Ars medica ex Hippocratis Galenique thesauris potissimum deprompta...

발행: 1588년

분량: 246페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

Libin Primus

tianaesione accipit; at per morbos instrumentales quatenus sine intemperie considerantur impediri ea tantum potest nullo in propria essentia detrimento accepto;si quidem concoquendi facultas consideretur quatenus similarem functionem, non quatenuSorganicam odit lib. Materia intemperiei comeSδ varie ventriculuasiicit pro es zα Ti. ut vel continetur in ventriculi cauitate, vel inius tunicas i farctas possidet, prout vel in ipso ventriculo gignituri vesaliundo ad ventriculum transmittitur aut a toro corpore, aut ab aliqua illius parte.

Ventriculus calida intemperi affectus ' male appetit; us eramelius concoquit quae dura sunt,4 non facile alterationem ea s. susc piunt i plurimum sitio ructus habet indorulentos a robus frigidis bene habet Lexcrementaque corrupta, acria, de adusta per aluum d iamritit. Frii Ga in 'ta Perse E ctu ventriculus carde, imminu .ata M. te, o L Pone concoquit multum appetita non sitit; qua plurentos flatus gigi it ructus habet ac dos; iuuaturar bus calac is laeditur a frigid s ludi arreae periculuminatur. Illi quorum ventiaculam humida temperies affligit,

non appetunt; non sitiurit; plurimum expuunt; laeduntur e Galmulibrab humidis , iuuantur a sicci , ventriculique labaeritonem Di b gaeemel. quandam, seu supinitatem Si diuturnum alui profluuium sudum loco M patiuntur. Quicum due sicca ventriculi inter Aperie laborant . plu e Galan lib. . rimum sitiunis nihil expuunta male a siccis beneque a nu-

midis habent. Sicut sicca inter simplicem fit frigida. sicca inter com salem litar.

positas intemperies omnium peiS aia, &exatiolitSima censetur. Ventriculi intemperies cum materia non tam ea dici coales, II,

tu in qua materia intemperiem subsequitur;quam e in qu

illa hanc antecedit caleno .s de

Falluntur a qui censent eos qui hepar calidius habent Sta v et necessario,& suo quodam iure venti iculum baberestigi disses sympto.

Morbus in magnituam aucia vcntriculum afficit: cum eap. 3.

92쪽

De Arte Me

is undique colligi, contrahi ad cibos bene complectedos, non valet propter nimiam laxitatem , cuius morbi sympto-ma proprium est illud, quod ventriculi fluctuationem appellant. . - mi liba. de tuon tantum laxitas, sed etiam rinitatio a flatibus ortam VH' ventriculum extra naturalis magnitudinis limites adducit.

Morbus erat in magnitudine imminuta, Windeprauata compositione,quo laborabat S,de quo Galania refert.c.7s. artis Medicae,eum habuisse ventriculum usq; adeo paruum; rotundumque ac pronum secvnaum hypochondria, ut m misi e&Videntibus& tangentibus appareret Hipp. sitas Quae aliquatenus in ventriculum penetrant Gauciatio-vi, -- ne; omnium consensu morta ferae sunt e Galesti . Ventriculo in summa, s ut est in extima parte inflictum H π vulnus non pessimum est ac si rentriculi substant: a ad cauγ' ' ratem Vsque internam diuidatur morbus est longe grauis-

GHem A. Inferiores ventriculi partes facit rus ferunt solatam uni--α α p-Α talem in superiores, quae sensu vigent valde Xquisit Cum ventriculus vulnus patitur , cibus totus per vulianus exit; praecordia indurescunt , monnumquam bilis peros redditur; quae signa ieiuni quoq; intes misianerati con munia sunt, sicut Celsus lib. s. scribit

De δε tomatis , qua praecipue s ectant ad

et II mataconcurrum ordine Nodam sese sementia,

93쪽

quidem vacuatio est, siue alimenti penuria sectinctum exinanitarum partium appetentia naturalis; tertium ventriculi suctus a venis factus quartum eius sensus quintum vero de ultimum appetentia ventriculi animalis.

