장음표시 사용
251쪽
Cap. II. De Cognitionis no rae grad Sus . Qq9 certo Possimus , aliquid extra 'nos, ideae isti respondens, existere , nonnulli dubitandum Propterea Purant, quod , istiusmodi re nulla exiliente, & obse-eto nullo, quod ideis istis responderet, sensus serie te , tales itaeae in mente esse possint ). filio tamen,
argumentum contrarium nobis hic suppetere, quod dubitationem otii nem tollat . Rogare enim velim, Antion quis extra dubium habet, se diversa ili plane perceptionem habere, cum solem interdiu intuetur ,
& quando de eo noctuino tempore cogitat '' ; cum absinthium actu degustat, vel rosam olfacit, &cum sapprem , vel odorem istum' mente tantum agitat e I eae cujusdam, per memoriam in mente res scitatae, ab ea, quae per sensus a fiu irimentem ii currit, non minus clate, quam duarum quarundainita artim disi metarum, discrimen percipitur: Si rege Iat quis, idem etiam per somni qm esset , atque omnes hasce ideas, sine objectis quibusdam externis
in i Centaurorum , Chimeticaruna, Ssingium, aliorsimque. mon fruorum ideae sunt quas afferunt nonnulli demonstraiadi gratia, a nobis posse multa concipi .nulla impressione nobis in sensibin efformata . Verum sacilius es h criorem corrigore , si nitendatur , quod nemo vidit Centauros , Chimeras , bfinges , & monstra eiusmodi nunquam existentiam hahuere ; sed ideae ccmplexae, 'uas nos de eisdem habemus , omncs quot quot sunt ex ideis smplicibus consantur, quae fuere a sensibus paulatim consecta,
ct a nobis ipsis coniunctae , ut hk cerebrosae imagines enormentur: nulla smplex idea menti adest quae non si per senius Rcqui-sta . SUA L. Ucalistae , vel .qui corporum exissentiam negavere, cere brostatis causa es cure potius , cuam per intimam animi per- Rasoncm : ego adhuc non excludo ipsum Berheto , qui opsenionem hanc voluit d fendere : si enim revera esset persualas . nullum existere corpus , ic ibendi , vel loquendi taedium non simsistet piosecto, quoniam credidisset , chartam in qua scribem
dat, nec vocis Organum , quo loquebatur nunquam existere Pe
tuisse , quando voluisset , sbi metipsi consentaneum SOAVE.
252쪽
um De comitionis no rae gradibur . Lib. IV. in uobis suscitari pos'; sortiniet ille, si velit, me
hoc isti responsum reddere: l. Haud nualium reser-re , num ex animo ipsus hunc scrupulum evellam , nec ne: ubi enim de meris somniis agitur, ratioc nia, & argumenta nullius sunt usus, Veritas es cogni
tio plane nihil est. II. Me in ea opinione esse, ipsum facile illud mihi daturum, quod aliud st, somniare, se in ὶilne esse , aliud , a Au inesse. Si ire vero ille ve
hemens adeo opinator scepticus esse perseVerave-Yit, ut contendat , quod a me, actu in igne esse , dicitur, nihil esse nisi somnium ; nec polle nos inde certo sci re, illud et quod ignem dicimus, extra nos exi flere; respondeo , cum mani seliri comperia inus cx objector a quorundam praesentia, quorum existentia sensuum ope Percipimus, aut nos perciPere,
saltem sui iamus , voluptatem aut dolorem sequi ps);
. hanct93 Non est qui ignoret, quod nonnulli essi nati philosoph
circa corporum existentiam dixerunt, per consequens quae contra intu olvain ipsam cognitionem ver bd di argumenta impendere . si xtat opus Eerstor cui titulus Dialighi fra Hilar e Pronous '. Hoc ultimum numen amicum Irirmus significar. In hoc opero legi possunt argumenta contra corporum existentiam allatta . Quando ego cons dero, inquit Pyrihonicus, quae n. earum seris et innum sint obiecta, millenas contiadietiones invenio. Spiritos,
S materia subitantiae sunt longe diversae, Bς seiunetae ex itiis genti intervallo, qnantum est illud quod substantia, & natiar ipsorum figit; quomodo ergo ad invicem una in alteram Rgero potest, qued est necesso , ut una alterius ideam adipiscat Vr quae est materia, cuius ideam sensus nostri tam distinetam sum peditant λ Quae elementa, Vel Primae corporum particulae λ Non sunt corpora, aliouuln non essent elementa; non sinit immate. Italia, secus non formarent extensionem, vel illud esse quod materia dicitur . Esset corpus partibus, vel infinitis corporibus conflatum λ Si sunt elementa prima- cur inveniri requeunt λ Dicetur fortasse, haec per unionem existentiam nancisci Quomodo exeo aliis entibus existentiam ipsam tribuunt Nonne melios .
