장음표시 사용
41쪽
bri. Eius nocentis duae sint formae, alia loci uitici , alia manu nocens: ait Cicero in Top. Vel sic: ΑQvAM pluviam dicimus, inquit Vlpianus,que de
coelo cadit, atque imbre cxcrescit. liue per se liceaqua coclestis noceat, ut Tubero ait:sue cum alia mixta sit. I. I.9. 1. D.dea'.&aq ptu. AQv A proquens separatur a Flumine, g. & quidem. de rer. diuis. uideturque tantum a Flumine differre, quantum pars a toto.Flumen enim est,quod integrum fluminis usum praebet. ueluti nauigandi, piscandi, lauandi. Aqua profluens est pars eius quantii nauis tenuis, quae non integrum fluminis usum praestat,sed potandi & abluendi tantum . Eum denique quem aqua non profluens praestare pollet : ut stagni aut putei. Ex quib . intelligi debet,aquam profluentem nihil aliud esse,quam aquam numinis . Cie. de ostic. I. Ex quo sunt illa communia , Non prohibere aquain profluentem:pati ignem ab igne capere. Vbi tamen Aqua profluente legendum uidetur. AQv A quotidiana ab aestiua,inquit Vlpian. usu difieri,non iure.Quotidiana ca est', qa. ae duci assi due solet,uel aestiuo tempore uel hyberno, et iasi aliquando ducta non est. ea quoquc dicitur quotidiana , cuius seruitus interinissione temporis diuisa est. Aestiua autem ea est,qua aestate sola uti expedit. sicut dicimus uestimenta aestiua, saltus aestiuos,castrarestiua, quibus interdum etiahyeme,plcrunque aute S state utamur, l. l .s. I .D.
de aqua quotid.5caesti. Vel siet A. A quotidiana est quae quum assidue duci potest,tum ut assidue ducatur,comparatur: Aestitia vcro,quae quum aestate duci potest, tum ut eo tantum ducatur impore, comparatur: uti patet ex l. I .D.de aqua quot.
A Qv Aci ubi est , inquit Festuv, quas acruae agium, id est aque ductus. Pomp. l. 9.M., .D. de aq quota Dummodo ne fundum domino, aut aquagium riualib.deterius faciat. Iauolen. l. 9.D . quemad. seruit. amiti . A qua si in partem aqua 1 influxit, etiam si non ad ultima, Ne Pompona. IS .D. deseruit rust. Et quod uelici, in rivo facere liceret,
dum ne domino praedis aqvagium deterius
ΛΜ, Ri 1 serui dici uidentur in l.quaestum, i 2.9.2 ' .D.de instruc.& ins .lcg.qui aquarum custo des& hydrophilaces appellantur in l. decerni
argentea,& mensas,&c. AQVIMINA Riv Μ, non potorium, sed escarium uas fuisse,Pompon.in I. 2 I. g. 2. D.& a .ari leg. sic tradit,sed de aquiminario Cassius ait, quum alteri argentum potorium,alteri escarium legatum esset, escario cedere. Item Ulpianus l. 29.6. .eius d. tit. Si cui escarium argentum legatum
sit,id solii debebitur,quod ad epulandum in munisterio habuit: id est,ad esum & potum. unde de
aquiminario dubitatum est e S puto contineri. nam & hoc propter escam paratur. ARABARCHE S, praefectus fuit exigedo uectigali de pecuarijs, quae ex Arabia in Aegyptum deuel, bantur. Hinc uectigal Arabarchiae apud Impp. L9.C.deuectig.commisi. Haec ex Alciati praete missis. ARATRvM,inducere , moris fuit Romanis quum urbem aliquam euertissent, ut cana sunditus delerent. M odestinus l. 2I. D. qui b. mod. usus. Si ususfructus eluitati legetur, & aratrum in ea inducatur, ciuitas esse desinit: ut passa est Carth go . ideoq; quasi morte desinit habere usum fructum. Horat.lib. I. rm. Iraealtis urbibus hillimae stetere caussae cur perirent Funditus, impri'. meretq; muris Hostile aratrum exercitus ins Iens.Cicero Phili p. it. Casilinum coloniam de- . duxisti, tuo erat paucis annis antὰ deducta,ut uexillum uideres,& aratrum circumduceres.
AREiT R est ciuis R. ex compromita a litigatori b. sumptus, cui Praetor disceptandae arbitriosio controuersiae potestatem dedit: hisq; tribus potissimiim a Iudice discrepat: quod Iuὸex priuatus esse debet, Arbiter etiam cum Imperio esse potest, l. 2.& 3.D.deam. Illi propter Praetoris imperium huic propter compromissum parendum est . Ille ex formulae praetoriae praescripto: hic ex arbitrio suo sententiam pronunciat. Hi ne illud Aristot. lib. Rhetorii .s διπι ἐς τὸ
-δε γε κήπι στο ἰ σἰχ-. Arbiter, inquiti aequitatem spectati Iudex uero legem.& iccirco Α rbiter repertus est, ut aequitas ualeret. Anai TER dicitur iudex,qudd totius rei habeat arbitrium & facultatem .Festus. ΑRnia RoRvΜ generasulit duorumi meiusmodi,t Aut sue aequum sit , siue iniquum, parere debeamus. 'uod obseruatur , quum ex compromissoia arbitrum itum est . alterum eiusmo)i, ut ad eboni uiri arbitrium redigi debeate elli nomina tim persona sit comprehensa , cuius arbitratusat. lieluti quum lcge locationis comprehensum est, ut opus arbitrio locatoris fiat .l. 76.&77.D.pro socio. ΑRa i TRARI, statuere, iudicare. ueluti Arbitrari inscitum, pronunciare inscitum atque imperitu. Plaut. Merc. Annos natus sexaginta qui erit,siquem scribimus, Seu maritum,sive hercle adeo ecelibem scortarier, cum eo nos hic lege age
42쪽
mur:inscitum arbitrabimur: Et per nos quidem hercle egebit, qui suum prodegerit.Neu quiiqua posthac prohibeto adolescentem silium , Quinamet, & scortum ducat,quod bono fiat modo. Si prohibuerit, plus perdet clam , quam si non prohibuerit. Haec adeo ut ex hac nocte primum
ARBia RARi in patiendi significatione, pro aestimari.VIp. I. 12.f.;. D. de relig. Sumptus seneris arbitrantur pro facultatibus uel dignitate defuncti. ARBlTRAR AE actiones, Vide Actiones bonae sdei. ARBITRARIvM , quum adhue res apud arbitrum geritur. stus. ΑRai TRAT v boni uiri,uide Boni uiri arbitratu. ΑRsi TR tu i dicitur sententia quae ab arbitro statuitur. Festus.
