장음표시 사용
231쪽
ticorum. 3.Sicut malus inter lingna sylus S pluraliter declinatur etiain sceminino genere. Fauus.Canticorum .v. Comedi savum meum cum melle meo:
' Pulchresieri uel pulchrescere significat.ut CanticoN.vir. Quapuline sunt gressus tui .ubi si latinitas pateret legi oportuit.quantum pulchruerunt uicissitudine tus.Item n eode.quam pulchrae et de/cora.eius passivum ponit Ezechielis. xi. Erat pulcherrimus in ma/pnitudine sua.pro pulcher laetus est uel fuit. Inuenitur hoc uerbum oeminatum propter excelletiam pulchritudinis significanda us. xlv. Speciosus serma prs filiis hominum pro pulcherpulcher fuisti. inὸ uenit per apocope .Ezechielis XXuth Sust pulchritudine sapietis tus. τ' ' Apud se meditatus est.et intra se disposuit.uel secu constituit aloe ordinauit.nam uarias inuenio transsationes .Hieronymus in Habacillaca .ii apparuit inquit.sic enim legimus Et apparebit it finem et non mentiet ubi lXX.uerterunt.Et orietur in fine.multi traducunt. Et loquetur ad finem. Sic enim exponit ipsum doctissimus gramaticus Rabi Dauid Limhi in comentariis super duodecim.&ide in libro raγdicii insinuat hoc uerbu significare aliquid intra se meditari, et mulsi/tando seu murmurando secum parare atc disponere cui allentitur transsatio chaldaica Ioneths.unde id quod legimus ps.xi'. Fiducialieazam in eo.Item quod traduxerunt Prouerbioiu.xiiii Profert menγdacium dolosus testis .ubi ab hebrsis exponit.loquitur uel dixit. I ta Illustrauit.clarificauit.depurauit.Indea fine additos uel thau .
illustratio .apparitio .decor.puritas.Ezechielis .inviii .Et polluencorem tuu.S Deuteronomii .XXXiq.ponit uerbia derivatu. Apparuit
de monte pharan.qd Onhelus chaldaice exponit.Apparuit m male state super monte pharan.quod alio in loco nostra transsatio nescio quare traduxit adiuuit.Iob.X.Et consilium impiorum adiuves. quod hebr illustras dicunt.
nta' reposito memet holem.portentum alicuius suturi signu* pro tum dicimus .ps.lxxi.Tanqua prodigium sectussum mulus 'cDeutero vi.Fecit signa et prodigia magna in masculino genere.
232쪽
xin Exivit egressus est Habaculi .ui. Egredietur diaboliis .et paulo inserius. ressis es in salutem populi tui.&ippe inueniξ per desectualeph .ut Iob.1.Nudus egressus sum de utero.Item inuenit per aphsin resin iod.Isaie.xxx.Egredere dices ei.Inuenit et hoc modo geminatu pro germine quod oritur et egredit ut eiusdem xxxiin Orbis et omegermen eius.Significat etiam hoc more filiOS et nepotes eiusde xxi . ubi nos legimus.vasorii diuersa genera ibi chaldaica tras latio habet.
Filios et filiorum filios .pro quo Symmachus et Aquila traduxerunt. Nepotes et commixtos.sicut idem Isaias a xlvii' scripsit.Stirps uteri tui ut lapilli eius pro quo Ionathas chaldsus exponit Filii tui et filii filiorum tuorum.&et re sunt uestimentarius exuunt ut sordida. Zacharis.iii Et Iesiis erat 1dutus uestibus serdidis unde educere hoe verbum significat et extrahere.quod fit prim syllabs addita vati tracum aspiratione more coniugationis uerborum grauiu Genesis.xv. Eduxit eum foras.& Exodi.xx.Qui eduxi te de terra Aegypti. Statuit. sistendo Deuteronomii.xxxij. Constituit terminos populorum.Si uerbum derivatum .ps.ij.Astiterunt reges terrς.Inde
statua monumentum tituit . eia.xxxv.Ille uero erexit titulum lapideum pro quo hebrs egui.Et statuit Iacob statuam in loco.& paulo inserius.Erexitin Iacob titulum super sepulchrum eius,hic est titulus monumenti Rahel.quod sic hebre legunt.Et statuit Iacob statua situ sepulchrum ius,ipsa est statua sepulturs Rahel tisic hodie. 2 ' Locauit.posivit. latuit.Genesi,. .Posilites eas in canalibus.
putat autem hoc uerbum grammatici quidam e numero coriim esseque a nunditera ducunt initium.
