publicus dicebatur, que in ciuitas tabulis publicis praesiciebat. unde Seruus ciuitatis appellatur in l. ultima, D. Quod cuiusque uniue Publicus autem in l. nec el, I 8. D. de adop. l.secunda, C.eodem tit. l. . C de arbit. l. I. s. exigere, D. de

magist. conueniend. Post uerb ab Arcadio Imp. constitutum est, ut publicis tabulis non ampliusserui sed liberi preficerentur. l. generale. C.det bular. Marcianus l. sexta, D. de re r. liuisSeruus comimis ciuitatis singulorum pro parte non intelli igitur, sed uniuersitatis.& ideo tam contra ciuem, quam pro eo potest seruus ciuitatis torqueri.

Sgstvvs publicus,licto rapparitor. Cic. Philipp.rs. Quos Antonius deliciarum caussa Ioris in conuiuio eidi iubebat a seruis publicis. Idem Verrina v. Cur. hoc auctore non Rome serui publici aduectigalia accedant c Loquitur Cicero de Veneiatiis Siculis apparitoribus.

SERvvs peculiaris, pro Vicario.Scaeuola l. et t. D. de

pecul. leg. Si Sticho manumisso peculium legatum sit ,& Titio seruus peculiaris: quantum p culio detractum erit ob id quod domino debeatur , tantum ei accedere cui uicarius legatus est, Iulianus ait. SQ, io Muxi dies dicuntur, quibus Praetor pro triabunali sui copiam facit: qu ippe cum ijs diebus noe plano & squo loco ius dicat: sed de loco edisto.& in curuli sella sedens decreta sua interponat. l. 2.& passi. D. quis ord. in bon possi. SaxTARIvM , uas sextaris,id est heminarum duarum capax:apud Paulu in l. 13. D. de inst.uel inst. si sciens fallo. formula iusiurandi quam Festus se exponit. Lapidem silicem tenebant iuraturi nlouem hae e uesta dicentes, Si sciens fallo, tum me Diespiter salua ui bearceq; bonis ei ciat, ut ego. hue lapide. Ad hunc more allusit Paulus in l. 26. D.de iureiur. Qui iurasse dicitur, nihil refert cu-

X 3 ius sexus

253쪽

24 6 C ommentarius

ius sexus aetatisve sit:omni enim modo custodiri debet iusiurandum aduersuteuin qui contentus eo quum deserret fuit,quamuis pupillus non uideatur peierare,quia sciens fallere non uideatur. Huius eiusdem tormulae Polyb. lib. a. mentione facit.sed N Cic.ad Trebatiuin, Quomodo autem tibi placebit Iouem lapidem iurate , quum scias Iouem iratum esse nemini posse λS i eis uideatur. Donat.in Adel. Ter.Fac sis Sostrata. Sis honorifice additur uerbo,ne quod imperativo modo pronunciatur,si perbum sit. Deductu est autem a Senatusconsulti formula .ubi enim aliquid lenatus Consilibus iniungit, addit, Si EIs

SIC ARli., appellantur a sca, qt significat serreucultru . ait imp 6. 3. De piab. iud. Fabius autem

lib. io. Naper abusionem sicarios etiam omnes vocamus,qui caedein telo quocuque comiserint. SIC Iocus, unciae pars quarta: uti patet ex l. 2I.ν.

SI GL A uel Single notae sunt quibus uti librarii inscribendo solebant. Iustin de composit digest. Eadem autem poenam falli tatis constituimus & adiauersus eos qui in pollerum leges noliras per sit gulorum obscuritates auli fuerim conlcribere. mnia enim,id est di nomina prudcntium, & titulos & librorum numeros per consequentias lite rarum volumus. non per sigia manifestari. Item

i ἄπιρ id est, Eadein etiam poena issimminente, qui certis notis, quas singlas uocant, in seribendo utuntur. Si cui FACERE, pro significare. sarcianus l. 6 .s.

uel interrogati nutu possint signi facere, uelle se periculo suo haereditatem adire. Si ovi NuM riuum lapideum appellat Vlpianust. prima ,s.ultimo, D. de riuis: m tame testaceum& cementitium fuisse appareat ex Vitruvio lib.8. cap ult.& Plin.lib. .cap. 12 . Si Licio, frumenti genus Optimi, de quo Plinius lib. i 8.cap.8. Iulianust. IO. D. de negoc. gest. Quendam ad siliginem emendam decreto ordinis curatorem constitutum. Hine

Si LiciNARivs, siliginis dii pensator, ac distributor.Wpi .l. 2.9. . D.de furt. Si siliginario qui dixerit, ut quisquis nomine eius siliginem petisset, ei daret:& quidam ex transeuntibus quum audisset,petiit eius nomine. si LUA caedua est, inquit Caius, quae in hoe habeatur, ut caedatur.Seruius cam esse aiebat, quae succisa rursus ex stirpibiis aut radicibui enast nur.l. sit ua, So. la.de vcrb.sgni se. Silant A & simplum idem sunt . nam simpla promitti,& de simpla caueri dicebatur, cum ob euictione simplia rei preciu promittebatiir. l. s. F. est.& l. 1 6.D. de euict.Varro li. De re rust.2. Cauere

debet de euictione simpli quanti ea res sit. Hinc

SI MPLARIAE uenditiones,ex quib.actio simpli obcuietionem datur.Vlpianus in l. 3 7.f. sc cudo, D. de euict. Pomponius i. q8. in fine,D. de aedit. edict. Simplariarum uenditionum caussa ne sit redhibitio, in usu est. SI MPLIcio REs homines,pro imperitis, rusticulis, quos Graecis νη res appellant. Vlp.l. Iq. f.q. D.

de relig. Non autem oportet ornamenta cum

corporib. condi. nec quid aliud liuiusmodi, sabomines simplicio res faciunt, id est superstitiosi& creduli:

Si es autem, pro sin minus. Scaeuola l. I 8. g. 2.D. de aur.arg.leg.Si mihi per conditionem humanam contiuerit,ipsa faciam: lin autem, ab haeredibus meis neri uolo. Si NavLAR si ius est,quod contra tenorem rationis propter aliquam utilitatem auctoritate constituentiu introductum est. l. 16.D.de legib. Σιτωνης, Sitones,curator frumento comparando. Arcad. l. illi. D.dem uia.&hon. Cura quoque eme di frumenti,olei,nam harum specieruin curatores quos σιτώνας de ε λ ωνας appellant, creari nam ris est.item apud Papirium l. vlt. f. 2. D. de adm. Per.ad ciuit. Hinc SITONIA , curatio frumento coemendo. Vlp.l. r. D de uacat.& immunit. Sextum decimum aetatis annum agcntem ad munus iitoniae uocari non oportet .