ΛRB l TR i uri recepisse uidetur, qui iudicis partes suscepit, finem': se sua sententia controuersis impositutum pollicetur,l. i s. s. 2. D. de recepi. qui arb. ARCA R i us seruus, dicitur eui areae in qua domuni pecunia condita est,procuratio commissa est. idem qui Actor aut Dispensator. Scaevolat. I. S.ult. D. de fid. liberi. Stichus arcarius probante domino nomina secit, & rationes a domino scriptas exhibet.nec postea nomen ullum fecit. Se iptas accipe, subscriptas & subsignatas: ut apud
histrionum qui alienos gestus imit ado deridet,
princeps. Iulianus l. 2S . D.de ope.li Na si quis planto mimum , uel archiminum libertum ha beat , & eius mediocris, die. ARCH I OT A EA r ται qui archio, id est tabulario praesunt.Arcad.l.ult.9. . D. de muta.& honorib. Hi quoque qui custodes aedium , uel archiota, uel logographri, uel tabularii,&c. ARCHIGERONTES in l. .C.de epis. And. Alcia. tus interpretatur qui procurant negocia aulae principalis.legemq; ita restituit, Archigerontes dioecetae quae cγρασiας τα- ων, non nisi Christiani dirigantur: id est, qui quae ad uictum principis palatinorumq; pertinent,cocmunt. Haec ille. nunquam autem αν γεγοντει pro ea re usurpari
audiui. Suspicarer igitur leuissima mutatione adhibita locum sc corrigendum , Archigetontes& dioecetae ergasti corii non nisi Christiani, Sc. Est autem ἐρχοε ων ab deducto uerbo qui principatum tenet, fabrorum scilicet: ut in opificiis publicis & regijs, qui & Mεχ ,-- appellatur.Nam Ergasticos meo iudicio nominat operas,quae in publicis operibus coductae ab aliquo quasi principe & magistro gubernantur. ντες uero seniorum principes declarat: quod uerbum ad huiusce legis sententiam que- admodum accommodari debeat, no dispicio.
ORCH IC. v aERNus, ex mis& κυβερν iras lucto nomine,princeps gubernator, omnium gubernatorum. primus. Ia uolenus l. 6. D. ad S.C.Trebell. mus Saturninus archigubernus , testamento
reliquit hqredem Valerium Maximum trie
ARCH I vM, P . proprie domus principis, Palatrum hine factum , ut cella in qua instrumenta publica, quasi in Principis custodia , reconduntur, Archium appelletur. Vlpian .l.9.I. I. D. le Poenis. Solet & se, ne eo loci sedeant, quo in Publico instrumenta deponuntur, archio fora uel grammatophilacio. QNT , - φντες, annui magistratus apud Athenienses:quorum ex nominibus,item ut Romae ex Consulum,anni numerabantur. Cice. lib. de Fato Graecum nome retinuit: Morietur Epicurus , quum duo & septuaginta annos uixerit, archonte Pitharato. Plinius tamen magistratum Latine dixit lib. 3. Nonasinta annis ante Praxi hulum Atheniensium magistratum. Hadrianus autem pro quouis mam stratu posuit in i 8. D. de iud. - ἀρ-α ν ς Emim cri-ω αλι ἀ γέν- δίκbus pri/-Magistratus quo anno magistratum gerunt, neqne propriam agcre causam.siue agendo siue defendendo , &e. Ergo ἐς ἀρχονται dixit pro ἐν aeras γ om 't. A REA, inquit Varro, ubi frumenta secta terantur,&arestant. propter horum similitudinem Ioca1n urbe pura, Areae.Itaque Florentinus in I. sundi. 2I I. D. de uerb. sign.Area,inquit, in urbe dicitur locus sine aedificio. Plemnq; autem pro solo, in quo aedes positae sunt, usurpatur: qua de caussa Aedilicii pars este dicitur in l. seruitutes, 2 .f. 2. D.de scrui. urb. & in I.qui res, 98. I ult. Date solui .ubi Paulus ait,Aream esse insulae partem , & quidem maximam : cui etiam superficies cedit. ARENA, pro loco ubi certamina praebebantur,qui spargi arena solebat. Vlpianus i. q. D.de accus at. Sed & calumnia notatis ius accusandi ademptu
est : item his qui cum bestijs depugnandi caussa
in arenam intromissi sunt. Tri phon.l.ult.D.defugit. Si in arenam fugitiuus seruus se dederit, isto quidem periculo discriminis uitae tantum sibi irrogato, &c. Hinc Arenarius, qui in arena certandi caussa descendit.Callistratus l. 3 8.D.deop.lib. Nec arenarius manumissi is tales operas patrono Draestare debet : quia istae sine periculo uitae praestari non possi int. Hine AnnNAR ι us, qui in arena publice pugnauit. Arca dius i. 2 I g. 2. D de testib. Si ea rei conditio sit, ubi arenarium testem uel similem personam admittere cogimur,&c. ARCENT ARI ι, ciues Romani, qui tamen Romae
43쪽
tum in prouinciis rei ituminariae negociationei exercebant i unde & Nuimularii, & Mensarii nominantur . nam ad eos duabus de causis pecu
uiae deferebantur, quemadmodum ex Vlpiano intelliginuisui l. vigesimaquarta s. secundo D. de reb.auct. iud. aut enim deponebantur sine frenore , propter fidem publicam duntaxat r id est, ut tutiore loco quam priuatis in aedibus asteruarentur . nam ui aede Castoris recondebantur. Plautus in Curcul. Sub ueteribus ibistine, qui dant, quique accipiunt scenore. Pone mdem Castoris ibi sunt, quibus credas male . Iuvenalis, Quanto capitis discrimine constan
Incrementa domus, aerata multus in arca Nu-
mus , & ad uigilem ponendi Castora nutrit. Aut sub usuris ipsis peeuniae credebantur: quas deinde faenori collocabant . Hinc Argentinriorum rationem Donatus Terentii interpres significans: Tunc, inquit, in foro de demerissae scriptura, magis quam ex arca domoque, uel cilia pecunia numerabatur. De qua conis suetudine quum Syngrapham interpretabimur, dicendi ei it locus. Hinc constat quamobrem Vlpianus l. lecima D.de edendo scribat,Argen . tariorum officium atque ministerium publicam
habere caussam: & hane principalem eorum o peram esse, ut actus sui rationes diligenter con ficiant . & l. . Argentarios singulorum ratio hes conficere. Hos uero tabernas circum so rum habuiste constat. unde Circunforaneum
aes Cicero appellat epist. prima libro ad Attie.
II. Liuius libr. 26. Anni sal, inquit, uocato precone tabernas argentarias, quae circa sorum Romaniim tunc essent, iussit uenire, id est, cas que tum erant: nam aliae postea sunt additae. Has a
Tarquinio rege in foro positas Dionysius Halica r. libro tertio docet his uerbis: ἐν τε ήγορανδοῦ δικαίοσι Guo uri cim, ζαοῦ τα ι άλλας
ius dicitur, & conciones fiunt,aliaque ad Remp. pertinentia transiguntur , ille tabernis & alijs
ornamentis circundatum exornauit. De his ta
bernis Vipianus loquens in L 3r. D. de coni. empl. Qui tabernas, inquit, argentarias, uescaturas quae in lo publico sunt, uendit, non
solum , sed ius uendit: quum istae tabernae publicae sint, quarum ustis ad priuatos pertinet. Ad
eas autem tabernas, auctiones seri solitas patet ex l. 18.D.de haercdit. petit.& l. 88. D. de solutio nil, .di iis quae in Ora. pro Caecina explicauimus. AucsNTum aliud est sacium, aliud infectum, aialiud signatum: quas omnes species Ulpian. enumerat in i I9.D.de surt. Factum est, unde artis ex opus aliquod ueluti lancem aut pateram effecit. Infectum quod rude & adhuc in massa est . Signatu quod signo publico notatum, numi,aq; pecuniae appellati senem rccipita initus lib.3 Seeundo dic aurum argentumq; , inium insectu s& signatum. Infecti argenti fuit pondo decede octo millia. Facti uasa inulta omnis generis. Si gnati argenti octoginta quatuor. ARCENT M purum putii Alfenus Iurisconsultus lib. ς 4. D sc ribit este ualde puriim: sicut nouit iaci uitium dicimus, d proprium propitium, augere atque intendere uolentes noui & proprii signifi- Acationem. Hoc tamen Gell. li 6.cap. i . reprehendit,& ait putum ess a putando dictum ,& ob ea causam prima breui syllaba pronunciari. Putum
autem argentum esse,quali exputatum,excoctu- Aque, omniq; aliena materia caren omnibusq; ex
eo uitiis detractis,emaculatum & eandefactum. AARGENT v si pusulatum,uide Pusulatum. ARMI LIA E humerorum S brachiorum ornameta muliebria, ab Armus deducto nominet apud Vlpian.l. 2 . I q. D.de aur. arg. Plaut. Menaliemis, Vbi hercle armillae sunt,quas una dedi. AAκR A siue arrabo dicitur, quod precii numerandi quas pignus datur. Arrat autem institutae iii demur in auctionibus, quum aeris aliquantulum daretur,quod plaustra gratiis aeris eo uelit inconi Amodum ivisset, nam quod arrae nomine datur, argumentum est emptionis & uenditionis eo tractae: ait Imp. it. De empl.de uenit in princ. 'ARRA no . pecunia sedata ut reliquum reddatur. hoc uerbi ini 1 Graeco a M. Varro. 1 Athnκ κω, pignus. Terent.in Heaiiton.