Expandit strauit.extendit.expositit.Isiaie.lvii j. Et siccum et ciγnerem sternere.&Iob.xvii .Et in tenebris stravi lec hilum meum. Fudit Levitici secundo Fundeto stiper eam oleum .item con stituit.fixit.firmauit.psalmo .Hi.Verbum iniquum constituerunt ad uersium me.Sed rectius Hieronymus in psalterio suo de hebraica ueγ
233쪽
ritate verbu impietatis ins indebat sibi Omne Rabiiuda ouasi eiusde aut similis esse significationis autumat si intela ligentia recte ad penetrationem infusionis et firmitudine reseratur. Finxit.formauit.creauit.orsus est.Gen.q.In quo positit homi/nem Quem sermauerat.&ps. xii'. i finxit singillat NIGie xliii.Creas te Iacob et formas te Istaei.Inde figulus PS .tan vas figuli .et figmentum Is .ch Ipse cognouit figmentum nostrum Cogitatio uel potius dejderium at y cupiditas en vi.Et cocta cogitatio cordis intenta esset ad malu.et dicit de bono et de malo. Y' Artauit.coangustauitΓrouer.iiij.Noartabunt gressus . ' Trepidauit.anxius Bit.et angustatus Geta. Qvalde et perterrirus sitit.et.i.Regd.xxx Et contristatus est David ualγde habet aut significationem tribulationis et angustise F nome inde derivatum ostenditus. viil De tribulatione inuocau dominum.
τις Accendit.combussit.Isais xxxiii Spins congregatsigni com/bu entur S .ilii Regum. ii Et succendetur indignatio mea.
interni nouissima. 8c uide diligenter sale decimo. ubi nos legimus. Succensa ardebit quasi combustio ignis.Inde nomina uerbalia ut euitici sexto. peo quod nos legimus.Cremabitatrinaltari tota nocte. rectius hebrs sic.pro exustione super altari. Psalmo.U. Sicut Ge/mium aruerunt.idest sicut exustum.
I 'P' Auscultauit. obediuit. unde est nomen illud uerbale de quo tot S tanti doctores S Iuds&Christiani tam uaria scribunt, quod ponitur in prophetia Iacob.Genesis quadragesimonono. Ut ipleerit
234쪽
LIBERe e statio gentium des Q 'p' alii nam* interpretantur expe
ctatio.ut nos legimus .alii aggregatio ut Lyra noster post Rabi Salomonem qui eode modo exponit. alii ut talmulisis quida sic uertunt ei erit deuastatio seu conisaetio gentium ali j a serro obtuso simili scilicet uocabulo dicunt in ille obtundet seu hebetabit gentes. Sed dimissis opinionibus.nos sequimur nobilissimos hebrsorum orammaγticos dicentes,auscultationem Sc obedientia hoc uocabulo sonificari. dc hoc cernitur quicquid dicant alii chaldaica translatio Oncli sentire cum uersiculum prsdictum sic transfert.Et ei auscultabunt populi. ad quod pro simili allegant uersiculum Salomonis. Prouerbioruni tricesimo .Et qui despicit partum matris. Vbi idem uocabulum ponit
quem S Rabi Salomon Gallus S Rabi Moyses Gerundens in suo pentateucho.&Rabi Dauid himhi in libro de radicibus unanimiter exponunt de auditud auscultatione sic oculiim qui subsannat seu eridet patrem 8 qui despicit auscultando matrem. luanquam non ulli rugas transsierant scilicet qui despicit rugas matris.quos Sc Lyra pri bat .de hoc latius Gerundensis scripsit in loco preallegato. Assirit.sius edit in patibulo Numeri vicesimoquinto Et si pede eos contra solein patibulis.Inde illud videt aliquibus esse deriti
tum quod scribitur Genesis tricesimosecudo.Tetigit neruum scemoris eius Milo de uerbo ad uerbum sic legatur.Tetigit manu neruum eius Raffixa est manus neruo Iacob.