Fames tripliciter fit symptomatica ablate, imminute, deprauate 3 aliquibus, vel pluribus, vel omnibus inius symptomatis lai sis. Fames tollitum non solum calida, sed etiam frigida in ζ,n stabbi

temperie, si ea modum valde excessesit commen χο- Bulinios fames est ablata, quam Galenus' sic diffiniuit; Lib. I, casus potentiae appetentis ex trigiditate exteriore; qui a a taen ii.

me quide inchoauit, sed non habet eam amplius adiuncta. Calida intemperies omnium citissime, frigida omnium tardissime famem tollit illa etenim non modo sensioni ven Iu 'i 1. triculi obest, quod facit intemperies quaecunque; sed praeterea ventriculum laxat ad attrahendum reddit imbecillum sneptum item ad retinendum facit; funditque uolt, qua ventriculi humiditatem cui improbi humore su

cedunt.

Deprauatae famis tres species existunt immoderata ciborum appetentia; canina fames, pica. Hoc diffe t immoderata appetentia a canina fame 'πά- qui immoderate appetit sumpto alimento quiescit , at qui bidin , . canina fame patitur,sumptis alimentis appetit nihilominu . Ita . Immoderatae appetentiae causa sunt infignes corporis di solutiones, quas vigiliae superfluae, immodicae exercitationes, reliqua id genus facere solent. Caninae famis causa unica est; ς intemperies nempe frigi- se 'ξ οἱ da oris ventriculi, sine ea materiam habeat comitem,liumC- ridia, res scilicet acidos ab ore ventriculi penitus imbibitos fuenon habeat

Suctus nimius venarum aliment e ventriculo antequam coquatur, importune distrahentium velo ventriculi laxitatem in retinendoq; debilitatem vel ob vacuationem numiam totius corpori immoderatam quidem facere potest

' famem at caninam non potest nisi adsit peculiaris aliquis,& permanens ventriculi ex frigiditate morbus. Pica

94쪽

Ar libr. 3. de Plaaamcuantur, qui aliena,& inepta ad concoquendum: appetunt; qualia lunt carbones, festucae,stercora, silmilia. ita: od ita picam efficit non redundantia prauorum huinorium simi r lia, vel contraria appetente ventriculo ijs, quae interius' bet; ut Vulgo creditur sed laesa vehementer imaginatio,quq animalem amis appetitum praecessit. Aristo lib. . Ridicule Aristotelesin famem scripsit esse appetitum cali--- - di&sseel; sitim vero appetitum frigidi&humidi Omnis resolutio partium etiam humidacum famem facit, Omlhq d sitis vero anoetentia est potus defectum humidae sub-

stantiae; cuius animarindiget; non quidem ob partem Li'j r-dς ab Iam alendam,&reparandam; sed ad liquefactionem, atte-' ' ' inlationem, concoctionem, lubricationem, Melaxionomalimenti, succive suapte natura crassioris. Eadem symptomata concurrunt in siti, quae in fame concurrere dictum estiac totide modis sitis quot fames editur. Gai tib Tum in rixime sitimus, d quum plurimus humor vel udoeta, Iaz rive occulta expiratione ob calorem & siccitatem dissipa-

. . L. Cum aliqui ante sitiunt,ouam esuriant; symptoma est m- di de ortum: quod os ventriculi nimis calidum haoent; quos ue con veri fit simile attemperato per ingestum cibum calore tia-

Galaa locis Sitim abolent, immmuuntque tum frigoris, tum bumo-l ' ,- - 4 s4Yeestas; ae praeterea abolitio, immmurio seDisionis oris ventriculi sitim augent praeter naturam quaecunque exiccare possunt; talia sunt intemperies vel calida vel sicca, vel calida&siccas salsique omnes, biliosii humores.

Me 3mptomatis qua lectant ad totum ventriculum Cap. XVI.

95쪽

Iuler Primus. σ

choleram non evacuationis , sed perturbationis speciem

faciunt. Cholerae nomen inde profectum est a quod nidiibi a Plan. litaulem huius affectus causam e ne ruerunt arbitrati quae gcaece χολη appellatur.