Reliquit filiam adolestemullam: Ea relicta huic arraboni est pro illo argento. AItem aliquanto post de eadem. Num iussi, inim illa oppignerare filiam AMeam me inuito potuit pARRAs sponsalitiae dicuntur munuscula,quae sposis quasi coemptionis filium praerogativa dabantur . sub tit. C. de sponsal.& arris sponsalit. quae tum restimebantur, cum sine culpa eius qui eas Adedisset, nuptiae impediebamut . Is enim qui de
derat si nolebat matrimonium contrahere, ainitu bat: qui acceperat duplum, atque adeo,s tantum in stipulationein dedi ictu esset, quadruplu: Areddere cogebatur. Ans I udicra,ns Ludionum.id cst,histrionum, aut comoedorum. Macer l. t q. D. te men. 1imiles artem ludicram fecerit,uel inseruitutem se ueni repassus est,capite punitur. As, librae pondus:cuius duodecim partes Vlpianiuenumerat in l. seruum. o. ult. D.de haered. inst. Vncia,Sextate, adrante,Trientc,Qtiincunce, Semissem,Septunce,Bessem, Dodrante,Deuncri Allem. Itaq: cum totu Iurisconsulti significabat, saepe Assem nominabat: quia diuidua omnia ad Assis partes reuocabat. Hinc Exasse haeres dicis tur.eui uniuersa haereditas relicta ei l. hine Ex as. se auferri haereditas,quae uniuersa aufert. l. 2. C. de his q ut indig. Ex aste debere,i. I .D.ut leg.no. eaueat. Ex asse possidere, i. n. D.qui satisd .cog. As CETERIA
44쪽
AscxYpRIA ἀσκητήρια, loca exercitationi parata. nam α -- ω exerceo significat, & ἀσκέτης exercitator. Hine secessus olim a Theologiae studi sis parati,in quibus se animo uacuo ac libero in eo studio exercerent, Asceteria nominantur in l.omnia, alibi saepe. C. de epis . de Her. De his aut Biluxi uerba ex C raecis cometarijs adscribi,est melius:A, νις, inquit,P meditati Oedi exercitatione mentis in rebus diuinis accipit.Bas. De uita solitaria ,ε - ταινυν τὸ χωρίοντο 1οῦτον. m
re a publico secessiis ad uerae philosophiae exerci-
citationem . G reg. Is βασιλ-ν de quo loquimur,
de uita talia, A λ μεν rili inii ἰ 3 Mτοῖ - τως τῆςacio ου τὸ μεσοα κτιον, id est, M, nachis, & iisdem uerbis ad clericos Neocaesarienses. Et κηπι puellat Deo dicatae. Sic enim in l.omnii de epise.& cle. legi debet: ubi hoc uer bum deprauatuin est in Cod. Iustiniani ,3c ubi assisteretiis legitur,as ceteriss restituendum ,& ι του ἀσκητηκη,uita monastica. Theodosiin xiii . hist.
AsCR pri Tit, uide Adscripti iij. Αs PARGO, uitium ex pluuia undave contractum. Callist.l. q. F. 2.D.ad i. Rhod. Si uicenum merces duorum suerunt, di alterius aspargine decem es se coeperunt. Et infra, Adhuc nunquid & si asparsine propter iactum res deteriores factae sunt. Alij libri AssvRGINE. In uetustis autem pleri': Conspargo,& Aspargo legitur. AssECTAR i matronam dicitur, qui tacitus frequenter sequitur: quae iniuria iniure ciuili exilitia
matur: ut constat exl. I s. II. de iniur. nam, ut ait Festus, matronae a magistratibus non submouebantur, ne pulsari contrectarique uiderentur, neve grauidae concuterentur. Sed nec uiri carum sedentes cum uxoribus cum uehiculo descendere cogebantur AasERFRE manum , stadmouere: quod ea quoue qtiae in terram dimittuntur, seri dicuntur.une etiam serae appellantur, quia soribus admotae opponuntur defixae postibus, quemadmodum ea quae terrae inseruntur. Festus libro primo. Significat autem cam consuetudinem qua ueteres utebantur cum rem quampiam uindicabat,& manu prehendebant. Plautus Rudente de pistibus loquens,Siquidem cepi,mei tu habeo pro meis:
nec manu asseruntur, neq; illine partem quisquapostulat. Hinc cum e seruitute in libertate aliquis uindicabatur,asseri dicebatur.Var. l.de lin.v.Asserere manu in libertate, cum prehendimus, inquit. Ter. Ego illa liberali assero caussa manu .ubi Do natus, Assertores, inquit,dicuntur uindices alienglibertatis. Paulus lib.Sent. v.cap. r. Post suscepta liberale iudiciu iii,si assertor caussam deseruerit, in alium assertorem omne iudicium trafferri pla cuit.Hinc Iudicium liberalis causiae AssERTio x
uocatur:& a Quintiliano l. v. ca. I i. Assertio secunda: cum assertore uicto caussa iterum agitur. uide Liberali caussa manu asserere.
Ass s sonis dicti sunt sublatis ordinarijs iudicijs. l. Iurisperiti, qui tum iii publicis, tum in priuatis
iudicijs, coloniis, municipiis, non modo Romis uerum etiam in prouincias ab iis qui iudicium exercerent, in consilium publico constituto sal, '. rio adhibebantur. Eorumque officium in his sese caussis constabat: cognitionum, postulationu, 'libellorum,edictorum,decretorum, epistolarum. I. I.& pass. D.decim .assess. Eos Paulus in I. pen. Consiliarios appellat. Lampridius in Alexandis Seuero, Assessoribus salaria instituit : quamuis saepe dixerit eos esse promouendos, qui per se Remp. gerere possent, non per Assessores:addo militares habere sitas administrationes, habere lueteratos,& ideo unumquenque id agere debere, quod nosset.