SMARAGDus , gemma uiridissima, omnibus nota. Eam Vlp.pellucidae materiae esse scribitini. 19. . s. D.deaur.arg. Sos Rivus est,ut ait Aelius Gallus, patris mei consobrini situs,ta matris mes cosobrinae filius. l ce-mina iisdem de caussis appellat fratrem, & fra trem patruelem,& consobrinum,& propius consobrino,& sobrinain. i dem gradus in sobrina quoque sunt. Festus. SoERi Ni qui sint, Caius in l. s. D.degrad &adsim se demonstrat Item patrui magni,ainit 7 magnae,

auunculi magni,materterae magnae nepos neptis:

qui ex fratrib. patruelibus, aut consobrinis, aut amitinis undique propagantur, qui proprie So brini uocantur. Sic enim emendandu ac legendutae locu ,qiii usque adhuc sexdissime corruptus iacuit, uel liinc licet intelligat, tu quod alioquin Caius bis eosdem numeraret: neque enini alius est nepos magni patrui, ac Sobrinus tum quod hic ipse ordo est,quem idem Caius in cognatorum gradibus recensendis perpetuo conseruat: quemadmodum in obseruationibus planius exponemus . Legeretur tamen paulo concinnius VNDIQvs PROPAGATI PRO Rig sobrini uocantur. itaq; Paulus in l. Io. . Io.D.de gradib. . quu 'patrui magni nepotes& neptes enumerasset, Is inquit.de cuius cognatione quaeritur, his

sobrinus est:& inuicem hule illi sobrini.

254쪽

dib.His personis id est pare si&amitae maioris

nepotibus auus auia eius de cuius cognatione quaeritur,sobrino natus est, hic proximo nomine definitur parentis sui sobrini,ut Trebatius ait. r tionem quoq; nominis hanc reddit, quod ultimi cognationum fradus sobrinorum fiunt. itaq; S brini filius recte proximum nomen ab eo ipso huius sobrini dicetur. N ideo eos qui ex sobrinis nati sunt, inter se proximum nome appellare. hos enim nullum proprium habere nomen, quo litterse uocentur. Sic enim emendo locum, qui uulgo corruptissitne legitur: ut in Obseruationibus explicabimus .

S C l R , Iit Modcst. viri pater uxorisq;:mater autem Socrus appullatur quia in apud Gricos proprie uiri pater ἐκ- inarer uero uocitetur. uxoris aut e pater de mater M. ιρα uocatur. l. q. F.q. l .de grad.& adlin. Soc ER magnus dicitur uxoris meae auus: ergo illius sum progener: ait Modest .l. .f. D. de grad.& adfin. SOCIETAs, est contractus bonae fidei, de alicuius uel ret,uel negociationis communione sic institutus, ut eius & quaelius de damnum ad unum quenque communiter pertineat. Eiua autem duo genera sunt: aut enim partes definitae sunt, aut indelirinitae: & rurius si definitae sunt,aut bonorum Omnium societas contracta est, aut certae unius uel rei, uel negociationis.l. secunda,lertia , di insequ. D. pro socio. SODALEs sunt, inquit Caius, qui eiusdem.coli gii sum . quam Graeci ἰ Ἀρίαν uocant. l. . D. de colleg.& cor p. SOLAR Iv M , apricus locus in summa aedium parte solis calori fruendo accontinodatus.Vlp.l. 1 7. D. de seriti t.urb. praed Sin uero heliocamino, uel f

Iario dicenduin erit, quia umbram facit in loco cui sol suit necessarius isticia seruitutem impoliuram fieri. Pacius ius m ieeri ae I solarium

nisi clatraIa. SOLA Rium, est uectigatam v ipianus,quod prolo

in alieno fundo prata niuetudine excisoru . sellii iubeb pala o I D. Coni. Praed.b iii ta

Denique Soluti uin pas,im pro latici

SOLEM N p ius,uide Ius solemne. So I. EMNi Α proprie dicuntur quae certis i cmporibus sunt. Hinc Solemnia dicta sunt,qui legitimare ordinaria sunt.ueluti L pM N i A iudiciorum,quae certis legum institutis

obseruantur.l.7.D.dein in te . restit. SOLEMNITAs adoptionis,ut est legitimus adoptandi ritus.l. 2 s .in fine,D. de adopt. l. quinta.C. de suis de legit. Socv MNis testium numerus,id est lege praescriptus

de ordinarius.l. i i. D.qui test.fac. post. SOLEM N I A verba. l. 2 3. D.de manuini test. SOLEMNEs seriae. l. 6. D.ex quibus causmaior.

SOLIDus, ut ait Volusius Maecianus, proprie idem est quod libra: quae & As uocatur. Cum autem celenarius numerus fere in pecuniarum ratione Asesset,atque haberetur,ut in usuris quae Cente limedicuntur, intelligitur, cosuetudo tulit,ut Aureus qui centum continet ualetq; sestertios ut suo loco denion liraui freque ter Solidus appellaretur . idem enim utrunq; esse patet ex locis innumeris: ueluti ex l. s .f. ptor, D. de his qui deiec. uel effud. parata cu 9.ite is cui, Instit.de oblig. quae quasi ex delicta. 7.D.de manumiss.test.cum l. 8. & 9.D.deinoistest. SOLI D v Μ capere posse dicuntur, quibus licet tota quod eis relictum est,capere. l. 7. D.de cod. institil. 6. D. de uulg.& pupill.subst. unde tit .in Inst.Vlpia.De solidi capacitate. ISOLiDA proprietas dicitur in qua usseuctus inest. l. Sempronius, 26.3. . D.de usust.lcgat.l. a liber to, Is a .de bon.liberi. . SoLvFRE unionem apud Marcellum l.Seia, . D. de auro arg. non praestare significat,ut Accursius putauit: sed de linea de trabere δέ eximere . na quum initio sic locutus esset,Postea unionem soluit: neque ullum mortis tempore inter ornamenta sua unionem relinquit in sine legis se inquit, Vtinterim omittam, quod etiam dissolutione ac permutatione tali uoluntas quoque uideatur mutata. Hanc tamen locutionem Macrobius lib. s.c.7 pro liqueficere usurpauit rubi de Cleopatra loquitur, quae aceto unionem impositum, itaq; liques