TFircumdedit obsedit psadmo decimoseptimo.Inimici mei mismam meam circiimdederunt.&psalmo vicesmosecundo.Consilium imalignantium obsedit me. VP Evigilauit.experrectius est.Genesis nono .Evigilas autem Noe ex uino .Habaculi secundo. Et suscitabuntur lacerantes te. Fuit in precio. preciosum S magnipcnsum est.psalmo tricesi/mosexto. pro eo quod nos legimus. Quemadmodum multiplicas t misericordiam tuam deus Septuaginta transtulerunt os eplinthyin Mas i ut multiplicasti hoc est quantrum auxisti.sensum e sensu uerten
235쪽
tes nam hebratea ueritas sic habet Quam magnipensa est misericor de Iod Rabi Iudas putauit uerbum esse.quia sorte urit VH iklibris percupli et patha scriptum, quemadmodum inueniustos Q Pre sa in spectu domini morsin, ii xst Ceteri uero grammatici iudicant ipsum esse nonien . mitaostri; comLiter habemus percupli et cameta sim Otum sicut primo Regum tertio.Et sermo domini erat preciosus hoc .st naitiq.Inde norificentia seu magnidecenssti hoc nomis intelligitur.Ester primo. Ac magnitudimmata iactantiam potentissus. P rretivit. laqueauit.retia posuit pedicas statuit. aucupatus est. c. o osalmo cxli.custodi medelaqueo quem statueriint mihi hoc
nil.ne rapiari post eos .ab alio uerbo primitivo. Sed
.e bis 2 ficationem tuod illicere et irretire sigilis pe e uenatores qui retia et pedicas seu offendicula at decipulas ponunt dicti sunt δ' ' in psalmo.cxxii Anima nostra sirutaui uel Oasse erepta est de laqueo uenantium sue uenatorum seu auauis de insidiis auctipis Inde Uillex.decipula .uenatorusouea seliadalum.ruina.offendicillum .et omne id quo incaute impingimus ad enor em lesionem .aut ad cuius proentia utamus. riade nostra
- ' Timuit Exodi .h.Timuit Moyses et dixit .et eiusde.l. quia timuerunt obstetrices desi in prima personascitur teporis.Iosue ix.Timuimus igit ualde.Inde nome timor uel terror. Geii. ἐκ Et terror uester ac tremorsi sustincta animalia Inuenit tamein
236쪽
illud sis .im xx. Quia apud te propiciatio est et propter legem tuam quo Hieronymus in sitio de hebraica ueritate, alterio apud te pro ciatio est quia terribilis es. Discordia aut tranflationsi in eo loco accidit propter hoc uerbum is qd si sine puctis scriptu aspiciatur. Iegi potest thora quod significat legem.Si aute puctetur ut debet scil1cet per hirehcanaeZet Tere,significat hoc nostrum uerbum timearis. viiii lectio. Quia apud te propiciatio est ut timearis. potuerti ioitur lxx interpretes in eo uerbo negligentes suist e,ut trafferrent thora uocabulum hebraicum in linguam reca nomon .circa quod scriptores anaanuenseSultra peccauerunt reponentes loco nomon .i. leoem hac dietionem onoma .i. nomen .iam enim grsce passim coitur ropter
nomen tuum sustinui te diae.In quo duplex amborum I ror hic osteius deprehenditur veritas autem sic habet quia tectim propiciatio ut timearis. sic legimthebrsi oes .iestatur hoc post sim Rabi Salomone Lyra noster et Paulus burgensis astipulatur quoin translatio Hieronymi supradieta sic exponunt scribentes et commentatores eius loci
Ioseph hinali et Abraham aben Era et Salomon Gallus. 2 ' a Longinquum.Uais.xxi.vbinos habemus de terra horribili. Iudsorum magistri legunt de terra longinqua scilicet Medom, Persarum. ecundum mentem Rab Ions.quia solent homines pereorinae longinqua timerectim nesciant eorum mores et consuetudo eniquare alia translatio habet de terra hostili quicquid enim inde solet, deritiari terrorem trepidationem. timorem et horrorem sonificat. I Descendit. Exodi.xix.Eoquod descendisi et dominus super ed. Inuenitur et qua loq3 per apheres in Od.ut Iudiciim .Xix. pro eo quod legimus. dies mutabatur in nostem .hebraica ueritas habet. Et dies descenderat ualde. quod Rabi David in comentariis super quatuor exponit.desiccnderat uersus uesiperam.Inde uerbum transiliud secundum . quod nostri deducere uel humiliare transt erunt threnorum in Ueduc quasi torretem lachrymas .i. fac descedere. Inde putant quida derivari promines .dependens. luas declinas .iq.Regd. 's. astora exire dependentia.qd exponunt extentia uel expansium. I i liiit.proiecit.Exodi.XV.Currus Pharaonis et exercitum eius
237쪽
proiecit in mare.etIosue.xviii. Vt coram dno deo vestro mitta uobis hic sortem.reperitur quandoc ultimul in aleph conuersum ut.ii Paralip.rivi.Vt mitterent sagittas et saxa grandia .quandoc utru aufert apocope.ut Nueri.Xri .ubinos habemus. Iugu ipsoru disperiit abesebon .ibi legunt doct 1 hebreoire .proiiciemus eos.et eum locu sic exponunt teste Rabi Dauid hinali in libro de radicibus. Proiiciemus eos et pugnabimuScueiSquous pereat Hesebon .sed eam dicione Rabi Salomon gallus deducit inir hoc est dominiu.8c exponit sic re/oimen et iugumqd habebant Moabite in Hesebon peribit inde tisin addibon .hunc imitatur Lyra noster Accedit huc indubitatu exem/Plum ii .Regd.Xi .Ex muro tela mittant.Inde uerbii graue addito vauprinas syllabs.ut eodem Regum libro .ii ca.xi. Et direxerunt iacula sagittari j ubi tam uerbum quam nomen inuenies inde derivatum.
