장음표시 사용
211쪽
nupsit.Deuteronomii via Nec sociabis curis coniugia. Inde r*,
oener.socer.Mms .Exodi.xviij.Cognatus Moysi hassinis. 8c usdepti Moyses aute pascebat oues Iethro soceri sui. N Genesis.xix.Habes hic quempiam tuorum generum. SLm foeminin Deuterono .Xxvii. Maledietus qui dormit cum socru sua.Inde nomen nuptiarum. Can ticoim.1 3 In die desponsationis illius.Inde sponsus .ps .rix.Sicut posses
procedens de thalamo suo .et Exodi iiii Sponsus sanguinia tu mihi es. π Rapuit prscipitauit sestinauit ues aliquid repente egit. IobiX.Si pro ecce repente interrogabit,qui respondit . Perfodit.Iob.xxiiij.Persedit in tenebris domos S Ezechiolis. j.Et uespere persedi mihi pariete manu Inde nomen Exodi.xxij. Si effrinoens surdomum siue sutadiens fuerit inuetus. Reperitur in alio sic nificato pertranslationem,sicut nos dicimus Iste sulcat mare, vel secat studiiis .ita pro remigare ponitur ons i. Et remigabant uirgvi reuerterentur ad aridam .idest secundum.l .vim afferebant. secudum magistros hebrsorum, insediebant ancoras.
212쪽
copauit Isais xiiii Et scopalbo eam in scopa Qtiidam putat eius primitivum esse duplicatis syllabis. a te Beneplacuit pro quo translatio nostra legit .vehementer gauisus est.Danielis V1.Tunc uehementer rex gauisus est. Maelauit.occidit .laniauit.quod Hieronymus traduxit per/cussit.threnorum.1j.Percussisi ita ec misertus es. Gen. xliij. Occidevictimas.&eiusdem .XXXix. Potiserem ossicialem Pharaonis qui fuit laniorum magister.nescio quare translatio nostra principem facit κλercitus pro lanus seu madiatoribus exercitu interpretata quod alias vertit principem militis. Ieremis in. Fortas is quia milites occidunt. quos in eo loco Ionethas chaldsus occi res uocat. d alii de coquis
Onhelus haldeus in Genesi traduxit ubi silpra mactatorem seu ma/cellariu carnificem seu etia occisere hade nomen per ego scribendu, idest occisio.Isaig.lin Sicut ouis ad occisionem ducetur. ad Baptizauit. tinxit.Leuitici.xuii Tinget in finguine passeris. Et Genesis tricesimoseptimo .Et in sanguinem hedi quem occiderant tinxerunt.&quarto Regum quinto .Descendit et lauit septies in Iorγdane .r baptizabatur septies Inde passtuum Iosite tertio. Et pedibus
eoru in parte aque tinetis .Ezechielis vicesimotertio. Et tiaras tineias in capitibus eorum .idest coloratas.quasi mitras intinc'ura mersas. Mensis december. Ester secundo. ense decimo qui uocaγturtebeth. Defixit.immersit.demersit.submersit. Exodi decimoquinto. Submersi sunt in mari rubro.& Ieremie. XUii j. Demerseruta coenoetin lubrico pedes tuos .et threnoue .ii Defixostant in terra porte eius. Annulus. Genesis.xli, Tulit jannulum de manu sua.S Exodi xxviii .Facies et duos annulos aureos.
Natura quo uocabulo utuntur magist ri hebreorum,cum de
213쪽
natura loquuntur .ut Moyses fgyptius in libro primo perplexorum ca.lxxii alias.lxxi.Ubi per omnia uenatur.quid dicant physici natura.&m libro Cozar paulo post principium quarti uoluminis.Item in liγbro hortus nucu.ubi de hoc inuenies Opria capitula. S ita in ceteris
Iudaicorum philosophorum libris.
Umbilicus .media pars uentris .unde de medio terre sic dicit. Iudicum nono .Ecce populus de umbilico terrς.8 Ezechielis.xxxvii j. Habitator umbilici terrς.quod Hieronymus in commentariis expo
mundus suit.purificatus est.Leuitici.w.Lotis uestibus et toto corpore in aquis uiuentibus erit mundus eiusdem xxii. Et occu/buerit sol tunc mundatus uestemr.Inde nonae idest naudu.
psalmo ai.Cor mundum crea in me deus.