Assi ovus quidam per d scribu nt, quasi sit a sedendo sguratum e sed errant. nam cum a Servio Tui ilio populus in quinque classes esset diuisus,ut tributum pro ut quisque possideret, inferret: ditiores qui asses dabant, Assidui dicti sunt: & quo-miam soli negocijs publicis frequentes aderant, eos qui frequentes assunt, issiduos ab assibus disexerrunt.Haec Charisius libro r. Vesse: AssI D vvs in x I 3. tabulis pro locuplete, & facile munus faciente. Dictus ab assibus, id est . aere dando, quum id tempora Reipub. postularente aut a muneris pro familiari copia faciendi assiduitate. Assiduo,inquit lex,uindex assiduus esto. Proletario ciui quiuis uolet,uindex esto.Gellius I. I Q p. IO. Vel sic
Ass i D vvs, est locupIes, ut ait Aelius::appellatus ab aere dando. quate quum lex assiduo uindicem assiduum esse iubet, locupletem iubet locupletie ait Cicero in Topicis. IA sic NARE libertum, inquit Modestin. hoe est, testificari cuius ex liberis libertum eum cste u luit l. io7. D. de uerborum fgnific. nam uetus Senatusconsultum fuit , quo potestas patribus- famil. permittebatur, si duos pluresve liberos iustis nuptiis quaesitos in potestate habeant, de liberto libertave sua fgnificandi , cuius obli beris suis eum libertum, eamve libertam esse uelint . l. prima . D. de assignat. liber. Haee autemsgnificatio Assignatio dicitur: assignari
45쪽
quippe libertus dicitur, qui a patre alicui ex liberis quasi peculiaris ac proprius attribuit, ut post mortem patris is solus filius patronus ei sit. Et Assignare aliud nihil est, quam ius patronatus ad
Plures pertinens uni proprie ac peculiariter attribuere,in eumque solum contrahere. AT Avus , ait Paulus,est inaui uel abaciae pater,proaui uel proauiae auus, aut auiaeq; proauus, eatris uel matris abavus l. I o.9. 9. D.de grad.& adi.
AT Rigvs Es, siue Atriarii strui dicuntur, quibus
atrii eura commissa erat. l. I .s.cauponeS,D.na ut
eaup.stab. l.in lege, dos . D.de uerb.signifl. 8. D. de instruct.uel inst. ΑτRox iniuria dicitur,quae cu grauiore aliqua contumelia coniuncta est: in qua aestimanda t acti, loci,personae,membri ratio conditioque perpendia
ATTENTARI pudicitia dicitur, quum id agitur ut ex pudico impudicus fiat.l. Io.Ι .de iniur. ΛτYpus, δε- , qui non habet in lingua explanatam vocum impressionem: ut qui lingua lunt paulo crassiore. nam τi πυ sormam significatiquet imprimitur: ut ὀπυ- dicatur , quum ea fornia male alicui rei imprimitur. Vlpian.l. I o. β. q. D.
de aedit edict. Quaestum est an balbus & blaestas,& atypus, isque qui tardius loquitur, & uariis, de
uatius,unus sit.& opinor eos tanos esse. ATTRI BOVM, uide Tributum. Avo IONALI A , tabulae auctionariae, instrumenta auctionis a. r.6.ossicio. D de tui.& rationib.
vCTOR is dicitur,a quo quis auoritatem, id est, ius domini in re quampiam acccpit. Cicero Verrin. q. Tum illi intellexerunt, se id quod a nialo
auctore emissent, diutius obtinere non polle: id est , ab eo qui uendendi auctoritatem nullam habebat . Item, pro Caecina: P. Cesennius auctor fundi. Plaut. Curcul. Nec nobis auctor ullus est, nee uosmet et his ulli. Declinatum autem uia
detur uerbum ab auctionibus, in quibus ei qui
plurimum auget, res addicitur : & ex ea auctione atque adiectione sua, auctoritatem sibi in reni emptam comparat. nam ab augendo dedit. ctum Grammatici ueteres testantur: & nota illa
ostendit quae est apud Valerium Probum, qua ueteres utebantur AvC. quae auctor significat: de in antiquis monimentis sic scriptum esse pictique
testantur. Quum ergo Auctor is proprie diceretur,cui propter summam auctionem di licitationeni res addicta esset, & Auctoritas ius ex ea a . .ctione quaesitum: translatum postea fuisse uoc bulum putamus ad eos , qui rem quoquomodo
abalienarent, ut uum quaereretur ex eo qui rem
acceperat, unde sibi ius in eam comparasset,suum illum quasi auctorem nominaret, qui sibi suam auctoritatem tradidisset. unde sensim in eos quotauorum sententiam S consilium sequimur, ius quoddam ira sentiendi certum de con stitutum haberent, consuetudine sermonis translatum est . nam uerbi gratia quum institutum iest, ut legum quae comitiis centuriatis ferrentur ante initum suifragium patres auctores serent, id est ut S. C. prius aliquid decerneretur, postea illud idem a populo iuberetur . ea lex hanc uim habebat, ut quasi in euictionibus, possessionumque controuersis posscsior suum auctore a quoius suum adeptus est laudat, ita populus consilii sui auctorem ac suasorem senatum laudare posset. Quod si quis uel αώθέντης, uel αι, li uocabula
nobis obiiciat, indeque propter literarum similitudinem auctoritatem dictam putet, is Dionis uerba audiat, qui li. Lv. sic scribit, EBOVAEYON
άδ τόν eo . id est, Consultabant autem Senatores absente Caesare scilicet & eorum se tentia perscribebatur . non tamen quasi rata effectum habebat : sed erat Auctoritas: ut corii sententia nota esset. Tale enim quiddam uis huius uerbi declarat: quod uno uertio Grece exprimi non potest. Paulus i. si lando, s 3. De euict.
Si cum possit emptor auctori denunciare, non denunciasset, idecque uictus fuisset . Modestinust Herenniux, 6 3 eod. Sela fundum a Titio emerat,& quaestione mota tisci nomine auctorem laudauerat. Hinea AvCTOR secundus. Ulpian. l. . D. de euict. Illud uaeritur,an is qui mancipium uendidit, debeat fiet ussorem ob euictionem dare,quem vulgo Auctorem secundum uocant. Hinc
AvCTOR ITAs, titulus, id est ius quo quid possi- .demus. Itaque Scaevola in I. ult. D. de pigner. act. ν principio Instrumetu emptionis appellauit, paulo post instrumetum auctoritatis nominat. ΑvCTO Rr et As, euictio, periculi praestatio. Paulus lib.Sent. 2 . cap. i7: Venditor, si eius rei quam uendiderit, dominus non sit, precio accepto auctoritatis manet ob noxius: id est euictionis. subauditur autem nomine. Item, Res empta mancipatione de traditione persecta, si euincatur, auctoritatis uenditor duplotenus obligatur. AvCTO RiTAs, firmamentum, robur, firmitas,&, ut ita loquar,ualiditas. Scaeuola l ult. D. de aq.&aq. plia. Scaevola respondit, solere eos qui iure dicundo praesunt, tueri ductus aquae.quibus auctoritate uetustas daret,iametsi ius non probaretur. id est in quibus uetustas pro titulo ualeret.
AvCTOR legis dicebatur, qui quum ea dignitate
praeditus esset,ut eius oratione commoueri populus posset,ab ijs qui leges ferebant,deligebatur ut eas suaderet, ac populo probaret. Ita Pompeius eius legis quam tulit Lentulus de Cicerone reuocando,frequenter a Cicerone auctor appellatur in Orat. post reditum ad Quir. Idem libro de Legib. 3. Itaque isti rationi neq; lator quisquaest
46쪽
est inuentus,nec auctor unquam bonus. ΑνCTORARE, Auctoramentum de Auctoratio, uide Exauctorari. AvCTORARI , pro auctorem esse, auctoritatem sua interponere. Pomp. l. . D. de auct. tui. Etsi pluribus datis tutoribus unius auctoritas sufficiat, tamen si tutor auctoretur cui administratio tutelae concessa non est. Ulpian. l.9. D. quod falso tui auct. Huius actionis exemplo danda est actio aduersus eu qui dolo malo adhibuit, ut alius auctoraretur inscius.
