장음표시 사용
41쪽
33 Drmini Uniuersales . Lib. III. ganda inservit; & id unicum sussicere posset, ut eam
reoiciamus, atque satis habeamus, ejusmodi generum aut specierum entium essentiam ampleeti, qualem cognitione nostra assequi possumus . Quod , cum diligenter examinatum fuerit , nihil aliud, ut dixi , esse comperiemus, praeter abstraetas istas ideas complexas ,,quibus distineta nomina generalia a nobis
Neulis oe noministis essentia in id eis oe m dis simplicibus eadem , in sub a
CUm itaque 'sentia in nomanalem ti realem seu
veram distinxerimus , ulterius observare licet in simplici qui istarum & Modorum Deci us eam semper eandi , in jub antiis uerq , penitus diversam esse. Ita figura, spatium includens inter tres lineas, tam realis est, quam nom/nares essentia trianguli pcum non solum id a sit abii racta, cui nomen gene rate annectitur , verum rei ipsius essentia , atque ian damentum & sons ille. unde omnes istius proprietates 1luunt: & cui ita colligatae sunt, . ut separari nequeant. Multo vero aliter se res habet in portione ilia materiae, e qua annulus, quem in digito habeo, essicitur, in qua duae istae essentiae plane diversae sunt. Realis enim est partium illius, quas non videmus , conlii tutio , e qua pendent omnes istae pr0prietates coloris, ponderis, fusibilitatis, fixitatis , &c. quae ita illa i eperiuntur. Conlii tutio ista nobis ignota eit ;quare cum singulari illius ita a haud imbuti simus , sequitur, neque nomen nos habere, quo signari pos-st. Color vero eit , pondus, sudibilitas, ta lix vas ,&c. quod effcit, ut aurum sit, vel, ut nomen auri
jure ad eani pertineat, quod proinde nominalis is tu
42쪽
cap. III. - Termini Universat . 39 essentio est. Nihil enim aurum appellari potest, nisi
quod in qualitatibus convesaiat cum abstracta lita id a complexa, cui nomen illud annectitur . Cimi υγro distinctio haec essentiae substantiarum sit propriae, de hisce fusius mox cum de illarum nominibur distendum erit , agemus iis .
entia Renerari oe corrumpi non potes . R IUructus isi modi, quas memoravimus, Heat,ax cum nominibus an Ais , rerum essentium esse , ulterius patet ex eo, quod de essentia vulgo dieitur, nimirum , ea generari & corrumpi non posse. Ouod dici nequit de vera seu reali rerum coiistitutione, utpote quae simul cum iis oritur & interit . Omnia, quae in rerum natura existunt, praeter con ditorem illorum, mutationi sunt obnoxia; ea prse sertim , quae nobis maxime ob ersantur , quaeque , distinctis nominibus , in classes 'distribuimus . ita , quod gramen erat hodie, cras in carnem ovillam iatque paucos intra dies in hominis substantiam convertitur . Ex quibus mutationibus eme git , veram
essentiam, seu constitutionein, e qga hujusmodi e tium proprietates pendent , dissolvi penitus, atque sinuit cum iis interire. Essentiae vero, cum proideis sumantur in mente collocatis, cum certis no minibus annexis, eaedem constanter manere concis
Piuntur , utcumque singulares substantiae immutentur.
