장음표시 사용
291쪽
Cap. IIL Humanae coaenitionis. DrEt qui hoe in se suscipere negotium voluerit, ut li
bere consideret, atque examinet harum hypothesi mduarum impedimenta & obscuritates , quae penet ad prorsus nequeunt, nulla inveniet argumenta , quibus alterutram sententiam confirmare & stabilire possit ;quoniam, quηςunque etiam ratione animam conside laverit , vel ut substantiam non extensam , vel ut materiam extensam ςogitantem , dissiculi s , qua in horum utroque rite comprehendendo connielabitur , seu in contrariam ipsum abducet sententiam , qu ties alteram tantum ex his duabus animum applicum
rit: Methodus 'haec est rationi prursus ini a lea, quan tamen certi homines seelantur , qui , prode gnari ,
' inhaerentis partium mRteriae solidarurn , dieenda est realitas dilii iacta a realitate materiae : Ergo consideranda est tanquam accidens peripateticum: At, iuxta Locutum, formae substantiales, δι accidentis peripatetic commentitia sunt , atque chim rica figmenta , l. a. sap. 3I. Ergo, secundum Locxium , cogistandi facultas supposita in materia , consideranda est tanquam gommentitium, arque chimericum fgmentum . Sic ipsis Locx iiptimi piis Genius idem convincitur : unde cum . materia, nec
a partium eiusdem dispositione produci possit, Em cogitationis,
fateamur, oportet a Deo Per creationem veram produci. Prodin
ctio etenim rei . quae a subsee o Pyaeexistenti nec extrahitur, nec partibus, quae prius existerent , conflatur , vera dieenda estereatio . Iib. 2. cap et 6 His postis, facile prohatur, quod re Iitas , quam Locxius supponit iacultatem cogitandi in materia. substantia st B quidem immaterialis-. Ens enim omne , qLod non producitur a partium materiae dispositione . sed prDprie acreatione , ' habere debet existentiam , di realitatem propriam prorsus distinctam ab existentia, atque realitate materiae, & euiniuslibet alius Entis. At Ens omne , quod exi lientiam, Atque realitatem habet di itine lam ab existentia, atque realitate materiae N euiuslibet alius Entis , substamia est , minime vero materiae motas et Ergo , si Ens cogitationis productran est per veram creationem, non per Partium materias dispositionem existentiam habet . atque realitatem propriam ab existentia , ac realitate materiae prorsus distinctam ; ergo substantia est prorsus distincta . a materia; ergo est immaterialis sy', . Trit ELE
Hie attentione perlegite , & solid8 argumenta pro Misinae spiritualitate inveniectis,
292쪽
res quasdam , altera ex parte consideratas , animo non posse comprehendi , in alteram Partein Oppositam caeco cursu ruunt , licet illa aeque intelligi n queat ab iis , qui sine praejudiciis eana examinent .
