장음표시 사용
151쪽
cum imperfectio Lib. III. liquore isto reque separari ab eo non possit, ac sufio per ignem. Ambo nihil sunt, nisi relatio substantiae
istius ad alia duo corpora quibus potentia Dieit in eam indifferenter agendi . Unde enim ius litatis, aut coloris ista est Praerogativa , ut pars sint iplius ei- sentite quam VOX Aurum designat , solubilitas veroia ductilitas proprietates tantum dicamur Quod sum
nra est orationis Inede, dico, cqm haec Omnia attri huta tantum sint , quae manant ub essentia rei tu nihil aliud , quam potentiae activae , aut pgis vadi , si
ad alia corpora reserantur, nemini liberum esse , ut sonificationem vocis avri , prout certum corpus respicit in rerum natura existens ) ad quasdam potius ideas in corpore illo, quam ad alias determinet couo esscitur . vocis istius significationem necessiario valde esse incertam . A di Veriis quippe Proprietates diveris in eadem substantia , universae a ne mine . quantum qu1dem ego existimo , animadver
In nominibus idearum impliciam minima es ambigvitias .
Ex dictis fides isti conciliatur, quod DPerius an- .
notatum est, nomina nimirum idearum simplicium ex aliis omnibus , minime esse errori obnoxia , idaue propter insequentes rationes. Primo, quia a deae. Quas denotant , cum simplices tantum perceptiones sint.acquiruntur sacilius, atque us luculentias. recinentur, quae sunt magis complicatae, ideoque longius absunt a periculo erroriis, in quo complex e Istae
Sub ntiarum oe Modorum mixtorum ideae vulgo vertantur, in quibus haud facile inter homines convenit de numero iAearum simplicium , e quibus coagment tur, nec in memoria tam fideliter retinentur.
152쪽
cop. IX. metim imperfectis I40 Secundo , quia non ad aliam unquam essentiam referuntur , praeter istam perceptionem, quam proxim' significant: in hoc enim nominum substantiarum in volutae significationis, es tot litigiosarum disputationum causa consistit. Rarissime accidit, ut homines, iri si qui vocibus perverse ad contentionis studium abutuntur , in noto aliquo sermone errent, nominum
id artim simplicium , albi nimirum de dulcis , saviti amari, significatio facilis adeo est , ut se eain
comprehendere, aut ignorare Prorsus , Omnes primo 1tatim aspectu perspiciant . Pro qua vero id arum simplicium determinata congerie , motae a aut fru- ealitas ad alio usurpetur , haud certo adeo cognoscitur . Et licet nobis videamur , quid Aurum aut femrtim denotet. cognitum habere ; definitae tamen id aecomplexae , quas alii xocibus istis subjiciunt, haud inani sessio adeo a nobis compertae sunt: atque rarissime , credo, accidit, ut in loquente & audiente eandem numero congeriem designent. Quare errores atque altercationes exinde oriantur , necesse est, cum
in doctis sermonibus haec nomina adhibentur . ubi propositionum universaliuin usus & tractatio necessai ta est, quibus homines in mente sua veritates universales fingere, & quae ex iis consequuntur, contemplari cupiunt .
