장음표시 사용
121쪽
xacis sunt , tertio ex vitioso aliquo humore spacii illius in
nitatem replente qui duplex est, vel pituita a capite in thoraeem effusae vel pus, ex quo sit empyeuma. pus tripliciter potest in pectore congor νς ς ς xb rῬα - . At si oui putrescens, in spatio thoraci inclusus veri tur 'in pus ici, vel ex rupto abscessu ab ut cum vel pleuriti , vel Πgina, ς et peripneumonia in suppurationem terminaturivet exsangui-' ne, qui aut si capite descendit, aut veni modo iniquo Im .d
Morbi, qui in thoracis lateribus consistunt, vel membranam succingentem costas, vel periostium,vel mediastinum; vel musculos internos seu intercostate vel externos muscinios afficiunt. Partes hae intemperie quacumque laborant citra mate .riam, stigidiori praesertim; hinc flante aquilone' laeduntur Ma dpartes inspirationi inseruientes hincque nix. glacies iliadem inimicissima censentur. Post frigidam intemperiem nulla est, ex qua maiorem χεPartes noxam accipiant; quam ab intemperie sicca. Partes eaedem intemperie laborant cum materia max me vero a materia calida δε ab ea, quae facile in flatum ver titur, detrimentum accipiunx Afficiuntur item musculi ex communi affectu neruorum, qui mouendi facultatem illis impertiuntur, quod fit vel per resolutionem; vel per conuulsionzm Solet tamen Natura propter summam spiritualium mustulorum necessitatem ill aesos eos, quantum potest serua- α pte; ita ut nisi maxima fuerit conuulsio, apoplexia noram eoinmine Aia aliouam vix umquam sentiant. Commune habent partes illae omne qua ad thoracis' tera spectare initio dixi ut ex coaceruata matem In tum
rem attollantur; qui aut Egidus, &scirrhosiis est, aut cali
Membrana succingens costas frigidos humores ratissime admittit; quia cum crassiores sint, substantiam illarumpe uadere haud quaquam valent, Fit tamen interdum, ut scirrhus membranam luccinge
122쪽
rem corripiat ex permutatione,&induratione inflammationis; quia digestis tenuioribus partibus, crassiores,quae sunt veluti faex relictae fuerunt in affecto loco. ,s Calidus harum partium tumor ex quacunque a materia eorunita. fieri potest seu biliosa, seu sanguinea, seu melancholica, seu pituitosa illa sit , communique appellatione inflammatio vocatura quam constatasacco bilioso plerutique feri. Putredo vero, ipsa est, quae efficit is pituita iselancholicus humor,tametsi sua natura sunt frigida; inflammando tamen corpori fiant accommodata. Inflammatio huiusmodi vera pleuritis dicitur cum auta. 2AI LAI, membranam succingenrem costas, aut periostium, aut
cap . musculos intercostales corripit pleuritis non vera appella-1 stata tur, cum aut mediastinum,aut externos musculos invadit. Houersi demor Quibusdam corporibus a natura datum est ut hepar fi- bris quibusdam costis inferioribus copuletur Litaque labo- Galen. lima rante hepate imago dileuritidis repraesentatur.
p. solibr. Septum traniuersum tum quaecunque intemperies S tumia, Id , tumor aut frigidus, aut calidus; tum compressio ab inferioribus visceribus lacessere solet. Musculi intemperie affecti cum mouentur, intenduntur, . zodit contrahuntur, proindeque dolorem excitant.
cap. . Pleuritidis omnis praeter eam, qua externi musculi affi-
Iram ciuntur; symptoma esse potest expuitio, i quae colore im-
tis Medicae cap. pactaman inflammatione materiam referat.
Iu in s t. si aeger in partem lateri dolenti oppositam decumbere
crisi non potest in membrana costas succingentea affectio est A A ;.ώ quae suspensa pondere concepto grauatur. Galen.lib. de Si aeger in partem affectam decumbere non potest si qui-
ια' , dem digito leuiter pressa pars exterior cutis dolorem excuter; affectio est in musculis externis; sin dolor haud percipiatur nisi costa grauius attre stetur affectio subsistit vel in periostio, vel in intercostalibus musculis. Vera pleuritidis symptoma est inseparabile est Galenus .4 de causis pulsuum cap. 8.delerium, vel sepor. Musculis intercostalibus inflammatis comprimiturari
123쪽
In infamatione musculoru intercostaliu ob minore resudatione expuitio paucasi inflamatione periostii sere nulla. 12: Ie:
In omni pleuritide dolor est punctorius pulsusque' du eicinia. rus, frequens cum spirandi difficultate. d. α' a Pulsus tamen difficilis, tardusque ac minimus est in in suum. flammatione mediastini eademque aut febre caret omniano aut febriculam comitem habet. Verae pleuritidis symptomata sunt febris vehemens, tussis molestior, caetera symptomata vehementiora. Spuria pleuritis in musculis externis a materia frigida vel Batulenta sine febre est. Pleuritis,quae non celeriter ς soluitur intra diem septim , in peripneumoniam degenerati aut post quatuordecim inempyeuma scite enim Hippocrates quicunque morbo laterali laborantes in quatuordecim diebuS non repurgantur; ij ad suppurationem vertuntur.
