장음표시 사용
51쪽
totam terram contueri licebit ejuSque quum Si tum formam ei reumSeriptionem, tum et habitabile regiones, et rurSum omni cultu Propter vim frigoris aut caloris vacante l46. os enim ne nune quidem oculi Cernimus ea, quae Videmu neque Si enim ullus SenSus
in corpore : Sed, ut non physici Solum docent, Verum etiam medici, qui Sin aperta et patefacta Viderunt, viae quasi quaedam Sunt ad oculos, ad RureS, ad nare a Sede animi perforatae. Itaque Saepe aut cogitatione aut aliqua vi morbi impediti, apertis atque integris et oculis et auribus ne Videmus ne audimus ut facile intelligi poSSit, animum et Videre et audire, non eas ParteS, quae quaSi seneStrae Sunt animi quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi id agat, et adsit. Quid i quod eadem mente res dissimillimas ComprehendimuS, ut Colorem, RPOrem, CR-lorem, odorem, Onum 3 quae nunquam quinque nuntii unimus Cognosceret, ni Si ad eum omnia referrentur, et is omnium judex Olu eSSet. Atque ea prosecto tum multo puriora et dilucidiora Cernentur, quum, quo natura fert, liber animus pervenerit. T. am nune quidem, quamquam foramina illa, quae patent ad animum a Corpore, callidissimo artificio natura subrienta St, tamen terreni ConeretiSque Corporibus Sunt intersepta
quodammodo quum autem nihil erit praeter animum, nulla re objecta impediet, quo minus percipiat, quale quidque Sit.
52쪽
XXI. Quamvis copiose hae diceremus, Si res POStularet, quam multa, quam urin, quantuSpeetneula nimia in totas caelestibus esset habiturus. S. Quae quidem CogitanS, Oleo Saepe mirari nonnullorum insolentium philosophorum, qui naturae cognitionem admirantur, ejusque inventori et principi gratias exsultantes
agUnt, eumque Veneruntur ut deum. Liberato enim e per eum leunt gravissimi dominis, terrore empiterno, et diurn ne noeturno metia.
Quo terrores quo metui Quae St unus tam delira, quae timeat Sta, quae o Videlicet, Siphysica non didicissetis, timeretis 3 Acherusia templa alta Orci . . . . pallida leti, Obnubila tenebris loca. Non pudet philoSophum in eo gloriari, quod hae non timeat et quod falsa esse cognoverit 3 E quo intelligi potest, quam neutinatura Sint, quoniam ne Sine doctrina credituri fuerunt 49. Praeclarum autem neSCio quid adepti sunt, quod didicerunt, o, quum
Quod ut ita sit, nihil enim pugno; quid habet
ista res aut laetabile aut gloriosum die tamen mihi Sane quidquam oecurrit, Cur non Ρythagorae Sit et latonis vera Sententia. Ut enim rationem lato nullam asserret, vide, quid homini tribuam Dipsa auctoritate me frangeret tot autem ratione attulit, ut velle ceteri S Sibi
XXII. 60. Sed plurimi contra nituntur, uni-
53쪽
mosque qua Si capite damnatos morte multant: neque aliud Si quidquam, cur incredibilis his animorum videatur aeternitas, nisi quod nequeunt, quali animia Sit,aean Corpore, intelligere et cogitatione Comprehendere. Quasi vero intelligant, qualis Sit in pS Corpore, quae Consormatio, quae magnitudo, qui locus ut Si jam
possent in homine Vivo Cerni omnia, quae nune testia Sunt, CB Surusne in ConSpeetum videntur
