장음표시 사용
101쪽
93 Not linia Icib. III. tanquam hominum contortio indignum, e medio sustulissent . Haud ratio tamen reddi Potest, cur corpus ejus, etiamsi deteriori paulo forma praeditum , haud sedes & domicilium animae rationalis esse posset cur facies justo longior, aut paulo depressior nasus, aut os solito diductius, & cetera ipsius forma inustata ac enormis, cum anima, & ptae stantissima ingenii indole, quae illum, licet tam deformis esset, ad tantum dignitatis gradum in Ecclesia evexit, comgruere atque stare nequeat .
Ex hominum Mero arbitrio minus pendent, quam Modi mixti.
SC ire itaque libenter vellem, in quonam Deciei ,
istius certi & immutabiles termini conlisit ant ρCertissimum est, nihil ejusmodi aetnatura fieri , . nec simile quid inter homines ab illa constitui. Realis elientia istius, aut alterius substantiae cujusdam nobis prorsus ignota est; di in iis, quae a nobis fiunt, ese sentitis nominalibus incerti adeo, atque animo pendentes sumus, ut si de foetu aliquo, recens nato, mira cujusdam consermationis, & figurae plurimi interro-zarentur, utrum homo esset, nec ne λ nullus dubito, Quin ad quaestum illud alio atque alio modo responderetur. Secus se res haberet, si nominales essentiar, per quas substantiarum Deries secem imus, non aes hominum arbiti tum quodammodo fierent, verum rebus ipsis proxime liuerent. Quis non reciperet, femonstri istius speciem patefacturum, de quo Licerus loquitur lib. I. c. a. ) quod caput humanum ruri , et una esset corpori suillot Aut aliorum Istorum, quas mul cum corporibus humanis, brutorum animalium, uti canum, equorum, &c. capita gerebant λ Creatis hisce rebus si vitam, di sermonia uium natura indui
102쪽
Cap. VI. Mogorum Μbrorum . 99ssset. res majorem dissicultatem haberet. Si animal quoddam parte superiori hominis , inferiori porci speciem repraesentaret , num , qui illud jugularet,
caedis reus foreti Num sacrorum antistitem sciscitari oporteret , utrum sacro sonte levari deberet, necne Id in Galliis, lapsis jam aliquot annis, simili
fere ratione contigisse, audivi. Hinc discimus', nobis quam dissicile sit , qui per complexas tantummodo ideas, quas ipsi met congerimus, res mensurare POL sumus, accurate statuere, quibus ipsis terminis anim lium species finiantur : aut hominem ipsuitu certo cogn scere; etiamsi , fortasse, summam inscitiae argueretur, si quis illud in dubium vocaret. Tantum tamen abesse puto , Decisi istius fines certi, atque ita arum simplicium multitudo determinentur, e quibus iam minalis ista essentia constatur, ut dubitationi locum plane relinqv nt : Et mihi quidem videtur, nullam definitionem vocis hominis hactenus traditam, aut animalis ejusmodi descriptiunem, accuratam adeo iaperfectam esse, ut ex animis virorum: perspicacium scrupulum ac dubitationem Omnem evellat; multo ninus, ut communi omnium consensu comprobari ,& illud esse possit, cui in controversiis istis omnibus dirimendis circa capitis supplicium , aut baptismum, homines sibi adhaerescendum esse putent.
Non tamen aeque eaenarbitrio formamiar, ac ea, quae Modorum sunt mixtorum.
ETsi vero nominatis hae substantiarum essentiae per
mentem fiunt, attamen ad arbitrium a ius m nus e ιπuntur 4 quam Mosorum mixtorum essentiae .
