장음표시 사용
101쪽
Mirum est,quod a Fernelio scribitur*decreserum quen- ό:: dam senem in ira valde propensum post decessum sit telis. ac sine cysti inuentum esses in cuius sede calculus ingens
At subdit idem Fernelius non paucos e duis ereptos est in quibus non alia interitus causa comparuit; quam quod folliculus bile penitus esset exhaustus, quae contradictio est manifestissima. Calculus icysti fellis repertus leuis est;&aquae immedi Irin V msus innatat, cum qui e renibus, aut vesica euellit0 subsideat in imo quod non aliam ob causiam fit, nisi quia bilis, e qua ille concretus est, substantiam leuem admodum, ac
1s, si afficiunt sequente morbi intem se, peries, tumor vel laxus, vel scirrhosus, 'vel ἡ ΚΩ 4 , ohleamonodes,vel flatulentus; dobstructio a Galan. HUM
angustia viarum clausio olculorum, compressio a partibus circumiacentibus;quae vel superuacuis humoribus refertae sunt; vel in tumorem sunt elatae. Splenica obstructio triplex est; nam aut v a perquam humor ceculentus ab hepat in lienem transmittitur; aut via, per quam lien humorem seperfluum a se intestina translaticlit; aut utraque via Obstructionem axixur uis tibi Non tantum ex melancholica materia 'sed etiam ex bi ζόα .itatiosa & ex sanauinea lienis inflammationeS fiunt in extum epi Iasi immatioin superiori lieni parte ab humore Diu , ' Eeiuslst,.io. vel pituloso, vel atrabitari deterior est, quam quae migrte inferiori, Ma sanguine est conflata. Febres tertianae nothae hae mitritet lan plices tertianae pestilentiales, similes si errabundae,& vagae sint; aegrum ad splanis aegritudine ducunt Ηorum morborum symptomata sunt laesa aut attractio, ita: aut expulsio aut petentio, aut concoctio lienis da cap. h
102쪽
Splenis aegritudines cum rem illa sunt, famon augent; intensae autem famem imminuunt. Lien cum humidiori vexatur intemptae; cito facile intumescens crescit; at cum tenetur intemperie sicciori, decrescit, ac detumescit. Intemperies lienis cum atra bile aestum in praecordij inserta ructusque, simus multos; praeterea arto larum pulsa tio supra umbilicum, cordis palpitatio, animi deliquium interdum ntingunt mens obturbat :& animus in si orem quandoque compellitur. Galen libr 3 Ardentes febres comites aliquando suntonsammati
in ε .epideatio num m liene exorientium
ivm Liene tumido ob succum superuacaneum non excretum Hippocrate natura,& color corporis, male afficitur corpus emaciatur;
h q-hμφ' fiunt quartanaec febres, hecticaeque maraimi,&hydropes; Galentib- sanguis e naribus nonnumquam profluit, interdum& gin-hu di,' tu vitiantur; quandoque oris odor foetidus'edditur Varices etiam inde ortum habent nimirum vitioso humore ad crura propensionem habente , in quibus4 ulcera,quae curationem aegre admittunt, solent excitari. Tumores laxi symptomata haec sunt,respiratio difficilior, dolorin dextrum latus decumbentem Mis lacesse Sconcoctio ventriculi citra cibi fastidium labefactatas unde ia- tuum,4 humiditatis aqueae copia prouenit Vcor, terebrutetris vaporibus obruta quocirca virium languor metus,&tristitia capitis grauitas; variae mentis laesiones accidunt. L .i dema His de causis rectissime Galenus 'pronunciauit in . lib.
V de faculiatibus naturalibus; quibus corpus florescis, his linem decresceres ac vice versa, quibus lien restitu illis o pus contabesceres, vitiosis humoribus repleri. Lienis male fetinentis symptoma est ventris profluuium.
De Morbis Mestenterj Cap. XXIII.
E SENTER I v varias ex variis hirmoribus collectis structiones, tumores, Quiuscumque generis intemperiem pati valet.
