The Tusculanan disputations. Book first. The dream of Scipio ..

113쪽

XXI EQUIDE non video, Ciar, quid PS Sentiam de morte, non audeam vobis dicere: quod eo melius mihi cernere videor, quo ab ea propii SubSum. Ego eStros putres, P. Scipio, laque, C. Laeli, viros clarissimos mihique mi ei SSimoS, Vivere arbitror, et eam quidem Vitam, quae StSola Vita nominanda. am, dum sumus in his inelusi compagibus Corpori S munere quodum necessitatis et gravi opere perfungimiar: Si enim unimus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram, locum divinae naturae ueternitatique Contrarium. Sed credo, deos immortale SparsisSe animos in Corpora hu-mnna, Ut SSent, qui terra tuerentur, quique Caelestium ordinem Contemplantes, imitarentur eum vitae modo ut liae Constantia. e me

solum ratio a disputatio impulit, ut ita crederem, Sed nobilita etiam Summorum philosophorum et auctoritas. Audiebam Pythagoram PythagoreoSque incoln paene OStrOS, qui CS-sent Italici philosophi quondam nominati, Un-

114쪽

quam dubita SSe quin e universa mente divina delibatos animo haberemus demonStrabantur mihi praeterea, quae Socrates supremo vitae die de immortalitate animorum diSSeruiSSet is, qui esset omnium Sapientissimus oraculo Apollinis

judicatus. Quid multa si mihi persuasi, te

Sentio : quum tanta Celerita animorum Sit tanta memoria rueteritorum futurorumque prudentia, tot artes tantae eientiae, tot inventuri non poSSe

principium motu habeat, quia Se pSe movent; no finem quidem habiturum SSe OtUS, quia nunquam Se pSe Sit relicturias et, quiam Simplex animi natura SSet, neque haberet in Sequidquam admixtum dispar ut atque dissimile, non posse eum dividi quod Si non poSSit, non posSe interire magnoque SSe argumento, homine SCire pleraque ante quam nati Sint quod jam pueri, quum arte dissiciles discant, ita coleriter

res innumerabile arripiant, ut ea non tum primum Recipere videantur, Sed remini Sei et recordari. Haec Platonis sere. XXII. Apud Xenophontem autem Orien SCyria major haec dicit: molito arbitrari, O mihi carissimi silii, me,

quum a Vobi di SeeSSero, nuSquam ut nullum fore. eo enim, dum eram Vobi Seiam, nimiam meum videbatis: Sed eum esse in hoo Corpore

e ii rebus, qua gerebam, intelligebatis Eun-

115쪽

dem igitur esse creditote, etiam si nullum videbitis. Ne vero Clarorum Viroriam OSi mortem honore permanerent, Si nihil eorum ipsorum animi efficerent, quo diutiu memoriam Sui teneremus. ihi quidem nunquam ei Suaderi potuit, animoS, dum in Corporibus QSSent mortali-bUS, ViVere quum XiSSent ex iiS, emorici nec vero, tum animum SSe in Sipientem, quum ex insipienti corpore evasisset Sed quum omni admixtione corporis liberatus, puru et integer CSSe CoepiSSet, tum SSe Sapientem. Atque etiam, quum homini natura morte dissolvitur, Ceterarum rerum PerSpicuum Si quo Ianeque discedant abeunt enim illiae omnia, unde orta

quum di Seedit, apparet. Jam vero videtis, nihil eSSe morti tam simile, quam Somnum. Atqui dormientium animi maxime declarant divinitatem Suum multa enim, quum remissi et liberi Sunt, sui urn prospiciunt. Ex quo intelligitur,

quales futuri Sint, quum e lune Corpori S ineulis relaxaverint. Quare, Si ne ita Sunt, Si me colitote ut deum: in una est interiturus animus Clam CorPOre, O tumen, deo VerenteS, qui hanc omnem pulChritudinem tuentur et regunt, memoriam nostri pie inviolateque Servabitis.'XXIII Cyrus quidem haec morienS NOS, Si

plaeet, noStra VideamuS. Nemo unquam mihi,

Scipio, persuadebit, aut patrem tuum Paullum, aut duo avos, Paullum et Africanum, aut Asri-

116쪽

tinerent, ni Si animo Cernerent, poSteritatem ad Se pertinere. An Censes ut de me ipso aliquid more Senum glorier me tantos labores diurnos nocturnosque domi militiaeque Suscepturum suisse, si iisdem finibus gloriam meum, quibuSVitam essem terminaturia. Nonne melius multo fuisset, otioSum uetatem, et quietam, Sine ullo labore et contentione traduceret Sed ne- Seio quomodo, nimia erigen Se poSteritatem ita Semper proSpiciebat, quaSi, quum XCeSSiSSete ita, tum denique Vieturus esset. Quod quidem ni ita se haberet, ut animi immortale QS-Sent, haud optimi cujuSque animu muXime ad

immortalitatem gloriae niteretur. Quid Τ quod

tur animus S, qui plus cernat et longius, Videre se ad meliora proficisci ille autem, et u obtu- Sior it acies, non videret quidem efferor tudio Patre vestros, quos colui et dilexi, videndi:

Cognovi, Sed illos etiam, de quibus audivi, et legi, et ipse eonScripsi. Quo quidem me profieiSCentem haud sane quis facile retraxerit, neque trim- quam Peliam recoXerit. Quod si quis deus mihi

largiatur, ut ex hae aetate repueruSeum et in Cuni Vagium, Valde reeusem eo Vero Velim,

117쪽

cari. Quid enim habet vita commodi i quid non potius labori. Sed habeat sane 'abet

certe tamen ut Satietatem, aut modum. onlubet enim mihi deplorare vitam, quod multi, et ii docti, saepe fecerunt; neque me ViXiSSe Poenitet, quoniam ita vixi, ut non fruStra me nutum existimem et ex vita ita discedo, tamquam exhoSpitio, non tamquam ex domo. Commorandi enim natura diversorium nobis, non habitandi

dedit. O praeclarum diem, quum ad illud divinum animorum Concilium Coetumque prosici Scar, quumque ex hae turba et colluvione discedam lΡroficiscar enim non ad eos Solum Viros, de quibus ante dixi verum etiam ad Catonem meum, quo nemo Vir melior natus St, nemo pietate praestantior cujus a me corpus Crematum Si

quod contra decuit ab illo meum; animus Vero

non me deSerenS, Sed reSpeetans in ea profecto loca discessit, quo mihi ipsi cernebat SSe eniendiam. Quem ego meum caesum sortiter ferre Vi Sia Sum non quo aequo animo ferrem Sed me ipse consolabar, exiStimans, non longinquum

inter no digressum et discessum fore. His mihi rebus, Scipio, id enim te cum Laelio admirari solere dixisti, levis est SeneetuS, ne Solum non molesta, Sed etiam jucunda. Quod si in hoc

erro, quod animo hominum immortales Sse credam lubenter erro ne mihi hune errorem, quo delector, dum vivo, extorqueri Volo Sin

118쪽

mortuus, ut quidam minuti philosophi censent, nihil sentiam, non Vereor, ne hun errorem meum mortui philosophi irrideant. Quod si non sumus immortale futuri, tumen exstingui homini suo tempore optabile est. Nam habet natura, ut aliarum omnium rerum, Si Vi Vendi modum. Senectus autem uetatis S peractio, tamquam fabulae cujus defatigationem fugere debemus, praeSertim adjuneta Satietate.

119쪽

LAELIUS,