Ad Dominalem quandam essentiam absolvendam , ne cessario requiritur, primo, ut Meae, e quibus eonstat, utcunque multiplicentur , ita conjunganzur, ut ideam G u unam
103쪽
unam efficiant. Sociando, ut ideae singulares ita coi junctae, eaedem sint, nec Plares nec Paucioi es D reeio. Si duae enim abstractae ideae complexae, numero disserunt, aut Partium genere, e quibus com- Doliuntur, duas dispares , non unam essentiam coi
sitibunt 38) . Quod ad prius attinet, mens in coit ite is subitantiarum ita is coni triendis, naturam s qui ibi ducem ; &'nullas inter se jan-it, quae non natura sua conjunctae exiit imantur. Ovis balatum cum fouia equi , aut Plumbi conorem, cuni pondere ia1 Iitate auri , ut realium substantiarum id ae complexae ex iis nascantur, nemo copulat , nisi quis mentem suana vanis rebus, & aures aliorum sermonibus, qui intelligi nequeunt, reser cire voluerit . Homines , qui cellas quasdam qualitates conJungi, & simul semper exiliere obseivarunt, naturam imitati sunt , at- . que ex conjunctis ita, complexas subitantiarum id ases inrediunt. Eis enim liberum sit hominibus, quaslibet id os comprehensione una comple fit, easque , quibuscunque velint, nominibus signare, si tamen intelligi volunt, cum de rebas loquuntur re ipsa existentibus, ne celse est ,'ut ideae aliquo modo rebus cimp ant , de quibus loquuntur : alioquin in serino ne hominum eadem esset, quae Olim in Babele, confusio; atque propriae cujusque Voces, quas ipsemet tantum intelligit . nullius omnino usus serent in eoi Ioquiis Ita congressibus hominum, nisi ideae, quarum notae sunt, cum substantiis , quatenus reipsa existunt,
aliquam convcnientiam haberetat.
104쪽
SEiundo, Etiamsi Animus , quandoc viae campi xas Assantiarum ideas format, nullas unquam
in unum congerit, quae non revera smul existant .
aut existere saltem videantur; & proinde conjunctionem istam a natura mutuatur: definitus tamen conjunctarum numerus, a cura , surio , oe aibitrio ejus Pendet, Per quem conTeries i a perfrirer. Familiare est hominibus . pauculas quaidam qualitates , quae sensibus obversantur, in unum colligere; & saepillhrae , pene dixeram se inper . alias praetermittere , quae non minus aptae sunt & inter te cohaerentes .
Substantiarum sensibilium duo sunt genera; unum ellat corporum Drganicorum , quae Per semen propagantur ; in hisce, figura exterior principis qualitatis locum obtinere, & nobis illud esse videtur, quod speciem determinat . In plantis itaqde , de animulistis ultra extensam substantiam solidain certa quadam fi gura praeditam nihil quaerimus. Licet enim pluri micelebratam i stam definitionem9Animal rationale nimpnilacere videantur , si antiruat tamen inveniretur , vatione, & oratione, non autem specie humana praeditum, vix puto illud, utcunque animal rationale esset , in numero hominum haberetur . Et s Balaamiasinus per vitam omnem, sermonem edidisset, haud ineptius, quam domino suo semel, mihi tamen du-hium est , utrum , quis euin nomine hominis diannandum , censeret. Ut in plantis, & aut malibus per figuram 8e formam exteriorem , ita in plerisque
Omnibus aliis corporibus, quae non eue semine Pr creantur, per colorem, utplurimum, recum species se cernimus . Sic auri colorem ubicunque reperimus ,
ibi reliquas omnes, intra complexam nostram Meam comprehensas , qualitates, eo suspicamur : Atque duas iitra coin naunes qualitates, figurana ne
105쪽
1c colorem, Speciertim diversarum isas adeo indu-hitatas reputamus, ut cum in pictura elegante, figuras & colores intuemur, quae pennicillo clare exprimuntur , statilia dicimus, hune leonem esse , tim fam ; hunc aureum, sum azenteum esse cratera.