animus, an tanta Sit ejus tenuitas, ut fugiat aciem. 61. Hae reputent i Sti, qui negant, animum Sine Orpore Se intelligere poSSe: Videbunt, quem in pSo corpore intelligant. Mihi quidem naturum animi intuenti, multo dissicilior occurrit cogitatio multoque obSCurior, quali animus in Corpore Sit, tamquam alienae domui, quam qualis, quum exierit et in liberum caelum quaSi domum Suam venerit. i Si enim, quod nunquam vidimus, id quale sit, intelligere non POSSUmUS; Certe, et deum ipsum, et divinum unimum, Corpore liberatum, cogitatione complecti POSSUmuS. Dieaearchus quidem et Ari StoXenuS, quia dissicilis erat animi, quid aut quali eSSet, intelligentia, nullum omnino animum SS diXe
62. Est illud quidem vel maximum, ni moipSo animum Videre et nimirum hanc habet Vim praeceptum Apollinis, quo monet, Ut Sequi Sque ΟSent. Non enim, credo, id praecipit,
Ut membra nostra aut Staturam figuramVe O-
54쪽
tibi haec dicens corpori tuo dico. Quum igitur, nosce te dicit, hoc dicit, nosce animum tuum num Corpia quidem quasi vas est aut aliquod animi reeeptaculum ab animo tuo quidquid agitur, id agitur a te. Hunc igitur nosse nisi divinum CSSet, non SSe hoe nerioris cujusdam animi Praeceptum, Si ut tributum deo sit. 63. Sed si, qualis Sit animia S, PS animu ne-Sciet die, quaeSo, ne SSe quidem e Seleti ne moveri quidem se ex quo illa ratio nata est Platonis, quae a Soerate est in haedro expli-Cuin, n me autem poSita est in sexto libro de Re publica: XXIII. Quod semper movetur, HeternumeSt quod autem motum asser alicui, quodque ipSum agitatur alicunde, quando sinem habet motus, vivendi finem habent necesSe St. Solum igitur quod se ipsum moVet, quia nun
dem desinit, quin etiam Ceteri S qiane moVentur, hic fons, hoc principium est movendi Principii autem nulla est origo. 64. am e principio oriuntur omnia ipsum autem nulla e re alia nasci poteSt nee enim esset id principium, quod gigneretur aliunde. Quod Si nunquam oritur, ne occidit quidem unquam. Num principilam exstinctum nee PSiam ab ullo renuSeetur, ne OX se aliud reabit, siquidem necesse est a principio oriri omnia. Ita fit, ut motus principium ex eo
55쪽
Sit, quod ipsum a Se movetur. Id nutem nee naSei poteSt, nee mori vel Conei lut Omne Caelum, Omni Sque nitar ConSi Stat neCeSSO St, nee Vim ullam nanotescatur, qua primo impulSn Ο- Ventiar. Quum pateat igitur, aeterniam id SSe, quod Se pSum moVeat; qui eSt, qui hane naturum animi esse tributam negeti Inanimum est enim omne, quod ut Su gitatur Xterno.Quod autem est animal, id motu cietur interiore et Suo. an haec est propria natur animi atque vis. Quae Si est una X OmnibUS, quae Se pS Semper OVent neque natu Certe St, et
66. Licet concurrunt omne plebeii philosophi, sic enim ii, qui a latone et Socrate et ab ea familia dissident, appellandi videntur; non modo
nihil unquam tam eleganter X plicabunt, Sed ne hoc quidem ipsum quam Subtiliter conclusum sit, intelligent. Sentit igitur nimia Se moveri: quod quum sentit, illud una Sentit, Se Vi Siaa,
non uliena moveri, nee CCidere OSSe, ut ipse unquam n e deSeratur. EX Uo emeitur aeternitas; - nisi quid habe ad haec. A. Ego vero uelle iam ASSUS, ne in mentem quidem mihi aliquid contra venire cita Sti aveo Sententia P.