103쪽
Quod a Fernelio scribitur mesenterii tumore nullo dO L in σφ' lore affligere; quod pars ipsa doloris sit expers vix credide mrim cum vexitate ipsa c0nuenire; cum constet ad Mesent rium , neruos duos prouenire, ab illis pronatos rami4, qui ζάI:
a sexto neruorum cerebri pari costarum radicibus exporriguntur eosdemque Mesenterii centrum subires atque inter duas ipsius Mesenteri mutuo cohaerentes membrana ingredientes, tuto post modum per uniuersam Mesenterlysedem perferri ad intestina una cum numerosa yenarum, arteriarum sobole Mesenteri inflammationem patientis symptomata sunt
haec; hydrops; alui fluor hypochondriaca melancholi te
rugitus; flatus; tensio, dolor in sinistro latere; aestu in io partim Ni-
hypochondrijss dolor ventriculi, imbecillitas, fluctuatio, ' ζI: Σό
mordicatio , cientium stupor, tremor cordix; macies faedictrice interdum corporis i lius ri Topere coc uni Mesenterium inflammationem patidsco non ve siliorum.
ram infl/mmatiooem intelligo, quod apostensa appellatur; sed ardorem potius quendam, atque effervescentiam sanguinis crassiusculi in Mesenterio reperti. Morbus vero huiusmodi necessario longiuscula tempora habet; suaque natura contumax existit. Praeter inflammationem dictam potest Mesenterium vera quoque 'inflammatione affici, quae suppuratione termine a Femesius lotur sanie per intestina, aluum excreta.
Inflammationis huiusmodi symptomata sunt dolor non manifestus qui nihil aliud est, quam sensus quidam grauitatis; febris lenta absque liti,& absq; grauibus symptomatis.
Ἐ, , morbi sunt intemperies,tumor, praesie tim inflammatio ; obstructio aut a crata humore; ἀμ- aut ab arenuli , aut a calculo facta δε solutio continui maxime vero ex abscessis rupto inus, vulnus;
distensio flatalenta. Morborum renes infestantium symptomata sunt latis veIattractio,
104쪽
Galen. lib. attractio, qualis est Indiabete vel retentio, vel conco- .ur ' 'A filo, vel expulsio ; dolor, isque non , agus, deambulati uus, ut intestinorum dolor a sed constans in eadem parte, ac praeterea grauis. Renibus inflammatis aut penes exteriorem renum tuniacam aut penes venaS,4 arterias, quae ad renes pertinent; quae per ipsos sunt distributae aut penes illorum carnem, substatiamque aut penes membraneum illud corpus,quod Qesen lib.6 interiori ventri praetensem est, b malum consistit. aesta π' Inflammantur renes aut vulnere, aut attritu, aut asti-
λςM .libi duaequitatione, aut corruptela, Massiuxu humorum aut I. P potis pharmacis Sivreterae, aut pellicula intra renem in exortu reterum
afficiatur; non grauis sed acutus, acerbissimus dolor exo- Galesia loco ritur; i sicque conciliantur contrari Hippocratis loci , ζότά i Nephriticus dolor a dolore colico facile discernitur,quocis affini. y niam renum dolorIS comes est' pituitae vomitus stupor ad Aetius loco lumbos , testem, aeruM a deiectioneque in imotu etiamI ', R 'μ doloris interdum remissio. ccii En il f Dolor cum febre increscens symptoma est inflamma- 20ς βδει tionis ad suppurationem vergenetis, praesertim si sgores
quoque morrore mordinati concitentur.
Non in renibus modo, sed&in folliculo fellis S, sed&in intestinis sed in vesica, sed cita mesenterio, sed &in tero, sed Min capite gigni concrestere lapides possunt. Multi arenas uagunt, neque tamen calculosam dispositionem habent quoniam renulae non nisi viscido aliquo ,
et Cestigitur ex decrudo turnore tamquam glutinera coguntur.