Plures vero essentias e ivne eodem nomine signatas. v Tiams vero hoc satia sit accommodatum ad ea Ui exprimenda, quae consese concipimus ; accurato tamen sermoni haudquaquam inservit, quoniam inter homines haud convenit , quor simplices Meae, aut qua litares ad rem quandam Deetent'hoe atit illo nomιne I natam . Nec mirum hoc videri debet, plurimum
enim laboris & studii , solers & Mutina disquisti prius adhibenda sunt, quam investigari possit quid ,& quot snt simplices iliae ideae , quae natura cohae rentes, semper in eodem subjecto sinul reperiuntur. Plerique homines , vel propter temporis angustias , vel quia otiosam aetatem & quietam sine tanto Iahore traducere malunt, in externa tantum figura haerere solent, atque satis habent . ea tantum nota- Te, quae primo obtutu sensibus objiciuntur, ut res commode a se invicem ad communes vitae usus distinguantur : quare , isne ulteriori examine , nomina Iis imponunt, aut usurpant ea , quae prius ab aliis posita erant . Quae , licet in sermone quotidiano facile in ligantur signa esse paucarum qualitatum , quae simul existunt i crebro in sensus incurrunt, dici tamen nequeunt, definitum numerum id artim simplicium , multo minuS eas omnes. quae natura conjunguntur , certa significatione compleeti. Cui animo in tuebitur , post disputationes infinitas & verborum concertationes , quaa genvs bc Decies, quas differen
106쪽
Cap. VI. Modorum vixtorum. 1 os riae theciscae in scholis excitarunt, quam Pavearum
admodum meum definitiones sint ratae & communiter 'ameptae , haud sine ratione credet, fornaas i stas effetitiales , ciccae quas tot disc taliones, inanias tantum meos nec ad naturas reruni specilicas
aperiendas lucis aliquid afferre. Qui secum etiam reputabit, quam necesse sit, ut sub stantiarum nomina eas habeant significationes , de quibus inter omnes, ae quibus Proferuntur, conveniat, sic statuet Miudicabit, nominales substantiarum ementias , etsi ad
naturae exemplar essici omnes censentur, omnino, aut
maxima ex parte, mancas valde & haud perseetia esse. Istarum enim Mearum complexus est in diver-ss, quaret species rerum ab hominibus determinantur , non a natura , quae , incertum est , utrum essentias certis concludat terminis , nec ne . Fateor equidem , plurimas substantias singulares natura ita Delas esse, ut in illarum inter se convenientia & si militudine naturae generalis sui damentum jaci possit. Cum vero in classes , sive Decies certas ideo res par timur , ut eas nominibus communibus compleotis
mur, haud video, quomodo proprie dici possint o
ctes rerum a natura determinari: aut si determinan tur , non nos iisdem, quibus natura, terminis, θωries rerum finimus. Non enim , quibus in praei et tem usum nominibus generalibus opus est, haud cundiamur & haesitamus eo usque, quoad omnes istas quais litates exploratas habeamus, quae praecipuam rerum inter se convenientiam ti pugnam optime nobis patefac rent; verum i Psmet, per ista, quae sensibus obversantur, eas innectes disti ibuimus , ut eo facilius, nomini-hus generabibus, cogitationes nostras cum aliis com municemus. Cum enim in substantiis nihil cognitumst nobis , praeter simplices' ideas, quae conjunguntur in iis; cum animadvertamus etiam , Inultas res
singulares cum aliis convenire, in plurimis sinplici-
107쪽
um istarum idearum , complexumdisve congeriem istam laedam nostram specificam dicimus, atque D men universale isti tribuimus ut quandocunque C gitationes nostras, & sermonem cum aliis literis consignaturi sumus, uerbo uno In dividua omnia desii, gnari possint, quae in complexa ista idea conveniunt, haud enumeratis simplicibus ideis, e quibus coagmentatur ; 8e ut ita verborum multitudine nec nobis nec aliis negotium facessamus : quod illi facere necessario coguntur, qui de rebus novis loquuntur, quibus nomina nondum sunt imposta .
f. XXXI. Specierum e sentia sub eodem nomine riversae . UTcunque vero Substantiarum SAecies istis ad vi.
tae communis usus satis aptemur , perspicuum tamen est , iddam hanc complexam , in qua plura Iim dividua convenire deprehenduntur , ab hominibus diversis fieri diverso modo ; a nonnullis magis , ab aliis minus accurate. In quibusda in id a haec complexa plures, in aliis pauciores qualitates continet: atque ita illud plene patet, quod mente essciatur.
