Johannis Lockii armigeri Libri 4. de intellectu humano denuo ex novissima editione idiomatis anglicani, longe accuratiori in puriorem stylum translati notis criticis domini Gottelff Henrici Thiele, domini Coste, ac Francisci Soave illustrati; accedun

발행: 1789년

분량: 336페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

screpabunt. In lumine es coloribus , atque aliis ninibus is is simplicibus idem eth. Sonorum enim signiticatio , non a natura, sed ab arbitrio & hominum impositione prosecta est . Atque nulla d 'finitio Lucis

ut Rubesnis, magis idonea e It . quae ulla n ex risia istis in nobis produceret, quam vox tum a , aut rubrum, per se i '). Si quis enim laminis aut ι oloris ideam per sonam, quocunque modo, Producere contendit, quid hoc aliud eli, quam expe lare , ut soni videri , aut colores audiri possint; re ab auribus postulare, ut munere aliorum omnium sensuum fungat tur Quod perinde est, ac si diceret , nos aurium hen elicio eu re, olfacere , & videre posse: Quae Philoso lita est digna Sancto Pancha, qui amatam suam Dulcin am auditu vidisse dicitur. Is igitur , cujus animum idea simplex , quae voce quadam CD fertur , haud prius ingressa est, haud capiet unquam

sensum vocis istius per alias quasvis Voces aut sonos, quovis i nodo, juxta regulas delinitionis , copulatos . HOC

') Ut e rin Ini definitio nihil est aliud , quam idearum num

Tat;o , quae sub eo comprehenduntur , sic manifestum eli , ri men.quod unam solam ideam continet, nunquam definiri poste . Eiusmodi nomen est lux . Modus est quoque . ut dentur idem siripites aliorum terminorum opo, nisi exaeta cognitio, quae im- Polliblis est, saltem aliqua longinqna notio. III ad eis, indicare Vel causam, qua idea simplex nou s excitatur, Vel essectum , quein in nobis producit, vel circumstantia, . quae illud comitantur. Qii; caeco diceret, lucem subtili 1smam in tectam esse, quere vel directe ad ocul res nostro; mirtitur, vel recte titur , qua pro iapter ως penetrando nobis datam sensat onem excitat , quod nos sensationem hanc ad obieeta reserimus iii promptiori ac meliori modo, quam de odoribus sonthiisque ossicimus , quod huius oponos dillantiae . posvionis , sgurae , magnitud nis objectorum arqualem nanciscimur cognitionem , & promptior M , q iam per i E im Sc adipiscitur; certo non e moeret, 'uod cog austeret quia si iti s d ei saltem datet hiajus termini notionem quamda ' , quam primum nola habebat ille . & eo magis extenta Eliat , quo macis lucis Proprietates ei dι scriberentur. SUAVE .

52쪽

cap. II . Idearum Simplicium. 4

Hoc fit tantummodo, objectum sensibus admoVendo; a que ita iddam eliciendo, cujus nomen ante didicerat. Caecus quidam ingeniosus, qui in Objectis, quae videri possunt, multum operae colloca it , atque librorum& amicorum explicatione usus est, ad ea, quorum mentio saepe incidit , Iaminis , Se colorum nomina intelligenda; aliquando gloriatus esit, se , quid sit coccinum, jam didicisse. Roganti deinde amico quid esset 8 caecus respondit, simile esse tubae sonitui. Hujusmodi intelligentia in nominis alterius cujus da ira Ll si inplicis is comparaturus est, qui Definitione tantum , aut aliis vocibus ad explicandum adhibitis,

te eam adepturum sperat siq).f. . XII.

Vtrarium in id eis complesius per exempla osem .Htur , a Statua oe Iride petita.

SΕcus se res habet in Ideis compi Hs ; cum hae a plurimis simplicibus constent, voces, quae diver- fas ideas signiscant, eg quibus complexio ilia iit ,

complexas ideas in.animo imprimere possunt , quae antea inibi non erant, atque ita e licere, ut illarum nomina intelligantur . In Idearum collectionibus hu-msmodi, uno nomine comprehensarum , ae uino, sive Vocis unius explicatio, Per Plures alias, locum habet, atque scere potes , ut rerum nomi 'intellia eamus , quae nunquam in sensus incurrebant, atque adeas estingamus conseinaneas iis, quae sunt in alio- Ium mente, cum nomina ista usurpant . Dummodo nulla dennitionis voet ullam simplicem ideam denotet . quae illius, cui res ista ita explicatur , cogitatio-2 om. IV. ' D nem

i in Id est ex eo quia non habetur da eis ἰdea distincta , Madaequata , & definitio debet hanc sermone indicare.