Hoc vero symptoma ex alio pendet symptomate; hex ir II

ritatione nimirum facultatis expultricis ventriculi quae ex imata CP tristi sensu, doloreque originem accipit doloris vero causa est soluta ab acribi is, vel humoribus, vel flatibu unitas. Intestina in hoc affecta non laborant per se primo, sicut plerique existimant 3 sed duntaxat per ventriculi consensum,

Cholera duplex est, ς humida, in qua acres humores;& It id

sicca in qua acres flatuSeducuntur garibus Neque vero acrimonia quaevis cholerae excitandae suffi- 03-

ciens causa est; sed ea solum, d quae ex putredine ortum ita eqyae ubet; cuiusmodi acrimoniam humore omne habere POL ior . Oderi sunt; cuiuscumque sint illi generis, seu in ventriculo vel umidi I x ex intemperie, vel propter externos errores genitiavit ae des Mitti fac Ita aliunde ad ventriculum confluxerint . p Cholera symplomaeest acutissimum cuius tamen ac ' δ' ILI 'tiores morbi, acutiora ex morbi symptomata sobole commea a plerumque existunt

Singultus non unius ventriculi, sed& stomachi, sed M . Vial cetaphagi interdum symptoma est commen. lib. Singultus est motus conuulsioni persimilis ventriculo I EAt, u editus,vitium, quod tunicis suis inest, expellere tentante bro 3. de staest quidem hic motus naturae solius opus symptomatibus πτά - tamen annumeratur squic causa aliqua morbistra n t uar

ram ad singultum excitat rausiScap.1.

Singultus commune symptoma est' retentricis, expul-

tricis facultatis; illius quidem, quod ventriculus, dum sin az, e. i. guttit, praue, mon naturaliter cib m complectitur huius vero propterea ad ipsum primo, proprie pertinet m tus ille prauus , dum cupit, quod molestum est, expellere. Singultus ergo motus est non simplex, sed ex duobus conuariis compositus, dilatatione scilicet,vi constrictione. Non

96쪽

Non idem est vomentibus,& singultientibus motus propterea quod nec idem sit affectus a Calan. libe . Singultus est motus vomitu multo validior etiam

b Auic. libr-χ In vomitionibus ea, quae inventriculi capacitate iant,

α': -- reiiciuntur in singultu vero, quae in ipso ventriculi sudis 3ὶς0.'ib ue corpore omnibus nimirum ventriculi partibus id, qu'd ς res T I contristatu oriquem tunicis penitius insedit excutientibus. 4i Hipp0 Atque hactenus de singultu ex Galeni sententia; a qua intat cuigb tiens recesserim, cum diuinoque Hippocrate dixerim fa-Hpho iii Q ultuni veram esse conuulsionem ex repletione, vel in nixio

Hipplib. 6. ne Ortam 9 non tamen epilepticam.

oph0 β' ,' euue vero ea tantum repletio, quae ad vasa est sediti xaeus lib. i. de illa, ouae ad vires dicitur conuulitoni cauta extitit fini iψηψ Non sat at iid nausea, g quam uanis quidam conatu V Q s Calavio. mendi proindeque sic diffiniri pote1 , deprauatus motus Δήτ' facultatis expultricis, quo inaniter nititur per o excernere quae ventriculo molesta sunt. Nausea symptoma est praeter naturam naturale tamen symptoma a Galeno dicitur in s. lib. de locis affectis quod scilicet Natura eo donauerit animalia sicut aulsi, sternutamento quo noxia a se depellerent. o,ihis lib., Ructu est motus facultatis expultricis, quo flatum Aphorismor ventriculo ad os deducit cum impetu. V., est Dolorem in ventriculo gignit i vel intemperies inaequa-ἴna causis ς- - lis , vel continuitas soluta, vel utraque causa

ta eti hi Dolores ventriculi, qui pendent a materia' re conti-z Is: Ascnxςrassi:Eunt, vel aliquando intermittunt ac intermize ini ir rentium quidem ali ieiunos vexant bene pastos, cibo