Hoc non tantum eum praestat ulum , ut exinde n
strae cognitionis imbecillitatem & imperfectionem , sed ut etiam vanam illam vietoriam perspicere posse smus , quam ejusmodi argumentis . reportari posse eredunt, quae , noliris meditationibus nixa , Rossunt
reVera nos convincere, quod nulla. certitudo in altera quaestionis parte reperire queamus, sed tamen haere nos nullo modo ad veritatem propiores accedismus . si chinionem contrariam amplexamur , quae pariter magnis dissicultatibus circumsepta esse, apparebit , cum eam studiose & serio examinaverimus. Nam qua securitate , qua utilitate quis Omnia cujusdrati opinionis incommoda evitari poterit , si haede causa contrariam sententiam eligit , licet ei iam rebus explicatu dissicillimis nitatur, nec ab ipso melius comprehendi queat; Negari non potest , esse in nobis aliquid , quod cogitat ; ipsa haec dubitatio ,
quam nos de ipsus natura instituimus , certissimum est argumentum , quod revela existat , sed quilibet fateatur necesse est, se ignorare , ad quodnam Entium renus illud pertineat. Ceterum iupervacaneum esset,s ideo de ipsius existentia dubitare vellemus , uti etiam aliis in rebys absurdum est , rei cujusdam existentiana prorsus negare , quoniam ejus naturam aD
sequi non possumus . Nam pervelim scire , utrum substantia quaedam , actu existens , inveniri possit , quae in se non multa habeat , quae mani sine mentis humanae intelligentiam iugiat. Si dantur alii Spiritus , qui naturam & interaam rerum constitutionem Perspiciunt, ac cygnoscunt, qua de re nemo sacile du- . Ditabit , quanto major & excellentior eorum cogni
293쪽
cap. III. Humanae cornisionis. 279
Idearum quantitatis connexionem & eonvenientiam percipere , & quae ipsis repente argumenta suppeditaret intermedia, quae nos gradatim, sensimque magno labore nanciscimur , postquam diu in tenebris ambulavimus , verentes PraeteLea , ne prioris ant*ι obliviscamur argumenti . quam posterius investi , mus , sacile conJectura informare possumus, quae haeest spirituum primi ordinis pars felicitatis, qui longe perspicaciorem. & acriorem intelligentiam, & multo
Palentiorem: 'ognitionis campum , quam nos , sunt sortiti . Ut inro ad institutum argumentum redeamus. cognitio nostra, inquam, non solum intra. pau- eas i stas, quas habemus, & circa quas versatur, ideas terminatur, atque eidem imperfectioni est obnoxia, verψm iis etiam angustior est. Quousque vero pertineat , quaerendum superest ia).
sa) . Nescio , Conillae inquit i U. Samio fuit' origine delisse umine cognicitoni Par. I. fez. I. c. I. in quomodo Locκtus diis cere audeat , impossibste temper esse , internoscere an Deus is cuiusdam materiae cumulo quodam peculiari modo disposita si cogitandi potentiam dederit e Non est credendum pro h se ius quaestionis solutione , sit necesse , cssent in , ac materiari naturam internoscere . Debilia synt argumenta quae siner haeis ignorantia extolluntur . Satis est observare . quod subiectum is cogitationis i Ens cogitans a unum esse debeat , & materiae x, cumulus non tinum , sed multitudo estis Ex Materiaktara faventibus, quid per c Pus intelligant, ex is posco. Si praeciso modo respondcre volunt, non dicent sane. is unicam substantiam esse ; sed ut aggregatum, substantiarumque is colicetionem concipient . Si ergo Ad corpus pertinet cogit is tio, id evenit, vel quatenus coipus est aggregasum, collectis .is vel quatenus coeliatio proprietas cuiuscunque substatoriae est , ,, qui tuis corpus confiatur . Sed verba si resatum, eo Laio notiis indicant , quam extri ulacam relationem inter multa , & mo- . dum existendi vicissi a dependentium . in unione nos e is consideramus , ut totum , quanquam rereia non id esse iam melius conjunctae, quam jepara ae . Quaproptet non sunt hi . . quam abstracti termini, qui extra non supPonunt unicam sub M uantiain , sed substantiarum multitudinem ; per consequensis corpus quatenus ararcium, cessi iis frictait itanis subjeetumis eae ncquit is ,, Di
294쪽