est itaque dicere, materiam elle rh Iromeauui Ac simplicciri
253쪽
Cap. II. De cognitionis nosse drassius. 25r hanc certitudinem tantatu esse, quanta est beatitudo, aut miseria nosti a ; ultra quam nihil ad cognitionem,
nostrorum sensuum illusioncm , quam in tot , complicatasque contiadictiones incidere 3 Umnia sunt ergo erronea quae nobisrcprcsentamus, nec extra nos aliquid extet, quod ovandam habent similitudinem cum eo quod nobis nos i pii representamus. In Universo prieter unam subitantiae speciem non internosco.
I raeter Deum , & entia aliud cogitantia non , ideo, & soriasse quoque praeter Deum , & meipsum . Quid valet respondere , si id evenisse, nimirum, si praeter phanta ilicas idcas nostri non si inpeditarent sensus, Deum esse nostii erroris originem, S miseriari Ditra , atque ignorantia gaudere λ Potest ne excogitari argumentum magis futile , ac incongruens y Demonstrari hoc modo, creditur, veritatem Primitivam, ac diruetam cum veritate .s cunilaria, ac reflexi vis . Deum intem Ostiinus Iatione corporum existeri; ad . in allato argumento internoscuntur corpora per Dei
existentiam . Ulterius : declamatur Dei illusio; & nonne est iniuriam ci afferre, quando ci crrores nollii tribuuntur λ Ut suos
ne nos consideremus errores, eum nimis potentum, ad excitatarias nobis sensationes. deficiente omni externo , cogitemus . N strae sensationes non fallunt nos seplus λ cur ergo nos non continuo fallunt Haec vivacitas, haec respondentia, hi gradus, hae affectiones involontariae , quae tam leviter nos determinant Bd progrediendi in , a sensationis realitate ad illam obieeti . Donne experti sitis tempore somnii λ una. ergo ratione nequiret vita continuus somnus, ac profundior esse λ hactenus Pyrrhonicus. Melius ncquit hic responderi quam responsone Diogims Z noni data . Oportet, 1uis visonibus relinqui. Uerum hoc modo Potest contra argui . Ex eisdem causis ituran M iuntur essectus. Posta iani o instante corporum existentia, sensationes ab ii idem corporibus sibi similes. constanterque cxcitantur . Ergo patet, quod cum cnectus nobis i ἱdem sint, cauilae eosdem excitantes debent pariter caedem de conflantes esse . Quis non videt, quod nobis eruitur serdatio ex positione corporum . per consequens ex eorum existentia Me non latet , quod argumento nostro responderi potest , fallacia, cui obuoxii sumus, esse potest, quae mentiatur sensati Des, & objectum . At in nostro systemate ruit responsum hoc: Nam si ponatur animam noli ram non habere adium perceptio nis per se , e in se reli tam, sed tantum potentiam pπcipiendis: OS.I Om. a. sequitur necesse, requiri notas, impressioneo, excitatio,
254쪽
uset De Coentrionis nosrae strat latis. Lib. IV.