Hης φ*i oppletos cruciant alii: aliqui nunquam quiescunt, Bm ςrcit Victor Trin OmItum reiecerint numorem quendam lapore acetum rύς ςi V ij 7 ferentema quo in terram effuso attolluntur ampullae, perm

randi particula de ut enuto acerrimo acetos mali; vero solo Uescentu u.Oi,. '' ἔ ίά, sine ullo vomitu dolores minuuntura quae omnia a diueriae. , natura humoris proueniunt a diuerso loco , in quemue 'fusus continetur . . De

97쪽

Liber Privius. I De Morbis tomatis intes oram.

XVII

M, et morborum genere distineri possent

intestina seu similares, seu organici, seu communes illi sint; inter quos praecipui sunt m- temper es obstructio aut reseccatis scibus, aut ab indurato humore;aut ab adnato tumore constrictio aut ab assumptis quae vim habent adstringendi aut a tumore adiacente auta deuolutione in scrotum; tum enim intestinum deuolutum scroto quasi vinculo coarctatura ac denique exulceratio.

Disci aliquo ex tenuioribus intestinis ' necessaria' et

mini mors aduenit. mo L

Morborum qui intestinis accidunt, symptomata sunt lor, isque interdum grauissimus, qui in colicum, iliacum diuiditur excretio vel suppressa omnino vel imminuta tardas ei deprauata quae duplex est,uel immodica,quae tria plex est lienteria diarrhea,4 ccesiaca vel cum deiectione eorum,ouae non effent deijcienda;cupiditas desidendi quem graeci tenesmon vocant , vermium generatio an procides tia; laesa distributio alimenti in venas meseraicas. Galenus sibi haud contradixit , cum scripsit in libro .demenda valetudine cap. 3. intemperiem frigidam riccam adstrictionis alui causam eise quod negauit libro . in . de morbis vulgaribust. 17. gida etenim intemperies liquat potius, quam adstringat nisi insignis admodum sit. Externo aeris frigore indurantur in intestinis feces quia musculus anu cingens,& constrictioni ipsius famula is veli meter refrigeratur, atq; refrigeratus vehementer adstringit. Intestinorum gracilium affect ijs grauiores sunt, qui in caeteris it testinis contigerint. o 'l: Non ex omni humore nostri corporis lumbrici gignun plicium Edi 'tur, sic in si Mimianus censuerint dista

tantum, bis excrementitia pituita. I

98쪽

De Arte Me a

Galen libr. 3. Tametsi ita intestinis lumbrici a vi plurinis fiunt: tuc

comm.1 .L . o materiae Ibi reperta copiam, tum etiam oblocum ill L.

.: ,Π rum generationi, conseruationi accommodatissimum ni. criti iliato hi tamen vetat; quominus' in alijs quoque nostri corporis': Eia. partibus lumbrici gignantur. lius lib.me M. Tria solum sunt lumbricorum genera ex Galeno, exhava 'i veritate; non autem quatuor sicut Avicenna d existima- comme s. Ar uit solent autem hisill appellationibus nominare rotun-

ria animal cap. Fallitur Montanus, dicens ascaridas ideo gigni saepius in d ib. Ah α iumentorum,quam in hominum intestinis; quod iumentum trin. I. . a. homine calidius existat.

NwM hi assectus occupant phlegmone, abscessus, fistula, fissurae, seu ragades condyloma, haemorrhois cuius symptoma est sanguinis effluuium. Haemorrhoidum aliae scae sunt , aliae vero apertae is de quorum venis cum inatomiae professores acri contentione certent, unde illae prodeant, a caua vena , an a vena porta , nulla opinio probabilio vide- Τη ibi se tuis opinione Rondeseth. qui sic distinguit caecasvi intς modis nas veni intestinorum mestraicis dictis progerminarer aperta vero, externas a venis distributis circa sedem, quae per eius loci pinguedinem perueniunt ad cuten .

i. Σζία Non omnes sanguinis per anum effluuium ad haemo

V. roidas referendum est; cum etiam per sycosim, siue ficum,& per Umum siue mariscam effluere sanguis per anum possit. Falluntur autem non parum aliqui, qui mariscas cum AP morrhoidibus confundunt.