Comitio nosra quo que extendatur. E iddis , quas habemus , quicquid assirmamus , aut negamus , ad quatuor llaec genera , ut superius innui, revocari potest , nimirum identitatem , exis entiam, relationesn , & rerum eximentiam . In
singulis hisce quousque cognitio nosti, pergat hic
nes , unde haec Mearum nostrarum convenientia . aut repugnantia proiiciscitur . comnitio nosra inruiri-νa non larius extenditur, quam nosme ideae ipsae : Nec fieri potest , ut ullam mens id .im habeat , quam non statim per cognitionem ingitivam , eam esse , quae revera est, Ne ab omni alia diversam esse, per-
- f. IX.,, Dividemus cogi aiionem per omnes subitantias quibus coris pus confiatur imprimis non erit possibile quando agetur deis una, indivisibilique perceptione . Secundo haec suppositi O rej- ,, cienda est adhnc , quando cogitatio formetur ex quodam peris certionum numero . Sint A , IS , C substantiae tres composi- 'tionem corporis ingredientes , ct inter se tres perceptiones di- ,, veris dividentur. Exposco quo conserantur inter se λ Non in M A profecto, non potest enim habentem perceptionem cum nInis habente conserre, & eadem ratione neque in E neque in C. esset . Convenit ergo unionys punctum admittere , unam su is stantiam , quae sit lana simul si biectum simplex , ac harum ,, perceptionum indivisibile subita es a per consequens a cors is re distincta . & ideo anima. SUAPE s 9 Suppositis omnibus ideis destrii iis , dum percipimus ex. pr. obaerium A, habemus ne eiusdem obiecti cognitionem intui-tivamὸ Percipimus esse aliquid existens, tum ergo, illius ac suae istentiae cognitionem nancisci μή internoscere quialtates Per 4. time Duitia hy Coos
295쪽
Cap. m. Hummain cor tiaris. g. IX.
rum nempe nostrarum conuenientiam , aut re
gnantiam secundum coexistentium , in hoc cognitio nostra perangusta est , etiamsi substantiarum notitia ab hoe maxime dependeat . Nostrae enim generum substantiarum Meae nihil , ut dixi , sunt , nisi collecti nes quaedam ideartim smplici urn in uno aliquo subjecto , atque ita simul coexistentium : V. gr. Mea nostra fammae, est corpus calidum , luminosum , &1ursum movens ; Auri, est corpus certo quodam nas do ponderosum , navum, duetilla, & susile : pro hi-1ce , aut hujusmodi i seis complexis in animis hominum , divers3 ista duo nomina substantiarum , sam-ma , Aurum , substituuntur . De hisce , aut alia quodam genere substantiarum , quando ulterius aliquid scire cupimus, nihil aliud quaerimus, quam quibus aliis qualitatibus, aut potentiis substantita istae sint, aut non snt praeditae , quod nihil est , nisi scire, quae aliae ideae simplices cum ita coexistant , aut
noutinet ad modos cognitionIs, qui formant cognitionum species , ut cognitio praecisa , distincta huius , illiusve qualitatis , nocivero ad genus cornitionis ; dum certi sumus , aliquid nos pedi Cipere , cognitionem habemus c& ope sensuum, si id internose, mus , Diuitiva dieitur . Ergo vides , Locxius hic loqui de coinguitione ruenιitatis ac diversiιaιis, ut inquit, vel de quadam co. enitionis specie , in qua renutritur comparatio cum ideis eranhabitis; quae haberi nequit absque antecedentibu , cum quibur comparentur objecta , ut assirmetur , esse eadem , vel diversa Quam ob rem recte Auctor , cognitio nostra intuitiva non lautus extenditur , quam nostrae ideae inae, cognitio nitrum ideati; tu val diversitatis, ut modo snucleo mul
296쪽
u De Te his LM. IV. non eoexistant , quae eomplexam istam ideam eo ficiant . f. X. euoniam Mearum s licium connexio. urpurimum incognita es . Hiri , uteunque humanae cognitionis haud modica pars haberi possit , perangusta tamen , iapropemodum nulla est. Ratio est, quod ideae simpli-εes , e quibus complicarae nostrae substantiarum id coagmentantur , maxima ex parte , ejusmodi sint , quae nullam in se plane eonnexionem necessariam , aut repugnantiam includant cum aliis quibusdam ita is fimplicibus, quarum cum idea, quam jam habemus, gomplexa , coexistentiam perserutanIur.
