장음표시 사용
221쪽
pria simbula a longo usu statuta habent. Eiusmodi apud Astro. nomos sunt siqua Zoinaci , planetae Oci , apud Geograsos sena Civis is, Villa , meἰropolis oee Apud Analisticos illa aequiali sis , a ditionis, IublIraelionis , multiplicationis . apud Pictores illa
virtuIum , vitiorum , arιium, jGennarum Oe s 'ὶ . Haec sim bula brevi exercitio omnia apprehcndi possent ab omnibusque faciliter. a. Observo , quod multa nomina abi tractarum notionum expis sicis imagini hus originem duxere , di metaphorae usus in omnibus linguis est amplissimus. Omnes notiones abstractae, quae cum physicis imaginibus aliquam relationem tenent, harum ope indicari possent . & terminis metaphoricis, constans praemittendo
signum , quod translatum indicati et , intellectu facilius redd
Termini . propter quos fgna omnino arbitraria institu deberent, ad strictiorem numerum horum ope reducerentur. Sed cum aliis artificiis hic numerus adhuc multo magis posset minui . In primis ego vellem , quod inciperent signa ad generaliorem elassium nomina opportuniora statui, ut animal, vegetabile, min rate. Hinc ad statuendum venirem alia per Classes, quae sub his comprehcnduntur, ut quadrupessis , a Pis , Pinis , reptilis , infectus ; erba , DRumen , metallum. Peira , Ilai , siqua , terra Oc. Alios figerum characteres, ut exprimatur mons, flumen, mar, ωμι. 4 Remum , Provincia , civitas , Villa ; alios ad indicandamtia , virLuies , Passiones , artes , t entiae, professiones , dignitares M. quorum characterum pars major ex imitativis signis
Ex horum signorum statuto magna utilitas haberetur. Nam r. omnibus nominibus individualibus, vel specificis praemittendo illa classis sub qua contipentur, duae utilitates venirent : una quCd cognito individui charactere , adhue illud classis , cui pertinet,siatim observaretur, & rerum nomina melius, ac uniformiter statuerentur ; Altera utilitas esset , quod incognito individui charactere , saltem ille suae classis inteenosceretur , & facilitero contento .adhuc primum sepe saepius divinari posset . a. Per omnia propria nomina superesset, peculiares charactores invenire , sed praemisso classis charactere , sub qua comprehenditur unus, non oporteret, quam in extensum eum scribere post idem nomen ; sic AUbriam, Ninivesu, Sardanapalum cum nominavisset, fiuisceret characteribua Regni, Urbis, Regis: eodem modo in exintonsum deinde scribere nomina AEbriam, Ninivetu, Sardanap
222쪽
iam. 3. Idem scit posset cum nominibus metaphsica, ph=sica,
horazicae, A edicinae, Chemia , Anatomis, Mathoeos, omnibus de inum tecnicis scientificisque nominibus, quae majori linguarumpatii communia sunt . . a
Hoc peratio, non remanerent, quam eae res quae in qualibet lingua nomen diversum habent, quod diverso charactere si 'nere tur . Sed adhue ad has ratione habita , numerus dii linetivorum characterum facilius ad medietatem , & minus potest reduci . Omne perinde nomen tenet suum contrarium , quod exprimit negationem, Vul oppositionem , ut Candum & Irigidum , an σει odium , dies & nox, moius de quies, vita & mors Oe. Duobus signis statutis, negationem uno exprimente , altero oppositionem suis ciet cxcoeitate distinctos chara teres per solas potjtivas ideas; nam negativae & contrariae satius exprimerentur ab ii sciem charactoribus , additis constantibus signis negationis , vel oppositio nis . Sic frigus cum Olaris charactere exprimetur , negativo 'si. gno posito; orium cum illo amoris, addito opposito signo . Ashuc multa, quae inter se relationes eoesistentiae, causae , essectus, Aependentiae m. habent uno eodemque charadiere facile pollent
signari , addito signo constante , ut Patris , sitii, Domini , δε
muli Oc. Ubi studium requireretur, in determinando praeci furta nominissensum, ut & ideas praecisas in eo contentas. Omnis lingua eit Vagis terminis plena, qui adhibentur , vel nullam ideam determinatam eis annectendo , vel indistincte ad eandem ideam ex primendam in usum veniunt. Ex lingua ergo characteristica r. Omnia vera silon ἰma absolute excludi Obent ; 2. Omnes ter Di qui comuniter tanquam si non imi in linguis adhibentur , de quamctuam eandem ideam exprimant rudim, distinguntur quoquerer aliquam parvam disterentiam , vel gradus I postquam tanta praecisione fuit sensus statutus, deberent eodem peculiari charactem termini ipsi indicari , opportunis additis signis , quibus distinguerentur. Hoc modo praeter quam quod iterum numerus chara rum minueretur, daretur quoque linguae ille praecisionis gradus, qua Omnes magis, vel minus carent. Nec dissicilius esset, ad hanc praecisam determinationem pervenire . In lingua iam efformata quae ex. gr. Palica est , velle omnis nominis sensum praecise figere ,
