The Tusculanan disputations. Book first. The dream of Scipio ..

91쪽

sit vo a diis immortalibus, Vel a natura, Parente

omnium, ConStitutum. ΝΟ enim temere nee

fortuito sat et creati sumus; sed prosecto fuit quaedam Vi S, quae generi ConSUleret humano, nec id gigneret aut aleret, quod quum Xuneln-visset omnes labores, tum incideret in mortis malum empiterniam. Portum potius paratum nobis et perfugium putemus. 119. Quo Utinam velis passis pervehi liceat Sin reflantibus Venti rejiciemur, tamen eodem paullo tardius

reseramur neeeSSe est. Quod autem omnibusneeeSSe St, idne mi Serum esse uni potest 3 Habes epilogum, ne quid praetermiSSum aut r0lictum PuteS.

A. Ego vero ; et quidem fecit etiam iste moepilogus firmiorem M. Optime, inquam. Sed

nunc quidem valetudini tribuamus aliquid cras autem, et quot die erimu in TUSCUlano, Bgn-mu haec, et ea potiSSimiam, quae levationem habeant aegritudinum, formidinum cupiditatum: qui omni e philosophia est fruetu uberrimuS.

93쪽

Μ. TULLI CICERONIS

LIBER VI.

95쪽

IM1TATIONE Platonis' Cicero de Re publica scribens, locum etiam de Eris Pamphyli reditu in vitam, qui, ut

ait, rogo impositu reViXiSSet, multaque de inseris secreta narraSSet, non subuloSa, ut ille, assimilatione commentu est, Sed Sollertis somnii rationabili quadam imaginatione compoSuit, Videlicet Scite significans, haec quae de animae immortalitate dicerentur caeloque, non somniantium philoSophorum ESSE Commenta,

nec sabulas incredibiles, quas picurei derident, sed prudentium ConjecturaS. InSinuat, Scipionem illum, qui Karthagine Subjugata, cognomen familiae peperit Africanum, huic Scipioni, Paulli filio futuras a propinquis insidias et satalis metae denuntiare Curriculum,

quod necessitate numerorum in Vitae persectae tempora coartetur ponitque illum aetati Suae quinquagesimo a seXto anno, duobUS in Se Coeuntibus numeris, absolutam caelo animum, Unde acceperat, redditurum, etc. - Favonius Eulogius Comm. ad Somn. Scip. Nonnulli nostri, propter quoddam praeclurissimum loquendi genus, et propter nonnulla quae Veraciter SenSit,

De Rep. X. iii.

96쪽

T SOMNIUM SCIPIONIS. amantes Platonem, dicunt eum aliquid simile nobis etiam de mortuorum reSurrectione Sensisse. Quod

quidem sic tangit in libris de Re publica Tullius, ut

eum lusisSe potius, quam id quod verum esSet ussirmet dicere voluisse. Inducit enim hominem reviXiSSe, et narraSSe quaedam, quae Plutonicis disputationibus congruebant. - Augustinus C. D. XXII. 2S. In hoc vel maximo operis similitudinem servavit imitatio, quod quum Plato in voluminis de Rep. conclusione quodam Vitae reddito, quum reliquisse videbatur, indicari faciat qui sit Xutarum Corporibu Statu unimurum, adjecta undam Sphaerarum vel Siderum non otioSadescriptione, rerum facies non dissimilia significans a Tulliano Scipione per quietem ibi ingeSin nurrntUr. Macrobius in Somn. Scip. I. I. Hunc ordinem Tullius non minore judicio reservans quam ingenio repertu eSt. Postquam in omni rei publi-Que otio a negotio palmam justitiae disputando dedit, sacras immortalium uni murum Sedes et caeleStium arcana regionum in ipso consummati operis fastigio locavit; indicans quo his perveniendum vel potius revertendum Sit, qui rem publicam eum prudentia, justitia, sortitudine, ne moderatione tractaverint. Sed illo Platonicus secretorum relator r quidam nomine fuit, natione PamphyliaS, mile ossicio qui, quum, Vulneribus in proelio accepti vitam effudisse visus, duod cimo die

domum inter Cetero una perempto ultimo SSet honorandus igne, labit Seu rectepta anima, Seu retentu, quidquid emensi inter utramque vitam diebus egerat vide- rutve, tamquam publicum professus indicium, humano

97쪽

generi enuntiavit. Hunc stabulam Cicero licet ab indoctis, quasi ipse Veri ConSeiUS, dolent irrisum, Xemplum tamen stolidae reprehensioni Visans, eXCitari narraturum, qUum revi Vi Seere, maluit. Idem ibidem. Ac prius quam somnii Verba ConSulamUS, Onodundum nobis St, a quo genere hominum Tullius memoret vel irrisam Plutonis sabulam, vel, ne sibi idem eveniat, non Vereri. eo enim his verbis vult imperitum vulgus intelligi, sed genus hominum veri ignarum sub peritiae ostentatione : quippe quos et legiSSe talia, et ad reprehendendum animatos ConStaret. Dicemus igitur et quos in tantum philosophum reserat quandam