Empyeumatis symptomata sunt' grauitatis sensus in ima VI Et
thoracis parte: fluetuatio, dum aeger conuercitur iustis v Aetius lib.
lida, pertinax, siccas febricula perpetua; languida, inor - - εγdihata ac vere hectica. Thoracis capacitate tenui, serosoque humore repleta,s bris adest, ac tenue sputum primo difficilius expuitur post copiosius,in crassiuS. . Inflammato septo transuerso fiunt maximi spiritus an Etabd e . a. gustiae,maximiq; dolores;praeterea deliria quam maxima tibi in prom. ob id ci, cum parte hac cerebrum maxime cosentit insuper . Et e cetque respiratio inaequalis, praecordiorum revulsio, eorum videmuMi. demq; contensio submouis utrinq; promissa ad umbilicum.
piamonum, tracheas, s ad thoracis ac
septi transuersi morbos. Cap. XXXII.
124쪽
sale tib α Tussis fit a cum partes thoracis simul insurgunt soncu- Izur tiunturque musculi; ut vel illa, quae carni suae molesta sunt,4 0 Px0Π in pulmonum arterias expellant vel quae aut in aspera a - - '' ier a aut In pulmonibus praeter naturam continetur plu- foras ei jciant consertim emis io per eius interiores ductus rimo spiritu. .
Tussis causa est quicquid prohibet liberum exitum spi
Prohibetur liber spirituum exitus vel compressione dia-phragmatis a tumore, vel humore impacto, vel adhaesu corpusculi alicuius, vel tuberculo, vel vicere , vel denique in- squalitate meatuum expirat onis Minspirationis, quam ii cerit intemperies aliqua vel frigida aut sicca sine materia vel quaecunque alia, cui materia adiuncta sit. Gaien lib.1. umor viscidus, dentus est, vel tenuis, qui cum a: LEIT: rita comprehendi non possit; efficit, ut tussi saepe re-
pro 'ost. ota umor quicunque vel defluxit aliunde verbi gratia a cum pite per destillationem , vel in parte affecta congestu est. ippoe. ib. Tes uem humorem voco illum, qui & per ς hydropem, δῆμ' ' is per peripneumoniam, se pleuritidem, & per tabem in asperam arteriam resudat ris alen lib.2. Vt ut laesa sit spiratio dispnoea dicitur orthopnea est, ne Pob . cum o aegri non nisi recta ceruice spirare queunt Asthma est R iidi .dissi re iratio ouaelibet supra modum difncilis, aensa, sine
Respiratio laeditur aut impedato motu mulculorum m uentium, praesertim vero septi transuersi, aut meatibus; spirationis redditis angustioribus. Motus musculorum inseruientium respirationi multis modis impediri potest paralysi, conuulsione, intemperie aut frigida, aut sicca contractione, Mintensione ex mat ria intemperiei tumores inflammatione; dolore ex his genito vel omnibus, vel aliquibus , ex inflammationeque ex violenta protensione membranarum: quibus morbis me ius respirationis reddantur angustiores, ante dictum est.
Orthopne causa est insens obstructio seu ob tuberculualiquod
125쪽
aliquod crudum in pulmonibus genitum , seu ob cragum,&Viscosum humorem non in leuibus, sed asperis arteriis,quae sunt respirationis instrumenta cum enim aspera arteria a gutture in pulmonem porrecta ibi scindatur in multas propagines, per quas spiritus diffluit; si thorax cum collo cu uetur , meatus comprimi necesse est ac spiritum magis i tercipi , unde capite, ethorace subleuato stare coguntur. Neque vero ijs tantum morbis quos recensui respiratio laeditur; sed morbis etiam cerebri,ventriculi,oris ventric li, iecinoris, lienis, isteri cum quibus thorax consensum habet.
De Morbis faucium, tiryngis .columen, ton-
A h nullo morborum genere non aseficiuntur morbi tamen praecipui, com fmunes quibus non laeditur sunt intemperies aut humida,aut sicca utraque vero aut cum materia, aut sine materias itemque inflammationes erysimata, licera. Defluit in has partes materia a ventriculo,tum per vapores, tum etiam per vomitum a pulmonibus, a spiritualiabus membris tum pertussim, tum Per Iaporς quoquςi . G1is hiat. camte 4 cerebros per destillationem 3 a tot corpore, tam phocecim 16.