si ij Est distinguenda natura ab sentia, de hac vide ais a. Diu. i. de illa dici potest, qliod sit vis, qua quicquam tu s eκ rit actiones is vel id, in quo hec vis est constititia haec distinctio nobis lumen praebet , quo possit internolsi quid Ns ύς , a
quo, ope cujus res suos producit paceti . . Diuiti co by Co le
43쪽
Termini Iniuersales. Lib. III. Quicquid enim de Alexandro fiat, & Bucephalo, id
tamen, quibus homo & eqvus assignantur, eaedem manere censentur ; atque ita specierum istarum es sentia, integra manet & incorrupta, utcunque specierum Individuo immutentur . Hoc modo speciei essentia conservatur, haud ullo Individuo existente . Si enim nullus nunc circulus usque existeret pro- ut, fortasse , haud figara ista ubique accurate descripta est idea tamen , nomini isti adjecta , haud desineret illud esse , quod etit; atque exemplar esse ,
cujus juxta normam statuendum est, quaenam e figuris singularibus, in quas incidimus, ad nomen circuli jus habeant, vel non habeant, & proinde, es sentiam istam ita habentes,,ad speciein Isiam pertineant. Et licet bestia ista, quae Unicornis, aut piscis, qui Siren appellatur, haud in rerum natura sit, neque extitisset unquam ; cum tamen perhibeamus , nomina ista complexas id us & abstractas significare, quae nullam in se repugnantiam continent; Sirenisaque ac hominis Essentia intelligi potest; & Unicornis , non minus certa, stabilis A constans est , quam Equi ita. Ex dictis patet, istam doctrinam, qua Essentia mutari pol se negatur, probare . eam abstraetas tantummodo idcas esse , atque niti Relatione , sancita inter ea & certos sonos, tanquana signa illarum , & veram semper fore, quamdiu nomen idem
significationem istam habebit. g. XX.
rvm. atque essentiae istorum summa est, quod homines id os abstractas conficientes, easque cum n minibus annexis , in animo recondentes, res ita in fasciculos quasi congelias, uno intuitu contemPlen-- ruris
44쪽
Cas. III. Nomisa Idearum Simplicium. Attur, & proinde faciliori negotio ipsinet adipiscantur , & cum aliis rerum cognitionem communicent, quae non nisi tardos progressus haberet, si iermones illorum, & cogitationes singularibus tantum rebus includerentur. P.
IV. De nominibus Idearum Simplicium.
f. I. Nomina Nearum implicium , mriorum , o sub untiarum , intula aliquid
ETs voces omnes, ut dixi, nihil proxime sgnia
ficant , nisi Heus tu animo loquentis; tamen rem propius intuentes , videbimus n6mina Idearum simpliciom, Modorti 1 mixtorum, sin quibus Relationes etiam comprehendo i s sub variarum naeturalia
Frimo nom a Id arum si licium, ersub amiarum, recitem exi alium
Drum, una cum abi tractis id is in an no i quas moxime signant, innuum etiam realem exi entiam MN am , unde ortum est primum ipsarum e em plum .
45쪽
plum. Nomina vero Modorum mixtorum, in tes ea re minanrur, quae in animo est , nec cogitationes ia1-terius ducunt . De hoe vero susius in capite sequenti agemus.
l. m. Secundo , nomina Isarum s liritim oemiarum semper nominalem oe realem
rum , realem semper , aeque ac nominalem essentiam Decierum Durum Mniscant . Sul antiarum vero nuguralium nomina, raro aut nunquam aliud quid sini cant , quam nominalem essentiam speci rum istarum, quod in Capite ostendemus, quod nomina sub antiarum speciatim tractat.
δε iri; omnium vero complexariam nomina possunt . A nemine, quod sciam, hactenus animadversum est , quaenam voces capiant, quaenam respuant definitionem . Hinc, eredo , magnae saepius altercationes , & obseuritates ortae sunt in sermone hominum , dum nonnulli vocabulorum definitiones poli Iant, qui nequeunt definiri; atque alii putant, explicationem ipsis satisfacere debere , quae fit verbo . alio generaliori & eo, quod sensum ejus adstringit, Vel, ut Logicorum more loquar, per Genus & Didseremiam , licet, ad regulam directa hae definitio ' audiis
46쪽
cap. IV. Idearum sis telam. Qaudita, saepissime haud clariorem, quam prius , v cis spruscationis intelligenti m habent. Puto saltem, haud alienum esse a nostro instituto Ostendere, quaenam uoces sint , quae non sint definitionum capaces ,& in quonam conssat bona Definitio: fieri potest. ut horum signorum naturae, atque ideis nostris lucis tantum hinc afferatur, ut haec accuratior istius facta disquisitio perutilis videatur.
