장음표시 사용
391쪽
sidui in iudiesoan regula in ponderea mensura.Ezechielis.xxxiij.
Confisus iniusticia sua secerit iniquitatem.in iniquitate suaquam ratus est in ipsa morietur.et eiusdem xxvi a In multitudinemiquitata tuarum.in iniquitate negotiationis tus. et accipit quoc terminatio γ em foemininam Ezechlalis eodem.Donec inueta est iniquitas in te.
Iob.vi. Respondete obsecro absin contentione. pro quo uerbum euerbo sic Respondete obsecro nec sit iniquitas .et infra eodem. non inuenietis in lingua mea iniquitatem Inuenit et in alia forma Iob.xvi. Conclusit me deiis apud iniquum .inde dicuntur uerba et aliorum derivativorum formationes.
Preposito mem .habitatio.habitaculum Ninci .ii Vbi est habithAlum leonii.&Ieremis x. Habitacula draconii. ita uero domus nostra tutissimum nobis est restigium ccirco spe pro rem to inter Dretatur.psalmo .Xc.Domine refugium tu factus es nobis et ps.seque: .Altissimum posuisti resupium tulim et accipit para opimhe. Umteronomii xxxiij.Habitaculum eius sursum etpluraliter Ninu. 3. Et cubile suta rapina.et pstixvi.Et habitatio eius in ion. Tempus statum et hora determinata Exodi.xxi.Quodsi alter inacceperit prouidebit puell nuptias et uestimenta et precidiu cicie non negabit.ubi teste Nicolao de lyra translatio nostra multu
dis repat ab Iraica litera pro eo enim quod dicitur .. precium pudici ignon negabit.hebrs legunt.&horam eius non minuet. hoc est lepus copetens secundia ab Salomone ut e deferviat. Ariolatus est.ueneficia exercitii. arto motari .Etariolatus est&obseruauit m tria.Indenoinenariolus ueneficus Seuterono.
xVin Auidui ariolos sciscitetur .et uerbum Levitici rix.Non augurabi ni.rabi Ahiba interpretatur hoc uerbum de illis qui obseruant tempora et dies fgyptiacos menses et horas. dicentes quosdam atros quosdifaustos ad lactiones operuiumanoru. Volauit Isais.vi. Et uolauit ad me unus deseraphim.et s. i. Asiniit Volante in die.inde quod scribitur ultima geminata. Gen.ia Et uolatile volitans super terram &Daltielis ix Cito uolans tetigit me.ubilodabundat per prothesin. de quo scripsimus supra inlitera
392쪽
1od sequente aui.et de hac siginificatione putat rab1 Iuda istini Tegdlegitur Zachara g. v. Volumen uolans.
τ'α Caligauit obscurauit Iob xi Orieris ut lucifer.quod hebrsi
legunt.si obscuraberis .uel si diceres ceret.s crepusculaberis tunc sicut matutinum eris rab Salomon exponit nominaliter sic obscurum quod in te est et caligo tua sicut mane erit.inde illud Amos 11η Facies matutinam nebulam.quod ali per articulum siue cata disresin profe/runt sic. Faciens auroram et caliginem . sic Iob.xi.Terram miseris&tenebrarum.dicunt hebrse disit locutio synonyma quia duo uocabula idem significant.uolui dicere terram obscuram et caliginosam sue tenebrosam .et quod sequitur in Iob sed sempiternus horror inhabiγtans non legitur in hebreo sed sic.et obscurat sicut caligo significatio horum uocablbiu est obscuritas et tenebrs.sunt qui econtrario motu instataneum illuminationem subitam illustrationem vibrationem. Hlgurationem et coruscationem o uerbo significari uolunt. Exechielis xxxii Cutiolare coeperit gladius meus seper facies eorum reditus sic. In vibrado me gladium meum .ides cum faciam corvicare seu lgurare gladium meum .est enim uerbum transitiuum .et Isais.xi.Et uolabunt in humeros philistim .idest subito mouebi itur seu sulgurabiit.&Iob.i13. cillustretur lumine.et geminat phe ut in eode loco. nec ortum surgetis aurors.quod hebraice sic legitur.Et no uidebit fulgo/res aurors.rabi Salomon interpretatur splendores.