Puerorum opinione color rutilus avrtim constituit ;alii pondus, ductilitatem, ἴκ susilitatem addunt; alii adhuc qualitates alias , quas rutilo isti colori nouminus constanter, quam pondus & fustitatem, jumetas reperiunt, in omnibus enim hisce , & sntilibus
attributis, unius non minuε est , quam alterius jus , ut ponatur in idea complexa substantiae , in qua o-nania conjunguntur. Quare, cum plurimi, prout aliis solertiores sunt, aut in rebus/ponderandis majorem
adhibent diligentiam, diverso ab aliis modo, simplices Meas adsciscant, aut negligant in isto subjecto , Auri
108쪽
proprium , non autem naturae opus esse necesse
Ideae nosrae quo universaliores, eo madis incompletas partiales sunt . SΙ numerus Hearum simplicium, quae Deriei infimae
nominalem Uaegriana, aut primam Indiuiduorum in Species disributionem sciunt , pendet e mente hia mana vario eas colligente modo , multo magis Pe spicuum est , rem ita se habere in elafbus istis , quae latius patent, qaas Logici Genera vocant. Haec ideae sunt complexae consulto quidem imperfectae; in quibus plurima ex attributis istis praetermittuntur , quae reperiuntur in rebus ipsis. Sicut enim mens , ut ideo generales, singulares plures sub te continentes effingat, quae temporis, & loci sunt, atque alias ejusmodi missas facit, per quas ad unum tantum in dividuum determinantur; ita, ut universaliores adhuc ideas conficiat, quae Decies diversas complectantur sattributa omittit, quibus secernuntur a se invicem , eas tantum ideas, quae communes sunt pluribus speciebus, in novum iliuin complexum inserit. Eadem vitae commoditas , quae in causa erat , quod gavae materiae portiones variae huc a Guin a, Se Peruvia advectae , nomine eodem notentur, essicit etiam, ut homines unum nomen excogitent. quod smul cum auro , & argento, alia corpora, specie diversa, complectatur; hoc sinit iter fit , attributa praetereundo, quae propria sunt specierum singularum ; atque is mcomplexam retinendo, ex iis connatam, quae com
109쪽
munia sunt unicuique jeciei. Cui si vox metallum tribuatur, Gentis constituitur, cujus essentia cum abi- tracta sit idea ista , quae ductilitatem & fusilitatein tantum continet, smul cum certis quibusdain gradi-hus ponderis & fixitatis , in quibus corpora specie diversa conveniunt, color Praetermittitur, atque aliae qua litates, quae peculiares iunt auro, argento, atque aliis
speciebus, quae sub Metalli nomine comprehenduntur. Hinc patet , homines generales substantiarum ideas quando contexunt, haud proposita a natura exemplaria sequi , cuin nullum fit corpus, in quo duetilitas& fusilitas sola est absque aliarum qualitatum con sortio , quae non minus a se invicem separari possunt. Homines vero, qui in ideis universalibus contexen dis , per breves & significantes notas sermonis magis utilitatem de compendium investigant, quam Uerain rerum ipsarum naturam , in abstractis i iis formai dis , scopum istum praecipue spectantes, nominum alio atque alio modo universalium copiam ingentem excogitarunt. Adeo ut in toto hoc argumento demneribus & speciebus, Gentis, sive id , quod latius
patet , partialis tantum istius . conceptus si, quod in Decie continetur, atque Dedies incompleta istius il fit , quod reperitur in individuo. Si cui ergo videtur, hominem, equum, animal, plantam, &c distingui per reales essentias, e rerum natura fluentes, naturam in realibus hisce essentiis largiendis quam ma-Xime prodigam esse, Putat, necesse est, cum aliam corpori, aliam animali, aliam equo; atque universas Bucephalo effuse tribuat. Ad ea vero omnia , quae ad Genera haec & Species pertinent, si diligenter animos attenderemus Palam foret, nihil de novo fieri praeter signa quaedam magis minusve universalia ;quorum adminiculo multas res singulares paucissimis efferimus verbis. In quibus omnibus licet animadvertere , vocem maxime universalem , se ex nomen
esse Meae minus complexae atque Genus unumquodque
110쪽
Cip. VI. Modorum Mixtorum. Iorque non nisi partialem esse coneeptum speriri sub eo contentae. Quare, si abstram: hae is, universales, pecte stete , completae esse censentur , id dici tantum potest relationis cujusdam respectu , quam habent
cum certis quibusdam nominibus, quae ad eas exprHmendas adhibentur; non rei ullius respectu , quae in rerum natura existat J. ζ
Hoe omne ad Mem orationis accommodiatum es . Hoc ad verum Sermonis sem accommodatum est. cujus est viam mminae compendiariam , ad ii tionum & cognitionum inter homines commerciam aperire. Ita nimirum , si cui sermo si de rebus . uti conveniunt in idea complexa extentionis & soliti- raris , ad eas omnes donandas satis est , vocem tam tum. Corpus usurpare. Qui hisce alias adjiceret, per
voces , vitam , sensum , & motum Donraneum nota tas, per vocem animad res omnes defignaret, ideaeum
istarum participes r & qui complexam ideam eo texeret corporis, smul cum viri, sensu, motu, nee non facultate ratiocinandi, & certa quadam figura, ad fgnanda omnia, quae complexae isti id is respondent, opus tantum haberet , vocem tribus syllabis. hominem repetere. Hoc Generis & Seeelei munus est proprium: Atque haec fiunt ab hominibus, sine ullo respectu ass reales effecti as, aut formas subsannales.
quae in nostram intellectionem non cadunt, cum de rebus istis cogitamus ; nec intra vocum nostrarum