SOLvE R R dicimus eum,qui secit quod facete promisit: inquit Vlp l. i 76. I .de uerb signis. SoLvI Nno elle nemst intesti xur, nisi qui soli- . hem, signis. - SOLv i legibus dicebantur, quibus quid contra leges sacere permittebatur. ut 'uum Scipio ille Africanus antequam per leges liceret Aedilis de Consul factus est: legibus est solutus. Inde Imperatores qui legibus teneri noluerunt, legibus soluti ab Vlpiano appellantur in l.3 ia . de legib. Ac

255쪽

Commentarius

S.C. Asconius in Cornelianae argumento, Cornelii is legem promulgavit,qua autoritatem senatus

minuebat me quis nisi per populum legibus solueretur.quod antiquo quoque iure erat cautum. itaque in omnibus S. C. quibus tum aliquem legibus solui placebat,adiici erat lolitum, ut de ea re μ ad populum ferretur.

Luisss intractatu de re iudicata accipere debemus,inquit Vlp. non tantum eum qui soluit: u rum omnem omnino, qui ea obligatione liber

tus est,quae ex caussa iudicati descendit. l. q. f. s . D.de re iudie. SoLvTvΜ propriὰ dicitur,quum naturaliter, id est

uere ac re ipsa pecunia numerata est: satisfactum autem,quum ciuiliter,id est non pecuniae numeratione, sed uerbis creditoris animus est contemtus. uti docet Marcianus l. 9.D.de solui. So Lurro Nis uerbo sitisfactionem quoque omnem accipiedam Placet, inquit Vlpian. l. I76.D.de uerb.sig. SOL v TvM , ait Gaius non intelligimus eum, qui licet uinculis leuatus lit , manibus tamen tene tur ac ne eu quide intelligimus solutu,qui in publico liue uinculis seruatur.L S. P.de uerb.signis SoNT CVM morbum in x r I. significare ait Aelius stilo,certum,cum iusta caui : quem nonnulli putant esse qui noceat,quod Sontes significat nocetes.Naeuius ait, Sonticam esse oportet caussam, quamobrem perdas mulierem. Festus. SONTI Cus morbus quoties nominatur,eum significari Cassius ait,qui noceat.nocere autem intelli

pi,qui perpetuus est, non qui tempore siniatur. sed morbum sonticum eum uideri , qui inciderit

in hominem, postquamis natus sit'. sontes enim nocentes dici.l.6 . . t . D.de sdil.cdict. Sos T levs morbus est. lui cuique rei nocet: ait I uolenus,l. II 3 .D.de uerbor.ligni f.

SONT icvs morbus existimandus est, ait Iulianus, qui cuiusque res agendae impedimento est. l. 6o. D.dere iud. Σ I s Vlpianust. I 77.D.de uerbo. signi. Natura cauillationis.quam Graeci σωρω- appellauerunt, haec est,ut ab euidenter ueris per breuissimas mutationes disputatio ad ea quae cuidenter salsa sunt, perducatur.Sie m l. 6 s . D.de rep.tur.

SOROR , inquit Labeo,appellata est,quod quasi seorsim nascitur , separaturque ab ea domo, in qua nata est,& in aliam familiam transgreditur. Geti

quam magistratum inirent, sortiri inter se solebat quis de pecunijs repetundis, quis de ambitu, quis de uenefici,s, quis aliis denique questionibus praesuturus esset. ut in Verrinam .explicauimus. SORTi Ri illium, pro suscipere.Vlpianus I. tertia, ς. quinto,D.de bon. pos .cont .iab. Si emancipatus filius uxore non ex uoluntate patris ducta filium

suerit sortitus.

SORTirio iudicum, uidereiectici iudicum. SPADO, - - : generale nomen est,ait Vlpiami sint. t 18. D. de uerb.s nisc. quo nomine, inquit,

tam hi qui natura spauc messiint, item thlibiae , Aethiasiae,sed & si qd aliud genus spadonum est, cotinentur. Idem i. 3 9.f. primo, D. de iur. dot.Si spadoni mulier nupserit , distinguendum arbitror, castratus fuerit, necne. ut in'castrato dicas dotem non esse.in eo qui castratus no est,quia est

matrimonium, & dos di dotis actio est. Spadonii igi rut tria uidentur esse genera. alii enim sunt.

quibus aut penis, aut testes aut utraque adempta

sunt:qui proprie ac speciatim Spadones a Graecis appellantur: παρα r quod euellere ple runque significat.l. . D id leg. Com.de sicar. &I.ult. D. de Publi c. a Latinis autem Castrati. d. l. 39. Detur.dot. l. sexta, D.de lib.& polibu in. Alii

quibus attriti sunt testes, qui proprie Thlibiae de

Thiasiae uocantu παρα-,- θAiam, quod atterere lignificat.d. l. tr 8. De uerbori signi lic. I l.

