장음표시 사용
71쪽
merat incommoda. Possem id facere, etsi minus, quam ille, qui omnino Vivere expedire nemini putat. itto alios : etiamne nobis expedit qui et domesticis et forensibus Solatii ornamentiSque privati, Certe, Si ante OeeidiSSemla S, morSno a malis, non a boni ubStra XiSSet.
XXXV. 86. Sit igitur aliquis, qui nihil mali
habeat, nullum a fortuna vulnus aeceperit: Μetellus ille honoratis quattuor filiis ot quinquaginta Priamus, e quibus Septendecim HSin uxore natis. In utroque eandem habuit fortuna poteStatem, Sed usa in altero est. Metellum enim multi filii, filiae, nepotes, nepte in Ogiam imposuerunt; Priamum tanta progenie orbatum, quum in aram confugisset, hoStilis manu interemit. Hic si vivis siliis, incolumi regno, CCidisset,
adst ni ope hirbaricta, Tectis caelatis, laqueatis
utrum tandem a bonis, an a malis discessisset ΤTum proseoto videretur a bonis. At Certe ei melius evenisset, ne tam flebiliter illa canerentur: Haec mnia vidi inmmmari, Priam Di itam evitari, Iovis iram 4nguine turpari.
Quasi vero ista Vi quidquam tum potuerit ei melius accidere Quod Si ante occidisset, tamen Ventum omnino amisisset hoc autem tempore Sen Sum amiSit malorum S6 Pom-
72쪽
peto, InoStro familiari, quum graviter aegrotaret Neapoli, meliuS Si faetum Coronati eapolitani fuerunt nimirum etiam uteolani vulgo ex oppidi publice gratulabantur. Ineptum Sane
negotium, et Graeculum; Sed tamen fortunatum. Utrum igitur, Si tum SSet XStinetuS, boni rebus, an a mali discessisse: Certe amiseris. on enim iam Soeero bellum gessis-Set non imparatu arma Sumpsisset non domum reliquiSSet non ex Italia fugisset non, eXercitu miSSΟ, nudus in Servorum ferrum et
manus incidisset non liberi defleti non fortunae Omne a Vietoribus poSSiderentur. Qui, Si mortem tum obiSSet in amplissimis fortunis oecidisset, i propagatione Vitae quot, UantnS, quam incredibiles hausit calamitates XXXVI. Haec morte effugiuntur, etiam Sinon Venerunt, tamen qUin POSSUnt evenire sed homines en ibi accidere poSSe non Cogitant.
Molselli sperat sibi quisque fortunam proinde quasi aut plures fortunati Sint quam infelices, aut certi quidquam Sit in rebus humanis, aut
sperare Sit prudentiu quum timere. ST. Sed hoc ipsum concedatur, boni rebuS homine morte privari ergo etiam curere mortuos Vitae Commodi S idque esse miSerum 3 Certe ita dicant neceSSe est. An potest is, qui non est, re ulla carere Z Triste enim est nomen
ipsum carendi, quia Subjicitur haec vis : habuit, non habet: desiderat, requirit, indiget Haec,
73쪽
opinor, incommoda Sunt arenti earet oculis, odiosa caecita liberis, orbitas. Valet hoc in
vivis mortuorum autem non modo Vitne Commodis, sed ne ita quidem PS quiSquam Caret. De mortuis loquor, qui nulli Sunt. OS, qui
nis, sit qui id dixerit 3 Certo nemo. Quid tal uia, quum id non habeas, quod tibi nec usu,
ne natura Sit aptum, non ureRS, etiam Sisentias te non habere. 8. Hoc premendum etiam atque etiam est argumentum, confirmato illo, de quo, Si mortales animi sunt, dubitare non poSSumVS, quin tantia interitia in morte sit, ut ne minima quidem Suspieio Sen Sus relinquatur
hoc igitur probe stabilito et fixo illud excutiendum est, ut elatur, quid Si carere, ne relinquatur aliquid erroris in verbo Carere igitur hoc Significat egere eo, quod habere velis. Inest enim velle in carendo ni Simiaiam te, tamquam in febri dicitur, alia quadam notione verbi dicitur enim alio modo etiam carere, quum aliquid non habeas, et non habere te sentias, etiam si id facile patiare: carere in morte non dicitur; nec enim esset dolendum dicitur illud bono carere, quod est malum. Sed ne vivus quidem bonoearet, Si eo non indiget. Sed in vivo intolligi tamen poteSt, regno te carereri dici autem hoc in te satis subtiliter non potest posset in Tarquinio, quum regno SSet XputSUS ; at in mortuo ne intelligi quidem carere enim Sentienti eSt,
74쪽
48 ΤΠSCULANARUM DISPUTATIONUM nee en Su in mortuo : ne carere quidem igitur in mortuo St.