Ex omnibusmorbis qui partes hasce solent inuadere nul Gitue ruratus grauior Vangina quae varia est, tum pro diuersitate par N Ebtatium aOctarum, tum pro diuersitate materi. Uginam is no cita is,
126쪽
inflammatio est neque ad inflammationem reserri potestino modo.
Galeo lib. Fluxio anginam faciens vel tenuis est, calida, in acris; isi I, T vel est pituitosa, lenta. inphoxisinor An inae, quae fiunt ex luxatis vertebris superioribus e
tibx. s. de locis uicis periculosae admodum sunt.
o crista. Angina esst acutissima. citissime strangulat, quae in-
Aphorismorat teriores gutturis partes corripuit ita,viore aperto,& lingua ς'RuRς IF depressa nullus aut tumor, ut rubor sensu percipiatur ob mali profunditatem. Productio,is secundum longitudinem laxatio columelo Galen. lib. s. lar ab humore miti,& pituitoso morbus est in magnitu-
4.hatam dine aucta consistens.
re composi-m marum partium ulcera vel acrem, Mordacem fluxio- nem, vel vitiosos vapores causam habent. Morborum quos commemoraui, symptomata sunt laesa respiratios laesa vocis formatio uenae gustatiosin laesa d uoratio. Clangosa, rauca vox intemperiem sequitur aut humidiorem, aut sicciorem, praeterea morbos omnes, quibus vocis instrumenta inaequalia redduntur. Vox aboletur,4 tollitur nerui instrumentorum vocis aut obstructis aueruptis, aut resolutis. 4 Hippoclib. Grauioris anginae symptomata sunt i difficilior,&an-λpς stior respiratio cum o thopnaea reiectio potus per nares; doloracerbior circa pallem affectam in respirando;&4 iris vehementior. Gaviens v inngina transit interdum in peripneumoniam; interdum asi x P n ' vero in conuulsionem fluxionis impetu vel ad pulmones , vel ad neruos, medulla spinam transsato.
. Conuersa angina ad pulmone i delirium concitat idciar' strangulat intra septem dies, aut suppuratur.
127쪽
Aber Primus saDe Morbis palati lingua, dentium, 'labrorum. Cap. 6XIIII
K linguae ad palatum, ad dentes, ad labia
allisionem sermonis modulatio,i vocis articulatio fit. Linguam non vocis, sed sermonis infir mentum esse vel ex eo constare potest,quod ea aut abscissa, aut resoluta, aut ligata multus clamor nihilominus fieri potest. Linguam cum primis afficiunt ad sermonem impediendum nimia ipsius aut humiditas, aut ariditas; obstructio a Galeo. lib.ε. recurrentium neruorum, qui, reuersivi appellantur pro tuta , priorum item musculorum aut omnium aut aliquorum vitium; magnitudo illius aut breuior, aut maior quam ut ditati: ἔς possit vel ad palatum, vel ad dentes, vel ad labia eommode V
moueri; cicatrix item; sectio, tumor imbecillitas contracta ex labore nimio aut loquendi,aut canendi, di similia. Lingua per vinculum ligatur, quod recisum loquendii terdum facultatem restituit. Lingua saepe fit ad loquendum ineptior non tam proprio vitio,quam quia commodo 'consortio destituta est illarum colli iuris partium, quas ad voci discretionem, distinctionem n in cessarias esse diximus. 1 ff. . Naribus aut coryza, aut polypo, aut crustis, aut alio modo obturatis lingua non minus ad loquendum laeditur,&impeditur. Dentes intemperiem omnem seu simplicem, seu compositam; seu cum materia, seu sine materias affectum item quendam d inflammationi respondentem , tabem; contu ar iactu ussionem; erosionem putrefactionem ue fractionem stupo h 'l' 'e
rem; auulsionem patiuntur. GaIRubris de
Harum partium communia symptomata sunt omnimo Im'α da abolitio, vel interceptio ser vis . aut corrupta eiusdem p.ε. prolatio. Dentes
128쪽
Dentes dolor cumpriinis vexat deturpat vero liuor, nigredo; quae putredinis symptomata sunx Nimia humiditas destillans laxat dentium compages, ligamentas eosque Iabiles,&mobiles reddit.
Multus calor seu a febre valida i seu tu p0rib*
bus per os elatis, seu a, riori aere hiante ore sit, humiditatem pituitosiorem e ciccans dentium lentorem tacit,usseribitur a Galen.i 4.ΑPhoris sa ri . . , aristor Dentium item propritim symptoma est stridor, ut aOCUL diuinus Hippocrates 1 Prognostic. 17 fit vero dentium stri do musculis masticator js conuulsionis modo motis,atque affectis, ut Galenus docet in commento. a Christopho Quamquam, a ex pi opriae facultatis imbecilliζ Lς, hi frigore,aut modo alio contracta; atque ex maxillae pondere comment 7. tremere etiam dentes possunt.