3 . D. ad leg.Comel .de sicar.Alii deni ue spad nes sunt,qui membris quidem sunt integris,N incorruptis, sed naturae tamen uitio quodam affecti ut se ibit Theophilus 'generare Drius non pollunt,quam id uitium sit sublatum. Quare a tem id uitium sit,Calenus libro De usu pari. x V. his uerbis explicat, quae propterea subiiciemus, quia sine huius rei cognitione plurima iuris no stri capita intelligi non possunt. Num νω-

I9.C.de episc.& cleric. Eum qui probabilem se- eulo disciplinam agit, decolorari consortio sororiae appellationis non decet. Sorores igitur appellabant, suas hodie Scurrae Coni matres uocant. sostri Ri prouincias dicebantur Praetores, etiam

qui in urbe ius dicturi erant m designati ante-

256쪽

uerborum Iuris 249

Atq; hoc quide omnibus plane usu uenisset,nisi natura proli esset,iu in coitionibus lata & quammaxime directa uia seminis existeret. Haec Galenus, quorum ut spero coanitionis utilitas uerboru inverecundia obscurabit. Sic enim

intelligemus quid sit primum quod Iurisconsultit radunt, i padonem poste posthumii haerede instituere.l.6.& polli, ubi scribit Vlp. no modo cum qui facile generare potest , sed etiam spadonem posthumum instituere posse. quod sane perabsurdum esset, nisi eum intelligeremus, qui coire qui de potest sed generare propter naturae uitium aliquod non potest: tantisper dum hoc uitium aut hominis solertia, aut Dei beneficio quota admirabili sit sublatum.qua de causta uxorem quoque posse eundem ducere Vlp. scribit in d. l. 39. D.deiuri dot. quippe cui generandi spes praecisa non sit. quum is qui castratus est iisdem legibus & arrogare,& uxorem ducere,& posthumum instituere prohibeatur. Marcia. l. rq S.I. D. de manumi.

uind.Et si spado uelit matrimonii caussa manumittere, potesimon idem est in castrato.Similiter etiam Vlp.in l. lib. e posth. adones ab iis qui sacile generare non possunt, distinguit: & l. 6. β. 2.D.de aedit. edict.ubi scribit Pomp. spadonem neque morbosum neque uitiosum esse: sed sanum esse. sin autem quis ita spado sit, ut tam necessaria pars corporis ei penitus absit,morbosum esse. De Doc tertio spadonum genere intelligendum est quod uulgo dicitur,eos qui generare no possunt, quales sunt spadones, adoptare posse. l. D. de adopt.item spadonem arrogando, suum sibi hae redem asciscere possemec ei corporale uitium impedimento esse l.qO.β. 2. D. Od.

SPE iEs a Iurisconsultis dieitur, quod Dialectici Indiuiduum substantiae appellant: dicitur & ee

tum corpus.Itaque inl.talis, Q.& l. cum res, I. S. I. D.de legat.primo: quod certum corpus uno

loco appellatur, idipsum Species in altero dicitur . itemque in s.in stipulationibus, s q. D. de uerbor. obligat. quibus omnibus in locis Generis

nomine appellantur ea, quae quantitate constant,

id est numero,pondere, & mensura. item ut l. sexta, D. de rei uindicat. l. sex ta, D. si cert. petat. Alibi autem haec ipsa Specie communi contineri dicuntura cum Stichus , vigesimanona. D. de solui. SPECIE s, pro controuersa. Ex eo deducta locutione quM finitam quaestionem Graeci hypothesin uocant.Wp.l. I 8.D. de minor. Diuus Seuerusci Imperator Antoninus non audiuerunt incolorate restitui desiderantem aduersus fratrem post speciem in adiutorio eorum finitam. SPEC ins Iurisconsulti appellant,quas ueteres Latini Frugestid est uinum, oleum, frumentum, legumina . Arcad. l. ult. D. de mun. &hon. Cura quoque emendi frumentit olei: nam harum specierum curatores, quos πιτω G S appellant , creari moris est. Imp. l. 16. C. de usur. In traiectitiis autem contractibus, uel specie nimiae nori dationibus. SH a Ctos As personas accipere debemus , inquit Vlpianus, classiimas personas utriusque sexus:

item eorum,quae ornamentis senatoriis utuntur.

l. Ioo. D de uerb.signifi. SPECvLARIA, tectoria ex speculari lapide in tenues crustas fisto, quibus lumen in coenacula inserebatur. De lapide speculari uide Plinium lib.

3 6. cap. 22. Vlpian. l. I 2.9. I 2. D. de instruet.uel insita Pegasus ait instrumentum domus id esse, quod icmpestatis arcendae, aut incendii caussa paratur: non quod uoluptatis gratia. itaque neque specularia, neque uela, &c. deberi. Idem i.

Is .f. q. D.de usus Idem & in specularibus, si domus usi fructus legetur. Martialis, Hybernis obiecta notis specularia puros, Admittunt soles,& sine fine diem. SPECvL AT O R Iurisconsultus, nomen habuit Gu

lumen illud de iure scripsisset, quod Speculum iuris inscripsit: Speculator uocitatus est.Uita itinctus traditur florente adhuc aetate, cum uix a num trigesimum excessitiet.

S P E C v s, ait Vlpianus, est locus, ex quo despiciturunde spectacula sunt dicta.l. 1 .D.de Huis. SPHA RisT RIuM a sphaera, id est rotunditate. locus in Balineis rotunda formai pilae ludo accommodatus . Vlpianus l. I6. D. mand. Quum

Aurelius Quietus hospiti suo medico mandasse diceretur, ut in hortis eius sphaeristerium & hypocausta , & quaedam ipsius ualetudini apta, sua impensa faceret. Sueton. in Vespas. Valetudine prosperrima usus est: quamuis ag tuendam eam nihil amplius quam fauces ceteraque membra sibimet ad inimerum in sphaeristerio defricaret. Lampridius de Alexand. Post lectionem operam palaestrae,aut sphaeristerio,aut cursui dabat. Spi Nosv M aliquid in prato, prouerbialiter dixis. se uidetur Imp.in cons .de concep. dig. b. 6. quasi diceret in re pulcherrima & uenustissima turpe quiddam immixtum esse, quod illam dignitatem ae speciem imminuat . ut si in prato uiridissimo&amoenissimo spinae & uepretulae inestent, quae inambulantium pedes offenderent.αEt hoc tamen perraro, inquit, ne ex continuationeeiusmodi lapsus oriatur aliquid in tali prato spinosum.Loquitur de legibus inculcatis, in quo tamen ei mos gestus esse non uidetur.