XXXVII. 9. Quamquam quid opus Si in
hoc philosophari, Ulam rem non magno Pere philosophia egere videamus 3 Quoties non Ο- do duetores nostri, Sed universi etiam Xeroitu Sad non dubiam mortem Concurrerunt Quae quidem si timeretur, non L. BrutuS Rreen eum
reditu tyrannum, quem pSe expulerat, in proelio concidisset non eum Latini decertans pater Decius, cum Etrusci filiuS, Cum Pyrrho nepoS, Sehostium telis objecissent; non uno bello pro putria cadentes Scipiones Hispania vidisset, Paullum et Geminum Cannae, Venia Sia Marcellum, Litana Albinum, Lucania Graeelium. Numquis horum miser hodies Ne tum quidem
post Spiritum extremum. eo enim potest esse miser qui Squam SenSU Perempto. 90. At id ipsum odiosum St, Sine SenSU OSSO. Odiosum, Si id esset urere. Quiam Ver Perspicuum Sit, nihil OSSe in eo SSe, qui ipse non sit quid potest Sse in eo OdioAiam, qui nee Carent, nee Sentiati Quamquam hoc quidem nimi Saepe Sed eo, quod in hoc inest omnis animi contractio ex metu mortis. Qui enim satis viderit, id quod est luce clarius, animo et
Corpore OnSumpto totoque animante deleto et
facto interitu universo illud animal, quod fuerit, factum esse nihil, i plane perspiciet, inter Hippocentaururn, qui nunquam fuerit, et regem
75쪽
Agamemnonem nihil interesse ne pluris nunc facere . Camillum hoc civile bellum, quam ego illo vivo, fecerim Romam eriptum. Cur igitur et Camillus doleret, si haec post trecentos et quinquaginta sere annos Ventiara putaret et ego doleam, Si ad decem millia annorum gentem aliquam urbem noStram potituram putem Quin tanta carita patriae St, ut eam non enSU OStro, Sed Salute ipsius metia
XXXVIII. 1. Itaque non deterret Sapientem morS, quae propter incerto eaSus quotidie imminet, propter brevitatem Vitae nunquam PΟ-test longe abeSSe quo minia in omne tempuS rei publicae suisque eon Sulat, et posteritatem ipSam, Cuju Sen Sum habiturus non it, ad se putet pertinere. Quare licet etiam mortalem esse animum judicantem aeterna moliri, non gloriae Upiditate, quam SenSUria non it, Sed Virtuti S, quam neceSSario gloria, etiam si tu id
non ri RS, ConSe llantur. Νntur Vero e Sichabet, ut, quo modo initium nobi rerum omnium Ortu 11OSter usserat, Si exitum mors. Ut
nihil pertinuit ad nos ante ortum, Sic nihil post mortem pertinebit. In quo quid potest esse mali, quum mor ne ad Vi Vo pertinent, ne ad mortuo. Alteri nulli sunt alteros non attinget. 92. Quam qui leviorem faciunt, somni simillimum Volunt esse: URSi Vero quisquam ita nonaginta annos Velit Vi Vere, Ut, quiam exaginta
76쪽
eons Cerit, reliquo dormiat. e Sue quidem id velint, non modo ipse. Endymion Vero, Si fabula nudire volumuS, ut neSCio Uundo, in Latmo obdormivit, qui eS mon Carine, nondum, opinor, Si experrectuS. um igitur eum Curare cenSeS, quum Luna laboret a qua consopitus putatur, ut eum dormientem Seularetur. Quid Curet autem, qui ne Sentit quidem 3 Habos Somnum imaginem morti S, eamque quotidie induis. Et dubitas, quin SenSUS in morte nullus sit, quum in Hia Simulacro Viden eSSe nullum
XXXIX. 93 Pellantur ergo istae ineptiae
Quod tandem tempus Naturaene At ea quidem dedit usurum Vitae, tamquam poeunt ne, nulla praestituta die. Quid est igitur, quod