ΛvCTO R E M esse,est dicere se id probare quod a
tur, etiam sine interrogatione: ait Paulus in l. s.
Αvcτο Rrs iuris dicebantur Iurisconsulti, quibus permissum erat ut ait Imperatoc iura condere. V ian.ex Diuorum fratrum rescripto in l. I p.D. de iur. patro. Et Proculum fine non leuem iuris auctorem in hac opinione fuisse.m paulo post, Plurium etiam iuris auctorum , sed& Saliiij, Iuliani amici nostri clarissimi uiri hane sententiam fuisse. Martianus ex rescipio Diui Pii, An mora fa- .cta intelligatur, neque constitutione ulla, ncque iuris autorum quaestione decidi posse. Aggaeus Vrbicus, At Cassius Longinus , uir prudentissi mus,luris auctor hoc statuit,ut quicquid aqua labendo abstulerit. id possessor amittat.
Av DENTER , pro temere,impudenter. Vlpianus.l. prima b. quinto .D.si pars haered. pet. Non au denter itaque dicitur, ubicunque merito quis incertus est, &c. Av DI T o R i v M, locus in quo iudices audiendae eognoscendaeque controuersiae caussa conueniunt. Paulus l. lecta.qo.D. Si eert.petat. Lecta est inauditorio Aemilii Papiniani praesecti praetorio,
Iutilconsulti, cautio huiusmodi. Ulpia. l. minor, I S. D. de minoribus. Princeps perraro solet permittere induci in auditorium suum eum , qui per infirmitatem aetatis captum se dicat. Item, Post speciem in auditorio eorum finitam. Item, Per miserunt in auditorio suci examinari. Sic apud eudem in l. mulier, 22.D.ad S.C.Trebell.apud Paulum l.contra, sq. D. de rei iudie. ΑὐERSIONE, uel per auersionem emere, locutio est a Iurisconsultis usurpari solita,quum res multae simul. tque aceruatim uno prcclo venduntur. multas autem intelligo, siue ille plurium sint generum, siue unius: sed numero, aut pondere, aut mensura dividantur.xAsconius hac in re uocem SEMEL usurpat , Sectores, inquit, spem lucri sui secuti, bona condemnatorum semel auctionabantur: ac pollea singulas quasque res populo uenditabant. Putoque non ab Auertendo deductum vocabulumsed ab Auerrendo: quasi quum omnia simul uno tempore tanquam per euerriculum averruntur. unde Vniuersa dicuntur proprie,que unum in locum sunt conuersa. Exemplum eiusmodi emptionis perspicuum est in auctionibus
de quibus diximus : quum res non singulatim &ordine divenduntur: sed uniuersae uno precio Gmul atque aceruatim auferuntur. Vlpiauus . l. q. . I. D.de peric. Sc comm. Si aversione uinum uenit,custodia tantum praestanda est. Et F.seq. Vino autem per auersionem uendito,finis custodiae est auehendi tempus: id est non ad mensuram: ut ipse idem locutus est in l. i. r. eod. iit. Modest.
pta si non dolo uenditoris factum sit, ad periculuemptoris pertinebit. Vlpian.l. I .f.7. De exercit. aei. Exercitorem eum dicimus, ad quem obuentiones & reditus omnes perueniunt, siue is dominus nauis sit, siue a domino nauem per auersi nem conduxit. id est non in certam partemseit certum onerum numerum imponeret: sed uniuerse.
quod apertissime Paulus docet in l.ult. in fin. D. De leg. Rho.Si conduxisti naue amphorarii duo millium, & ibi amphoras portasti, pro duobus
millibus amphorarum preciu debes. Paulus, Imo si averIione nauis conducta est,pro duobus millibus debetur merces:si pro numero impositarum ampliorarum merces constituta est, contra se habet irain pro tot amphoris precium debes, quot portasti. Perspicue Paulus eum qui per auersi nem conducit, ei qui ad certum onerum num rum conducit, posuit. Florentinus in l. 3 6. D. Iocat. Opus quod auersione locatum est, donec approbetur,conductoris periculo est sic puto is Ddum,non PERICU Lum, quod uero ita comductum sit,ut in pedes mensurasq; praestetur, ea tenus conductoris periculo est,quatenus adme sum non sit. Haec quum ita sint,haud scio an AovgRsIONE potius,quam AvERsIONE.legenda
sit,quomodo in Florentinis libris ubiq; legitur,&Α viras pro Adfuisse,aut Absuisse.nam & Fab. lib.x II . ueterum plerosq; Auersa pro Abuersa dixisse testatur: quamuis quae ad nos aduerrimus, ab alio averramus,ut non magni intereste uideat remptor tamen & conductor aduersone rem accipere dicentur,non auersione. ut non incommode dici posse uideatur,quum de uenditore aut i calore loquimur, Auersione: quum de emptoredi conductore, Aduersione scribendum, Ac pr nunciandum esse. ΑvERs Io NE uendere,Pomponius Confuse uende
de erim.stel.Sed & si quis merces supposuerit,uel obligatas auerterit,uel si corruperit,aeque stelli natus reus erit. Idem i. I. I.7. D. Si is qui test. lib. Sed di in omnibus quae interfuit haeredis non esse auersia,locum habet haec actio. Idem i. 7. g. 2.D.de trib.act. Sed etsi mercem perire passus est, aut eam auertit, aut uilioris data opera distraxit. Hinc AugRsio NIs actio : de qua uide Actio oneris
47쪽
AvoeARa alicui, pro ab aliquo Vlpianus l. s6.D. de nox.act.Nec oberit quod Serviana potest ei
ΑvREvs centum continet sestertios, ut ex his Di nis uerbis intelligitur ex libro L v. quae siccon uertimus: Quum Augusti domus in palatio conflagrasset, multiq; multa illi conferrent, nihil accepit, nisi tantum a populis aureum, a priuatis uero drachmam. Aureum enim ego quoque numum qui drachmas uigintiquinque ualet, more nostro appello. Et Graecorum quidam quorum libros, quod Attico dicendi genere scripti
sunt, legimus, sic ipsum uocarunt. Haec Dio. Quum igitur drachma denario Romano apertissimὸ a Plutarcho in Camilli uita aestimetur,apparet Dionem aureum pro centu sestertiis usurpaLse:quii scilicet in uitintiquinque denariis tot sint se itertii. quod ex Taciti & Tranquilli duobus collatis inter se locis facilὸ intellectu est. Nam ut hie Othonem scribit excubanti cohorti diuidere
solitum,quoties coena principe acciperet, uiritim
unum aureum:Tacitus idem commemorans centenos sestertios nominat.Quae quum ita sint, credetem equidem locum illum apud Imp. s. s. De success.lib.qui & me & alios complures exercuit, leui commutatione sic sanari posse,ut hae duae uo. ces CENTvM & MILLE locum inter se commutarent r id est altera in alterius locum succederet. Nam si hoc modo legatur ut mox sibi; ciam, omnia quadrabunt: Si quidem libertus Aeliberta minores centenariis sint,id est minus mille aureis habeant substantiam sic enim legis Papiae summam interpretati sumus, ut pro centum sestertijs unus aureus computetur nullum locum habeat patronus, &e. quum enim centum sestertii aureum efficiant; centum quoque sestertiorum millia, mille aureos conficiant necesse
est. Atque huic errato simile aliud est in l. i. Si ager uectig. in vocibus Tandiu , & Quandiu :
quod tamen Haloander emendauit. Hoc praeterea probatur ex eo quod scribit Vlpi .in I. I .f. s.