dissicillimum esset; non est enim apud philosophum , hunc P Lius, quam illum significatum dare; convenit, sequi usum Che narma P dei parto , arbiIro, e giudice, di qui eodem tempore varius, ac incertus est, de multoties con gradictorius . Sed in novae linguae formatione , determinatio suegnorum Omnis ab auctore pendet, nec 3Iiud ille tacere debet . si in
223쪽
quam exactam id rarum analysm . ut examinentur quae sienum dii inelum requirant, & contia, in quo mcditationes cel bcuti motum metaphy scori: m , de mcdlucris linguari m cultiorum maximo essent auxilio. Statutis charactetibus substantivorum, major labor esset completus; omnia adiectiva enim quae ex substantivis proveniunt , ut Catulis , terrestris , ma nus , lucidus , tenebroyus Oc. cum charaeteribus eorundcm l ubilantivorum silvificarentur faciliter , tantum addito 1 gno constante aut d ii dicaret adiceti viam . Uerum est , quod contra plura substantiva sunt, quae ab adieeii vis originem trahunt, ut maenitu ι o , parvitas, molestia, laetitia Fe. O casu videretur, quod simplex chaiaetet adicetivuum indica viilet , & quod signum costans substas livo ab eo derivato pro illo addere Sed in i in tia chara Di istica attendendum est magis ad natum in vocabuli. quam ad tuam originem, quae in variis linguis varia est . di a cerchrositate primor m institutorum . ac R casu pend t potius, quam ab alio . Simplex character dei, i et itaque exprimere constanter subitantivum ; & adicetiva vela substantivis orientur, vel ea producant, omnia signanda erunt, costante signo ; ia ter ut primo intuitu statim possit percipi qualem characterem substantivum haberet, & qCalcm adiectivi m . Ut comparativn indicemus, nobis usus viget, adverbia lius demimu, nominibus pra inittere . & Galli praemittet do particulam 3res exprimunt quoque superlativa , non secus ac diminutiva', k augmentativa cum adiectivis petit, & grande indicant. quando decresci, vel augeri debet subistantivi valor,&'curri ad vel biis reu de beaucop, quando id cum adierit vo est lacendi m . Arg.rgo clarissiima est , cum q ia eadem ndhuc in lingua charan xystica faciliter distingui possent . Pauca costantia signa pro hoc valebunt, quorum unum pro articulo deberet sgi. , cujus quam tum intersit usus ad nominum detcrminationes scimus pcrhu Ile. Quoad nomina non est quaerer dum , quam distinctiun es Rex rum, numerorumque. Circa haec, costans signum ,quod plurale indicet, suis cere posset : nam nomina omnia quae non habebunt
illuda videntur, singularia esse . Parva modificatio ejusdem signi posset uti ad exprimendum duale Graecorum i brcorumque et eis cum illud sit non ussi ratius, commode omitti potat, quemadmodurn revera desciebat absque defeeiu latinae linguae, & actua Vtcr cultio. xibus inter recentiores linguas deficit . Quoad genera iam animadverterimus Cap. i. in . quod non sun t necellatia, praeter in animalium nominibus, & circa haee susscient duo constantia signa, quorum unum iudicet masculinum, secundum temininum. Reliqua nomina ex neutro genere erunt , videlicet nullius . dehon sequenter nullum signum debent habere ; cx hoc sequitur
ruitM, quod novitari signis genericis indicata, animale Lat in si
224쪽
gnent . In adiectivis inuti Ie est advertere , quod scuti ipsa deis bent sumere omnes subs antivorum modificationes ad quas pertinent : sic debebunt habere signum generis , Vel numeri , quod ad 1 uum habitantivum pertinet , di eo deficere , quando hoe
PronomiWa in numerum adleetivorum intrant , ut alibi dixi
mus p cap r. in , & tam parva sunt , quod paucis si is
postent taciliter eis lupplere . . 'Verba quae a nominibus veniunt adhuc pluri ima sunt. Notum est , haec poste quoque exprimi clare sino novorum chai dictum inventione, se cum eisdem dominum respondentium Sol a. additio costantis signi sibi sciet, verbum indicare. 5 d haec ligna inpii mistria div cria osse debent; unum propter intransitiva alterum fropter transitiva netiva, & tertium piopter transtiva Passiva Secundo charaeter solus cum solo verbali 1 gno i,on posset, praeter infinitum segnare . Aliis ergo signis ciat peropus ad petiolias diversas ii, da sandas . ut & diversa tempora, ac diversosque iborum modos . Sed quoad personas iussiciet, nominum. perint alium characteros Praen littere quoad tempora, illos temporis adverbiorum ; & qLoad
modos , cum quatuor constantibus fgnis ii. dicati vum , t pciati-Vum , Opta ivum , conjuntii vum iaciliter Exprimentur .