53쪽

Nomtia Lib. III. nem nunquam subiit. Ita vox Startia caeco per alias voces explicari potest , vox autem picitura nequit. ἔquoni in sensus quidem figurae inam iiii impertierunt, non Vero colorum, qui ideirco haud in ipso vocibus ullis signari potiunt. Hinc Pictor victoriam a Statuario repostavit ; orta enim inter eos disceptatione de artiticii praestantia , Statuarius situm propterea anteferendiam gloriatus est , quoniam latius pateat , atque ii, qui oculorum usum antis erunt, excellentiam istius praecipere possint. Pictor consensit, ut cuidam caeco controversiae istius dirimendae facultae concedatur . Adducitur ille ad locum , in quo posita erat statua ab altero facta , & tabula ab alte ro picta; primo in statua, oris I corporis totiu lineamenta omnia manibus contrectans , simulacruruillud singulari opera arti licioque perfectum vehementer admiratus est. Postea ad picturam adducto , eircumstantes dixere , ipsum nunc caput , deinde frontem, Oculos, nasum, Sce. tetigisse, dum pieturam , nullo parzium discrimine percepto, munibus peragravit ; unde statim exclamavit , stupendum ilia Iud es divinam quoddam artificium fuisse quod omnes istas partes ipsis in tabula exhibuerit, in qua ipse nihil persentire polIet. b. X l l . Si quis vocem ΙHsis corim homine usurparet, colorum , quibus constat, haud ignaro , qui tamen phaenemenon illud nunquam vidisset, is, etia-meratione saeta figurae, magnitudinis, situs, & oe-dmis colorum, vocem istam ita definiret , ut peis cte intelliti posset . Ista tamen delinitio, quomodo cunque D i secta, haudiessiceret, ut caecus eam inre1-Jiperet; quoniam, cum plurimae e simplicibus ἐδεῖς , quae complexam istam constituunt, tales sint . qua les ille niuaquam Per sensationem aut expetientiam recepit , haud Vocibus Possunt in animo ejus excitari .

f. XIV.

54쪽

Cap. IV. Mearum: Si licium . SI

Nomina taearum complexarum qua o per voces . explicari possunt.

ΙDeae simplices, utἰostonsum est,iexperientia tantum ab obiectis istis hauriuntur, quae apta sunt ad perceptiones istas in nobis producendys. Quam- Primum mens iis hoc modo repleta est , atque illarum nomina nobis sunt cognita, tunc' in fumus is finire., & definiendo nomina intelligere tiarum com- Plexarum , quae ex iis coagmentantur. Quando vero vox quaedam ideam simplicein significat, quae nunquam erat in animo , significatio istius nullis vocibus explicari possit. Cum contra ox quaedam denotat ideam, cui homo jam assuetus est, verum igitorat , . vocem istam illius signum esse, ibi per ejusdem ita aenomen aliud, cui usus ipsum assuefecit, significatio istius elucet cere potest . Nulla vero ratione nomen

ullius simplicis ideae capax est delinitionis. ri f. XV. Quarto, nomina inarum simplicium omnium Atibia sunt . H Uarto, Etsi nomina Ideorum simpliciqm hapa,. definitionis subsidio uruntur 'ad ii uincation m. suam finiendam, illud tamen non obna. quin tubia ν minus oe incerta utilao sns, quam Modorum mἰχffrum,l. boantiarum nomina. Cum enim illi unam ranii tum simplicem perceptionem signent, hora ines, m .i, Xima ex parte, de illarum significati ine facile con- , sentiunt, & ita imita fere datur errandi aut iis .e, Plandi occasio . Qui semel nou , albe 7 et na esse nomen coloris istius, quem in niue, aut L. e ani ad Nertit, voce ista vix abutatur quamdiu taeam illami D u icti-

55쪽

retinet ', ea quando animo ejus excidit , non satim in vocis fgnificatione errat , verum, se illam h Iuclintelligere plane , percipit . Hic neque ingens multi ludo est idearum simpliciunt , in congeriem unam jungendarum , unde ambiguitas in nominibus Mota eum Mixtorum prDVenit ; neque existimata, verum Incoontia realis essentia , una cum attributis, ab ea pendentibus, quorum definitus etiam numerus ignoratur, quae causa est ambiguitatis & dissicultati, omnis ἱn Substantiarum nominibus. Contra vero , in Heis simplicibus tota hominis fgnificatio sui nil cogi roscitur . neque e partibus consistit, quarum cum,plures aut pauciores inserantur , idea variari , atque ita n

Dinis istius significatio Obscura , aut anceps esse possit.

f. XVI.