SPOLI A ,quibus indutus est, qui ad supplicium ducia

257쪽

aso Commentarius

spos ni R g , inquit Varro, est dicere. Spondeo a sponte. nam id ualet, uoluntate. Ab eadem sponte,declinatum spondet. Spondet enim, qui dicit sua sponte, Spondeo. spondet etiam Sponsor, qui ut idem faciat,obligatur.& filia quae nuptiarum causa appellabatur, Se quae desponsa crat, sponsa:quae pecunia patrem &spontum inter se

contra rogata erat,sponsio:cui desponsata erat,

sponsus:quo die spolii in erat,sp5salis: iui spoponderat filia. Despondisse dicebatur, quod de spote

eius, id est uoluntate exierat. No enim si nolebat

subaudi filia dabat sed : dabat quod sponsu erat

alligatus nimirum sponsionem . nam in comoedis sui des dici, Spondera' tuam gnatam filio uxorem meoZquod tum & Praetorium ius ad lege, de Censorium iudicium ad aequum aestimabatur. si e

Despondisse animum quoque dicitur,ut despondisse suae spolis statuerat sine. Itaq: qui ad id quod rogatur non dicit,no respodet. ut nospondet ille statim, qui dixit Spodeo, si iocandi caussa dixit:neq; agi potest cum eo exsponsu. Ita quisquis dicit in Tragcedia: Meminis i ne te de- spodere mihi gnatam tuam quod sine sponte sua dixit, cum eo agi non potest ex sponsu. Hactenus Varro:cuius uerba olim ex coniectura site adiuuimus .

SPONsALiA , inquit Modestinus , sunt mentio &repromissio futurarum nuptiarum.l. i. D. de sposai. quo in loco tandiu legendum putaui Mu TvA- REPROMIssio , dum in mentem mihi uenit Modestinum Graecum hominem , Mentionem Latine dixisse, ut apud Graecos dicitur μνῶπις ueli mςεια. Definiri etiam sponsalia hoc modo pon. sunt,ut sint mutua repromissio suturam nuptiarum recie atque ordine inter eos quibus iure ciui, li licet facta. Dixi mutua repromissio : quia tam uirum mulieri, quam mulierem uiro repromittere oportet .unde Sondere olim pucllae pater dicebatur.adolescentis autem Despondere. Dixi Recte atque ordine quia consensum non modo pari tiurn, uerumetiam eorti quoru in potestate sunt adhiberi oportet. l. 7. D.eod.deinde quia licet neque stipulatio, neq; scriptura necessaria sit, testatione tamen opus est. tametsi etiam inter absentes,pepistolam aut nuncium contrahi pollunt .l. . q.eod. Dixi, Inter eos quibus iure ciuili liceti

quia sponsalia inter eos demum contrahi possut, inter quos et nuptiae possut. l.ii quis tutor, qua

spcn s. l. q. Derit. nupt. ubi traditur sponsa lia inter impuberes recte contrahi, dummodo septem annis minores non sint . Serui us autem sulpitius. SpossALIA sic exponit.Qui uxorein, inquit, ducturus erat ab eo unde ducenda erat , stipulabatur eam in matrimonium ductum iri: qui daturus erat,itidem spondebat . Is contractus stipula Q.

tionum sponsionumque, dicebatur sponsalia,

Tuncqt .e promissa erat, Sponsa appellabatur:

qui spoponderat ducturum, Sponsus. Sed si post

eas stipulationis uxor no dabatur,aut no ducebatur, qui stipulabatur ex sponsu agebat: iudices cognoscebant. Iudex quamobrem data, accepta ve non esseduxor,quaerebat. Si nihil iustae cauia uidebatur, litem pecunia aestimabat, quantique interfuerat eam uxorem accipi aut da

ri , cum qui spoponderat , aut qui stipulatus

erat , condemnabat . Hoc ius sponsaliorum obseruatum dicit Seruius ad id tempus,quo ciuitasnniuerso I alio lege Iu lia data es . Haec eadeNeratius scripsit in libro quem de nuptiis composuit.Gell. lib. q. cap. q. Sponsiliorum autem formulam Plautus hanc profert in Poenulo: Agoras . Audi tu patrue. dico,ne dici una neges: Tuam mihi maiorem filiam despondeas.

P. Pactam rem habeto. A.spondesne igitur e . P. Spondeo. A. Mi patrue salve. nam nunc es

plane meus.

Item in Trinum. - Lysimach. Spondenus ergo Tuam gnatam uxorem mihi8 Char. Spondeo, de

mille auri iPhilippum dotis. I sim. Istae lege filiam tuam

spondcnus milii .riorem dari λ Char. Spondeo. L. Et ego spondeo idem hoc. SpoNsARE , sponsalia contrahere, stipulari sibi G. xorem dari. Paulus I. 38.D.de ritu nupt. Si quis

oscium in aliqua prouincia administrat, indei oriundam uel ibi domicilium habentem spons

re non prohibetur.

SPONsto appellatur nquit Paulus,no solum quae P spoliis interrogatione sit, sed omnis stipulatio, promissioq; , l. t 9. g.dictum, D. de aedit. edidi. . 7.D.de uerb.signis.Alii libri, Sponsi: corrupte . nam sponsus dicimus,unde Actio ex sponsu. SPONSIO , pro certatione pignorum ni ita seres habeat, ut qui deponit affirmat.Wp. l. 17. F. S. D. de praescript. vet. Si quis sponsionis caussa an- .

nulos acceperit,nec reddidit uictori,&c. I tem apud Marcianum I. J .D. de aleator.