D.de uar.& extraord. licitum aduocatorum honorarium pro singulis caussis usque ad centum aureos fuisse. Nam Corn.Tacitus lib. x i. scribens de Claud.Caesare, qui pecuniis pro aduocationibus capiendis modum imposuit, ait eum statuisse modum usque ad dena sestertium , quae
egressi repetundarum tenerentur. Sic enim lego in secundo casu, ut subaudiatur millia: scutin omnibus antiquis auctoribus. Quapropter quum audimus libertum , qui patronum sine ue nia in ius uocarit, quinquaginta aureis multari, L Is.& l. 24. & l. 2S. D.dc in ius uoc. perinde accipiendum est ac si dictum esset, H-s. quinque millibus . ut quum is qui edictu corruperit qui gentis aureis multari dicitur apud Vlp.l. 7. I . de hiris dict.continud intelligimus 13-s quinquaginta millia quae sane summa permagna est:continet enim scutatos Gallicanae pecuniae mille ducentos quinquaginta . ut mihi Haloandri lectio proba bilior esse uideatur, qui non Qv I NGENTORUM , sed Q i KQvAGINTA posuit. praesertim quum
huius quoque uarietatis nos optimus Accumus admoneat. Quinquaginta enim, scutatos Gallicos centenos uicenos qui nos efficiunt. Hue accedit, quod idem Vlpian. eadem in lege scribit, eos qui inopia laborant, corporalem poeira subire: Hermogenianus autem in I. Io. D.de accusat. eos esse pauperes constituit, qui minus quinquaginta in bonis habent. Verum ut ad rem redeamus: quum scribit Caius in l. 2 s. D.de S. C. Silaniano , praemium accusatori seruorum constitutum esse in singulos seruos quinos aureos , & qui manumissi erunt denos: smiliter ii telligendum est, illi quidem, quingentos sestertios, id est scutatos duodeeim & semissein: huieuero mille, id est scutatos uicenos quinos & apud Venuleium in l. 6. b. 2. De repetundAncitum esse,ne magistratus plus doni muneris in anno accipiant, quam quod sit aureorum centum: sic accipiendum est, ac si scriptum esset, N-s decem militia: id est scutatorii ducentorii quinquaginta. ΑvR CHALCvM , inquit, Sex. Pompeius, quidam
putant compositum ex aere & auro : sue quod colorem habebat aureuin.Orichalcum sane dicitur, quod in montuosis locis inuenitur. mons et
ni in Graece imrappellatur. Marcianus l. s. D. de coni. empl. Quemadmodum si uas aurichalcum pro auro uendi distet ignorans, tenetur ut aurum quod uendidit praestet. Servius Aeneid. x M. Apud Maiores orichalcum preciosius metallis omnibus fuit. namque sicut Lucretius dicit , cu primum homines sylvas incedissent,nullarum adhuc rerum periti, terra casu sertilis omnium ex incendij calore desudauit metalla, inter quae orichalcum praeciosius uisum est, quod &splendorem auri de aeris duritiem possiceret . Nam primum de auro securis facta displicuit causa mollitiei, simili ratione & argenti contemptus est usus,mox orichalcum placuit donec ueniretur ad serrum : unde etiam secula ita dicuntur fuisse divisa. Orichalcum autem fuiste preciosum, etiaPlaut. docet, qui ait in Milite glorioso,Ego istos
mores orichalco contra comparem.
AvRusi coronarium quid sit, docet Seruius in illum Aeneid.v III .locum, Ipse sedens niueo candenti limine Phoebi, Dona recognoscit populorum, aptatri; superbis, Pollibus. Aurum, inquit, coronarium dicit: quod hodieq; a uictis gentibus
datur. Imponebant autem hoc Imperatores pro- ter concestam uitam . ideo dixit DONA . nam si oc non esset,spolia diceret. Haec Seruius. Cic. in Pisonem,Mitto aurum coronarium, quod lex de decerni & accipi uetat. nili decreto inuinptio.
Et in Rullum, od ad quemque peruenerit ex
praeda,ex manubiis,ex auro coronario. Patet autem
48쪽
tem ex Cod. eodos lib.x M.tit. x m. postre. mis temporibus moris suisse, ut ex uniuersi imperii curijs, & satraptis,uel sponte,uel indulgentiarum l.etitia,tiel ob res prosper E gestas aurum
coronarium Imperatori mitteretur. AVTHENIICAE tabulae: primariae, unde tanquam ex sente exempla desumpta sunt. Vlpian. l. q. infin. D. iam . ercise. Hae redem enim exempIum debere dare: tabulas uero aut hcnticas ipsum retin re , aut in aede deponere. Idem i.8.Plerunq; enim authenticae rationes sunt necessariae actori ad in struenda ea, &e. Sic in l. ult. D. Test. quemadaper.exemplum testimenti ab authentico distinguitur. Imp. l. 3. C.de diuers rescript . Sancimus ut authentica ipsa atque originalia rescripta, non exempla eorum insinuentur.
AUTOMATA , opera quae per se ipsam uentur : ut horologia. Hinc fictum ab Vlpian. uerbu Automataria, in I. r.3.7. De legat.& fid. lib. Io.Sed automataria, inquit , aut si qui eanthari, per quos aquae saliunt, poterunt legari. ATTOΦΥΕΣ , natiuum, non aduentilium, aut artificiosum . Ulpian.I.7o.D.de legat.& M.tib. 3 2. Si cui lana legetur, id legatum uidetur, quod tinctum non est,sed vi re υιι. siue autem facta est, siue insecta: lanae appellatione eontinetur. ΑπvNCvLus , matris meae frater. traxit appellationem ab eo,quod aeque tertius a me, ut avus est:
sed non eiusdem iuris. ideoque uocabuli facta diminutio est. siue auunculus appellatur, quod aut locum obtineat,& proximitate tueatur sororis filium. Ex Sext.Pompeio. AvvNcvLus est matris frater; ait Paulus in I.ro. s. 7.D.de gradibus.
AvvMCvLus magnus est auiae frate ait Paul. l. I . .
te patris uel matris auunculus magnas l. I .6.9.
ter.patris uel matris auunculus maior l. I O.s. I o.
D.de gradibus. Azo, Iurisconsultus, Bononiae ubi primum interpretari publice ius ciuile coepit, natus: cum propter aemulorum inuidia ad Montispessulani scholam inde profectus esset,ibiq; aliquandiu magna eum laude docuisset,landem in patriam reuocatus, magnam & docendo & scribedo nomini suo gloriam famamque conciliauit. Seripsit Codicis summam, quae totius iuris ciuilis epitomam quandam complectitur. item magnos apparatus super Digesto ueteri. Obijt ibidem anno a Christo nato M. Cc.
ABYLONI CORVM quae equis insterni solent, meminit Vl
pia. I. 2 s. g. I.D. de auri arg.