f. U. si omnia de iri possem, Greetur progressus in infestum. Non hie illud argumentum usurpabo , quod diackur, fore nimirum progressum in infinitum, si daremus, nomina omnia definiri posse. Si enim unius definitionis voces, per aliam semper definie dat essent, ubinam tandem subsisteremus Ipse vero& natura idearum vostrarum, di vocum significati are O stendam , cur nomina gu.edam ρ at , alia no
aliuI us , quami explicationem flanis .itionis υocis unius per plures voces havd om inymas . Cumῆvocum significationes nil nisi is ae sint in animo loquentis psensus eujusdam vocis explicatur , seu vox definitur, quando per alias voces, idea, cujus signuin vox ista est, & cui in loquentis animo connectitur, repraesentitur quui, aut alterius aspestui subjicitur ; atque ita certa significatio istius exprimitur. Hic Delini io-
47쪽
Nomina Lib. IIL num usus & seopus est unicus ; & ita etiam unica regula est, seu criteri an bonae, vel malae Defini
Simplices ini eur de iri nequeunt Hoc prae misso , dico , nomina Iaerarum simpliciatim , eaque sola , non posse de iri . Ratio est ,
quia diversae Definitionis voces, cum varias ideas significent, nequeunt simul M am repraesentare, quae Omni compositione Prorius caret . Quare Definitio , quae proprie nihil aliud est, quam vocis unius explicatio per alias, haud reni eandem fgnificantes , in non N
nibus idearum simplicium locum habere nequit Is) .f. VIII.
EX discriminis hujus neglectu in ideis nostris, ru
illarum nominibus , ortae sunt insignes illae D gae in scholis , quae passiin occurrunt in idearum smplicium definitionibus . Illarum enim Pa tem maximam, arguti isti in definiendi arte Μagistri propterea praetermittere necessu na habuere , quod definiri non poterant . Ecquid humanum ingenium excogitare potuit ineptius ista definitione , Actus Enris in potentia, quarenus in potentia quae quidem limmini rationis participi , cui manifesta inius absurditas antea non nota erat, negotium facetium conjectuta augurari, cuiusnam vocis explicatio esset . Si. Tu sin Melius credam , posse definiri definitionem is per ideam
distinctam , completam is One expressam ,, ii j Potius ex eo quia non intcraostuatur characteIes, Diuiti co by Co le
48쪽
1 cap. IV. Mearum Sisplicium. 45 Gilio interroganti , quid Belgica vox μυνeestive
significet, Batavus Latine responderet , esse aetum Enris in potentia, quarenus in poremtia ; rogo, utrum quis existimet, potuisse Ciceronem vocis istius signiticati nem intelligere. aut conjectura ideam colligere, quam Batavus communiter in animo habet, quanda
NE c quidem Philosophorum recentiorum , qui
spinas scholarum Se tortuos sermonis obscuritatem aspernantes, perspicuitati studuerunt, studia tua, in ideis smplicibus definiendis, aut illarum caulas' explicando, aut alio quodam modo, selicius succe1serunt. Aromisi . qui Motum esse definiunt transitum ab uno Deo in alium, quid aliud, quam vocem unam cynonymam pro alia usurpant ' Quid aliud enim ererranstus, quam motus Et si rogarentur , quid sit transitus ; quomodo eum melius definirent, quam permotum Annon enim aeque saltem consonum eli di-eere, transiris est motus ab uno loco in altum , a
est dicere, Motus es transitus, &e. hoc eli Vocem
ex uno sermone in alium transferre, non definire , quando, cum voces duae sunt ejusdem significationis , una alterius loco sumitur; quae cum una notior eit altera , ostendere potest, quaenam Mea ignotam tignificet ', longe vero abest a definitione, nisi forte dicamus, vocem unamquamque Gallicam in Dicti Mario . esse definitionem vocis Latinae , cui reipon det, atque ita Gallicam vocem mouυ ment esse de nitionem vocabuli Latini motus . Neque applicati successiva partium stiperficiei corporis unius , ad Partes moris alterius, quae Cartesiana definitio est, motum melius definiet. vi