Proxime post eas nomina 'indorem simplacium . a
EAdem de causa statuendum est, nomina Modorum simplicium proxime mss ideas implices , extra omnem ambieviraris edi incertisti finis aleam lonissima posta esse , ea praesertim . quibus figura & numerus, quorum ita clarat distinctaeque ideae , designantur . Quis enim unquam , modo tuerit ista sciendi eup
153쪽
I5 cum imperfectio Lib. III. dus, circa significationem verbi Septem , aut Tria eulum erraviti Atque generatim dici potest , quod Dominibus Mearum , quae in unoquoque genere minimum compositae sunt, minima ambiguitas insit. f. XX. Sub antiarum , m Modortim mixtorum
valtae conamsitorum nomina maxime
M i itaque mixti , ex paucis Se usitatis ideis
simplicibus confati, nomina vulgo habent non adeo incertae significationis . Secus se res habet in nominibus minorum mixtoνum, quae triarum simplicium magnum in re numerum η continent, quorum significationes communiter sunt admodum dubiae Mincertae, quemadmodum jamjam demonstravimus . Nomina Substantiar id , quae ideis adscribuntur sunt neque reales Esentiae , neque exae e repraese tant 'exemplaria , ad quae se reserunt , maximae a hue sunt obnoxia incertitudini, praesertim si in re-hus Philosophicia ea Murpamusis a
Imperfectio haec vocibus cur tribuatur. CUni magna ista confusio, quae in substantiarum nominibus ac, idit, utplurimum inde proveniat , quod in intimam rerum constitutionem penetrare nequimus, mirum forsan videbitur, quod dicam, defe- etiam hunc verbis portus, quam nodro intellet ut vitio vertendum esse . Quo melius obieci io haec diluatur , quae mihi iusta videtur, consentaneum esse puto, methodi hu)us, quam secutus sum , rationem reddere. Fateor itaque, ad opus hoc de Intellectu huma
154쪽
Cep. IX. Vocvm imperfectio I 5 rao, animum cum primum appuli, de Ionge post me nunquam existimasse & cogitasse, necessarium ad illud meum propositum esse, ut in verborum traetatione multum versarer . Quamprimum vero , origine sitque idearum nostrarum compositione diligenter ii vestigata, cognitionis nostrae terminos de certitudinem coepi perscrutari , inveni, eam cum Verbis ars te adeo connexam esse, ut, nisi illorum vis & p testas primum diligenter observaretur , dissicile esset, idoneum quid Se perspicuum de Cognitione dicere rquae, quoniam veritatem pro Objecto habet, circa
propositiones necessario semper versatur . Et licet trula in rebus terminetur , id tamen verborum interventu plerumque ita iit , ut a cognt Iione nostia univem. tali verba vix sejungi posse videantur. Saltem inter intellectum nostrum , atque veritatem istam , cujus perspiciendae liudio ille tenetur, ita intereedunt, ut medii instar, per quod objecta ad visum permanant, obscuritas & confusio illorum rebus non raro caliginem offundant, Se fucum faciant intelle flui. Si in iis sophismatibus , quibus homines tam sibi , quam aliis imponunt , si in erroribus , in quos ii incidunt , a
quibus multa in contrarias sententias disputantur , consideremus, quantum verbis, & incertae illorum
significationi tribuendum si, jure existimabimus, hoc nobis magno esse impedimento in solidae veritatis investigatione; atque hoc eo magis provideri & praecaveri debet, quod tantum abest, ut hoc incommodum esse videatur, ut contra multi ad sophismata excolenda multum studii adhibuerint , atque viri literati Sc acuti exitii mari obtinuerint., prout in sequetri Capite apparebit. Et quidem certissime mihi sum persuasus, quod, s linguae desectus, qua utimur, tamquam instrumento, ad scientias adipiscendas, diligentius expenderemus, plurimae ex iis controversis,
O quibus tot Iantaeque oriuntur turbae , ex se statim
155쪽
Ist Meum imperstello LP. III. eorruerent.& quidem planior multo & apertior , quam nunc , ad cognitionem , & fortasse ad pacem etiam, via nobis aperiretur.
FIeri non potest, quin verborum significatio , in
gentium omnium sermone, cum e .cogitationibus, notionibus, atque isis , quae sunt in loquente . plerumque pendeat, in iis valde incerta sit, qui e dem patria & sermone utuntur . Hoc in Scriptoribus Graecis adeo manifestum est, ut, libros illorum si . quis evolverit, in singulis, eis verba eadem , varium tamen & diversum sermonem reperiet. λd naturalem hane dissicultatem, quae in gentibus singulis usu venit, si longe remota locoruin ti temporum intervalla addamus, iri quibus tam in loquentibus quam scribentibus dissimiles admodum notiones erant, mores, consuetudines, & verborum sententiarumque ulla lumina , quae schemata vocantur, oec. quorum singula verborum. significationis magna tunc in se momenta habebant, etsi vis illorum antiqua nunc Mobsoleta est ; quare Aar es , vi erm nosmet inυicem faciles .oe lenes imus cum de i orum sensu , quae Icripta sunt a veteribus, o trouersia aliqua mouerar ἔquae, etsi e re nostra est, ut clare a nobis intellia antur, obnoxia tamen sunt, omnibus dissicultat1bus sermonis, qui exceptis tantum nominibus idearum simplicium , & rebus quibusdam , quae vulgari &communi sunt in usu ) Don potest, sine perpetua vocabulorum definitione, sensum loquentis audienti, ita ut nulla dubitatio aut incertitudo remaneat, notum iacere . Atque sermones isti , qui circa religionem,