aut existentiam nostram revera pertinet. Quare fas esse puto, ut ad cognitionis duo ista genera superi
nes sbtillarum nervosarum ad perceptiones i psas conscicndas. Idealistas ergo in angustias ponamus. Locum asserendi non habent , animam sbi ideas creare , s . qualiscunque perceptio deis hei partem trahere ex mutatione in organo sensorio nostro cxcitata , quae mutatio esse nequit sine obiecto mutante. Scio , equidem scio nonnullos inter Philosophos editare , qui scepticismum, acerii me patrocinantes argumentum nosti uio impugnant, vel sic impugnari posse arbitror. Fallacia sensuum tiberrime, & in omnibus patet, quis est qui ignoret, iacis o lecta cum alteratione quadam semper, vel pene semper Porcipere λ Si ponitur Alteratio, etiamsi minima nobis sit, non objecto apprime respondens. sequi debet complexum Alterationum ea dem ratione, qua minima si alteratio, nobis accidere posse: Ergo potest videri obiectum extra nos , quod revera non Existit, ex eo quia alterat se adest . Quanti tax non mutat naturam alicuius rei , per consequens eum si corpus complexum propri tatum , & nobis esse possit alicuius proprietatis ulteratio, ita ut non sit revera Oxtra nos, quod in nobis. sentimus, potest pariter quantitates alterationum augeri, & per gladus progredientes ordines Proprietates destruere, per conse euens & iplummet objectum . Quapropter potest hic recte concludi, nos obiecta, ut in se sint, non pcrcipere ; cum adsint , eorum existentiam non viis dere ς de cum non sint, eam immaginare ἰ R per salsas in ut tiones nobis exortas obiecta, quae revera desciunt supponere. Quaeso interim ab istis effrenatis hominibus ex quo incitatio nobis oritur , quae alterationem in se codtinet λ non ex mente porro: Nam , ut diximuς, potentiam sbi excitandi ideas mens nostra tantum , non actum ipsius excitationis habet: Αe us hie Pendet ex repraesentatione impressionum, quae sunt in ceret, ro i catae , vel ab objecto externo commotae, vel factae quando
supponitur ergo omni objecto extemo destructo, supponi necesse est destructas & ipsas alterationes , mutationes, sensationes, nec non ideas ipsas, quas nobis continuo experimur. Quidquid est , vel stri est , vel fit ratione sum ciente, adest nobis alteratio λ Supponit ergo rationem susscientem alterationis ipsius . Alteratio mutatio est; ergo vim supponit. Vis hare non in mente aήest ex dictis, non in cerebro, nam, ut materia, inerseu, nec habet vim seipsum mutandi, per consequens lucescia terras
255쪽
ra, hoc etiam adjiciamus, existentiae nempe singularium objectorum externorum , ex zo , quod Persentimus , & conseii sumus, Meas actu ab iis in nos intromitti, atque ita statuamus , eras hosce era usesse coaenitionis, Entuitiuae nimirum , smonseratiuae . Iesitivae: quarum in singulis , evidentiae & certitudinis gradus ti modi sunt dier si 94). g. XV.Cognitio havd semper clara es , prout laeeae sunt. Gandoquidem vero cognitio nostra in ideis fun-
. datur , & circa illas tantum versatur, annon exinde sequetur, eam cum iis congruere; atque ubi id ae nostrae clarae sunt & distinetae, aut O 1 curae sive consulae, cognitionem similiter fore Respondeo, minime. Cum enim cognitio nostra positast in perceptione convenientiae, aut repugnantiae du Tum quarundam Mearum, claritas, aut obscuritas
videtis, vim hanc extra nos extare debere; vis supponit subi elum subiectum ergo extra nos existit. Plura hac super re pro Scepticorum fautoribus, & contra Scepticos ipsos hic addere possem , verum cum in libris a praeis stantioribus Auctoribus exaratis possint omnia legi , libenter omitto. Tantum scrips quod uno sub pede, mens mihi suggessit , nec ulte ius quaesivi 9.νὶ Melius ψici posse eredo, omnem cognitionem reduci posse ad
experiment in , sive a posteriori , & ad demonstrati m : Iudi, cium postea in intuitivum de ae Hir'um, vel dianoeticum. 1ius definit judicium intuitivum is per cjusmodi in quo enti cubis dam tribuimus, quae intuemur comprehensa in ipsius notione,*Ni video ignem . 1uin mihi conscius suae existentiae , & ignem me cognoscere dico, neglecta omni comparationis idea si posti a mens mea ad notas peculiares, & ad mutationes hoc, non illo modo excitatas adhaeret , & acquiescit in determinatio