2 e Apulchro et nos uerba fieri possent.sed dicamus.bonum
vel pulchrum fiat.Numeri .XXli13. Qua pulchra sunt tabernacula tua. Inde nomen bonum seu decorum,quod etiam gi sce una dictione coγprehenditur Genesis primo. Et vidit deus quod esset bonum.Inde benignitas et beneficium.&C. et ' V Nevit filauit .Exodi.xxxv.Sed et mulieres dodie S c.quod hebraice sic legitur .Et omnes mulieres prudenti corde manu sita uene runt.& paulo post.Et omnes mulieres quibtis leuatum est corinia pientia filauerunt seu neuerunt capras,idest pilos caprarum. P e obleuit.incrustauit.complanavit.expolivit .ebetauit.i. Para lippomenon .Xxix.Addeaurandos parietes templi hebraice sic. Ad complanandum et expoliendum seu inci ustandum parietes templi, scilicet auro et argeto .sicut alias luto uel emeto. euitici.xiii j. Et luto alio liniri domu .qd per syncopen litergia scribit .mo aut integre sequi gerundiuu passuta. d nostra tractatio circumloquit significat aut in dificiis rimas inter lapides seu totia pariete opere, et incrusta tione quada abscondere unde in ps.li. scribit. In abscoditis et arcano sapientie erudies me .proes tranflatio nostra legit.Incerta et occillia sapientis tus manifestasti mihi.ali legunt. In betudinibus et obturato sapientiam docea.me.
214쪽
Acies .dispositio.ordo .uersus.*gressio linearis .EXod1.xxviij. Pones p in eo quatuor ordines lapidum .in primo uersu exit lapis sarγd1us.chaldaice autem significantur hoc uocabulo montes altissimi, spropter silmma cacumina tauros appellamus. ut Danielis .iq. Fadius est mons magnus et impleuit uniuersam terram. Approperauit.aduolauit.Iob.ix.Sicut aquila uolans ad esca.d Intendit iecit.uerbum inusitatum .a quo secundum RabiIoγnan derivantur coitigatione daggessate unde illud est quod legitur Genesis.xxi.Quantum potest arcus iacere. 8c ponitur hic nomen innumero plurali pro iactibus seu ictibus Inde tolloth ntentiones. Moluit.Numeri undecimo .Frangebat mola.&Judiaim xvi. Et clausiam1n carcere molere fecerunt. Vbi ponitur nomen uerbale. quare veritas hebraica sic legit. Et si iit molens seu molitor in domo inctorum.S Ecclesastis duodecimo .Et ocios erunt moletes quod rectius de ipsis lapidibus sic dicitur.Et uacabut molares. 8 in eodem. In humilitate uocis mois. ia uero in pisti inum dabantur serui et ancilla ut perpetuo molerent.iccirco translative pro seruire ac tundere ponitur.Io tricesmoprimo.Scortum alterius sit uxor mea quod de verbo adverbia instar mois tunsilis sic uertitur. Molat seu subseruiat alteri uxor mea.passive tamen ponitur.quasi Iob dicat.tundatur alteγri .hoc est subagitetur ab aliis. Ide Infirmitas ani quam ficum dictint.quem morbum transsatio nostra circumloquitur.primo Regum quinto Et computrescebant prominentes extates.& ins a.Percutiebatur in secretiori parte natiu. Ornamentum seontale.quod Iuds capitibus seis loco coro/nae imponunt ut moneantur prsceptorum dei de huiuscemodi mo/nilibus scribitur Deuteronomii sexto Erunto et movebuntur inter oculos tuos.&vocantur chaldaicethphillita, qd nomen iam hebreis in quotidiano est usu plus qua alteru habet aut nodu in occipite qui formam crucis figurat.quia ola dei precepta in cruce confiammatur. dicente deo.qui non accipit aucesua et sequit me no est me dignus.