156쪽
Cop. IX. Vocvm imperfectis I 53
Ieges , Ze mores Versantur , quae in vita humana maximi sunt momenti , maximam etiam habent diff-
XXli I. De hoc ne dubitare possimus, maximo argumento sunt tam indita volumina interpretationum, commentariorum in libros Veteris & Novi Testa Daenti. Etsi , quae in textu dicuntur, omnia, sine ulla controversa vera sint , tamen fieri non potest , quin lectores in iis intelligendis aliquando per errorem labantur. Nec quidem mirum videri debet, αἱ voluntatem, Vocibus quando vestita atque ornata est, ambiguitati isti, quae non potest non esse conjunc acum hoc cogitationum communicandarum modo , obnoxiam esse 9 incertam , cum Dei filius ipse, camnem indutus humanam , naturae humanae, peccatis exceptis, imbecillitates fragilitatesque omnes passus suerit . Et quidem in eo divina bonitas celebranda est, quod tam claris indiciis generi humano patefecerit . Deum mundi hujus opificem aedificatoremque fuisse, istumque illius providentia administrari, quodque hominibus tantam vim ingenii atque rationis largiri voluerit, ut ne quidem illi ipsi, qui scriptum illud verbum nunquam exceperunt, nec de eo quicquam audiverunt, s modo ad hujus rei investigatic- ne in animi vires intendere Voluerint, Deum existere.& a nobis colendum esse, inficiari fuerint ausi. Quoniam igitur religionis istius, quam natura magistradidicimus, praecepta perspicua sunt, & nota omnibus,
atque in controversa in raro. Vocantur I e contrario
revelata ista, quae non sne librorum ti linguarum ministerio nobis traduntur , iisdem obscuritatibus Mdisiicultatibus , quibus vocabula vulgo involuta sunt, existimo , omnes homines decere , ut in his naturalibus servandis legibus sollicitiores D diliget tiores , in harum Vero, quas Revelatio nobis pro Ponit , veritatum sensu interpretando minus pertina
157쪽
354 Verborum abusu Lis. III. ces & imperiosos sese praestent, sed iis , quae sancitaram sunt, humiliter acquiescant .
PRaeter imperfectionem , quae vocibus naturaliter inest, atque obleuritaxem & confusionem ist*m , quae in vocabulorum usu vix devitari posse videmur, homines in hac sermonis communicatione in erroreser ne tectus multos Donre sua incidunt, quibus h rum lignorum sensus multo obscurior reddit*r, quam natura illorum postulat.
, Primo , exm voces Asne vliis , aut certe ineclaris ideis , usurPantur.
ΡHimo , in genere hoc, maxime insignis atque il
lustris abutus est, cum voces usurpantur fine claris & distinctis itabis ; aut, quod deterius est, cum signa ad nullam rem omnino signandam adhibentur . Hae voces duorum sunt generum. I. In gentium omnium linguis , verba quaedam re-Periuntur, qnae , si diligenter expendantur , in primario suo, & proprio usu, nullas claras ti distinA id δ denotare, deprehendentur . Haec ii, maxima
158쪽
cap. X. De Verborum αἴ a Issex parte, Introduxere, qui in Philosophia & Religi
ne sectas secuti sunt diversas . Haeresum enim invento ribus, & principibus, quibus Vel dogma aliquod, prius inauditum, atque ultra captum, Vulgi pofitum, sancire, vel prodigiosam aliquam , aut imbecillem opinionem
firmare, aut obtegere in animo est, moris est, verba Producere nova , quae, ad examen quando revocantur, rermini appellari possunt, sensus omnis inanes . Iis enim primo inventis cum definitus idearum n merus assignatus non fuerit; aut tales saltem, quales , s expendantur, haud aptas inter se & cohaere tes esse, deprehendemus: haud mirum videri debet .s soni postea inanes maneant, & nihil propemodum fgnificent, prout ab iis communiter usurpantur, qui satis habent, ea crebris sermonibus pro Ecclesiae , aut schota suae notis characteristicis usurpare , de ideis, quas haec verba tignificant, parum solliciti . Hujusce rei exempla opus non est, ut hic subjiciam, quorum abunde satis sua cujusque lectio , atque ususti consuetudo cuique suppeditabunt; aut,s uberiora sorte desiderat , vellem , adiret magnos & eruditos istos verborum procudendorum mad yros, quorum ex officina prodiit hujusmodi terminorum copiosa supellex: eos intelligo, qui Philosophiam Seholasicam Metaphysicam excoluerunt, quibus, puto, ii annumerandi sunt, qui, aliquot iam seculis, omnia
tam in Naturali, quam Morali Philosopbia, litigio sdisputationibus miscuerunt 48 .f. III. II. Alii abusu in hunc latius adhuc extendunt , qui , tantum abest , ut verba aspernentur, quibus in primaria sua notatione via clarae aliquae aut
Uin Vocabula quae nullam notIonem expumunt, Veteres pellabant pliari O fγη aphus. Termini cum quibus conceptu coniungere credimus. I uiiuum coniungimus, dic tur .are 1κιionem decePιruem , di inanel Ocaatur. ι .