qUerare, Si repetit, quum Vult en enim conditione neceperaS. Iidem, Si Puer ParVUS occidit, aequo animo serendum putant Si ero in cunis, ne querendum quidem. Atqui ab hoc acerbius exegit natura, quod dederat. Nondum gustaverat, inquit, Vitae Suavitatem hic autem jam Sperabat magna, quibus frui coeperat. At id quidem ipsum in ceteri rebia meliu piatntur, aliqUam partem, qUam nullam attingere cur invita Seou. Quamquam non male ait Callimachus, multo Saepius lacrimasse Priamum, quam Troilum. Eorum autem, qui Xaet aetate moriuntur, ortuna laudatur. 4. Cur am reor,
77쪽
nullis, si vita longior daretur, POSSet 8Se uelandior. ihil enim est profecto homini prudentia dulciuS,AEUam, ut cetera auferat, asser Certe Se-
Quae ero aeta longa est aut quid omnino homini longum i nonne
Modo pueros, modo fidolescentes, in cursu a tergo inSequens, Nec opinantestassecuta est
senectust sed quia ultra nihil habemus, hoc longum dicimus. Omnia Sta perinde ut cuique data Sunt pro rata parte, ita aut longa, aut brevia dicuntur. Apud Hypanim fluvium, qui ab Europae parte in Pontum influit, Aristoteles ait,
bestiolas quasdam a Sei, quae unum diem vivant. Ex his igitur hora etaVn quae mortuaeSt, proVecta aetate mortua St lane ero eoidente Sole, decrepita eo magi S, Si etiam Solstitiali die. Conser nostram longiSSimum aetatem eum aeternitate in eadem propemodum brevitate, qua illae bestiolae, reperiemur. XL. 95. Contemnamus igitur omnes ineptias, quod enim levius huic levitati nomen imponam Τ totamque vim bene vivendi in animi robore ne magnitudine, et in omnium rerum humanarum Contemptione a despicientia, set in omni virtute ponamUS. um nune quidem Cogitationibus mollisSimi esseminamur, ut Si ante mors adveniet, quam Chaldaeorum promissaeon Secuti SumuS, Spoliati magnis quibusdam
bonis, illusi, destitutique videamur. 96. Quod si
78쪽
exspectando et deSiderando pendemus nimis, CrUCinmur, angimur pro dii immortales quam illud iter jucundum esse debet, quo Consecto nulla reliqua cura, nulla sollicitudo futura siti Quam me delectat Theramenes quam elato animo est Etsi enim flemus, quum legimuS,
tamen non miSerabiliter Vir clam emoritur. Qui quum conjectu in Carcerem triginta jussu tyrannorum, Venenum ut Sitien obduxi SSet, reliquum Si e poculo ejecit, ut id reSonaret quo Sonitu reddito, arridens, Propino, inquit, is pulchro Critiae, qui in eum fuerat taeterrimus Graeci enim in conviviis Solent nominare, ut poeulum tradituri sint Lusit vir egregiuS Xtremo Spiritu, quum jam praecordii Conceptum mortem Contineret Vereque ei, ut Venenum praebiberat, mortem Si eum augurutuS, quae breVi ConSecuta est. T. Qui hane animi maximi aequitatem in ipsa morte laudaret, Si mortem malum judicaret Vadit enim in eundem Careerem atque in eundem paueis OS anni Scyphum Socrates, eodem Celere judicum, quo tyrannorum Theramenes. Quae est igitur HUS ratio,
qua facit eum lato usum apud judices, jam morte multatum ΤXLI. magna me,' inquit, spes tenet judi-Ces, bene mihi evenire, quod mittar ad mortem. NeeeSSe Si enim sit alterum se duobus ut aut SENSUS omnino omne mors auferat, aut in alium quendam locum ex his locis horte migretur.