Lb. .in -ςpid nem autem coistionem 4 quasi Mationem es calore sus e 1 GKolis ueniente accipiunt; quod idem videre est in lateribus ex tu
morum comm. quae causa est, ut neque calore, neque frigore liquentur. - Naturalium tamen, extra humaniam Crpu generatorum lapidum ortus longe alius est, lapideSenim, aeua - Aliae lib. . maenascuntur in ex humente succo, atque tenaci crassio metii OxMi0g ri terrae per temporis diuturnitatem vicia: oris, frigoris
105쪽
uuatur in Vetriculo; sed propter imbecillitate non retinent i b d dissisyni
iis eius, est It calida es sicca renum intempe
deleterium aut lati tenuitas,&h; liosum in tot corpore tem Aou.α- .peramentum aut denique habitu totius corporis nimia caliditate dissolutuS.
E scii Α, afficit vel intemperies , ver
mor, praesertim inflammatio, vel obstructioi calculo, vel Ulcus . . Morborum huiusmodi symptoma praecipuum est urinae mictio laesa: hoc est aut ab0-- lita,c diciturque ischuria; aut imminuta,bo ut e L. est guttatim facta, stranguria dicituri aut deprauata, di 2.Holleti esuriaque appellatur. ni Deprauata mictio est, non fi guttatim, ut Trinouellus censet, 4 sed si magna cum difficultate, MnIaalcfreque NIQ-co. te cogamur mingere; itemque si immodice,&inuite; usanguinem, Maliena alia, qualia sunt ramenta, vermeS, semen , si denique cum ardore, S cruciatu. Totidem modis laesa esse potest urinae vesica exceptio, ob vitium vel proprium vesicae, vel reterum, vel renum, aut resolutarum, aut interceptarum
Ardor urinae fit, si aut bilis sepereis aut serum sit acrius aut pituita purris vel salsa aut sanie urinae permuceatur aut denique glandulis, ac parastatiS re si cati&. Labitu e Fernelius cum str:bit calculium m0ζm D p .aόi. i sica conclusum,ante in renibuSprincipium quoddam &ru h stadis euhis dimentum accepisse fierique minim posse Vt i m Uiὸς primum concrescere,&lapιdescere in ip ax logia . Illud non minus falsum est, quod addit nepKritico dot res praecedere semper vesic calculo. - ri .
106쪽
De Arte Medicam Morbis Communium , s virilium genitalian . Cap. XXVI.
X iis particulis,quae in procreanda sobole genitrici facultati inseruiunt,eedem sunt in masculis, quae in foeminis hae vasa seminavia,
uterus Virilium igitur, communium Trique sexui partium affectiones nunc recensebuntur Mu)iebres morbi proprio quodam . separato ab alijs loco ex-pIicabuntur Vasa igitur seminaria, testes,penis, scrotuna, quodcUΠ-que morbi genus patiuntur, similare scilicet, organicum,ac commune;quorum morborum prima symptomata ligosunt laesa attractio,vel materiae equa semen fit, vel seminis ipsius, laesa seminis generatio; laesa seminis retentio; laesa penis ad eiaculationem arrectio si laesa eiaculatio ipsa seminis; sev excretricis iacultatis; seu contentricis, seu cauorum ductuum seu spirituum colem intendentium , seu seminis μvitium, laesionemque sequatur. Laeditur actionum harum quaelibet aut abolite, aut imminute, aut deprauate; eaSque nouorum morborum interuentu grauissima alia symptomata consequuntur, cuiusmo-2 i . -4. Si recensentur' a Galenocini libro de tuenda valetud ecap. 4. NAui stomachi offcnsio, cfastidias gracilitas totius corporis, ζ, Ilais et pallor, cauitas oculorum; quae a praui & vitiosi seminis
cap.1i generatione ortum habent.
ea eri et ita Ex symptomati adhuc recensitis pauca quaedam pro-air 6. de loςi priam appellationem habuerunt gonorrcea scilicet hiri
:ππας pismus, satyriasis, Imilia; quorum unumquodque aliam,
lirus d com atque aliam habere causam potest. secund. Ioe. 8. Dolor ulcera plertim, tumores genitaliu partiucosem.