XXIV. 66. M. Quid illa tandem num le
vior Cen SeS, Uue declarant inesse in animis hominum divina quaedam quae Si cernerem quemadmodum RSei ΟSSent, etiam, quemad-
56쪽
30 TuscuLANARUM MI SPUTATIONUM
modum interirent, viderem. a Sanguinem, bilem pituitam, OSSA, nerVOS, VenRS, Omnem denique membrorum et totius Corporis figuram videor posse dicere, unde oneret et quo modo facta sint animum ipsum, Si nihil esset in eo, nisi id, ut per eum vi VeremuS, tum natUr PUtR- rem hominis Vitam Sustentari, quam VitiS, quam arboris hae enim etiam dicimus vivere. Item
si nihil haberet animus hominis, ni Si ut appeteret aut fugeret, id quoque esset ei Commune eum btistiiS. GT. Habet primum memoriam, et eam infinitam rerum innumerabilium quam quidem PlatoreCordationem esse Vult vitae Superioris. amin illo libro, qui inscribitur Μενων PUSionem quendam Soerate interrogat quaedam geometrica de dimensione quadrati. Ad ea si illo reSpondet, Ut puer et tamen ita faciles interrogatione Sunt, Ut gradatim respondens eodem
PerVeniat, quo Si geometrica didicissot. Ex quo effici vult Socrates, ut discere nihil aliud sit,
nisi recordari. Quem locum multo etiam ReeU- ratius Xplient in eo sermone, quem habuit eo ipso die, quo excessit e vita doeet enim, quemvis, qui Omnium rerum rudis AS Videatur, bene interroganti respondentem declarare, Se non tum illa discere, Sed reminiseendo reeognOSeCre nec vero fieri ullo modo posse, ut a pueri tot rerum atque tantarum insitas et quasi consignatas in animi notioneS, qua εννοίας vocant, haberemUS,
57쪽
nisi animus, antequam in Corpus intravi SSet in rerum Cognitione viguisset. S. Quumque nihil esset, ut omnibus locis a Plutone disseritur: nihil enim putat esse, quod oriatur et intereat, idque Solum SSe, quod Semper tale Sit, quale ἰδεα appellat ille, nos speciem; non potuit animus hae in eorpore ineluSUS agnoSeere, Cognita attulit ex quo tam multarum rerum cognitioni Sadmiratio tollitur. eque ea plane videt animuS, quum repente in tam insolitum tamque perturbatum domicilium immigravit Sed quum Secollegit atque recreavit, tum agnoscit illa reminiscendo. Ita nihil est aliud discere, nisi recordari. 69. Ego autem majore etiam quodnm modo memoriam admiror. Quid est enim illud, quo meminimus 3 aut quam abo vim 3 aut unde naturam 8 on quaero, quanta memoria Simonides fuisse dicatur, quanta TheodeeteS, quanta is, qui a Pyrrho legatus ad Senatum est mi SSUS, CineaS, quanta nuper Charma in S, quanta, qui modo fuit, ScepSiu AletrodoruS, quanta noster Hortensius de Communi hominum memori loquor, et eorum maxime, qui in aliquo majore studio et arte VerSantur quorum Uuntamen sit, difficile est existimare ita multa me
XXV. 60. Quorsus igitur hae spectat orati, Quae sit illa vis et unde sit, intelligendum
puto. on est certe nec Cordis, nee unguini S,
58쪽
ne cerebri, nee tomorum anima Sit igniSVe, nescio ne me pudet, ut Stos, uteri neSeire, quod nesciam ; illud, si ulla ulla de re obseuranssirmare poSSem, Sive nima, Sive ignis Si uni-mUS, Oum Urnrem Sse divinum. Quid enim ΤobSeero te, terrane tibi, o nebuloso et caligi-nOS Caelo, ut ut uiat Concreta videtur tanta
vis memoriae 3 Si quid Sit hoc, non vide ut, quale Sit, Vide : Si ne id quidem, at, quantiam sit, profecto vides. 1. Quid igitur utrum capacitatem aliquam in animo utamUS OSSO, QUO, tamquam in aliquod B S, ea, quae meminimUS,
infundantur J Absurdum id quidem. Qui enim fundus, Ut quae talis animi figura intelligi potest aut quae tanta omnino capacita. Animprimi, quaSi erum, animum putumVS et ESSememoriam Sigranturum rerum in mente veStigia Quae poSSUnt Verborum qiane rerum PSH-rum SS VeStigin quae porro tam immensa
magnitudo, quae illa tam multa possit effingere ΤQuid Τ illa vis quae tandem St, quae inVΘStigat occulta, quae inventio atque excogitatio dicituri ex hacne tibi terrena mortalique natura et Caduen oneret ea videtur 3 62. aut qui pri-mUS, quod Ummae Sapientiae Pythagorae visum est, OmnibUS rebia imposuit nomina aut quidissipatos homine Congregavit et ad societatem vitae convocavit Τ aut qui sonos vocis, qui infiniti videbantur, paucis litterarum notis termi-
59쪽
navit Z aut qui errantium Stellariam UrSUS, rne- gressiones, institione notavi: Omnes magni; etiam SuperioreS, qui frugeS, qui Vestitum, qui tecta, qui Cultum Vitae, qui praesidia contra feras inVenerunt a quibus mansuefacti et exculti a necessariis artificiis ad elegantiora defluximus.