215쪽
Humus lutuna coenu.ks.lxix.Eripe me de luto ut no insigar.&Habakuk.q.Et aggravat contra sedensum lutum. ubi hoc nomen est compositum ex duobus rectis. ' Proiecit misit Ione.i Diis aut misit uentu magnu.et postea. Tollite me et mittite in mare.et postea.Et tulerut Ionae miserunt in
dominus asportari te faciet, sicut asportatur gallus gallinacius. Habitatio. motio .residentia.Is.lxix.Fiat habitatio eoru deγserta. d Hiero. traduxit Omoratio eoru.alio modo dicit ab David k1mhim libro deradicibus fgniscari tabulata seu parietes . et allegat Canticom.vii j.Si murus est, edificemus in ipsum tabulata argenti.qd nos legimus.sdificemus stipereii Opugnacula argetea .alii ab ordine
die una hoc uocabulum putant quasi vi propter lapidu quadra/turam et ordinem quibus tabulata lapidea exsdificantur. , e Teκit.operuit.Nehemis iii Ipse sdificauit ea et texit inde habitantes Libumbra arboris dicitiatur qui tegutur arbore ut Danielis iiii Subter eam habitantes bestis agri.idest stib ea tecte et operte. U Ros.Canticorum .v.Quia caput meum plenum est rore. xi Hemaculosiim Gen.xxx.Quodcus rusam et macuIosemila
rium I ierit tam in ovibus quam in capris erit merces mea unde Peo quod legitur Ezechielis.xvi. Fecisti tibi excelsa hincinde consilia. re ius interpretatur Symmachus excelsa multicoloria,hoc est idola. et a uariis coloribus constita dictitat ait quado uetera novis r es artiunt. sic Iosue.ix.Et utres uinarios scistas atqpcOsutos hoc est uersicolores.
P, Agnus Isaie lxv. Lupus et agnus pascentur simul.quod he
brsi exponunt de pace.instar eius quod legitur eius Iem xi .Habitabit lupus uagno.simili enim uocabulo Ionathas chaldaice ambos locos interpretatus est .dicunt autem gramatici ultimam heliteranario esse generis notam.sed de substatia dieitonis mutatione aleph infe facita.
216쪽
sic.i .Regu.vij.Tulit Iamuel agnum lactentem unum S pluraliter
in masculino genere, is a sale.H.In brachio suo congregabit
agnos.Astronomi sic nominant in Glo signiarietis. xvi a Prophanauit .polluit.contaminauit.abominatus est. Numeri.vi.Quoma polluta est sanctificatio eius.& usiim huius uocabuli in
uenies s peet multu Leuitici.XU.et nomen eiusdem xi.
'me obturavit.obstruxit Levitici xi. Oeo stranssatio nostra
habet.Nec tagatis quicqua eoue ne immudistis .hebro legul.Nolite abominabiles facere animas uestras in omni uegetabili qd uegetat. 8cne polluamini in eis et obturamini hoc est,abscondimini ab eis quasi dicat obstruita corda uestra a desiyderiis eorum. Abscondit.utus .cxl. sconderut supbilaqueu mihi.&Proyuerbioru.xix.Abscodit piger manu sua stibascella.Inde nome absconditu.reconditu. dirassatio nostra thesauru uertit.Geta Hiii Detis patris uestri dedit uobis thesatiros in saccis uestris. licet non fuerit auri sed argenti absconsio .ut patet ex textu sic Ieremis.xli. Habemus theγsauros in agro 1dest absconsonem. ς Cartallu corbis.Deute xxvi. Suscipiensc sacerdos cartallu.8c Deutero xxviri Benedicia horrea tua et benedidis reliquiemus re, ditius hebrsi sic.benedicta canistra tua.uel corbes tui sic en1 Onhelus chaldeus transtulit.: ad Inquinauit.desedauit.CanticoN.v.Laui pedes meos quomomquinabo illos. Erratuit .ut in Ieremia.Errare fecerunt populumeu 8cide est cla eo uerbo d per thau scribit nam Onhelus chaldsus altem interpγtatur per alterum .ut Geri xxi. e cum abiisset errabat in solitudine. Gustauit .i .Regum.xiiii.Gustans gustaui in summitate uirgr. 8 .ri Regum iii Si ante occasiam selis gustavero panem. 8 dicitur de eo quod silmotenus ore uel lingua tangitur. V e Disciplina.ordinatio.preceptu.regula statutu rituS.Ions.iij. Et dixit inniniue ex ore regis et principu. idest ex precepto uel ordia
217쪽
natione .sic enim chaldaice interpreta Ionathas. S ps.cMX. Bonitate disciplinam et scientiam doce me.& Ezrs.vη Ego Artaxerxes rex statui at in decretii.&infra.Omne qtiodadriium de celi pertinet. Et in gramatica significat ide Q, pnuciatio accentus seu significatio dictois.