PDocuit.ilii Regii.xii .Quibus docuit eum Ioiada sacerdos. Prouerbioim iiii Et docebat me atin dicebat mihi Inde nomen uerbale Prouerbioi v.Nec audiui uoce docentiu me siue do stori meoru. Inde nomen substantivum legis do stringatin institutionis II1.
quod percontinuitatem te stionis mutat ultimum hein thau. ut ps.l. Et in lege eius meditabitur. Pluuia matutina.Deuterono.xi. Dabit pluviam terrs uestrs temporanea.Vnde multaque nos prodo floribus magistris seu pre/ceptoribus traduximus .hebrsi ad himbre et pluviam reserunt. ' Luna .us .ciiij.Fecit lunam in tempora .et quia mense quolibet luna renouat iccirco uocabulu hoc etiam messem significat.Iob.mix.
Quis mihi tribuat ut sim iuxta messes pristinos sed quia spe multu
renouatur in annos,quamuiSina et eadem sit at maneat una tamecontra normam aliorum planetarum .declinatur pluraliter et more germanoruin genere masculino. ut Deuteronomii tricesimotertio.
De pomis seu fhuum solis ac lunae pro quo hebraice lunarum legis. Seduxit.declinavita bono .peruertit aberrauit. Numeri. q. quia uersa e uia tua mihil cotraria .ccita exponit rabi Dauid .sed ra
238쪽
hi Salomo expolitassicet placitit.ut sit sensus qn placuit uia cotra me.
Coxa.Qemur.Gen. xq.tetigit neruuscinoris eiuS.et 1-.qui emarciuim semore lacob.eteiusdem. iiij. Pone manum tua subter emur meum.&pluraliter secudum terminationem masculina.Exoγdi.xxviii. A renibus sic ad Qemora. es candelabri uel hastile unde procedunt calami cadelarum.
Exodi.xxv.Hastile uis et calamos.
I ista 2 Plaga latus regio Levitici.i Adlatus altaris Orespicit ad aulone .ubi poniti masculino accipit aut litera iminale scemini generis in eode significato ut Gen xlix.ptinge usi p ad Sidone. ubi hebraicieitas sic hel .et plaga latus seu regio eius usic ad Sidone. I ' Exasperauit.malignatus est.callide egit et odiose.Deutero .XU. Nec ages callide quippia in eiu necessitatibus subleuadis.Isaie.xv.Super hoc expedit Moab ululabut,aia eius ululabit sibi ubi clamore S eiulatione doloris iminetis holia significat siti, duabus orthographis formis,et cu1od et sine iod .sic em Ionathas chaldaice trastulit armioer moab ululat.pro anima sua eiulates siue clamates significamus ic ithoc uerbo aliqu1dfacito consternato subtristi et amaricato animo inuitum et suspirantem agere.
PT ' Velii cortina fagu.etilaeiuscemodi cortine solebat ia
expellibus fieri .iccirco ra translati,sspei cortina seu uelamine traduxit pelles .ul sis .cith Extendes cstum sicut pelle.ubi rectius diceret. Expandes stu sicut esu.et simili Cant1.i.Sicut pelles Salomonis .i.sicut cortine lecti eius.aliceni et uerius het,pa tractatio .Exodi.xxvi Facies et saga cilicina undecim ubi ueritas hebraica sic legit.Et facies cortinas siue saga caprarum dest de capris ad tentorium 1uper taberna/culum .undecim sagis secies ea. 'PI Spuit.Numeri.xii Si pater eius spuisset in faciem eius.similiter Deuteronomii. U.Spuetc in faciem ius. P ' Olus .viridis herba aut pululas quippia.Gen .ix.quasi olera ui retia tradidi uobis Oia .et .iiij.Regu.xix.Et uires herba te stoiu simille Deute.xi leguis.ubi laeto semie in hortoiu more aqdicut irrigue.he/braica aut v ita sic.qd semiabis seme tuu et rigabis uicissitudie tua .