159쪽
aut dist Inctae ideae annectuntur , ut contra , mire '- eordes , verbis familiariter utantur . quae in sermone quotidiano, sine cerra quadam signiscatione, ilia tri buuntur , quae nobis maximi sunt momenti . Sapis ris., Gloria, Gratia, &c. Voces sunv crebro ab omni- bos prolatae ἔ s tamen plurimi eorum , a quibus usurpantur , quid significent , sorte interrogarentur , ad interrogatum respondere nescii statim obmutescerent . Quod argumento est. se , etsi sonos istos didi-eerint , atque in ore prompta teneant , non claras tamen & distinetas ideas habere in mente reconditas,
quae, illorum adminiculo, aliis exprimendae sunt 49).
me ex eo fit, quoi verba prius , quam illorum ideae , addiscorur . Homines , quibus , ab ineunte aetate usu vensi,
voces , quae memoriae traduntur & nullo ne gotio retinentur, privs discere, quam ideas complexas, quibus annexae erant , Vel quae in rebus , quarum
considerantur tanquamisgna , deprehendi debent , animo comprehendissent, Pri num i um morem per vitae torius curriculum plexumque retinent , & qui dem claras, distinctasque ideas in mentibus suis formare haud satis laborantes , verba adhibent ad eas , quas habent incertas & confusas notiones signandas , di quidem satis habent, iisdem cum aliis vocibus uti: perinde ac si sono ipsarum idem semper sensus ne-oesiario subesset . Etiamsi hoc susscit ad vitae communis
ηρὶ Ex hoe oriuntur contradictiones; qui non bene distinct que concipiunt quoia loquimur, vel stribimus, paulo post contrario sensu voeabula ipsa adbibent , etsi caedant unum idem-eue .icere, vel Mibere.
160쪽
In unis usus , ubi rationibus hominum conducit , ab aliis intelligi, & proinde ad illud signorum adjumento utuntur : tamen cuni voces , quas Proserunt hoo
modo, figianicationis plane sint expertes, necessie eth, ut quoties de opinionibus , quas amplexantur , aucrebus , quae ad commoda sua attinent , controversia oritur inlii tutus 1 erino multo strepitu inani & loquacitate futili resertissimus sit, praesertim in rebus mores spectantibus ; hic enim , cum voces Plerumque idearum multitudinem denotent, ad hominum arbitrium congestarum, non in natura sibi invicem constanter conjunctarum , saepe accidit , ut non nisi de sono syllabaru in , quibus nae voces sunt compositae , homines cogitent , vel saltetn obscuras valde incertasque notiones eis assignent . Homines Voces approbant, quae apud vicinos communi iunt in usu; atquane sorte quid hae voces sibi velint, ignorare videantur , fidenter eas usurpant, de certa lignificatione illarum prorius securi . Quo Pacto , Praeter operae
compendium , illud etiam lucrifaciunt , quod , sicut in ejusmodi sermonibus verum rarissime loquuntur , ita, se in errore versari, haud sacile convincantur ;& quidem si quis eos erroribus expedire conaretur . ut non fixas & determinatas habent notiones, is illii militer faceret , qui vagabundum , qui sedem stabilem & domicilium certum non habet, domo exturbatum iret . Hoc mihi verum esse videtur , utrum Uero revera sit, nec ne, aliis dijudicandum relinquo.
Secundo , quod non eodem sensu consanter
SEcvnaeo . Alius non exiguus verborum abusus est, inconsans ti varius illorum usus . Difficile est , tractatum invenire, praesertim cujus argumentum est