Palpebra psalmo decimo.Et palpebrs eius interrogant fi/lios hominum. S Ieremis nono. Et palpebr nostrs defluant aquis. Ionathas chaldeus interpretatur ipses oculorum orbes. dcx Defecit secundo Regum.xxi.Deficiente autem Dauid .et Ieremis quarto.Quia desecit anima mea propter interfectos similiter intelligi debet quod legitur Iudicum quarto. Qui si porem morti socias defecit et mortuus est.scribitur per punctum patha ad differentia alterius sibi similis uerbi alterius autem fgnificationis ut silpra dieiuest.Solemus autem propter stim etiam sepe deficere ideo pro sitiente reperitur scriptum. ut psalmo. hi j. Sicut terra sine aqua tibi quod Hieronymus uerius sic traduxit.Qtiasi terra sitiens ad te.& translatio
393쪽
nostra diuisisIgnificationes in uno uocabulo concludit Isais.nix. Lass is adhuc sti Insea enim uidebis lassum significari in litera in le/quente iod .et supra in litera iod sequente alia. Excitauit hiscitauit. b.xli.Non quasi crudelis suscitabo eum.
Solic est ad tuum transitiuum . inuenitur autem neutrum et ualet idem quod expergiscor .psalmo .lvii .Exurge gloria mea exurge psalterium et cithara.exurgam diluculo.&Judicum quinto .Surge surge Debora seroesurge et loquere canticu qsi dicat expgiscere expgisccre.ut sis. xlii .Exurge quare obdormis domine.et sic pro uigilare trasumitur. Canticorum quinto .Ego dormio et cor meum uigilat.uerbum passivum leoitur Zacharis secundo. Qtii consurrexit de habitaculosan, cto suo alerius sic.quia excitatus est.Inuenitur et ultima liter geminata.Caticorum secundo.Ne suscitetis nec euigilare laciatis dile stam. S psalmo .lxxx. Excita potentiam tuam et ueni.&geminatis syllabis psalmo .cq .Respexit in orationem humilium .pro oratione experrecti seu potius excitantis na qui oratione suam excitat continue ad illius
preces respicit deus. Inde denominatur m magister qui mentem discipuli excitat ad do binam. alachie secundo Magistrum et discipulum de tabernaculo Iacob.idest excitantem quem nos dicimus arγouentem in disputationibus et respondentem .unde magistri hebrsoγrum dicunt.arguenS inter sapientes .respondens inter discipulos. is Hostis .inimicus.osor. ichee quinto .Et coteram ciuitates tuas.
hebrsi legut inimicos tuos.cusetia alludit chaldaica trastatio Ionaths. Nudum seu nuditas.Habaculi secundo.Vt aspiciat nuditatem eius et eiusdem tertio.Suscitans suscitabis arcum tuum .pxo nudus reuelabitur arcus tuus.
Pellis.Genesistertio .Fecit quo sominus deus Adset uxori eius tunicas pelliceas. idest tunicas pellem appostiua constructio. 8c Iob secundo.Pellem pro pelle.&pluraliter in foeminino genere Exodi.xxxvi.Fecit et opertorium tabernaculi de pellibus arietum .et in ge
394쪽
Ios Sedechigcs auit.Inde noriae adiecti utirigeneris masculini scus Exodi quarto.Vidente aut cecuna.& Deminini generi Levitici .XYrj.
Si cscutiterit si fractum. v x Conuenit.coluit agglomerauit Ioeli tertio .Erupite tuens te.
Pro quo uerius .l .interpretes posuerunt congregamini et introite.
