장음표시 사용
81쪽
r8 Nomina Stibsantiarum. Lib. III. substantiarum offensias quod attinet , illas existere tantam supponimus, quid proprie sint, prorsus ignoramus . Quod Decisi eas semper connectit , nominaiis sentia eii , .cujus eas fundamentum ti causam esse arbitramur 26).
set S) Locxius, ut supra adnotavimus , inquit , nos essentiam cujusdam entis in particulari in tarnoscere nequire, immo subdit, reales esentitas a se opponimus , at motuo quae sint ignoramus. Nos cisi praedite ignotamus omnes unius entis proprietates , nihilominus scimus quasdam proprietates, quae quamjam speciem constituunt . at de cuiusdam individui eiusmodi elle. ut una s. mul cum aliis coexistere nequeant. Ex. gr. scio quod unum ens non potest elle aliud, quo actu illud est, per consequens debet habere propyutates, quae ipsi enti conveniunt, nec talias . Homo eruditus habes luam essentiam ut homo i & ut eruditus ; primo sensu gaudet vi percipiendi , secundo sensu doctrinas sciendi .QNam quam ergo nesciam praecise in quo sit posita haec perci piendi facultas , ut & doctrinarum scientia , nihilominus luc Ienter scio , hanc si inui cum ignotantia earundem doctrinarum stare nequire, ut nec etiam perceptio, ubi contrariam vim inesse vi. dco . Sic praeclare Clericus , lvi et ias rerum qui aerernas ina,
mirabiles dicunt , id volunt , per quod ens est ij quod est , leuipytim ens non posse a nobis intelligi , esse aliud ens Θ simul idem . Itaque si Deus ab omni aeternitate ho eris ineas entium nunc exi. Hentium , qualia junt . illas necessaris eos em Iuli , ac nune Iutit . . Volui non fuissent ideae eorunaem. entium , si diversae esse Potuerunt, nis mutarentur Deetes enςium . uuis autem hoc ne re δε- stineat , se nulla perturbatione laboret , O ex animi fenie tiri ι euatur ou Κiuvieri dg . de Heri; irate gentiarum jub praem. Magnit. Schroederi miliembergae habita i727. U. sol c 4. l. Quid ex hoe λ:Eilentia incommunicabilis cil, alioquin mutareturdi i sient. dno ientia non unum, vel clarius, haberet, & non haberet essentiam sibi necessariam . quod peCPrincipium contradictionis
recte reiicitur . Sic UMESI ELUS. Ne Deus quidem easdems essentias rare potest Non enim potest potentiumcim Numen
82쪽
cap. VI. Nomina Stib amiarum. 79f. VII. Nominalis essentia Deciem determinat. FSt in posterum examinandum , ex aliis duabus
is essentiis cui Substantiarum AF ributio in Genera adit Species sit tribuenda ; palam fiet , opus illud esse nominalis essentiae . Eo enim nomine , quod nota est Generis , tantum illa designatur . Fieri itaque non potest , ut rerum species , communibus , quas nominibus complectimur , quippiam determinet praeterideam , quae nomine isto signanda eli; hoc , ut superius dixi, illud ipsum est, nominalem quod Vocamus e sentiam . Cur aliud ens equum , aliud mulam ; hoc animal , illud plantam Vocamus Undenam iit , ut res aliqua hujus si aut istius generis , nisi quod n minalem istam essentiam habeat; vel quod idem sonat , cum tea abstraeta conveniat , cui nomen illud tribuitur λ Se hujusmodi essentias semper denotare , quoties substantiarum nomina usurpat, is exploratum habebit , qui ad cogitationes suas animum diligenter
. VIII. Species rerum, quatenus a nobis D tantur, in hoc tantum consi ere , quod distinctis sub nominibus
tabula pictum in quadratum vel triangusim commutare , esentia tamen circuli . generatim emsiderati , manet semper immuariu a Is V. Inst. met. .. 72. . Quid ad rem Ex hoc patet quod supellus enunciavimus V. med in Loe, . tom. 3. ὶ num possit ii xi . ut Deu ἰ coi pori facultatem , & vim cogitandi possit dare Emi corpus di m cssentia spiritus gauderet , per consequens es sentiae essent con m. Γ cubituri, vel propriet res inter se oppostae cohetaerent in urum . Sc hRberet corpus quod suae spentiae repugnat; quid hoc buridius dici potest pis ) tib huc illo nomine plura in unam collecta concipi mus . quae PsVriztates.bulas, illiusve generis vel speciei convi-
83쪽
go Nomina Sub antiarum. Lib. III. sus collocemtir , secundum ideas complexas in nobis ;non distinctas rerum ipsarum essentias reales , hinc Patet , quod in plurimis individuis , sub nomine , Seipecie una comprehensis , qualitates reperiamus exeati & interna constitutione pendentes , quae non minus a se invicem , quam ab aliis distinguuntur, a quibus specie differunt . Hoc, ut alii omnes , qui in corporum naturalium contemplatione versantur , ita Chymici praecipue experiuntur Variae einm ti multi rines corporum qualitates operam illorum Depius eludunt , dc quas in- sulphure , antimonio , aut Uitriolo nunc inveniunt, alias frustra eruere conantur. Quanquam haec fihi corpora ejusdem speciei, quae habent eandem essentiam nominalem eodem nomine ex-
Pressam ; interim tamen , si paulo curatius in id inquisiverimus , apparebit , quod tam diversae inter se
sint qualitates , ut expediationem laboremque e Xercitatissimorum Chyinicorum frustrentur . Si vero I p dies re in , secundum realem suam essentiam, ditiin-ccae essent, haud dissicilius seret , qualitates dissidentes in duobus circulis , aut triangulis aequilareris , quam in duabus quibusdam Substantiis individualibi Decisi ejusdein reperire. Nobis illud proprie essentia est quod singulare ens omne ad hanc aut illam classem , vel, quod idem sonat, ad hoc aut illud nomen universale determinat . Hoc quid aliud esse potest . quam idea abstracta , cui nomen illud annectitur PQuapropter non tam singularium rerum existentia ira,
quam earum denotarinationes generales respicit ca)b .