CenSurne Xereui SSe levitatem, quiSue eorum etiam scriptam reliquerit accuSationem etc. Epicureorum tota suetio, aequo Semper errore a vero devia, et illa existimans ridenda quae neSCint, aeriam ollamen et augustissima irrisit naturae seria Colote Vero, inter

Epicuri auditores famosior et loquacitate notabilior, etiam in librum rotulit quae de hoc amarius reprehendit. Sed cetera, quae injuria notavit, Siquidem ad omnium, de quo hic procedit sermo, non attinent, hoe loco nobis omittenda sunt illam Calumnium perSCquemUr, Uae, nisi supplodatur, manebit Ciceroni Cum Platone Communis. Ait a philosopho sabulum non oportuisSe Confingi quoniam nullum figmenti genu veri professoribus Conveniret. Cur enim, inquit, Si rerum caelestium notionem, Si habitum no animarum docere Voluisti, non simplici et absoluta hoc in Sinuntione Curatum est, sed quaesita perSona CuSUSque XCogitata novi tuS, et

composita advocati cena sigmenti, ipsum quaerendi veri anuam mendacio polluerunt Haec quoniam,

98쪽

quum de Platonico re jactantur, etiam quietem Africani nostri somniantis ineusant, reSistamUS Urgenti, et DuStra arguens refellatur, etc. Idem, cap. I. Scipionem haec occasio ad narrandum omnium pro-VocaVit, quod longo tempore Se testatus est silentio Condidisse. Quum enim Laelius quereretur, nullas usicae statuas in publico in intersecti tyranni remunerationem locatas respondit Scipio post alia in haec verba Sed quamquam Sapientibus conscientia ipsa saetorum egregiorum amplisSimum virtutis est praemium tamen illa divina virtus non statuas plumbo inlinerenteS, ne triumpho arescentibus laureis, sed stabilior quaedam et viridiora praemiorum genera desiderat.' Quae tundem ista sunt ' inquit Laelius. Tum Scipio, Tatimini me, inquit quoniam tertium diem uni seriati sumus,' - et cetera, quibus ad narrationem somnii venit, docon illa

esse iubiliora et viridiora praemiorUm genera, Unctipso vidisset in caelo bonis rerum publiearum Servata rectoribus. Idem, cap. IV.

99쪽

80MNIUM .

I. Quu in Africam venissem .'Μanilio consuli ad quartam legionem tribunus, ut SettiS, militum, nihil mihi potius fuit, quam ut Masinis-Sam OnVenirem, regem familiae nostrae justis de cauSis amiciSSimum. Ad quem ut veni, Complexu me Senex ollacrimaVit, aliquantoque post Suspexit in Caelum, et, Grates,' inquit, 'tibi ago, summe Sol, vobisque reliqui caelites, quod ante quam e hac ita migro, Conspicio in meo regno et his tectis P. Cornelium Scipionem, Civita ego nomine PS recreor ita nunquam ex animo meo discedit illius optimi atque invictissimi viri memoria.' Deinde ego illum de Suo regno, ille me de OStra re publiea pereontatu est; multisque Verbi ultro citroque habitis ille nobis consumptus Si dies. Post autem, regio apparatu Ceepti, Sermonem in multam noctem ProdUXimVS, quum Senex nihil nisi de Africano loqueretur, Omniaque ejuS non facta solum Sed etiam diei meminisset. Deinde, ut cubitum diSCeSSimus, me, et de Via et

100쪽

74 SOMNIUM SCIPIONIS.

qui ad multam noctem vigilaSSem, artior, qURm Solebat, Somnia Complexus est Hic mihi oredo equidem ex hoc, quod eramus locuti sit enim fere ut Cogitatione Sermone Sque no Stri pariani aliquid in somno tale, quale de Homero serit, Ennius, de quo Videlicet Saepissime vigilans solebat cogitare et loqui Africanus e Stendit, ea forma, quae mihi ex imagine HUS, quam X PSO, erat notior uem ut agnovi, equidem cohorrui. Sed ille, indes,' inquit, animo, et omitte timorem, Scipio, et, quae dicam trade memoriae. II id sesne illam urbem, quae Parere Populo

RomRno Oneta per me renovat pristina bella,

ne potest quiescere ostendebat autern Aarthaginem de excelso, et pleno Stellarum, illustri, et claro quodam oeo, ad 'Uam tu oppugnandam nune venis paene milest mane hoc bisennio Consul QVerte S, eritque Cognomen id tibi se topartum, quod habe adhue a nobis hereditarium. Quum autem Karthaginem deleveri S triumphum egeri S men Sorque ueri S et ibi eris legatus Α0gyptum, Syriam, Asiam, Graeciam, deligere ite

cies, iam antiam ex Seinde S. Sed quum eris Curru in Capitolium invectus, offende aem publieam perturbatam Consilii nepoti mei. Hic tu, Africane, Stendu portebit patriae lumen animi,

ingenii, consiliique tui. Sed ejus temporis ancipitem Video qua Si satorum viam. am quum