Inde dicitur In totusydus draconis et ursiaru circa polum aristicuab agglomeratione et colle 'ione pluriu stellarum sic nominatu.que translatio nostra arcturu uocat.Iob.1x.Qui facit arcturu et oriona. si aute sydus quod supradicta congeriem astroru plaustruet septetriones sequitur .de quo Virgilius Georgicon primo .maximus hic flexu sinuoso elabitur anguis Orcu percin duas in morem fluminis arctoos. rabi Salomon simpliciter dicit esse sydus .sed ab Dauid himi, scribit sit congeries stellaru circa caudam arietis siue intelligat arcturun pliadas hyadas geminosue triones quod aute legitur Iob.uri Consilmentur velut a tinea.1Sal a de circulo aretico hoc est polo intelligui. quasi dicat omni tempore quod polus uersat ides ineternum .unde sequitumneternum peribunt 8 accipit per epenthesin 1od. eiusdem xxxviq.Aut girum areturi poteris dissipare. malefecit.peccauit.Iniquauit.ut Ester i.Regem lssit regina lade uerbum transitulum ter itides peccare fecit.threnoru.iii. Vt per/iterteret homine in iudicio suo Uisiim ess supra in P et significat
curuare.est enim iniquum curuum eo , nostrectum .sc Ecclesias is vij.ci nemo pos it corrigere quem ille despexerit verbu uerbo sic. Qui poterit re stificare que curuauit ille.in alia forma Ecclesiast 1 f.xij. Et nutabunt uiri sortissimi idest incurvabuntur. Capra.Genesis.xv.Et capram trimam etpluraliter.i. Regu.xxv. Ounim tria milia et mille capre et in compostione signiscat caprum emis arium.Leuitici.xvi.Et alteram capro emissimo coponitur aute
, desi caperet idest abiit.quod Onhelus sic interpretat.
et Is.xxx1.In matbus tuis series naee.qd nescio qreata trast uterint nain manu et no in manibus scriptu est.nulla etiadi filo in uersu ponit qsortes significet.reete igit secundu ueritate hebraicam Hiero .m suo psalterio sic traduxit. manu tua tempora mea.b rabi Salomon ex
395쪽
ponit. Omnia tempora mea transierimi super me sectindum deaeta oris tui et iuxta dispositionem tuam. Inusint. confortauit .roborauit.firmauit .sortificauit.Ecclesiastis vij Sapientia consortauit sapientem .et Iudicum .vi. pro eo quod nos leoimus .Et oppressi sunt ualde ab eis veritas habet .etinualuit manus Madian.1nde nomen substativum derivatur robur.sortitudo uirtus. psalmo .XX1x.Dominus uirtutem populo suo dabit. et scribitur per holem uel halescamez.psalmo .cXVin Fortitudo mea et laus mea domiγnus .scribitur et quandoque per sure uel hibuet. ut psalmo ultimo. Laudate eum inprmameto uirtutis eius.reperitur et duplicata litera etain secundum naturam primitivi.ut psilmo .cxlv. Et virtutem terri/bilium tuorum dicent.recipit etiam cata prothesin literam mem. Is ais xxx.Sperantes auxilium in Ertitudine Pharaonis inde nomen adie/ctiuum Isaig.xix.et rex sortis dominabitur eorum .etpluraliter psalmolix.Irruerunt in me sortes.& adiectivum secundum formam primitiinui psalmo.xxiiij.Dominus sortis et potens inde nominat auis usdaex immundis uolucribus at 'etitis, quam alii gryphem uocant. nostra uero translatio halicetum .Leuitici.xi.Gryphum et halicetum.est
autem haliseius aquila marina et dictio quinc syllabarum scribitur tertio syllaba per diphthongon ar.hoc dico ut emendentur libri latini
in loco allegato.uocatur autem hebraice sica sortitudine grece uero
a mari et piscationibus. Dereliquit. ut psalmo.xxij.Deus deus meus respice in me quare me dereliquisti. quod hebraice canitur in passione domini. Elieli lamaasabiani.ides uerbum e uerbo. Deus meus deus meus ut quid dereliquisti me .ubi cernitur u respice in me non est de textu .et Gen. secundo.Quamobrem relinquet homo patrem suum. Fortificauit auxit.roborauit.adiuuit.Nehemis.iii. Et dimise/runt Ierusalem sic ad murum plateelatioris.quod Nicolaus de lyra
edisserit restius sic. Et extenderunt murum eius .rabi Salomon exponit hoc uerbum .per sortificauit. Deuteronomii tricesimosecundo.