239쪽
cui hortum oleris.Inde nome adiectiuu viridis uel uirens. Iob.xxxix. Et virentiaque terquirit. P ' Saniosum .flauum subalbidum .Leuitici.xih.Si alba uel ruta machia fuerit infecta.Quia uero illa flauedo aliquantulum adaur1 colore tendit Inde uolunt derivari auruginem stugum uitii vpN
Haggs secundo.Vento urente et aurugine .similiter Amos quarto. Percussi Lios in uento urente et aurugine.
Possedit lisreditavit. aut successione acquisiuit.Ieremis.Xlix. Nunquid non filii sunt Israeli an heres non est ei cur igit' editate possedit Melchom Gad.S paulo post sequit.Et possidebit listae pol
sessores suos.&.i .Paralippomenon xxvii j. Vt possideatis terram bonam.Numeri .Xiii Ascendamus et possideamus terra quadoc uero inuenit per defcctuna iodis principio alapheresin .iq.Regu. i. buro posside vineam Naboth.Inde nome uerbale hsredita .ps XI. Odisti hereditate timetibus nona tim. inde uerbigrauerid significat
expellere.delere.cosumere.deuastare.Deutealii Ut deleret nationes Iob.xin Et costumere hiis me peccatis adolesceri mes .et Numeriacit'.
Feriaioited pestiletia et cOsumaed.inde nonae possessor apollidet. die in fine. Et possedebit domus Iacob eos se possiderat.1 pollet fores olu .alias hereditates siue heredes. JHiero. i libro explanationu suo Abdia indicat his uerbis .Et possidebit domus supplantatoris Iacob os qui se hereditate possederant Significat etia alio modo de/pauperare i.Reou.η.Ons paupere iacit et ditat.& Prouer. x.Auteoestate copulsit: hirer. p eo qdlegi debeat.Ne depaupere et Hrer. Inde pauper et paupertas abs p iod in principio I lxxxii. Et humile pauperem iustificate. Antiquus homo multos die*.Iob.xv.Et senes et antia sunt
in nousMd in singulari nitero hebraice illic ponit significatasithoe uocabuli vetus plusqua senex et minus qua priscu quasi longsuum. Et potest oriri a uerbo et ' quod significat est Is .vh.Si est iniquitas
in manibus meis .ceu quod diu est&longe durat.
240쪽
Sedit residentiam habuit. hoc est habitavit. Genesis decimo
tertio Abram sedit seu habitauit in terra Chanaan.&pselmo primo Et in cathedra derisorum non seditanuenitur quadoc per apheresiniod aut metathesin .inde transitiva secundo et uerba grauia sis cxin Qui habitare facit sterilem in domo Ruda .ri Et nec ad momentum quidem domum reuersia est pro domi resedit alii sic Illarius habitat domu mediocrem siue paruam eadem enim dictio smiliter interpretatur habitatio Ieremie.ix.Habitatio tua in medio doli quasi dicat couersatio.SNe autem confunditur presens uocabulum cuma Idi duaserius ponetur idest uertit.Ieremis. xii. Et reducam eos ad locum istum et habitare eos faciam confidenter.
nul Est quod per apocopen inuenitur,m quarto Regum deci/
mo.Nunquid est cor tuum re Rim.et resipondit est. inde 'n' ο nquod lauaricinuenio translatu sicut teraq p,ut sepe militipsi per/suasum habea multos interpretes sque at 'osipso potuissi errare. nostra enim translatio legit equitas Prouerbiorum viii meum si consilium et equitas alio in loco salus ut eiusdem libri a.4 Custodiet
recitorum alutem .item alio in loco iustitia.ut Isiais. Viq.Et maonisser et iusticiam.quod septuaginta interpretes uerterut consolatione. ded ego propi euocabulum hoc dicerem significare eneroiam seu efficaciam qua quis molitur opus sitium ad rei existetiam quod mihi translatio tostra uidetur circumloquendo insinuare Iob quinto.cumpit. Ne possint iret plere manus eorum quod coeperant pro eo quod nebr c legitur .Et non iacient manus eorum istaciam.quod Ione γmaschaldaice uertit apientiam in Isaia a. viij. quasi deliberatione animi.Sic intelligit Rab Dauid himhi in commentariis super duodecim illudi lichre sexto .Et salus erit omnibus timentibus nonae eius quasi clamaret propheta in ciuitate quis est uir sapientie in eis hic so γium timebit in corde sitio nomen tuum ita enim hebraice eoitur Et sapientis uel deliberationis.hoc est vir sapientis uel deliberati animi
et ' Humiliatio. recurvitas.declinatio .Michce sexto. Et humiliatio tua in medio tui.inde uerbum derivatur humiliare ac re ruare