xmpe Sermo uel ratio sicut apud raccos dictio λογοῖ Danielis
sexto Vt satrape illis redderent rationem. Onerauit. en .XlU.Onerantes iumenta ite in terram Canaan. ne Garriuit applausit bladitus est more infantiu ogganiuit.ge sticulatione allexit.Isais.lii Et nutibus oculorum ibant et plaudebant hoc est gesticulatione alliciebant. Puerorum et infantium congregatio et ponitur semper pro paruulis seu liberis. en xlvi j.Et in cibum familiis et liberis uestris. eiusdem .l AbscpparuuliSet gregibuS. Mensura quatuor digitotu Exodi.xxv Alta quatuor digitis. eam Hiero .noster palesten grscenotari dicit. essec sexta parte ibiti putat qua ali j palma appellat .Ezechielis.xl.Calamus mesurs sex cubilom et palmo.secundu qua mensura Dauid dixit s.xxxix.Ecce mesiu/rabiles posuisti dies meos. id exponit Dauida inalii .secundu paruam mesura mesus es dies meos,quia mille anni ante oculos tuos sicut dies hesterna.& threnoRr.ii Paruulos ad mensura palme.Inde uerbu me surauit.augmentauit .et educauit threnorum eodem loco quo silpra. Quos educauis nutrivi.
inde a Vestimentu muliebre, id nos plaga uel rica latine dies
mus .est aut linteuq emine Operitit,cld palliu traduxit Hiero. Ruthiij Expade inquit palliu tuti operiris .sed etia linteame uertit Isaic.iii. Et linteamina et acus et specula ad similitiidine mantilis quod multi sic exponunt septum seu mantile.
ne Composuit iunxit. affixit.quauis translatio nostra comunis
leoat nastiplicauit.pS.cxiX.Multiplicata est sup me iniquitas sepboim. pq rectius noster Hiero .in psalterio de hebraica ueritate sic Appii cabant mihi mendacium superbi t. composuerunt super me falsum. secudum Rabi Salomonem sic pro compositoribus labricatores legi
218쪽
mus.Iob.xiij.Fabricatores medam hoc est copositores. Prsses princeps .presectus.Ieremis .li.Numerate cotraea taphsar O Lyra noster exponit exercitu sed Paulus burgen plusquaille in lingua hebraica doetiis loge rectius duce et capitaneu traduxit. sic mutato pudio hirela in patha.ide significat Nahu.iij. Et presecti tui quasi locustilocustaim. d sorte prope incuria et negligentia trassator noster paruulos est 1terpretatus propter similitudine dictiois thaph de quo supra diximuS. Incras auit ebetauit obtudit.pro quo translatio nostri γmunis legit coagulauit. Is .cxix Coagulatum est scut lac cor eorum. sed Hieronymus melius.Incrassatum est uelut adeps cor eorum. assiduauit.cotinuauit.ppetuauit.Prouer.xxvii. Tectipstilalatia die frigoris .hq hebre legul.Impluuid seu stillicidiu vehernes. as iiduu.continuu.In die impetuosi imbris .vnde Osueueriit assiduli laboratore urdiligete patresemilias,oinare a iugi ppetuitate. Putruit.Inde putridu.virulentu.et quod humilia
rore tabescit. Iudicum.xv. Mandibulam asini'us iacebat arripiens. scilicetque tabescebat dicere uoluit.
vi Laborauit adfatigatione unde est illud qd legit Deutero .i.
Ne otia piet podus et iurgia O dicat labore et fatigatione uestri. Antequam Genesis secundo Antequam oriretur in terra.&Is iis lxv.Erato antequam clamen ego exaudiam. Laniauit .coepit.rapuit.Pdatus est. Deutero xxxiij.Coepit brachita et uertice.etys. viii Ne n rapiat ut leo alam mea et Genesis xxxvii Rapies rapuit Ioseph. se nos legitis bestia deuorauit Ioseph. Inde nome rapina laniata.captura .Prsda.quod Hiero.traduxit captu a bestia.leui.xxij.morticiniu et captu a bestia no coedent.
quod alibi sine aspiratione finali reperitur se punctissisiptum Gen. xlix.Ad prsdam fili mi ascendisti. Surculus et raptus de trunco palmes Ezechielis.xvii. Et siccabit omnes palmites germinis eius.