SPONsio , est promissio certae pecuniae, quam is qui litem intendit,daturum se,ni ueram caussam habeat, promittit. Actor enim primum spondebat: id est sponte atque ultro sponsionem de serebat aduersario , quem ideo sponsone lacessere & prouocare dicebatur. ab eo nanque postea summam candem stipulabatur . hic autem aut fateri cogebatur,aut si inficiaretur, restipilari . tum actot iterum stipulanti aduersario pondebat. quod explicatius demonstratum est in Orat. pro Quintio. Sporusio a Sacramento sic differt ut in Quintianam exposuimus quod in sacramentis deponebatur in sacro pecunie:&qui caussa cadebat, eius pecuniae reserebant in aerarium .at in sponsionibu ,

258쪽

uerborum Iuris.

non deponebantur:sed tantum interposita stipulatione promittebantur. Aliis omnibus in rebus simillima erat utriusque ratio. quemadmodum ex iis locis cognoscimus, in quibus sacramentum S in possess:onisin in proprietatis controuersiis interpolitum dicitur rutin lib. de Orat. i. α in Orat. pro Mil. Napud Ascon. Verr. t ta .ubi de ampliatione loquitur. SPONSOR s dicebantur, quos nostri sdeiussores pollea nominarunt, id est quibus spondentibus Pecuniae cuipiam creduntur, aut aliquid denique promittitur.Cicero pro Quintio, Cur ceteri spotores Zc creditores non conuenerint 3Idem ad Atti c. lib. i.Tulliola, deliciolae nostrae, tuum munusculum flagitat. me ut sponsorem appellat. mihi autem abiurare latius est,quam dependere. SPoNsvM, actio erat ex sponsione quae ab aduersariis in priuatis controuersiis fiebat, nata. Cicero pro Quintio, Sponsionem facere maluit, iecit. Te iudicem C. Aquili sumpsit.ex sponso egit. Sporusus. Servius in illud Aeneid. io Cremiis abducere pactas.id est, sponsas,inquit. nam ante usum tabularum matrimonii cautiones sibi inuicem emittebant, in quibus spondebant se consentire in iura matrimonii, de fideiussores dabant. unde di admissum est, ut dicamus uirum a spondendo sponsulti . Cete iam proprie sponderi puellae est.ergo sponsus non quia promittitur, sed quia

spondet,& sponsores dat. Suo rusus , sui, idem quod sponsio. Paulus i. s. D. de uerbo.signiti. Sponsio appellatur , non solum quae per sponsus interrogationem fit, sed omnis stipulatio, promissio ue. Servius Sulpit. apud

Gel l .lib. . cap. . Sed li post eas stipulationes uxor non dabatur, aut non duccbatur, qui stipulabatur,ex sponsu agebat,iudices cognoscebant. SPORTvl A , proprie est capsa pecuniae condendae caussa parata . sed consuetudo tulit, ut pro ipsa pecunia usurpetur. Hine Spo Rrvi Ag iudicum , pro honorario siue salario. sub Rub.de sport.iud. C. de l. trigesi prima,S. executorib.C de episc.de cler

ria contra bonos mores, ueluti si quis fimo corrupto aliquem perfuderit,aquas spurcauerit. Ubi tamen CORREPTO legendum suspicor. Vlpianus l. 27.s. I l.D adleg. Aquit. Cum eo plane qui uinum spurcavit, uel effudit, uel acetum fecit, uel alici modo uitiauit. Budaeus interpretatur,

aqua infusa diluit rut si antique positum. sed uideatnus ne id subtilius dicatur,quaan uerius. SpvR i r . Plutarchus in Problem. Spurius primum nomen est apud Romanos, ut Sextus, de Decimus , de Caius. prima autem nomina non tota scrinunt:sed aut una litera, ut T. Titum:aut du bus,ut Cn. Cneum:aut tribus,ut Sex. Sextum: Ad Ser. Seruium. Sie Spurius Sp.scribebatur. eos putem qui sine patre erant, qui Graece dicuntur,S.de P.designabant, quasi sine patre dicerentur.Hactenus Plutarch. SPvR II appellantur,qui matre quidem certa , patre autem incerto nati sunt. ait Ulpian. ca. Inst.q.

uide Vulgo concepti. Si vR I vs do Nothus sic disserre uidentur, quod illo nomine appellatur, qui non ex matrimoni O,siue iusto,liue iniusto natus est: sed uulgo est conceptus: uti docet Modest. l. 23. D. de statu. ho m.

Nothus uero, qui ex matrimonio quidem , ted salso Ac iniusto.ν Θως enim Graecis significat. Quintil. lib. s.cap.6. Nothum qui non est legitimus Graeci uocant: Latinum rei nomen, ut Cato

quoque in Oratione quadam testatus est, non habemus,ideoque utimur pcregrino.Haec Fab.G neralius tamen Graeci Nothos appellarunt, idq; nomen in omnibus iis posuerunt, qui ex concubitu i iusto nati essent.Hesychius, ειθιγεν 3τα,inquit,

SP v Rivs appellatur cliam is, qui ex iustis quidem nuptiis est susceptus, nimii um quum uxor ab hostib.cum marito capta,in seruitute enixa est: verum sola deinde cum filio reuersa est. haec Mamcianus l. 2 S. D. de capi postlim .rcu. STAκvLARivs est qui stabulum exercet. l. I. . .

STAGNvM est, ait Vlp. quod temporalem contineat

aquam ibidem stagnantem,quae qui in aqua plerunq; hyeme cogitur. l. I .f. I . D ut in stum.publ.

SrATi o locus ubi quis sui muneris obeundi caussa se sistit δε ab interuentoribus appellari solet. Ulpianus l .item apud, i S .f. commium, s. D. de iniur. Idem, Et si ad stationem uel tabernam uentum sit, probari oportere. Gellius lib. r s.ca. I Quaesitum elle memini, in plerisque Romae stationibus ius publice docentium , aut respondentium, Sc. Idem in I. Fulcinius, 7.s illud sciendum, 6. D. quibus ex causis in post. denique eum quoquc qui in foro eodem agat, si circa colum

nas aut stationes se occultet,videri latitare ueteres responderunt. STATI O,portus in quo naues tuto consistunt. Vip.

l. i .g.8. D.de sumini b. Stationem dicimus a stando. Is igitur locus demonstratur. ubi tuto naues

stare possint.Hinc Stationarii milites apud Paul. in l. . D. de fugit. qui in portuit praeli diis locati

sunt. Limenarchae, inquit in stationarii sugitiuos deprehenlbs recte in custodiam retinent. Set A lost, minister magistratus: opinor a stando dictus, quod semper magistratui praest 5st item ut Apparitor, ab apparendo. Vlp.l. t o. D. ex 'uib. caul. maior. In eadem caussa sunt, di qui a militi bus statoribusque uel a municipalibus ministeriis adseruantur. STATvLIBER