Couigi r' Veneris impotentia non symptoma, sed morbus est; qui
citato cap.is analogice ' emulus dicitur
107쪽
Plurimum i edita veneris vis actio est naturalis genitricis facultatis quae ex accidenticia borum in humano corpore causa existi: proindeque neque inter morbos, eque inter symptomata praeternaturalia genitalium partium Onni
Et substantia ipsa virilium testium; circumpositae tunsecae membranaeque, quibus testes inuoluti pendent, quod scrotum dicitur, tumoribus praeter naturam obnoxia sunt iijsque duplicis generis communibus, SproprijS; communes tumores voco phlegmonem Erysipelas, Cedema, scimrhum,4 similes qui alias quoque particulas occupare solant; proprius testium tumor est hernia, seu ramex. Tumores communes fiunt ex humoribus, excrementis pervenas, arterias in testes defluxtis cuius fluXioni taάτά ἡόώ causa est aut imbecillitas in his particuliSex aliqua intern ': ::: vel exIerna occasione contracta , aut repletio, aut cacochy I b c zzmia tum in uniuerso corpore fetum vero in superioribu ali cis commen M. quibus particulis vel spiritualibus, vel naturalibu mihi. 4-ό Ramex no vnius est generissias multiplex hydroceles udrpneumatocete sarcocele; cirsocele; enterocelei' epiploceleueac si quidem ramex in inguine consistatuebubonocele drisi in umbIlico,exomphaceie,sin in scroto,oscheocete appellat. omnes hi amices fiunt in productione seritonaei in 'scrotum descendente; iau o in scroto ipso,modo supra scro . ixae molois tum qua parte descensus fit habentque diuersam 5ppella tax --tionem a materia, ex qua fiunt , quae est vel acua, vel fictrDS; vel caro vel tumor venarum varicosus vel delapsa par aliquaex his, quae intra peritonaeum continencur, ut intestinum, imentum
idem tumores fiunt omnes 4 vel rupto, vel rela ato,
hiante peritonaeo rupti vero vel laxat per Ionae cia a eo ex Galeno,
est relaxatio vinculi euiusdam membrano si utrinque ab in ζό: : aguinibus procedentis , in peritonaeum exporrectio, cuius uram cap. 6. robore peritonaeum confirmatur , atque hinc omentum, di intestina e Paulas bes
Vt vincuIum huiusmodi relaxetur, itae causae esse posta . iunt vulnus ulcus; nimia humiditas suS, contufio,inus, tractatui .c.a
108쪽
saltus ex aliquo sublimi oco violanta contentio represti anhelitus, S spiritus; Sali ζ similes. Ex omnibus intestinis solum leon procidit , herniamqueiael intestinalem, vel omentosam facit Galen tibiae Hvdrocele fit aqua collecta in tunicis, a quae teste am-πhitagdi iniunt,sicut a Galeno scrΙbitur non autem ea collecta in corporibus scrotum implicantibus, sicut Paulus existimauit. Num vero integri membranis aqua colligatur, ut Cel- Lib .ca is sus censuit vel ruptis etiam illis,in relaxatis, adhuc sub iudice lis est. Cirsocele sit cum venae testiculos nutrientes primum ex imbecillitate dilatatae .crasta deinde, melancholico famguine repletae intumescunt. Sarcocele fit non e vera carne recens in scroto enata, ut plerique censent; sed ex crassis humoribus ad scrotum confluentibus,qui carnis speciem quandam oculis,& imaginem subijciunt. Eadem tamen materia est sarcocelis , quae broncocelis etiam, seu ram cis gutturalis esse dicitur quam ramicem vulgo Gossum appellant.