Quinto implices ideae raros habent ascensus in Linea priodicamen rati .

QVinto , circa Ideas Simplices , Se illarum nomina , ulterius notari potest, ea non nisi Pa

eos habere ascenos in Linea Praedicamesitati . ut a Logicis dicitur , ) a Specie in a ad summum Genus . Cujus ratio est , quod, cum species infima una tantum sit id a simplex, nihil ex ea rejici potest . ut, differentia ita sublata , cum alio ente alse quo convenire possit in Mea quadam, quae utrique communis sit; & quae, cum non nisi L num nomeri habeat , Genus sit aliorum duorum v. g. ex risaoili , robii nihil reni overi poteti, quo magis ita communi aliqua forma conveniant , atque ita uno nomine renerali urantur ; sicut Niationalitare e com-rlexa i sis hominis rejceta fit, ut cum bestia con- niat in L a & nomine magis penerali Animalis. Cuare, cum ad enumerati una taedia effugienda , homi

56쪽

Cop. IV. Ideartim Simplicium. q. s3 homines album & rubrum, atque alias lusmodi id as simpla s uno nomine generali complecti vellent; Mecessum habues', id per vocem esiicere, quo

modum denotat, quo mentem labeunt. Cum enim producuntur , dc quarum inpressus fit per oculos tantuin. Et cum vocen universaliorem adhuc Ungere vellent , qui colore:&sonos, atque simplicles ejusmodi ideas complecteretur, Uncem Usurpant , quae omnes essignat, qua grediuntur

mentem per unicum tautum se iam in ueri Ita nimirum vox generat is Qualitas , prout commum niter 2cipitur, in se includit, colores, Ionos , sapia res, odores, & Qualitates, quae taligi possunt, quatenus disicita uuntes ab Qxtensione , inludero , motu , voluptate & dolore, inlae species in animum timori, atqueptae, suas per .lures sensus hiildducunt.

denorant, Ptiar, non omnino est a Drao

hominum prosi i euntiar. -

c xto , nomina Isarum simplicium , Substantia..io rum, & Mod arum mixtorudi in hoc differunt

miluel Modorum s 3 li Vm, ab Id roplicium nomini is se sim lis crepant,

57쪽

De Modorum Mixtorum & Relationum no resilibus.

nomina teneralia.

ax AT Odo tim mix ordim nomina , cum snt tigi versa 1 Ut lia , si uilitant, ut ostens imi es. , Lenera &Species rerEm, quarnm sngsil per eculiarem. habentesienaam. Harum etiam specierum essentia, ut monstravi, nihil alieo fimi, quam ahi iactae illeae in stimo, quibus certa nomina annectuntur . Haetenus nomina essentia Modorum mixtortim nihil continent , ni siquod commune est insis cum aliis 'ideis: Si. tamen ea Propius inspexerimus, videbimus , iis aliquid peculiare esse , quod s9itasie ope ae pretium erit dili

genter attendere.

r Rimo', de iis observis 'lim est , Meos abstrictas , I ab C. si an axis , euentia ui civeri arum silacierbiri Mo orum mixtorum os impli tu feri , ita qso λIari siti licibus disset Int uarum enim nullam ani

mus eis re potsi ἰ verόm' ea 'tantum recipit, quae . ipsi ex bibliatur per ipsaminium existentia in n1 eun operantium .