ignem ese calidum, tum iudicium latuitivum dilormat
256쪽
st54 De Coenitionis nos e grailibus . Lib. IV. istius, in perceptionis perspicuitate aut obscuritate,
non in idearum ipsarum perspicuitate aut obscuritate consistit: v. p. fieri poteti, ut, qui non minus claras habet id as angulorum trianguli, de aequalitatis duobus rectis, quain praestantissimus quivis Mathematicus convenientiae tamen illarum non nisi obscuram admodum perceptionem, & proinde non nisi confusam cognitionem habeat. obscurae autem Se confusae id claram aut distines ana cognitionem Parere nequeunt; quoniam ubi i Arie quaedam confusae sunt, aut obscurae , id haud cernere potest mens , utrum sibi invicem conveniant, aut repugnent; vel ad exprimendam eandem rem eo modo, quo ista PerUersae interpretationi minus reddatur obnoxia, quicunque verbis, quibus utitur, ceterminatas non adjunxerit ideas , nulla ratione exinde sor mare poterit propositiones , de quarum veritate certissimus esse possit.
257쪽
Gallicae uersonis Cap. III. g. U. hujus librἱ
plures Locxii opiniones in hoc opere diffusas ad confutat, das pertentaverit, liedit piissimum ea ex parto ad quam Lockius hic adhaere r. i iquiens nos i lciretrius invenire, an Deus dederie cuidam mateλe ianioni, ut sibi indeatur melius Zypomae, vim percipiesai , ae cogi ia r. bubtilis quaestio ; & cxius cum cura, verit in ultimo opere ab iplomet e X arato ad propugnandum quod sibi Doct. Siluingfleet opposuit, sua cogitata hoc de articulo Pandere , enodare , ac ex omni latere probRre rationibus, ut sibi videatur : censeo hic necessarium esse , extractum dare de eo quod ad suum conccptum. 1 atuendum enunciavit.
Cosmiis a nobis habita , ait Doet Stilumfleet , ctim posca fouxia Lochium in nostris' i eis; O idea , quam habemus de materia generatun Iumpia , cum si sub famia jolida , ct illa corporis I
stantia exrcnssa , hilao, Auraia, siser e muιeriam rose cogitain re , est confundere ideam materiae cum ideo Diritus . Respoi .diit Lockiis . Non ego ideam materiae cum Issia atqui confundo . Muando dico , materiam generatim stim tam esse substantiam s
Iidam . extensam , & equum Animal, vel substantiam solidam extensam cum sensu , es motibus ipctitaneis : idua materiae eit substantia extensa, & solida e ubi. huiusnodi substantia est, Ad-
invenitur materia, ejusque essentia , aliaeque qualitates in hac essent; a non contenrae, quas ino placuit ei superaddere . eX. gr. Deus creat lubitantiam exrentam ac solidam , non addendo aliud, di hoc modo nos ehin in quiete possumus considerare . ille motum addit alicui harum partium quae conservant continuo materiar cilentiam. Ille ex aliis partibus sormat planyas , & eis v 'gerationis proprietares tribuit, Vim, ac pulchritudinem, quae adi venitur in roleto, vel pomario Iupra ollantiam materiae, gener tim considerutie , non est euim quam materia in pomario, acroleto. . Et reliquis partibus adiunxit sentiain , & motum spont Iacima, caeterasque proprietates quae in elephante sunt. Ins.ciari nequit, Dei potentiam usque illuc Purvenire , nec Pr pila
258쪽
Pr etates roseti, pomarii, vel elephantis materiae additae ipsius materiae proprietates mutent. internoscitur hic materiam 1 emper adhuc materiam esse. Sed si ulterius progredimur, dicendo, Deum materiae addere posse cogitationem, rationem, voliticinem, ut & sensum, ac spontaneitatem, adinvenitur statim rens prompta ad 1uppremi Atti scis potentiam cireutnscribendam, & nobis asserere, hanc rem osse ultra Dei potentiam . nam hoc essentiam materiae destruit, vel clientiales proprietates
ipsis mutat, & causa probandi suam propositionem, sic loquntur , cogi rationem , ac rationem , non esse in materiae essentia
positain . Non esse positas, ait Locxius, concedo, ses proprietas, quae cum non si in materia contenta . . materiae additur, non