Aliud constans signum adhuc sussciet Pro Participiis , quorum , Vestem ., unum pro quolibet tempore iis retur, ut Graeci faciunt Bd quod non ta quireretur , quam temporis Rdverbia addete . Geru in a nostra Italica lingua excludenda sunt ex propria sua natura; nam gerundia italica intinis , ac Graecjs pamticipiis a quiv leni ; sic amando., & umsius latinor cm , avenis amato est Graecorum ἔ ct latina gi rui dia non iunt, quam
infiniti calus. , quaque ideo propositonibus inlinito praemimis
optime exprimentur, ut amandi, di amore, m simu o, in amaro, octa f. mon m , ad amare
A Derbia , vidimus P. Cop. I. 3 ,. omnia aequivalere ex propita natura Ad uitiam , vel Plara nomin cum una piopositione . Sic ora , hoc tempore exprimit, quὶ illuc loco , a loemen acum dulcedine . Suffciet ergo pro iis cod in i omlat Sm chataei re uti , addito constante signo , qVod advcrbium demonstret. Multae ex vocibus, quae intut Prost sitiones per se ipsas ponti tur non sent, quam Ddverbia . Sis, Uer, intus, extra, ante, reIro Oa. aperte significant in loco inscriori , loperiori interno, externo . Ri teriori , posteriori Sc I ro illis servient ergo ipsorum adverbiorum fgna & ita riducentur ad pauca quae debebunt habere peculiaria fgra. ut a, Per in , da . con Ex conjunctionibus multae trahuntur quoque ipse a nominibus.
225쪽
que instituenda , quam pro quibusdam . ut o , se , ma cov. Imerposita demum, cum non sint praeter expIessiones naturalis dinus, de omnibus nationibus ideo communia, pollent relinqui, ut sunt , & ubi institui vellent adhuc pro iis nova signa, sunt ipsa in tam parvo numero, quod parum requirent laborem . En ergo breviter tota linilua . Res Physicae quae pollunt exprimi cum figuris, non requirent inventionem unius signi, quia ex figuris eisdem erant clate indicatae; & sicuti nomina elui inodi retum plus quam dimidiam partem unius linguae ample tutatur, inventionis signa non necessaria erunt, quam per reliquRm medietatem . Sed hujusmodi pars maior constatur propriis nominibus , R nominibus tunicis, ac scientsficis , quae, itatutis charaeteribus universalium classium scribi possent in extensum post ipla , ab sque signi peculiaris inventione . Noclina interdum quae Polcero possent haec inventionis signa, ad minus, quam quartam Partem, ruducentur: hujus quartae partis medietas retinebitur prπ- ter signa negationis, & oppositionis ; ct quam octava pars non remanebit. .Et hujus o lavae partis plus, quam medietas auferetur, omnia vela syminima omittendo, & eodem charactere aliquantulum modificato, illa indicando quae diversos unius eiusdem ideae gradus exΡrimunt. Ex decima sexta parte, cupis quasi in dietas remanebit , simbolicis charactςribus jam intro uet is , ii maginibus allusivis, signis similitudinis , caulae , esieci us , dependentiae , consistentiae dic. faciliter pollent explicati . Er ita nos
reducimus ad 3 a. partem nominum unitus linguae . Et haec partim comple etcntur ideas simplice . & partim ideas compolitas . Circa ultimas , ex plicari faciliter nonne possent, conjungendo lilia ut eoruna 1deatum simplicium chara sirres ' immo hic n0nnc esset modus magis
phylotophicus Signa simplicis . inventionis non essent itaque a ritus necestaria , n i si per solas simplices ideas , quae cum nulla ex dictis artibus indicari psissent , unusquisque videt , ad quam rauca reducerentur . Statutis ita subitantivis cum pauciso stantibus signis, ex his eisdem eruerentur quasi omnia adjeetiva , adverbia , verbia, participia , & non inveniendi erunt quam pauci characteres , vel potius constantia signa pro quibusdam praepostionibus , coniunctionibus , interictionibus, quae ex prinpria natura exprimunt non ideas, sed modificationes, vel idearum qualiscationes . Per characteres pure arbitrarios ego uterer litoris Alfabeti , cum sim cerrus ultra necessitatem cas habere . Solus enim commune alfabetum mihi formarer q6 rotundas inter maiusculas , di totidem coisivas, quibus addendo multiplices literas ex. gr.