58쪽

6. III.

Secundo, ex arbitrio sunt, ne exemplis.

xum, non mentis talarum fgmenta sunt, verum ex arbitrio etiam fiunt, sine exemplo quodam, auca espectu ad ullarn realem exilientiam. In hoc a substantiarum essentia disserunt, quae requirunt Ens aliquod reale quo deli antur, & cui congruanta . In complexis vero Id A MOdorum mixtorum, mei' sbi intestrum e te palat, ha id rerum exilientiani ac curate sequi . Conjungit illa retinetque certas qua dain collectiones , tanquam diu in fas totide in i eas specificas , dum aliae, quae in natura halid ram is occurrunt , neque i Neurius a rebus externis exhibentur , flentio praeteriisti untur sine nomine. aut diser ta quadam destia uone . Neque mens in hisce Modorum mixtorum, uti in complexis id is substanti rum, eas ad ipsam rerum existentiam exigit, aut exemplorum veritatem , quae in rerum natura ex certa quadam compositione constant. Num quis, scire exoptans, utrum ita su Ii azulterii, aut iccsus, vera sit, nes nς , eam inter res re ipsa exilientes

investigabit Num propterea vera est, quod quis facti testis & spectator si erit.' Minime gentium . Verum hic satis est, quod in una incisam complex; ideae congerantur. , qu, Arche Num, aut specificam Meam eis ciunt. sive actu, ejusmodi unquam in reorum natura patra tua fuerit, nec ne .

59쪽

56 i Nomina Lib. III. f. IV. Hoc quomorio M. UT hoc recte intellitamus, considerandum est ,

in quonam confisar hurum complexarum Meiarum confractio Mo; haud nimirum in nova quadam id euicienda, verum in iis conjungendis , quae prius erant in mente. Atque in hoc mens haec tria facite Frimo, numeliam idearum definitum eligit. Secundo, conne elit e , Si in unani ideam.conjungit. Tertio , ninmine uno eas colligat. Si quaeramus, quomodo mens in litice progrediatur, quam in iis licentiam usurpet, in Proclixi erit animadvertere , quomodo essendiae hae specierum Modorum mixtorum, opus sint mentis,& ita species ipsae ab hominibus hant. f. V. Ab homintim arbitrio eas profrisci, ex eo liquet, quod idea Moili mixti saepe prior flet ea sentia res ,

Emo in dubium illud vocabit, .num hae Modo

rum mixtorum Ioeae fiant e voluntaria coli ctione I sartim in mente conju iactarum , an ex qui viis aut archetypis sive exemplis in rerum natura obviis, pendeant, qui secum reputaverit, genus hoc Mearum complexarum feri , abstrahi, atque nominibus signari , & proinde speciem constitui prius posse, quam speciei istius ullum Individuum in rerum uniuersitate unquam extiterit . Num quis dubitat , quin idem S erile ii, aut Adulterii , in mente homi- Num estingi, quin nomina iis imponi, atque ita s iecies istaei Modorum mixtorum constitui potueri Ct , Priusquam facinus utrumvis fuerit admissum aec minus, cum adhuc non nisi in intellectu existeret i,

60쪽

cap. V. Modorum mnorum . ni multa in urramque partem de iis disseri, & veritatem investigari potuisse, quam nostro tempore, quo Dimis frequentem habeant realem existentiam Z Unde emergit, maera Modorum mixtorum in maenia e se intellectus, in quo exilientiam habent non minus ac commodatam ad omnes veritatis & cognitionis usus, quam si re ipsa existerent si 5). Nec dubium est , cuin legislatores saepenumero legibas actiones quas atra Prohibuerint , quae non nisi in ipsorum mente exi-rtebant. Nec quis, puto, inficiabitur, Resurrectionem morrvorum biodorum mixtorum speciem quandam esse, quae in animo priua, quam reipsa, existit.

f. H. Exempla perita ab homicidis , incem ,

justulatione .c. UT compertum habeamus , quomodo haec Moes

rvm mixtorum senti.r ad mea ris Plane arbi-rrium ivatur , satis erit, eorum unumquemvis , qui nobis iunt cogniti , breviter perstringere . Primum statim liquet , mentem esse , quae diversas ideas dis spei sits , tra quarum nulla ab altera dependet, in com- Plexam unam ideam colligit: quaeque communi isto, quod iis adjicit , nomine essicit , ut certae cujusdam speciei esse uti a sint , nulla ratione ad vinculum ali quod naturale habita , quo sinui connectuntur . In ipsa enim rei natura quanto majorem connexionem habet hominis, quam ovis idea , cum idea justulati nis, ita . ut idea iurulationis conjuncta ideae hominis producat peculiarem actionis speciem , quae vocatur caedes; ideae vero Ovis conjuncta, non item . Quantonia Orem etiam connexionem in ipsa natura habet M. idea

SEARCH

MENU NAVIGATION