Praesertim qualitatum se Mariarum . IMAE , e quibus complexae nostrae substantiarum sunt conflatae , be circa quas cognitio nostra , prout substantias respicit , maxime versatur , Praecipuae sunt qualitarum secundariarum ἰ quae omnes
ut monstratum est cum a primis qualisaribus Endeat partium minutarum di insensibilium ; aut sion ab iis , ab aliquo saltem a comprehensione n Bra remotiori, fieri non potest, ut sciremus , qua Um conjungantur neeessario , quaenam tibi invicem
297쪽
cap. III. Humano cognitiones. ' S a repugnent : γγ Cum nesciamus enim , unde seu tur, aut quae ut ista moles , figura, & partium te tura , e quibus Pendent , de qualitates istae fluunt . quae complexam nostram auri ideam coniiciunt, fieri nequit, ut sciremus , quaenam aliae qualitates ab eadem conititutione partium auri insensibilium manent .& quod inde sequitur, quas semper connexas esse ,
Quoniam nullius fecundae qualisaris eum primariis connexio percipi potes .
PRaeter ignorantiam hanc primarum qualitatum partium insensibiIium corporum , e quibus secundariae omnes qualitates pendent, alia est, & cui me. dei i dissicilius est, ignorantia , quae a certa cogni lamne coexi entiae , aut nom eximentiae idearum divers xum in eodem subjecto, nos longius removet; quod nimirum haud eon1iat, ullam esse connexionem inter secundariam aliyuam qualitatem , ti primaria3 i M , E quibus illa pendet. f. XII l. Quod moles , figura , & motus corporis unius , in mole , figura , hc motu alterius mutati nem emciant. concipere, haud dissicile est partium corporis unius sosntio, & a se invicem separati O, cor. pote alio se in illud ingerente ; mutatio a quiete admotum, post impulsum ; atque alia hujus inodi inter se connexa esse videntur . Et si hae prii naris corporum qualitates nobis perspe me essent , illarum in seminuas operationes plures fine dubio sciremus. Qu
niam vero mens nostra inter primarias hasce corporum s Q cuaenam sibi i-icem repuguens, salsum: ratio vitari pol tu in nosita Meditatione ia Lockium tim. 3. a. ' i
298쪽
xum qualitates , ' quae ab iis sensationes in nobis
excitantur , connexionem aliquam invenire nequit ideirco et lain fieri non poterit, ut certas regulas tradamus de consequentia aut coeat entia quarumvis qualitatum secundariarum , etiamsi fortasse molam deprehenderemus . figuram , aut motum par. tium minuscularum , a quibus Proxime producuntur. Tantum abest, ut comperium habemus , quae figura noles, aut motus Parisum savum colorem , saporem' dulcem , aut sonum acutum in nobis Producat , ut
neutiquam possimus concipexu , quomodo per molem ullam, foram, aut ullum rarticularum merum, co- Ioris cuiusdam , Dyona , aut soni idea in nobis excitari possit , cum haec inter se connexa esse , minime
f. MV. Frustra igitur idearum ope quae unic sum instrumenta ad certatu & universalem cognitionem adipiscendam ) deprehendere conabimor ' quaenam aliae ideae cum complexa nostra id ea substantiae cujusdam conjunctae semper reperiantur ; cum nequa realis contextus partium subtilium , e quibus qualitates pendent, nobis cognitus sit ; neque , si effetillarum necessariam cum secundariis quibusvis quelitatibus connexionem cerneremus ; hoc vero fieri prius necesse est, quam necessaria illarum coexisentia certo
sciri possit. Qualicunque igitur ita complexa generis cujusdam substantiae nos praediti sumus, vix quidem poterimus, ex sinplicibus ideis, quae in ea continentur, de alterius cujusdam qualitatis coexissentia alia quid certo statuere . Cognitio nostra ἰa omnibus hisce disquisitionibus vix ultra ea progreditur . quae experientia didicimus . Scio' equidem , e primam is qualitatibus nonnullas neeessario a se mutuo pendere. Et plane inter se connexas esse ; ita nimirum fgura extensionem , & susceptio & communicatio motus