Plinius autem de iis loquens libro octauo capit. 48. Colo-- res, inquit , diuersos picturae
intexere, Babylon maxime celebrauit, & nomen
imposuit. Et de pellibus Babylonicis Marcianus
in Lult. D.de publica. t BACCHARI circa sana scruum Vlpianus dixit, pro furere, quasi Bacchi numine amatum, in I. I. s. idem Viuimus D.de aedi.ed.παρά τέ βακχειν quod in Bacchanalibus clamores ab ebrijs tollebantur, quasi Bacchi spiritu asilatis. Cicer. de clar. orat. Quod eos quorum altior oratio, actioque esset. ardentior,furere dc bacchari arbitraretur. Ulpia. Quamuis aliquando quis circa fana bacchatus sit,& responsa reddiderit,tamen si nunc hoc non faciat,nullum uitium esse.ceterum si nihilominus permaneret in eo uitio;& circa fana bacchari s laret,& quasi demens responsa daret,&c. BALANus , palmarum fructus, qui dactylus dicitur . nam hie populari sermone a nobis Balanus dicitur, ait Plin.lib. I I .cap. . Vly l .s s. S. . D.de legat.& sd.lib. I 2 .& l. I 67.D.de uerb.
fg.Idem & de nucleis olivarum, sed & de balanis est,uel si qui alij nuclei.
BA L Dus , Iurisconsultus, patre nobili, & medico . Perusi natus, Bariholi auditor suit. ingenio acri& prompto praeditus, iuris disciplinam sic avide
arripuit,ut anno aetatis xv I i. publice de ea disputare coeperit. post etiam Bononiam, ubi Ba tholus docebat, ad ius interpretandum euocatus,
magnam sibi gloriam & docendo & scribendo
conciliauit.memorabile est quod quidam tradu tantam aliquando inter utrunq; altercationem publice exortam este, propter uarietatem lecti Dis .f.ult. l.si ereditor, D.de distract. pig. ut Pisas communi consito miserint, qui exemplar librorum qui nune Florentiti nominamur, inspicerent: utrum nullam uenditionem,ut Bartholusean ullam, ut Baltas eontendebat. scriptum haberent . Inuitatus post Baldus Papiam a Ioanne Galea Mediolani duce, ut ius ciuile profiteret: post magnos in ea disciplina illustranda labores susceptos ibi relictis duobus filijs sua arte eruditis, anno M. CCCC. decessit.
BALNEvM ueteres dixerunt sue Balineum . nihil
enim differt publicum a priuatis, in publicis aut freminini generis,& quidem numero semper plurali, frequenter balneas & balineas : nee immeri- .nam parsimoniae caussa uno igni duplex bal-ncum calefaciebant, pariete interiecto, ut pudor viris mulieribusque costaret.Cliarisius lib. r. Sic
Varro E. De lingua vi H. bina esse dixit coluncta
49쪽
aedificia,lauandi eaussa: unum ubi uiri, alterum ubi mulieres lauarentur BAONavM & Balineat se differunt,quod illud priuatum, hae publieae. Varro De lingua v I II . Item reprehendunt analogias, quod dicantur multitudinis nomine publicae balineae,no balinea:contra quod priuati dieunt unum balineum,quod plura, balineas dicant.quibus responderi potest, novile reprehendenda: quod ita in usum uenerunt. Itaque uideo usurpari Balineum in L si cuius, is . in fi. D.de ususe. l.ult.f. l. D.de auro & arg. Balineas autem in I.patronus, s s. f. 3 .Sc l.praedi; ,9 I. s. q.D. de legat, libro I. BALLI sT RARI I,Craeco more pro Ballistarii apud Paternum in I.ulta . de iur. im. pro ballistarum artificibus. BALNEARE argentum dicitur, quo qui in balneo
lauabant, utebantur . Scaevola in l. vlt .F. r. D.de auro & arg.Scproniae dominae meae hoc amplius argentum Dalneare . quaestum est, an etiam id argentum, quo diebus festis in balineo uti consueuit,legato cedat.
BALNsARII lares dicebatur,qui uestes eorum qui in balneis lauabant,furabantur. Hinc tit .de surib. balnearijs lib.Pad. 7.Catullus, O surum optime balneariorum . de horum poena multa praeclarὸ Aristot. Problem.cap. 2 9. BALMEATOR, balnearum praesectus, aut qui balinneas exercet. Vlp. l. r. D. deposit. Si uestimenta seruanda balneatori data perierint. Et in I. I .C.de monopola in Litem pictoris, I7.D.de instruct- vel instit. Hi ne BALNE ARIvM & balneatorium instrumentu apud Marcianum in d. l. item pictoris, pro eo 'uod ad balnearum usum pertinet: Instrumento balnea torio legato, inquit, dictum est balneatorem se instrumento contineri balneario, quom do instrumento fundi saltuarium, cum balneae fine balneatoribus usum suum praebere non possint. BARaARICARII dieuntur in postremis Codi eis libris, qui auro, argento, aerecassidas de bucculas tegebant . uti patet ex I. I. C. de fabrice. l. 7.C.de palatin. sicr. l. I. C.de excusat.artis fortas.se,quod mos quidam barbaricus placuit,que imiserati sunt. BARTHOLOMAEvs Salicetus, Iurisconsultus, Bononiae natus, Pataui, primum, dein Bononiae ius ei uile publice interpretatus est, circiter annum Μ. CCCCL xxx. multisque libris de ea disciplina scriptis,senio confectus uita excessit. B Rethio Lus , Iurisconsulius,in urbe Saxoserrato natus anno a Christo nato: M. CCC I x. iuris ei, uili, studio sese Perusit annum ages aetatis x Ii M. adiunxit: in quo tantos progressus fecit, ut postea annum agens xx. Bononiae publice de iure responderit, & anno insequenti doctor ibidem creatita sit. Post assessor caussarum crimin Ilium factus est: quo in munere iuris imperitia lapsus, iniuria quendam furti accusatum damnasse furcae traditur, magnam propterea in homi num offensionem incurrille. propter quam se cessisse dicitur, & priuatim sita studia magno conatu repetii se . itaque annum agens xxv. Pisas post aliquanto Perusium ad ius interpretandum euocatus , magna in hominum admiratione ac Iaude uixit. Commentarios in omnes Iuris ei uilis libros conscripsit: tantoque in omne liter rum genus ardore animi fuisse sertur, ut etiam
senex Hebraeorum lingua, de Mathematica didi cerit. cuius rei doeumento cile potest is liber quem Tyberiadis nomine inscripsit. Charus cita Imperatori Carolo Di I. propter ingenii doctrinaeque praestantiam fuisse: ab eoque is Doctorum iuris ordo plurimis ornamentis decor tus esse traditur. Obiit Perusii, annum agens aeta
tis x L v I ,an. a Christo nato M. CCCL v.