ti . b. IX. sag) AIehim eorum somnia eruuntur ex essentiarum notione . Dum mercurius est, nunquam potest esse aurum ; esset alioquin mersum essentia mutabilis . Dum dico mercurium in aurum comverti , dico essentiam nominalem mercurium amittere, di illam auri acquirere, quod ex dietis fieri nequit. Diuiligis by Cooste
84쪽
Non autem realia essenaria, quae nobis in Trita es.
NEc quidem per reales essentias, quae nobis penistus incognitae sunt, entia in clases , & penes distribuere , bc , quod exinde sequitur , nominibus
signare possumus. Non facultatum nostrarum vis tanta est , quae in reru in naturas penetrare , & quid in se sint, quomodo ab aliis secernantur . Plane persPicere possit ; ingenii nostri aciem reliqua omnia su-piunt , praeter sensibilium tuearum congeriem , quae
iensibus obversantur ; quae licet accuratissime conuarita, a vera tamen & interna cunstitutione, unde qualitates istae fluunt , longe remotior est , quam , ut superius dixi, fabrica interior, & singulare artificium praeclari istius horologii Arhenrorarensis ab Mea rustici distat , qui figuram exteriorem & motum tantum intuetur . Nulla est Planta , aut animal adeo exiguum ti vile, quod summum ingenii humani acumen illudere non possit . Etsi quae nos circum sunt se quens & familiaris rerum usus efficiat , ut nihil magnopere miremur ignorationi tamen nostrae haudquaquam re ista medela affertur . Cum lapides pedibus subjectos, aut ferrum, quod manibus in dies conis trectantus , animo intuemur, Videmus statim, compositionem internam , & constitutionem istam , quae sons est & fundamentum attributorum omnium , a conspectu & cognitione nostra removeri. Ut ab ente uno , atque altero , quorum materia est crassissima, quaeque in usu sunt quotidiano , exempla petamus quaenam est ista partium textura, realis ista essentia quae esticit, ut plumbum, & untimonium, liquefiant lignum vero ti saxa minime liquescant Unde plum-hum , & ferrum ductile est ; antimonium vero Sesaxa non sunt Quam infinitis autem intervallis haec Tom. IV. Fl
85쪽
Lib. III. distent a singulari artificio , atque reconditis essentiis r .ilibus plantarum & animalium , nemini non per-1 peetum est . Stupendum illud artificium, quo opis exaelificatorque mundi, DEUS Sapientissimus , rerum universtatem singulasque illius partes labricatus est, illorum omnium intelligentiam , qui perspicacitate &solertia ingenii antecellunt , multo magis superat , quam opera ingenios stimi cujusvis transcendunt illorum conceptum , qui inter creaturas rationis participes ingenii sunt obtusissimi . OPeram omnem itaque perdimus, s entia in classes dii ponere, Sc certis nominibus complecti conamur , idque realium eorum esse triarum beneficio. quarum tamen in simiama im ratione veriamur , nec eas ullo modo percipimus. Caeclis rerum genera aeque Per colores designare poteli , aut , qui tentum olfaciendi amiserit , lilium a rosa per odores secernere, ac Per internam istam constitutionem , quam penitus ignorat . Qui putat , se oves a capris distinguere posse per realem essentiam, quae ips incognita elt, vellem, ut experimentum faceret in illis belliarum Deciebus , Cassioνν ro , ScQuerechinc hio , quae dicuntur I & per internam illarum realem essentiam, certos Uecrerum istarum te minos definiret, ignorata prorsus idea complexa qualitatum sensibilium , quas, in natali solo animalium istorum , nomina ista denotant.