49쪽
Actus perspicui. quatenus perspicuurn es, alia est
Peripatetica detinitio Ideae simplicis; quae etiamsi non magis absona est, quam prior ista motus detinitio, quam tamen inutilis sit, nihilque omnino sigili ficet, hinc ostenditur, quod sua quemque ex PCrientia lacile docebit , eam haud essicere posse , Ut lumen quod explicare vult omnino a caeco intelligatur . Motus vero definitio haud prima fronte adeo inutilis esse deprehenditur, quoniam ad normam hanc
haud exigi potest . Cum enim simplex haec Ita tacta
aeque ac visu mentem subeant ; neri non potest, ut quis asseratur qui non alio quodam modo, 'uam per nominis istius definitionem, motus ideam fuerit adeptus. Nec, cum Cartesiani dicunt, lumen maynam esse multi dinem globulorum minutorum fundum Ocuo ιι agifiter ferientium, illud ad nostram intelligentiam magis accommodatum est, quam quod in scholis dicitur : Voces tamen istae, utcunque clare intelligantur, haud efficerent, ut idea, quam vox lumen sonat, notior esset homini, qui prius eam ignorabar , quam si quis diceret, lumen nihil aliud eise , quatumultitudinem ingentem pitularum , quales in sphaeri
1teriis cernuntur , quibus lemures reticulorum o quorundam hominum frontes diurno tempore con si anter feriunt, dum praetereunt alios. Dato enim , qaod ejus explicatio vera esset : Idea tamen causae luminis, utcunque eam accurati sinae teneremus, haud
magis nos idea imhueret luminis ipsius, cum haec singularis quaedam perceptio sit in nobis, quam idea figurae & motus serri praeacuti, Meam impertiret doloris istius, quem in nobis excitare potest. Causa enim cuiusdam lensationis, atque sensatio ipsa , in Heis omni- ius simplici hus sensus unius, duae iunt ideae; eaeque
divertae adeo, ut non aliae quaedam magis a se inviacem distare possint. Quare , si globuli Cartesii ferirent
50쪽
cap. IV. Idearum Amplicium. Perpetuo retinam hominis, cui Gutta frena oculorumus una ademit, haud exinde luminis ideam aliquam haberet, licet, quid sint minuti globuli, quid corpus aliud ferire, pro certo sciret. Hinc Cartesiani, qui hoc probe animadverterunt, accurate distinguunt inter hoc lumen, quod causa est sensationis , quae , viso quodam objecto , in no his excitatur , & interideam , quae ab hac causa in nobis producitur, quae
Simplices ideae cur de Iri nequeant,
I Deat si lices , prout superius ostendi , per i Da
rantum impressiones aes incimur, quae ab ipsis objectis in animo hunt . Nisi hoc modo animum su
eant , Voces Omnes , quotquot adhibeantur ad ex Acanda illarum nomina , ideas, quas denotant, nunquam in uulmo ninro Producere porerunt. Voces enim cum
soni tantum sint, non alias id as simplices in nobis excitare possunt, quam sonorum istorum , neque aliter , quam per voluntariam istam connexionem, quam eonstat intercedere inter illas atque simplices istas ideas, quarum usus communis eas signa esse effecit . Secus si quis cogitat, velim, periculum faceret, utrum, vocum quarundam ope, pomi Cybeles saporem iucun)issimum percipere possit . Quatenus narratur
illud, smilitudine in habere cum aliis saporibus, quo rum jam ideas habet in memoria, per objecta, quae sentire possumua , ibi impressas , quibus palatum ejus assuetum est ; eatenus similitudine in istam in mente attingere potest . Hoc vero non est, triam istam nobis per definitionem exhibere, verum alias ideas simplices in nobis excitare , per nota illarum nomina i quae a Pomi istius vero sapore .multum dis-