259쪽

CommentarIUS

ST TvL Est appellatur, qui sub conditione testamento libet este iussus est: ait Vlpianus cap. Inst.2.Vel sic: STAT vhtu Est, est qui testamento certa conditio ne proposita iubetur cile liber.&sip haerede est quo minus statvliber praestare possit, quod prae stare debet nihilominus liber esse uidetur.Festus. STAT vERE non dicitur qui magistratum potestatemve habet,nis rem persecerit, ac ius statuendi habuerit. l. I .D.quod quisque tur. STATus , pro stata de firmata aetate: nimiru annoru

de leg.& sid. 2. Quanquam igituraestamento cautum esto,ut quum ad statum suum frater peruenisset, ei demum solueretur. . STAT vs dies cum hoste uocatur,qui iudicii caussa consti tutus cum peregrino. Eius enim generis ab antiquis Hostes appellabantur,quod erant pari iure cum populo R.atque Hostire ponebatur pro Aequare. Plaut in Curcul.Si status condictus ea hoste intercedit dies, tamen est cundum quo imperant,ingratis. I cstus. STELLlONEM Plin. esse scribit animal Lacertaes-mile, itio nullum fraudulentius homini inuideat. Indeque stellionum nomen aiunt in maledictum translatum,Haec ille lib. so. cap. io. Vlp. l. 3. D.de crina .stelli. Vbicunq; titulus criminis de-teit,illie stellionatus obij ciemus. quod enim in priuatis iudiciis est de dolo actio , hoc in criminibus.Stellionatus persecutio. maxime autem in his locum habet, ii quis foriὰ rem alii obliga tam dissimulata obligatione per ealiditatem alii distraxerit , uel perinutauerit , uel in istutum dederit. Et l. 7. s. primo D.ad Turpill .l. lis. s. ι . l. 3 6.D.de pign.aei. ΣTEMMATA cognationum Paulus appellat picturam te descriptionem graduum cognationis, in l. nona,D.de grad.& affin. nam proprie de imaginibus dicuntur,quae in atrio seruabantur. Martialis ria tria Piscinum stabant eum Iemmate toto. SrER vLiNvM , quod sterquilinium uulgb dicitur apud Vlp.l. l7.f. I.Si seruit.uind.de l. IT .f. I. De

STERILIs pecunia,eadem quae Ociosa, id est quae nullum suo domino fructum asteri l. s. s. usuraS,

qua stillatim cadat differt autem a Flumine, Phoc,inquit,continuὸ fluit.Α quo in lege urban rum praediorum ita scribitur: Stillicidia fluminaque ut ita cadam, quantque . Haec Varro. Itaque

alia est seruitus stillici dij, alia suminis recipiendi

nam stillicidiuin est,ctim ex tectis:flumina, cum ex canalibus N alueis, plumbeis puta,uel ligneis, aqua pluuia labitur. Itaque stillicidii recipiendi seruitus dicitur,qua uicinus pati cogitur, ut aqua pluuia ex tecto meo in suas aedes labatur: Fluminis uero, qua serre cogitur ut aqua cadem in alueii canalem ve recepta, in suas aedes cum impetu seratur.d.l. seruitutes.ubi etiam hoc Paulus adiecit:

Si stillieidium inferius demittatur, pro stillieidio

flumen fieri.

STtPENo iv M', inquit Varro, aes militare est:a stipe dictum,quod es quoque stipem dicebant. nam quod asses librae pond o crant,qui acceperant maiorum numerum non in arca ponebant, sed in ali qua cella stipabant,id est componebant, quo minus loci occuparet .similiter Vlpianus. Sa I PENDivM , ait, a stipe appellatum elle, quod per stipes,id est, modica aera colligatur.l. 27.9. ID.de uerb. si g. STipsti Di ARi A & tributatia praedia dicebantur, ritibus Italiae ius concessum non erat, sed stipeii ia de tributa pendebant. Imp.9. s. De reri diuic Vocatur aut stipendiaria de tributaria predia quae in prouinciis sunt inter quos nec non & italica praedia ex nostra costitutione nulla est disteretia STipvLA illecta est, it Gaius, spicae in inesse deiectae,necdum lectae: quas rustici quu uacauerint, colligunt. l. s o.D.de uerb. lign. STIPvLATIO , inquit Pomp.cst uerborum conceptio,quibus is qui interrogatur daturum iacturumve se,quod interrogatus est responderit. l. s.f. I.D.de uerb.obi.

STipvLATio NEM inde dictam Imp. tradit, quod stipulum apud ueteres firmum appellabatur, iamtὸ a stipite destendens.tit. De uerbor. obligat. in princip.Varro autem, Astipando stipem dicere coeperunt. Stibo ab inciis fortasse Graeco uer. bo .id apparet quod ut alias, tum institutum etianunc diis quum thesauris asses, dant, stipem dicunti qui pecuniam alligat,stipi dari de restipulari. Fellus autem,Stipem esse numum lignatum, inquit,testimonio est & id quod datur in stipendium militi, de quum spondetur pecunia , quod stipulari dicitur. STipvLARi stipulationem , pro interponere. Vlpianus l. s.f. ι .D.iudic. sol. Stipulationem iudicatum solui & procuratorn tutor curator stipulari possunt. STIPvLATio T ibunitia est, quae ex iurisdictione Tribunorum uenit: id est quae pro collegio Tribunorum,Tribun.ipsis auctoribus interponitur. Eius meminit Vlp.titJ.Si maritus,inquit, P muliere se obligauerit, uel in rem eius impenderit,diuortio ficto eo nomine cauere sibi solet stipulatione Tribunitia. STipvLATio Aquiliana, stipulatio est a C. Aqui- lio Gallo prodita, per quam omnium rerum oblisitio in stipulatuin deduciturin ea per acceptatationem tollitur. cuius tarmulam cognosce exi. 18.D.de acceptil. STIPvLATIO mortis causa existimatur fieri , ut

ait Antistius Labeo, quae ita fit, ut morte promitia

soris

260쪽

Uerborum Iuris

soris confrmetur : aut , ut quidam dixerunt,ciatus stipulationis mors fuit caussa. Festus. STapvLAT IONEs iudiciales sunt, duntaxat quae a mero iudicis ossicio prosciscuntur, ueluti de dolo cautio: Praetoriae quae a mero Prael. ossicio promiscuntur,ueluti datiani insecti. Praetorias autem stipulationes sic audiri oportet, ut in his contineatur etiam Aedilitis: nam & hae ab iurisdict. uentu t.