BAs I L CA . μυλι Mi. proprie Regia dicitur: sed 3e regiarum similitudine, quae loea ampla Se spaciosa erant, Basilicae nominata sunt: quibus Rotirinum forum ornatum fuisse, nemo ignorat. Loca igitur ampla,& publicis usibus accommoda ta, Basilicae nominantur in l. inter stipulantem, 8 i. . sacrum.&l. continuus, Is 7. f. cum quis D.de uerb.oblig. Itaque iudicia in iis exerceri s lita, patet ex illo Fab. lib. x it: Trachali oratoris uocem, cum in Basilica Iulia diceret, auditam laudatamq; fuisse ex quatuor tribunalibus. item Gillo Plian Epist.Descenderam in basilicam Iulia, auditurus quibus proxima comperendinatione respodere debebam. In iisdem tabernas uenalitiarios habuisse patet ex l. 32.M. I. D.de auro arg. ubi mentio fit de argento quod testatrix negociatrix
uenale in basilica propositum habebat. Similiter in Curia librorum tabernas suisse, Δ lconi us in
Milonianae argumento testatur. BAs T AC A , corruptum ex serculum portandis rebus fiscalibus accommodatum: uti patet ex l. De cohortalibus.lib.Cod. x ii. unde dicti Basta garij.l. .& 8.C.de muri leg. BEATvs, inquit Varro libro . is qui multa bona posiidet: dcis opulentus, ab ope: cui eae optimae. Hinc Vlpia. Bona dicta scribit, qudd beent, hoc est beatos faciant: quod Beare sit prodestea. 69. De uerb.signi f. B or: . Eo nomine, inquit Caius, vulgo quidem id significatur, quod ab arcu mittitur: sed non
minns omne significatur, quod mittitur manu ,τ--admonet nos Xenophon: nam ita scribit, in τα ει η μοσε φέρετο.λο, ,τοξευμα τα ρενδο M,πλει- δἐ-λi M. Et tela simul serebatur,hastae,sagittae sendae, tu plurimi lami lapides. Haec in I.si caluitur, 23 3. D. de iicrb. signi f. Ba NEFICIVM iniurae ciuili propriuilegio sere dicimus:hoc est,pro iure praecipuo quod cellae alicui psonae,uel aetati,uel sexui,uel coditioni Pprie
50쪽
attributum est. Personae,ut in l. s. D. de constit. prine. Benescium imperatoris,quod a diuina scilicet eius indulgentia proficiscitur,quam plenissime interpretari debemus. Aetati,ut beneficium restitutionis in integrum, quod minoribus annis
xxv. conceditur.Sexui,ut beneficium S.C. Velleiani, quod mulierib. quae pro aliis intercesserint, datur. Certae conditioni, ut beneficium epistolae D.Adriani,quod fideiussorib. datur, ut si unus insolidum conueniatur, de sua uirili parte excipiat. l .inter, 26.& l.seq.D.de fideiuss. item Beneficiti. ne qui pluris quam facere possint, lamnentur. de quibus cognosce ex l. sunt qui , 16. & multis se . D. de re iudic. Item, Beneficium cessionis, ut iis qui magno aere alieno oppressi soluendo non fuerint, bonis apud magistratum cedere liceat d. I.C. qui bon ced. polI.
BENEF iCI UM , largitio aliqua ex aerario, quae ciuibus R. duntaxat, quorum egregia opera in bello extitisset, commendatione Imperatoris, Tribu nive sui deserebatur.Cic. pro Archia,Testamen-
tu saepe iacit nostris legibus, di adiit haereditates ciuium R.& in beneficiis ad erarium delatus est a L.Lucullo Praetore, di Consule. Vegetius lib. tr. Beneficiarii ab eo appellati, quod promouentur beneficio Tribunorum. De his benesciis locum Ciceronis interpretor lib. Ep.v. ep. xx. Quod scribis de beneficiis, scito a me de Tribunos mil. &praesectos,& contubernales duntaxat meos delatos esse. in quo quidem ratio me fefellit. liberum enim mihi tempus ad eos deserendos existirnaba dari postea eertior tactus sum, triginta dieb. deserti necesse esse, quibus rationes retulissem. BENEpI C Io alicuius,pro opera alicuius. Vlpianus I.ex damni, M.f. I. D. de damm ins Consequens est dicere detrimentum hoc, quod beneficio eius eontingit, sarcire eum debere . id est, culpa eius. Idem l .comuni,7.9. 8.Com.diuid. Quia haec pars beneficio alterius uenditori acccssit. Idem i. inter omnes, 6. D. de surt. Competit enim actio non
ideo quia nunc abest, sed quia unquam beneficio
suris abfuerit. ΒΕΜ ΕpICIARI I dicebantur milites, qui uacabant muneris beneficio:econtrario munifices uocabantur,qui non uacabant,sed munus Reip. faciebant.
Festus libro II. BERYLLus , cuius mentio sit in l.ult.D. de publie.
lapillus est in India originem habens, qui in taxangulas sormas atteritur, ut hebetem coloris i nitatem angulorum repercussu excitet ad uigore:
inquit Solinus. Idemq; Plinius lib. 97. p. s. BgsTias plerunque Iurisconsulti quae serae naturi
sunt,appellant.Caius L 2.M. I .D.ad leg. Aquil. longe magis bestiae in pecudum numero non sunt r
quadrup. in bestiis quoque propter naturalem seritatem haec actio locum non habet. & ideo si v sus sugit, de sic nocuit, non potest quondam d minus conueniri. Idem in I. r. .bestias, D. de postul. Bestias, inquit,aecipere debemus, ex seritate
magis,quam ex animalis genere. I taque Vlpianus cap. Inst.x l x. bestias a quadrupedibus quae collodor ve domantur, separat:& ait Camelos 3e Elephantos esse ex rebus nee macipi: quia bestiarum numero sunt. Vide Ferae: Bia LIOTHECAx, inquit Festus, & apud G raecos,& apud nos, tam librorum magnus per se numerus quam locus ipse in quo libri collocati sunt,appellantur. Haee ille lib. i II. Nerua autem in I.li brorum, I 2.f. sed si, De legat. lib. tertio, tria bibliothecae nomine significari ait: locum,armariu, libros. ubi traditur bibliothecae legato locu quidem non deberi, armarium uero ita deberi,si te- statorem ita sensiste appareat, aut nisi domui assi xum aut annexum sit:libros uero sine dubio contineri . BIs eadem de re ne si actio. Hoc,inquit Fabius, in iure obscuro est. solet enim illud quaeri quo re seratur hoc EIs : ad actorem, an ad actionem: lib.7. cap. 6.
Bra ELL3o, idem, opinor, qui uersipellis, id est
ueterator, planus, πολυποποι. Marcellis l. 72.9 4.
D.de solutionibus, Num ergo & si bispellionem, aut alias turpem dederit hominem dem sit e Vlpianus l. 3 I .D.de cuict.Si ita quis stipulanti spondeat,s,num csse, larem non esse, bispellionem noesse,& cetera, inutilis stipulatio quibusdam uide
tur. ubi tamen vIsPELLIONEM errore in Fl
rentinis libris peruulgato legitur. Item ut apud Metianum in l. 7.D. ad S.C. Trebell. Quid enim si morbo adplicitus, Alexandriam ius iis fuit adiare e uel nomen Vispellionis testatoris serre λ 3 is PELLIONIs enim legendum utrobique arbitramur . quo nomine hominem duarum pellium fgnificari constat. Eius autem appellationis origo in Arcadarum sabula posita est, quam Pli. lib.
S. cap. 28. exponit: Ij certos homines stagnum quoddam transmissos in lupos transfigurari tr dunt, & post annos nouem co in habitu conse ctos, idem stagnum remeantes, pristinuin habitum recipere. unde Vers pelles dicti. & apud F bium , Eandem recipere uestem. Ad hanc fabula allust sine dubio Persius Sat. satis uersibus. Sin tu quum fueris nostrae paulo ante farinae, Pelliculam ueterem retines, & fronte politus , A stutam vapido seruas sub pectore vulpem: Quae dederas supra repeto,funemq; reduco.
Bis pellionem igitur seruum eudem dici puto,qui& versipellis: id est perfidiosuin, fallacem, fraudulentum. Nil tamen VEs PI CNEM, alij v E sPERTILIONE Mur alio etiam alii modo legendum putant. quorum omnium coniecturis, ii Bi-
pellio legeretur, scripturam Florentini codi eis anteponeremus. Nam quod quidem ad Vespillionis nomen attinet, cum N Libitinarios,& Vespillones,& Pollinctoies, liberos homines fuisse co-