De Morbis artium piritualbum S pr
UT A L E S particulae quadruplicis generis sunt: etenim illarum aliquς proxime referuntur ad generationem, transmissionemque vitalium spirituum: ad pulsationem ut cor,&arteriae, cum iis quae continent Aliae r feruntur ad respirationem vel per se ir Prie,ut pulmoneS,thora aspera arteria,fauces,diaphragmM thoracis musculi, vel per consensum ut cor. cerebrum: Aliae ad vocem edendam pertinent ut proprie quidem palatum, fauces, larynx,4 eius musculi epistoltis columen, la α
109쪽
aa, merui quibus gutturi musculi mouentur; commvn ter autem cerebrum, Miritus, itastrumenta respirationis: Aliae denique ad sermonem articulandum spectantsit proprie quidem, immediate palatum, dentes, labra lingua, naress communiter autem cum voci S,tum etiam respirationis instrumenta. Ventres substantia cordis interior, penitior nuIIo praeternaturam tumore corripi valent, quin δ homo st '' limintereat. Iti 'TSubstantia cordis discissa, homo necessari, interit 3 non si Coetata, tamen subito in repente nisi in sinixtrum cordis linum ut Itbr 6.Aphoricnus penetrarit cum constet abscissa parte mucroniscordis Irabes animal per aliquod spacium vivere posse suemque m cor in Itb de subfidis cuspide vulneratum per horas aliquot superuixisse, Q AE '
Quod Galenus refert victimarum cordearis imposito,il rectes, Halas intente clamasse, tantisperciue fuaisses 4 donec per an h
gumis profluuium conciderint Id minime indicat,cor non de decretas Hipesse ad vitam absolute necessctarium . pocraς Piat.
Discissis, aut tumefactis, aut erosis exteris partibus con ' dis cuiusmodi sunt illius auriculae, S pericardium haud n cesse est repentinam, Jabitam homini mortem aduenire. Omni intemperie seu simplici, seu compotata; seu cum materia, seu fine materia id seu aequali, seu inaequali laborare cor potest
Calida cordis intemperies febrem facit id de febre u
ino , cum alia ad morbos cordis pertinentia explicata p-*-liby-χ-d
Cor non propriis tantum morbis laeditu i sed morbis 4 py λς ς
etiam ς ori ventriculi, hepatis, thoracis, cerebri, ter , citor. de causis pulmonum i quod fit per consensum duendam pulsu a ca z.
Nullum viscus est, cum quo maiorem nexum, consen iact. c.3.&librisum cor habeat, i quam cum pulmonibus Ebescrt'Dolor vehemens, magnus timor, summaque 'epenti Gal.i - de
na laetitia morbo breuissimos cordi inserunt g quos repent et a d
etinus interitus subsequitur. Galantὶo.2.
110쪽
O, Bi, vi cordis symptomata sunt laesa pulsatio, laesa respiratio, laesa vitalium spirituum generatio,& caloris per eos in uniuersum corpus transmissio 4 laesus motηS co dis, ad quem palpitatio refertur. Syncopes, praesertim cardiacae non ad unum aliquod recensitorum symptomatum genus, sed ad plura simul refertur. a Golligitor Pulsatio laeditur a vel secundum dilatationem tantum ; i, i vel secundum dilatationem,& secundum quietem internam sim ς quoque; vel non tantum secundum dilatinonem, verum etiam secundum constrictionem, sed sine laesione externae quietis; vel his omnibus quatuor modis simul. Magna, velox. frequens spiratio; n agnusque,creber, ωcela pulsus calidioris intemperaturae cordis necessaria Gu passim symptomata b sunt, si vires validae fuerint; misi instru mentorum respirationis, sulsationis aliquod impedimen
In frigidiori cordis intemperie spiratio rara, tarda est; xpulsus quoque rarus, tardus, saruus est. Siccior cordis in temperatura pulsum durum Efficit; moti
Syncope est preceps virium lapsus cum autem tripliciterea accidere possit, vel spiritu, vel temperamento solidarum partium, vel utroque collabente; tuoc solum syncope proprie est, cardiacaque appellatur cum fit spiritu labascente, ad exolutionem properante. Spiritus deficit, vel quia non generatur se quia corrumpitur; vel quia alteratur vel quia non mouetur vel quia dissipatur . . . Fortis cordis intemperies,4 defectus alimenta, in causa sunt, ut spiritus corrumpatur, vel non generetur.