O aiorum opinione ducti putarunt . snguIas
substantiarum species sibi proprias habere fi mas sub antiales internas ; & per formas i stas substantias in vera sua genera & Decies distingui , in
eo ulterius errarunt , quod multam operam frustras. X. πNon formae sub amriales , quae minus
86쪽
Cap. VI. Modorum Mixtorum. seontulerint in formas sub antiales , quae in tenebris usque adeo jacent , ut vix illarum obscuram quamdam aut involutam notionem habeamus 29).
Nos Deries di iuuere per nomioales essentias , paret ulterius ex spiritibus .
NAturalium subsantiarum Abstributisnem in species
sitam esse in essentiis nominatibus , quae animo Mnguntur, non in rerum em ilia, Meae nostrae se ristium liquido ulterius confirmant . Intellectus enim noster, cum, suas tantum ipsus operationes animadvertens , smplices istas ideas adipiscatur , quas Spia ritibus assingit , notionem spiritus non aliter forni re potest , quam operationes , quo in semet deprehendit , generi Entium tribuendo , quae tanquam a consortio es conjunctione omni materiali secreta &Iibera contem Mur . Et cum notionem maxime sublimem . atque divinae naturae , quoad ejus fieri potest, accommodatissimam , sor re velimus , non nisi id s istas simplices , quas in mentes nostr*s.in trospicientes nacti sumus , se , quibus nos praeditos esse , quam iis Carere , praestantius esse credimus , DEO sine fine tribuimus . Ita nimirum animum ad ea attendendo, quae intus fiunt, ideam existentiae, scientiae, potentiae, & delectationis adipisci inur , qua
et Formam appellant philosophi complexum omnium deter- . minationum estentialium , quapropter quemadmodum dependet a causa effciente , ut res aliuua existat , sic a forma ut res taEs existat . quam ob rem intelligis qua ratione dicatur . formam dare rei ele: vel ut alii dicunt, dat forma diffinqui O operarii; verum praecise determinari nequit , etsi revera cuique rei insit. De quo paulo antea disputavimus. U. adn. 77. 78. 79. t m.
87쪽
rAE . Nomina - Lis. III. rum rerum praesentia putamus nos , inJagis quam absentia, beatos reddi , si haec omnia simul , & singulis infinitatem jungamus , nascetur inde idea Enti, aeterni, Omniscit, omnipotentis , sapientiae , & beatitudinis numeros omnes in se habentis . Et licet constans opinio sit, an elorum beries esse divertas ;illorum tamen distinetis inae specifice , quomodo effi)pendae sint, piorsus ignoramus ῆ non quia credimus,
hieri non posse, ut i irιtuum plures essent heri so
verum quia non aliae iuppetunt ideae limplices, quae tum ejusmodi Entibus congruant , praeter paucas istas. quae desumuntur a nobismet ipsis, & a me natis nostrae operationibus, quoties cogitamus, voluptate assidimur , & corporis partes Vario modo move
mus ; non aliter diversas Dirituum heries mente n . 1 ira a se invicem discernere Possumus, quam si ope rationes 8r potentias , quas in nobismet experimur, iis magis minusve tribuimus, 3I); alque ita spiri-rtitim non distinctas admodum ideo specificas habe mus, unico Deo excepto, cui durationem, & reliquas istas ideas omnes: infinite , aliis spiritibus finite adscribimus . Nec , Puto, per ullas , praeter Infinia talis ideas, inter Deum & ipsos discrimen aliquod in nostra concipiendi ratione constituimus. Ita nimirum
singulares ideas omnes existentiae . cognitionis, voluntatis, potentiae, motus, &e..cum a mentis nostrae
operationibus sumantur, spirituum generi omni impertimus ; & Primi Entis, quod interim infinito semper modo, piopter ipsam naturae suae praestantis silviae & omnium Entium creatorum perseelistima excellentiam , remotius est, quam excellentissimus quisque homo, vel etiam Purissimus Angelus remotus est a vilissima materiae Particula, Meam, quam
88쪽
cap. VI. Modarum Mixtorum. spossumus, persectissimam, formaturi , gradus in tantum adjicimus, in quantum a finito intellecta exco, gitari posiunt, ad infinitatem usque
HAud illud repugnat . nec rationi adversatur ,