99쪽

E C, B pati potest omne genus morbi, prae cipui tamenin frequentiores illius affectus hi sunt intemperies, quaecum insignis est, imbecillitas dicitur, affectio hopatica;&qui ea laborant,hepatici appellantur obstructio, seu oppilatio tumor, Mulcus. Quoniam vero intestina gracilia, venae meseraicae ad altimentior parationem a ventriculo in iecur delati facta sunt; splen, vesica sellis, renes, vesica ad recipienda iecinoris encrementa venae ad sanguinis faciti delationem, conseru tioncm epiploon, seu omentum ad sanguificationem iuuandam facta sunt; cum horum aliquid insigniter laeditur; hepar quoque per consensum afficitur.

Hepatis intemperies calidasque vi frigida' improba est

haec tamen illa minus securitate habet: quod fit propter ρο- cina membra, quae a frigido,quam a calido laeduntur magis. Cum Hepatis substantia rarior est; deterior censetur C lida, quam frigida intemperies contra se res habet cum substantia hepatis densior existit. Sicca intemperies deterius maiori cum periculo iecur

afficit; quam ea, quae humida est. b Gordonius

Obstruere hepar solet primum phlegma; deinde succus hinsi melancholicus tertio sanguis,rarissime omnium flaua bilix Renum obstructio diuturnior est, quam Hepatis , at Η patis obstructio periculosior. Fieri non potest ut hepatis vens omne omnino 'obsim ἡ.ά.: : I

ctionem patiantur la6.c . .

DC , afficientium morborum symptomata sunt vena arefactio. contractio haemorrogiat seu Lo d. i s lor, d, pleraque alia cap-3α .

100쪽

De Arie Medisa

Ex hepatis acti0nibus,quae quatuor sunt,attractio, reten tio expulsio,& sanguificatio multa maioris periculi est cum a Galen. lib. s. laeditur; quam sanguificatio; quae praecipue pertinet adi quὶξ uisa'ues nam portam in concaua hepati parte collocatam. o. cap Sanguificationem deprauatam symptomata alia conse- Couisitur ex uuntur longe grauissimas maXime vero b cacochimia, Getae , Obstruetionem in meatibus ad cystim fellis ducentibus Galalba. de flava icteritic consequitur obstructionem in eo meatu, .., ' qui est a Vesicula fellis ad intestina duo sequuntur symptomata; alui adstricitio;& coloris recrementorum mutatio Obstructionem hepatis in ramis venae portae consequitur Gai tib s de fluxus i chylosus seu lotiuus; cum scilicet reiecta excremen- ιος--αςαλ-ς 7 ta loturae carnium sunt simillima. Hepatis in radicibus venae cauae, quae illius membri gi e Galenamr. yiam, conuexam partem tenet, obstruItionem cosequiturn utar macies totius corporis, quam graeci atrophiam vocanta Recensita hactenus symptoimata sic morbos, Quos dixi, Gai deictero consequuntur ut morbo quoque alios consequi valeant: s , seu coniunctim, seu disiunctim hepar illi afficiant certum .bi&de hydro tamen est sine iecoris affectibus illa g nunquam adesse. bόs licterus, atrophig, cache la, hydrops atque morborum Galen ii, da lienis, ac morborum ecoris symptomata existunt: eadem-2όL 'δ que a morbis Mesenterii aca morbis partium aliatum nota minus originem habent primariam

De Morbis, S umptomatis in Osisti se ilis

Yβ finis vix alii morbi occupat, quasnqui ex flauabile nocente aut qualitate, audquantitate ortum ducunt

Morborum qui bilis iliculum infestant symptomata sunt calculus bilis eruptio impori as vel illius coaceruatio tanta, quaesiti Ium plurimum distendat.

SEARCH

MENU NAVIGATION