C impulsum , soliditatem necessario supnonit . vers hae , di sotgsse aliae quaedam ex ideis
299쪽
co. III. Humanae coriationis. et
nostris manifestam inter se connexionem habent , ex tamen pauculae adeo sunt , ut nos qualitatum coex Bentiam , quae in substantiis conjanctae reperiuntur , per intuitionem, aut demosirationein non nisi in paucis admodum invenigare possimus ; de quae in iis qualitates continentur , sensuum tantum ope discendum est. Qualitates enim omnes , quae in subjecto quodatua oex sunt, sine dependentia hac atque idearum manitelia inter se connexione, sibi invicem coexiliere , haud aliter certo scire pomum us, quam experiencia illud, per sensus, discimus. Ita nimiruin . etiamsi ilaVum colorem in tuemur, &, quae in. auro conjuncta reperiuntur , pondus , ductilitatem, fusilitatem , se fixitatem experimentis deprehendimus ; quoniam tamen harum id a rum nulla ab ulla alia plane pender , aut cum ea necessario connexa est, ideoque certo sciri nequit, ubi harum quatuor aliquae sunt ibi quintam etiam esse, utcunque illud maxime probabile sit : Maxima enim probauilitas haud certitudinis, sine qua cognitio vera esla nequit, vi in obtinet. CoerisDotia enim haec ea teuus tantummodo sciri potest, quatenus percipitur;
percipi vero nequit , nisi in subjeetis singularibus , per sensus, aut in generalibus , Per ipsarum isarum
Comitio ibin, quae inco ossibilitarem, seu repurnantiam ad coexi endum Dectat, latius Paret .
rnantiam, sciendum est, ex primariis qualitatibus ejusdem generis non nis unicam tantum
in subiecto quodam simul esse polis , v. g. Particἀ- laris quaedam extendio , figura , partium numerus , msitus, alias omnes ejusdem generis excludit. Idem
300쪽
ὼicendum es de id is omnibus sensibilibus sensus euia uisis propriis ἔ quicquid enim generis cujusvis in subjecto quodam presens est, alia omnia generis ejusdem excludit: v. e. haud in uno aliquo subjecto odo res simul esse possunt. Dicet, fortasse , quis , annonin Opalo. aut uerni nephritiei infusione , duo stinui sunt colorest Respondeo , corpora haec oculis in alio locis divertis, diver s simul colores exhibere posse Dico insuper, in eo casu , luminis particulas istas , e diversis objecti partibus od Oculos alio, atque loco positos, refiecti: quare non eadem Pars objeeti , ne que proinde idem subjectum, colore navo, te caeruleo
tino eodemque tempore esse , videtur . Is que enim repugnat, ut unabeademque Particula corporis cujusdam eodem tempore alio atque alio modo modi dicaret, aut lucis radios reflecteret , ac ut diu ersas simul figuras, & texturas haberet.
Quae porreriartim coexissemriam spectat, peravusa es. Uod ad potentias attinet in substantiis ad aliorum corporum qualitates sensibiles immutandas circa quas dii quisitiones nostrae sepius Uersan tiar, & quae cognitionis trotirae haud mediocrem partem eonficiunt ; dubiuin mihi est , in hisce , utrum gestis nostra longe ultra ea prostrediatur, quae ipsi- met experimur ἰ utrumue potentias.haice quaerendo investigare, easque in subjecto quodam inesse exinde certo scire. Possimus, quod coimexae sint cum quihusdam Mearum istarum , e quibus essentiam istius uiannatam esie, putamus . Quoniam activae & passiuae corporum p euriae, & illarum modi operandi, posita sunt in contextu, & partium motu, quae nobis neutiquam perspeela esse possunt : Non nisi raro admo-dam perseu ire possumus , quomodo conveniant, aut