destruit essentiam, s adhuc remaneat solida, ac extensa substantia : Ubi haec substantia adinvenitur, materiae ei nIta est. Sin aliquid , quod mavorcin persectionem habeat, addatur huic substantiae, materiae ellentia destruitur quid evadit materiae essentia in planta, in animali quotum proprietates sunt tam longe supra substantiam lolidam & extensam λSed additur, descit porro medium , quo concipi possit quomodo materia si cogitationis capax. Ego, respondit Lockius, pari re dico, sed ex hoc inferre, Deum non Posse mali riae fu- cultatem cogitandi largiri, idem est ac dicere, Omnipotentiam Dei esse aretioribus limitibus circumscriptam non alia ratione qliam ea , qua hominum intelleetus sit valde circumscriptus . Si Deus nequit potentiam aliquam ulli materiae portioni largiri praeter illam. quam hom dies ex materiae essentia possunt seri 1 aliter destruere; si estentia , vel pr0 priora es materiae destruuntur a qualitatibus omnibus quae supra materiam videntur , &quas concipere nequimus, iat consequentias ipsius essentiae , clarum est , quod materiae essentia maiori in parte nostri sensibilis systematis, in plantibus, atque animalibus est et destructa . Comprehendi nequit, quo materia cogitaret; Deus igitur nequit ei dare cogitandi potentiam Z Si haec ratio vera est, in omnibus loci Iacum habere debet. Vos internoscere nequitis, quo materiam materiam attrahere possit ad quamcunque distantiam, eo minus ad milliaria ad duo milliaria, ergo Deus nequit talem potentiam dare; comprehendere nescitis, materiam posse sentire vel moveri , vel enti immateriali assimilari: ergo Deus D
quit eiusmodi potentiam illi donare: quod revera est idem aegravitatem & planetarum revolutionem circa solern negare :hruta in puras machinas convertere absque sensu, & motu spoi Dranco tollere homini sensum, ac voluntarium motum. H s regulas ulterius protendimus. Vos nescitis comprendere ,
quomodb solida ac extenta substantia possit cogitare; Deus orso facere nesciret, quod illa cogitaret. At vos comprehendero
259쪽
sitis quomodo arima vestra, vel quae vis substantia cogitet y veritatem habeti, , vos cogitare e paritur cam ego habeo , sed vellem, aliquem mihi enodare, quomodo tiRt cogitistionis a lus; nam video , hane rem elle ultra meum captum, interdum existe tiam ejus inficiari nequirem , etsi nequcam modum internoscere. Adinvenio , Deum mihi largitum elle iacultatem hanc , & quam quam internoscam clare hanc Potentiam , verumAmen nescirem modum internoscere, quo ea exerceatur. Nonne esset impudens cthsurdum , eam potentiam in similibus casibus negare hae sola ratione , quia nescirem concipere modum, quo possit illa exer
Deus, per it Locxius, subflantiam creavit, quae si ex. gr. 1 ubstantia solida ae extensa, est ne ille alligatus. ultra uis, adhuc potentiam agendi eidem subitantiae donareὸ quod nemo dicere aude-hit, ut ego urbitror. Ergo Deus potest eam in periecta in actione relinquere & interi in substantiam esse . Pariter Deus cicat, vel de novo facit existere immaterialem substantiam , quae absque dubio, non omittet unquam substantiae ellentiam , cui Deus non ei communicet , quam hanc simplicem existentiam absque activitate aliqua . Nunc peto , qualem potentiam potest Deus largiri alterutri harum substantiarum, quam nequcat alteri da-xe a In inactivitatis flatu clare intelligitur , nullam exi lis cogitare , nam cum cogitatio sit actio , inliciari nequit . Deum p ta actionem omnium 1ubstantiarum creatarum absque iubstantiae anni hi latione suspendere , si ita te ros habeat , pinrest illis creare , Vel exilientiam largiri alicui substantiae absque actione. Eadem ratione evidens est, aliquam ex hjs subitantiis nequire ex se ipsa moveri . Ego nunc posco, qua ratione Deus alterutri harum substantiarum , quae sunt pariter in persectae inaetivitatis statu, eandem movendi potenti m nequeat donare, quam alteri potest largiri, ut eA. gr. Potentiam iboniauei motus , qu ae suppon. it ur , Deum polle substantiae non solidae, sed negatur iubilantiae solidae, tribuere cbjΘ
a in Ex nostra meditatione in Lockium de substantia som. g. Iuculento ciuitur , dia tuti ii substantiae , nec etiam sua absoluta potentia , vim cogitandi posse Deum largiri, quae videri Potest .