spirituum plures elle Decies. quae non minua a se invicem per distinctas proprietates , quarum ideae nos latent, quam rerum sensibili im Deries per qualitates distinguuntur, quae nobis sunt conspicuae . Plures supra nos creaturas esse rationis & int ligentiae participes, quam infra nos sunt sensitivae & materiales, ideo mihi videtur probabile, quod in mundo hoc visibili loca nulla reperiamus corporibus Uacantia. Nos hinc ad inferiores classes per faciles rerum gradus descendimus, quae paululum a se invicem discrepant. Pisciculi quidam sunt aligeri, quibu*ker hospitium ti spiritum salutarem praebet. Sunt etiam e genere volatilium , quae maria &'nuvio incolunt. quae sanguinis frigiditate , & degustata etiam , tantam cum piscibus similitudinem habent; ut superstitiosis , temporibus istis, quibus interdictum est vesci carnibus , horum usum permittere, holmines sibi religioni non ducant . Quaedam sunt animantia, quae adeo ad volatilium & piscium similitudinem accedunt, ut inter illa medium teneant . Animali amphibia habentur hestiae aquatiles ti terrestres. Ut enim istud taceam, quod de Sirenibus vulgo dicitur,
certum est, Phocas terra marique vivere; azque mavrinis porcis c lorem sanguinis & intestina, uti por' cellis terrestribus, inesse. Bestiae nonnullae quosdam ex iis, homines quos appellamus , intelligentia Myatione aequare videntur: Atque Regnum Animale
89쪽
16 Nomina Lib. ΙΙΙ.Uegetabili adeo propinquum est, ut, si, quod in
altero maxime imperfectum en, & quod in altero perfectissimum est, sumserimus , non magnum interea discrimen deprehendetur. Ita s progrediamur , usque dum ad materiam perventum fuerit infimam minimeque organicam, reperiemus , ubique oeries divellas colligari, & per gradus, qui fere sentiri nequeunt, inter se tantum distingui. Cumque rerum omnium aedificatoris potentiam .& infinitam sapientiam mente intuemur , par est , existimemus, consentaneum esse excellenti mundi harmoniae, atque ipsius architeeti consilio Se immensae bonitati, ut rerum creatarum Jheries gradatim quoque a nobis sursum ascendant versus infinitam pei Ieetionem eius , quemadmodum videmus, eas sensim ti pedetentim a nobis deorsum tendere. Quae cum ita snt, probabile est, plures longe, supra, quam insta nos, rerum creatarum esse Decies ; a divina quippe persectione quam ab imo rerum statu, quippe ad nihilum proxime accedit , multo lotarius absumus. Harum tamen omnium Decierum distinctarum , ob rationes superius memoratas, haud claras habemus itabas dianinetas .
Nominatem esse Speciei essentiam , ex aquam stela probatur. SEd ad substantiarum corporearum Species iterem
redeamus. Si serte interrogarem quempiam, utrum glacies , aqua duae snt Species rerum distinetae, nullus dubito, quin affirmans responderet: neque id injuria 32 . Si forte vero Anglus, qui ab ineunte
s3a En ergo cognitio praecisa ipsius rei. Glacies non ess aqua
90쪽
cap. VI. Mosorum Mixtorum. Haetate in Iamaica vixerat, & proinde de glacie nihil
tanquam visu aut auditu Perceperat, tempore brumali in Auliam veniens, aquam, quam nocte in Pel- vim injecerat, mane proximo magnam partem gelu Concretam reperiret, atque peculiaris nominis illius
ignarus aquam eam in Araram vocarec; rogo utrum
videretur ei Species nova, & ab aqua diversa r Respondendum , puto, seret, haud magis quam jusculum nunc frigefactum & coagulatum, ab eodem nubdo paulo ante & calido ἔ, aut aurum in furno liquefactum, a ductili isto, quod in manibus est aurificis, Specios ipsi diiserre videretur. Quod si sic tunc certum est , diversus ilias , quas fingimus , Species nihil alitiss esse praeter distaritas ita as complexas cum disi inritis nominibus iis annexis. Fateor equidem , su nantiam omnem sibi peculiarem constitutionem h ihere ; qui fons est qualitatum , & potentiarum , quae sensibus nostris objiciuntur; rerum autem Speciscario quod nihil est aliud, quam sub nominibus eas comple sit , a nobis fit, secundum modulum idearum, quas habemus: Etiamsi hoc modo res nominibus satis a se invicem ita secernantur, ut de iis longe a conspectu remotis sermo haberi possit; in errore in tamen incidemus, s arbitremur , hoc fieri per ii
ternam rerum constitutionem, M , quae existunt . omnia ex natura sua, per reales essentias, in species
distingui, prout nos ipsi ea hac vel illa denominatione in species reducimus.
ex eo quia non habet fluiditatem, quae est prnprietas aquae ς si haberet enim fluiclitatem non esset glaeies, sed aqua; pariter dereliquis potest arguineatari Med. in Loest. rom. 3.