79쪽
Quamobrem, Sive enSUS XStinguitur, morSque ei somno Similis est, qui nonnunquam etiam Sine visis Somniorum pluenti SSimam quietem a
fert dii boni quid lucri est emori aut quam multi dies reperiri possunt, qui tali nocti anteponantur Cui si similis futura est perpetuitas
omni Con Sequenti temporis, qui me beatior 3 9S. Sin Vera Sunt, quae dicuntur, migrationem eSSe mortem in ea oraS, quuS, qui e Vita XCeS-Serunt, incolunt id multo jam beatius est. Tene, quum ab iis, qui se judicum numero haberi Volunt, VRSeriS, ad OS Venire, qui vere judices appellentur, inoem, Rhadamanthiam, Aeaeum, Triptolemum, convenireque eoS, qui juste et cum fide vixerint Haec peregrinatio mediocris vobis videri potest Ut vero colloqui cum Orpheo, uSaeo, Homero Hesiodo liceat, quanti tandem aestimatis 3 quidem Saepe emori, Si fieri poSSet, Vellem, ut ea, quae dico, mihi liceret invenire. Quanta delectatione autem afficerer, quum Palamedem, quiam Ajacem, quum ali OS, judicio iniquo circumventos, Convenirem l Tentarem etiam Summi regi S, qui maxima copiaS
duxit ad Trojam, et Ulixi Sisyphique prudentium, ne ob eam rem, quum nee CXqUirerem, si ut hic faciebam, capite damnarer. e VOS quidem judices, ii, qui me abSolvi Stis, mortem timueritis. 99. Nee enim cuiquam bono mali quidquam Venire poteSt, ne ViVO, nee mortuo nec unquam HUS re a diis immortalibus negli-
80쪽
gentur, nec mihi ipsi hoc accidit fortuito Noe
Vero ego iis, a quibuS CCUSutus ut a quibus Condemnatu Sum, ubeo quod SueCenSeum, ni Si
quod mihi nocere se crediderunt.' Et hae quidem hoc modo. Nihil autem melius extremo: sed tempus est,' inquit, jum hine abire me, ut moriar; VOS, ut vitam agatis. Utrum autem sit melius, di immortales Seiunt hominem quidem Seire arbitror neminem.
XLII. ae ego haud paullo hune animum malim, quam eorum omnitam fortunas, qui de hoc judicaverunt etsi, quod praeter deos negat Seire quemquam, id ei ipse, utrum Sit melius; nam dixit ante ; sed suum illud, nihil ut affirmet, tenet ad extremum. 100. o autem leneum IS, ut nihil censeamus esse malum, quod ita natura datum omnibus, intelligamuSque, Si morS malum Sit, SSe empiternum mulum. Num Vitae miserae mors finis SSe videtur mors Si est misera, finis esse nullia poteSt. Sed quid ego Socratem aut Theramenem, praeStante viros virtutis et Sapientiae gloria, Commemor, quum Lacedaemonius quidam,CUjUS ne nomen quidem proditum St, mortem trint Opere Contempserit, ut, quum ad eam du-Cerellar, damnatus ab Ephoris, et esset Vultu
hilari atque laeto dixissetque ei quidam inimi-CUS, Contemnisne leges Lycurgi 8 responderit, Ego vero illi maTimam gratiam habeo, qui me ea poena multaverit, quam sine mutuatione et sine