219쪽
mo .Coepit Moyses explanare legem et dicere.&Gen .Xviq. Quia semel coepi loquar ad dominia meum.1dest quia ausus sum. ς' Adiurauit i. Regum.xiiii Adiurauit aute Saul populu dices. Stulte patrauit.Numeri xii Ne imponas nobis hoc peccatum quod stulte commisimus.
's' Miuus .flumen .Exodi β.In carecto ripe fluminis. 8 ponit sepe
pro Nilo fluuio egypti.ut hic.sed etiam quandocppro flumine tigri. Danielis.xii. Vnus hinc super ripam fluminis,et alius inde ex altera ripa fluminis significat aut oem aquasus agro irrigat et rivis deducit. Cat' Spem uel curam alicuius rei a corde dimouit.Ecclesiastis .ii. Renunciauito cor meu ultra laborare sub sole.sic primo Regu.xxvii. Et desperet Saul cesset* me querere. 2ς' Acquieuit afffensus est.morem gessi.et secundum Rabi Salomonem complacitit Geri xxxiiij. Sed in hoc valebimus foederari si volueritis esse similes nostri pro quo hebrsi.Sed in hoc complacebiamus uobis si eritis sicut nos et paulo post Tantu in hoc acilescamus. 2 2' Elulauit lamentabiliter uociferauit ululavit Iudicum.U. Persenestram respiciens ululabat mater eius. α' Produxit.deduxit.attulit .us.lla. is deducet me in ciuitatem
a ' tuus. deductio aquarum .humor.Ieremis.xvii.quod ad hu morem mittit radices suas.S putat hanc dietionem abibal derivari. mutatione aleph in iod. ' a' Erueius .germe.seuges .Leuitici. Vi. Et terra gignet germe
220쪽
s m.&Habacuh.111.Et non erit germen in vineis .significat aut onas prouentus quo terra producit. ut Iob.xx. Apertum erit germendo γmus illius reperitur et quandoc per aphsresia iod. Sonitus cornu arietini.Iostie.Vi. Tollant septem obiteorum buccinas .vnde quinquagesimus annuS dicit hoc nomie.quia in anno
iobile persenabant eiuscemodi cornibus et buccinis.ut patet Levitici xxv.Et clanges buccina.& insea Ipse est enim iobileus, dat Connubia iunxit contraxit assinitatem Gen xxxviij. Sociarrilli ut sistites semen seatri tuo. Deuteronomi j.XXV. Sed accipiat ea
stater eius .unde seatris uxor notat' ci 2 et sororius dicit da' usua eodem Deuteronomii capitulo. et a ' Exaruit.exiccatum est.Ioelis .i.Omnia ligna agri aruerunt.&msea .Quonia exiccati sunt sontes aquarum. Inde transitiuum graue Zacharis.x.pro eo quod translatio nostra legit. Et confundent omia prosunda fluminis .reetius dicetur.S siccabuntur sic taechielis.xvij Cum tetigerit eam uentus urens siccabit .et in areis germinis sui are stet Inde nomen. ut in eodem loco. Et seondere feci lignum aridum. Genesis primo.Et appareat arida .idest terra habitabilis. I a. Despectus confiisus et uerecudus est.Ieremie.XUIj.Consuri dantur qui me persequuntur et non consandar ego .8. Ioelis .i.Constisum est uinum .vinea confiisa est .sunt qui etiam vineam esse exiccata fuisse et sic desiisse.exponant a uerbo silperiori.
a ' Rusticus sostar.agricola Ieremis lii Reliquit princeps militigvinitores Magricolas.
P AHixit tristari fecit.trastatio nostra exponit abiecit threnoruin .Et abiecit filios hominum 3 secundum aliquos prole finali scribit Meph Inde ut in eodem loco. Quia si abiecit et miserebitur.5 Iob.xix. V in quo affligitis animam meam.Inde nonae dolor. assisectio.tristicia.m Tor.us. 21.Quoniam desedit in dolore uita mea.