Conuentionales sunt, quae ex conuentione reora sunt.quarum totidem genera sunt, quot pene dixerim, rerum contrahendarum. Communes sunt

stipulationes,ueluti rem saluam fore pupilli. nam& Praetor iubet rem saluam fore pupillo caueri, di interdum iudex, saliter expediri haec Ies non potest.haec Pomp. in l. s . D. de uerb.obi. ST t Pu LATIONvM praetoriarum inquit Vlpia. tres uidentur esse species. Iudiciales eas dicimus, quae propter iudicium interponuntur, ut ratum sat,ut iudicatum solui , & ex operis noui nunciatione. Cautionales sunt autem , quae instar actionis habent,& ut sit noua actio intercedunt: ut de legatis stipulationes, & de tutela, & rata re haberi, &damni insecti. Communes stipulationes sunt,que fuit iudicio sistedi caussa .l. t . D. de stipui.praetor. STivvLATus , pro stipulatio. Imp. l. 3.C. de inutil. stip. Super stipulatu tuo adi praesidem nrouinciae. Papin.l. pecuniae,9. De usur. Pecuniae senebris in tra diem certum debito non soluto dupli stipulatum in altero tanti respondi non tenere.Scaevola. I. uxori, I J.6.ult. De legat. φ .Quicquid ad cum,inue stipulatum eius conccssit. STR AT, M. 'lp. l.q .D.de uerb.sgia. In stratum omne uestimentum cotincri,quod iniiciatur, Labeo ait. neque enim dubium est , quin stragula uestis si omne pallium, πιριποῦμα. In uictum ergo ueste accipiemus, non stragula. in stratu,omnem stragulam uestem.

STR I C Turi ius nostri appellant,quod Veteres summum dicebantud est quod res iacie ad uerborum

praescriptum dirigitur, de tanquain ad uitium resecatur. itaque aequitati passim opponitur. l. pen. D.de coni .pecula. l.f. C. dei .c. l. penis. I. D.detur.dot.l. 2 8.D.de statu lib. Hinc STRiCTi iuris actiones, in quib. Iudices ita ad certam summam stricii erant, ut neque pluris.neque minoris damnare reum possent.s .actionum, 2

Inst.de actionib.uide sub Indice Actionum. STg od i Lus,viciλς , nucleus,pineus. Vip. l. s s .in s. D.de lega.& sd.li. 3 2.De pinu autem integri strobili ligni appellatione continebuntur. De Strob, o arbore P insib. 16.cap. I O. STRucii Lis lapis, non ille quadratus , atque ad normam caesus: sed rudis & informis, quo uel reticulata structura, uel ordinaria sit. Vlp.l. 6. . q. D. Si seruit. uind. porte ut reficiat lapide quadrato, uel lapide structili,uel quouis alio opere, quod inseruit ne dictum est . De reticulata dc ordinaria structura lese Vitruvium lib. 2.cap. 8.

tuo constant:sed ex caelis lapidib. aut cocti lib. sa-terculis constructae sunt. Vlpian. l. 8. D. si seruit. uind. Superq. eum parietem columnas structiles imponere, quae tectum porticus ambulatoriae sustineant. Columnas ex eo dictas quod columen,

id est summum fastigij percurrens tignum susti

Srvi Ro adulterium hoe interesse quidam putant, inquit Modest. quod adulterium in nuptam, stuprum in uiduam committitur . sed lex Iulia de adulteriis hoc uerso indiffereteri utitur. I. io I. D.

eor.qui sub tui.& Si Lapidicinas uel quae alia metalla pupillus habuit stypteriae, uel cuius ait crius

materiae,&c.

sv AE potestatis esse,id est sui iuris esse. Up. l. t 7. D. de his qui not. Ea notatur quae quum suae potestaetis esset, hoc facit.

IvBCvR A ro R,adiutor curatori cum minore tamen potestate datus. Iulian.l. 3o . Deneg.gest. Qilendam ad siliginem cinendam curatorem decreto ordinis constitutum esse: eidem alium subcurato rem constitutum siligine misccdo corrupisse Sc. SuEDI Tvs dicitur iudex , inquit Festus, qui loco mortui datur ijs , qui eum imbuerant iudicem in aliqua re uel lite. Et lic i l. mortuo, 6 I. D. de iudicis SV sCRIPTION Es principum .dicebantur eorum constitutiones, quibus respondebant praesentibus sese per libestos considentibus . nam quum absentibus respondebant, Epistolae dicebantur. Vip. I. I D.de const. princip. Quodcunque igitur Imporator per epistolam S subscriptionein statuit, uel cognoscens decreuit, dec.Huius autem libelli &sibscriptionis exemplum est apud Vlp. l. I9.s.9.D.locati. Suns CRt Pro Rus dicebatur,qui se accusationi, qui rei nomen detulerat,subscribebant. plura cognos es ex meis Comment. in Diuinat.

SuasECiv A sunt proprie quae quaestor de materia praecidens,quas superuacua abiicit. Inde de subse- ciui agri , quos in pertica diuisos recusant, quasis eriles aut palustres . Item subseciva quae in diuisura agri non essiciunt centuria, id est iugera ducenta. Ex libro uarior. auctor.de limitib. Suhs IGNARE praedia, legi operis siciendi adscribere qui praedes quaeq: praedia pro redemptore Oppignera rentur.ut in lapide antiquo. Qv I redemerit praedes dato, praediaq; subsignato Duumuiru

arbitratu.Et in extremo: DI Es pecvn.pars dimidia dabitur,ubi praedia satis subsignata erunt: alte 'ra pars dimidia 1bluetur opere effecito probatoq;.noc est quod Paul. ait in l. 39.de uerb. sis. Subsignatum dicitur , quod ab aliquo subscriptumeli. Nam ueteres subsignationis uoce pro ad-. Y scriptione

SEARCH

MENU NAVIGATION