Nam et auribus oblectatio magna partu St, inventa et temperat Varietate et natura Sonorum et RStra HSpeXimVS, quum ea, quae Sunt infixa certis locis, tum illa non re, Sed Voenbul errantia. Quorum ConVerSione omneSque motu qui
animus vidit, is doeuit, Similem unimum Suum ejus 8Se, qui ea subrientia eSSet in caelo. 63. Nam quum Archimede lianae, SoliS, quinque errantium motu in Sphaeram illigavit, offecitidem, quod ille, qui in Timaeo mundum a disi-cavit Platonis deus, ut tarditato et celeritate dissimillimos motu una regeret ConverSio. Quod si in hoc mundo fieri in deo non poteSt, ne in Sphaera quidem OSdem motus Archimedes sine divino ingenio potuisset imitari. XXVI. 64. Mihi vero ne hae quidem notiora et illustriora Carere Vi divina videntur, ut
ego aut poetam graVe Plen Umque Carmen Sine
caselesti aliquo menti inStinetu putem fundere,
aut eloquentiam Sine majore quadam i fluere, abundantem Sonantibu Verbi uberibuSque Sententiis PhiloSophia Vero, omnium mater artium,
quid os aliud, ni Si, ut lato donum, ut ego, inventum deorum Haec nos primum ad illo-
60쪽
rum cultum, deinde ad jus hominum, quod situm est in generis humani societate, tum ad modestiam magnitudinemque animi erudivit; eademque ab animo, tamquam ab oculis, caliginem dispulit, ut omnia, Supera inferri, Prima,
65. Prorsus haec divina mihi videtur vi S, quae tot res efficiat et tantus. Quid est enim memoria rerum et Verborum quid porro inventiolprofecto id, quo ne in deo quidquam majus intolligi potest. Non enim umbrOSin deoS, ut neoture, aut JuVentui poeula ministrante, laetari arbitror ne Homeriam audio, qui Ganymeden ab dis raptum ait propter formam, ut Iovi bibereministraret; non USta auSa, Cur Laomedonti tanta fieret injuria. Fingebat hae HomeruS, et humana ad deo transferebat divina mallem ad nos. Quae autem diVina Vigere, Supere,
Ergo animus, qui, ut ego dico, divinus St, ut Euripides dicere audet, deus; et quidem, Si deus
aut anima aut igni est, idem est animus hominis. Nam ut illa natura caelesti et terra nent et humore, Sic utri USque harum rerum humanuSanimus St XperS. Sin autem est quinta quaedam natura ab AriStotele inducta primum haec et deorum est et animorum XXVII. 66. Hanc nos Sententiam Secuti, his ipsis verbis in Consolatione hoe expreSSimVS: animorum nulla in terris origo inveniri po-