a I, 1 β, - , duplas uis Τ, compositas ut si , β, adbreviatant et, M. Oct de id tam in rotundis chara teribus quam in cor
226쪽
ultra centum numerarem. Hic numerus dupli aretur, vel triplicaretur characheribus diversae magnitud nis utendo, ut Cam
is Mino , Testino a & garamonet no a , qui dissiciliciae eon. sundi possunt. Si non sussiceret id, recurrerem demum ad Alsa.
heta, Graecum, Hebraicum, Germanum, Arabicum &c. Haec literarum ejusdem generis multiplicitas servire nimis posset in o liquibus nominibus ad eosdem gradus, eiusdem ideae, vel notionis exprimendos et sic ope variorum a indicari possent eradus diversi voluptasis , & cum eisdem , posito signo oppositionis , vel negationis, diverti gradus doloris Quam ad constantia signa Apo-1tiose , accenti varii , puncti.m , quo angli quantitatos suentesta exprimunt, lineae super charaeteribus positae, quibus indicantur
prima ac secunda minuta, numeri superius politi, quibus pote tiar in algebra signantur &c. satis nobis ea darent. Vocabulario sic e Imato, conveniret ad grammaticam veni re i circa quam non optorteret, novam regulam excogitare. Cum
respicerentur enim ni mina , distinetio substantivi' & adjecti .i . R in ambobus illi generis, ac numeri: cum haberemus in verbia distinctionem personae, numeri, temporis, mndi; cum haberemus propositiones nominibus praemittendas , juxta relationes, quas h hehunt vel inter se , vel cum verbis , lingua locupletabitur e Gmne quo oportet, ut adhibeatur ea iisdem regulis, quas Italici, Galli, Anglici , Hyspani actualiter observant.
In characterum locatione non oporteret adhuc nova regula
Eo modo, quo omne verbum sejunctum scribit ut, deberet scri', γquilibet characΙer ei respondens . Non jungendi erunt, quam illi characteres, vel signa, quae ad solam notionem formandam com currunt , vel quod loquendo exprimerentur , vel unico verbo possent exprimi . Puncta , virgulae , Parenteses &c. adhuc caeomnes ad modum ordinarium poni deberent. Ex compendi so rentamine argumentari tacite potest , quam planum eset, linguam characteris licam formari , & quam taciliter posset apprehendi . , statim ac esset constituta . Hic deficerentur insessiones nominum, verborumque , quae in nonnullis linguis, ut in C cn, tyronibus potissimum , tam paenam asserunt: nec ellet hic cumulus regularum ac exceptionum , quae multo. ties regulas generRles adaequant . Ex hoc praescriberentur svn mma, quae vocabulorum numerum augendo , adaugent dissicuItatem ea cli scendi; nomina quae exprimunt modificationes eiusdem
ideae, viderentur characteribus eiusdem generis indicata; nomina Ideas compostas exprimentia, cum characteribus simplicium ide gum, quae ea componuul ; quod serviret ad adaequa has rerum
227쪽
ideas simpeditandas, & omnes definitiones omittendes . Adiectivra,
adverbia , verba, participia, ab codem subitantivo pendentia , ese sent expressa a charactere ejusdem subitantivi, itaque poli hunc Ppprehenderentur, quoque reliqua . c. haraeteres idearum pol tiυaetum cum distinctione parvi constantis signi, adhuc venirent pecnegativas di contrarias , di per eas quae secum haberent relationes similitudinis , cautae, estuetus , dependentiae , coelut enthe dic. quod infinite iuvaret ad relationes statue nos . Usus; regularis signorum constantium primo intuitu distinguere saceret ad qualem orationis partum quilibet character reserutur , quod maciara utilitatis esset ad eorum significatus intclligete . Usa facilite eeharaeterum universalium, specificis, ne individuaIibus nominibus
praemittarum, statim distingui posset . ad q. am classem quodlibeto' mori pertineat . quod tapius suisiccret , ad interno1cendunt Objectum ab co explestum . Ultra quam quod characteres imitativi oculo darent eadem obieeta, adeo ut ea videre , ac com prehendere , unicus esset actus . in qua lingua inveniri pollene tot utilitates, facilitatesque coniunetae Hoc omni nolito, e si ne sperandum. ejusmodi linguam polle ui quam institui Vel f sormaretur, quod generaliter introduceretur Conveniret , quGd unusquisque voluptatem , propriam scribendi Iinguam, res inquere : voluptas quae augetur in diem in omnibus nationibus. Alioquin non efficeretur, quam super suam linguam introdueere , saltem conveniret, iamnia opera graviora edirentur in hae universali lingua , di in eam verti adhuc usque edita . Sed quomodo possumus tam imaguam revolutioncm sperare
228쪽
Coenitio nostra circa ideas versatur. ι
OV pdoquidem mens, in cogitationibus ti r
tiociniis suis omnibus, non aliud habet objectum proximum, praeter suas ipsius ideas 75 .