. tbὶ Ratio est principium contradictionis P esset alioquin materia absque materiae ostentia : spiritus absque spiritus piopri tatibus, & quod idem sonat, spiritus & non spiritus: materia,& non materia, quod luculentur repugnat i U. 3neL in Lech. ἔ-. III. )
260쪽
Si exposcitur qua ratione, quoad unu i 'potius , quam ad alterum substantiam circumscribitur Dei potentia, reducitur ad hanc. quod concipi nequit quomodo solida substantia possit a se ipsa moQeri, cui cgo respondeo , quod hic non intelligitur melius, quomodo sub lianti reata non solida moveri possit te; . Sed inesseliosi int immaturiali subitantiae nonnulla , quae situ vobis ignota. st convenio . Et idem evenire poteli in subitantia mattitiali , ex .gr gravi tatio materiae erga materiam , iuxta quasdam positiones, quam oculo Videmus, ct ut ita dicam, quae ostendit, adesse aliquid inateriae . quod non antelligitur sane, vel saltem, quod
Dδες s L quimus in mAteria percipere iacultatem se ipsam mmuta di v I attractionem involutam, ac incognitam, quae e
tenditur ad ingentes distantias, & quasi incomprehensibiles. Per eons, aetas dici debet. si ibi tanti s tam solidis, quam noti solidis ineste quid quod imbis occultatur in. Quod nobis constat , illud porro e:r , quamlibet harum substantiarum posse distin Jam, existentiam habere, absque comunicatione alicuius a.
eli vicatis et facia, vel saltem' Deum posse enti tollere agendi potentiam , quod si negetur, ei let proculdubio permagna impudentia: Hoc ponderato, vos revera iri venietis, quod Pariter dinicile cst, potentiam a se movendi, immaginari , tam immateriaib, quam materiali unti inesse: & per consequens nulla reputatur ratio. qua negetur, apud iugenium supremi Condito asextare, quando ut placui, potentiam' se movendi tam mate-xiali , quam immateriali 'substantiae largiri, etsi neutra ex illis potest naturaliter illam habere, & nos concipere nequimus , q se rodo tam uni, quam alteri possit inesse . Quod Deus nequeat sacere, substantiam solidam ac non soliis dam una simal, eodemq. tempore cise , est quod , ut Rchitror, lini potuit', 'bi uestiesione reipessus ipsi Deo debiti . Sed qti una substantia nequeat qualitates habere, nec non perseeliories, Ed poteritiam , ouae leg imen nullum naturaliter, vel visibilitet cum soliditate, di exterisionei habeat , est nobis temeritas, si conitanter id impugnamus. nos quos omnia late ut hei. Si Deus
scJ Inteli g; tur porro ex obstaculo cum tibi ditate remoto, & cx
d Ergo dolidis subitanti hi inesse cogitationem, est id quod
que i iis ante itidi visibili . esse hominem & mni moris simulacrum. Habbre sc. huminis Lusiiuniorem, di insensibilitatem marmoris ἀ