De Amplomatis communibus omnium parm minternarum oras Cap. XXXV.
n.z : Iem cum uisu siequenti spuitione molestiam: .: :Σ saeessit, Vel cerebri humilitatem, ve en
in i proreta: Hare triculi labefactata b coctionem, ei oriS,rgi collisi eiusque partium imbecillitatem vel veneream luem vel a
spuma aut morbum prodit comitialem aut magnam Irim Apulmonum violanxjδMδ 3 ouae faucibus
it seitatio densum spiritum in faucium , Maxillarum k ur: is musculis coercitum is pellit' - - uam de Stertor ob impactos faucibus viscosos humores Oritur ,
u a*iritu pernas obstructas violentor attracto b
129쪽
Aser Primus. Die Morbis obudentibus functiones paritum animalium S primum de morbis P ricrani , , cutis capitis
NIM A L Era partes voco caput,neruos, m sculos, spinalem medullam; & externorum sensuum organa. Caput totum multarum partium affectibus obnoxium est; tum quia iam rationem in Trincrueilius
nostro corpore habet,quam in tugurijssum mum tectum ad quod & fumi, vapores omnes feruntur , tum quia pervenas, per arterias, ser neruos cum mur : -- -- tis nostri corporis particulis consentit ; praecipue vero cum ventriculo, cum diaphragmate, cum spiritalibus membris, cum liene, cum iecinore, cum corde, cum testibus,4 cum
Primarii affectus capitis ab affectibus, quos illud ex con
sensu patitur, tribus differentijs distinguuntur; concur c Hen. liba
su omnium symptomatum caracteristicorum eorumdem adimet
assiduitate&perpetuitate,&nulla praecedente alterius par. xuno protriutis affectione sommina.
Saepius, initius, pluribus modi menynmS, cero bri substantia, quam externae capitis partes per consensum aliarum partium afficiuntur. Capita extimae partes sunt curiS, pericranium,in cranium: intimae vero illius partes sunt membranae,cerebrum, cerebri propagines pac inter morbos, qui extimas capitis partes affligunt, praecipui sunt illi, qui ad cutem, ieri, cranium referuntur. Partes has cutem scilicet, sericranium vexare potest omne genus morbi intemperies, morbus organicus, lutio continuitatis.
Inter intemperies nulla est, qui pius frigida pericranio molestiam
130쪽
molestiam facessata sicut nulla es intemperies, uuae citii calida cutem in aegritudinem adducat.
Vtriusque intemperiet symptoma est dolor digit premente cutem acerbior perceptus pili erecti de oculi aut nullo modo, aut ad palpebras tantum dolentes. Intemperiei cutis frigidae,& humidae cum affluxu similis a Collinitur ex materiei proprium est .symptoma morbosa canities. 2 h. iam ' Saepe trigidior materia non aliunde aduehitur ad cutem sed incute fit, naturalis caltaris extinctione hinc subita exs)Il. 2 ὸ timores canities; pilorum qualitate, inlimento 'itiatis. talios a re Siccae intemperiei cutis proprium symptoma est importu ροψ na caluities , subducto scilicet pilis airmento. Intemperiei aut eousque calidae diccae ut cutis poros laxiores reddat; aut eousque frigidae, xsiccae, ut illos etiam, ς ζ'iligitur m atque etiam condenset proprium sumptoma est capillinta hostis: rum defluuium; quod alias quoque habere causa potest,ali-- 4- ιος inenti scilicet nimiam aut ex siccitate inopiam, aut ex bumdiditate copiam. Serum humoris cuiuscunque iam corrupti, incrimo-
ab ista' niam Merodendi ob conceptam putredinem vim habe m rcitui sum tis; sicutis superficiem imbuat, aream efficit; cuius duae: oz hi s. sunt specieSalopecia Ophiasis
de remediis, Idem serum putre, si subtile adeo sit, ut vique a epiaeγ' ι'ςthh- mida progrediatur; ibique ab externo aere condensatum, exiccatum, & consistens redditum, tamquam in congruem tiori materia,cute relicta suae malignitatis vires exerat, PomVης' siet regine i efficit, quam ali pheltiasim, iacturationem
k dZ ia Quod si putris,&acrior materia intemperiei comes
ea, clip s. ' cutem in tumorem attollat; eandemqae etiam exedaximoγbi illi fiunt, quos generali appellatione manantia capiti vicera nominant Lachores scilicet, faui; psydracia 'ela dria sycosis exanthemata. Saepe vero fit, ut serum putre quidem existat benignioristamen caloris particeps acrimonia careat tunc laesinis Galaa in eo cum subsides,non affecta cuticula thiritam hesiste, pa-----7 Latini vocantmorbum pedicaearem.