quas totas potest, aut solet contemplari, perspicuum e it, cognitionem nostram circa nostras ideas tantum versari. ' .
s7s Lockius hie ait , obieetum mentis in suis cogitationibuu& ratiocialis esse suas ipsius ideas . Credit ille , ut alibi disputavimus a. rom. a. 4 ideas in mente locari , & tanquam linmagines in cera retineri . Nos nostram sententiam exposuimus 92. rom. 1. J animam norat habere quam ideas. ita dicain, potentiales, quatenus in seipsa consideratur; actuales ideae pendent enim a signaculis in celebro, ejusque libriliis nerve is sormatis .
229쪽
uetis De Cornitione in penere . Lib. IV.
Coenoscere es idearum duarum convenientiam ,ν aut repugnantiam Fercipere .
Cinnoscere, itaque mihi videtur , nihil esse aliud,
quam idearum qua timvis connexionem s conν
nientium , sue .um senem oe repuEnantiam Percim re . Scientiae haec sunt ina est . Ubicunque haec perce
ptio , ibi est cognitio, ubi non est, ibi , etsi opinio
nibus fortasse, aut conjecturis ducamur, cognitio n fila vacillat & claudicat . Quando enim scimus , album non esse nlarum , quid aliud tum, quam duas hasce ideas haud inter se convenire, percipimus Quando demonstrationis istius , rres, nimirum, An u-ios prianguli aequales esse δυobus restis, liquido nobis veritas explorata est, quid aliud percipimus , quam hoc , σό aequale esse duobus rectis , connexum esse
Quom do intelligeretur alioquin desectus, vel alteratio idearum, uuas mens naeta fuit , ex ccrebri comaotione , laesioneque e biideat in mente inveniuntur , quid ad earum ordinem , ac natQ- iam, S praecisionem conferunt undulatio , alteralio , commotio ibi illarum cerebit, ac spirituum Credimus ergo, quod anima A tendendo ad signa obiectorum extemorum in cere O loceta , chara-eleres. ac relationes contemplando, internoscit oblecta, di a reliquis, ob dilicientiam specificam, qu se in chara teribus adinrenitaeIungit Rc Perpendit , quapropter eorum cst mirent acquirit ; & petconlcqu ns, quoa j maurioisse ita drcam, ex ideas , vel fgnis cereishro rc positis ; q Iau μmnale ex Vi Doitrae mentis ipsa signa pedic sivenui , coguitio nostra , tota quanta cir , dcpendet proiectos 6l Dubici, qnin desinitio regnitionis data ab Assiore nostrost illa ouae esse debcat. Ccmmuni lantu nos aliquid cog Icer dicimus , uuai:do rerum cxtra nos po1itarim n his sumus coinscii , per consequens idczus, tagnitionem esse, illam actionem, qua mens v id fibi claro rc prae*ntat ; m haec definitio vera est , ruit illa Luckii , nam Percipere idearum rememeaurum , Upoβι snem , Diuiti ed by Corale
230쪽
Cop. I. De Caeriti ne in genere. 22τ
Convenientia haec quadruplex es. Onveolantia autem, aut repugnantiae haec in quo-
nam sit possita , ut distin paulo indi
mus, ad quatuo haec genera revocari potest . '
. . q. IV. Primo, Henritatis amet diuersitatis. J V o, quod ad primum genus convenientiae , aut
Incomνententiae attinet , nimirum ad identit rtem
aut iri uersitatem in) ; Princi est & praecipua agitatio
'id magis , quam simpliciter cognoscere h so. *qμ' Τ ψη Py Miso thorum characterum, de so