ubi nos legimus. Et clausi quoque desecerunt residuique consum pti sunt.Veritas simpliciter habet .Et deficiet seruatus et sortificatus. 333
396쪽
sic Nehemis.1in Num dimittent eos gentes pro quo legunt hebrsi. Num sortificabunt seseu mificabunt sibi.
mercatus nundinatio Ezechielis xxvii. Proposuerunt in mercatu tuo.et paulo superius sub eodem capite. Argento. rro .stanno .plumbo repleuerunt nundinas tuas. translatio chaldaica Ionaγths uult esse apothecas mercatorum sue tabernas institorias circum loquitur enim hoc uocabulum sic. Aurum serrum. stannum et plumbum attulerunt in domum gazesus.
'PI: Sepiuit circvdedit.ILie .v.Et sepiuit ea et lapides collegit ex ea.
Auxiliatus est.adiuuit.i.Regum .vri. Hucus p auxiliatus est nobis dominus.S I ale.xli. usiquiso proximo suo auxiliabitur.et paulo ferius Ego auxiliatussum tibi.S in passivo ut sis. viii. In ipso sperauit cor meum et adiutus sitim.Inde nome uerbale per quinc pucta. Deuteronomii xxxiii Et adiutor illius contra aduersarios eius erit.se Gen.q.ubinos lagimus .Faciamus ei adiutorium simile sibi hebraicaveritas sic legit.Faciam ei adminiculum tanquam pene eum .et ponit in singulari faciam et no faciamus.quod nota.S in foeminino sis .lxx. ubi nos legimus.Deus in adiutorium meum intende domine ad adiuuandum me stina .hebraica ueritas sic habet.Deus ad protegendum me domine in adiutorium meum sesina.
P 'Crepido Ezechielis xliii Et de sinu terre usin ad crepidine
nouissima.item eodem.& a crepidine minore ust ad crepidine maiorem.item eodem.& crepido quatuordecim cubitoiu.rabi Dauid him hi in libro de radicibus dicit , sit atrium in quo congregabat Isi aerintemplo ad adorandum ut eos deus adiuuaret.quasi hoc modo a superiore uocabri adiutorii derivaretur .idem rabi David in comentariis super Ezechielem scribitq, in sinu terrs, hoc est in medio pauimenti constructum erat altare et locus in quo circumstant sacerdotes offeretes sacrificia dicit, ara.rabi Salomo dicit hoc uocabulu significare pauimentu seu area.et scinterpretat per hoc nonae sterig. germanicucopopularibus suis vangionibus ubi habitauit notu ego putarim ab ipso pauimento soli adpactos ad aliare gradus esse Mininentes ubi sit statio sacrificuli quod uetustatis amatissimus Leo baptista Albertus 3.
397쪽
de re edificatoria libro octauo ubi de columnis scribit, recte mihi no/mina e uidetur propodium et crepidinem .est enim crepido ut ait Festus saxum prominens.et Seruiu grammaticus inquit. Crepido est abrupti saxi altitudo.Virgilius in.X.Forte ratis celsi coniuncta Genesaxi .expositis stabit sc bS a Stilus.translatio nostra calamum interpretatur .PS.XIU.Lingua mea calamus scribs uelociter scribentis. sed rectius noster Hieronysemus in suo psalterio de hebraica ueritate sic Lingua mea stilus scribs velocis.&lob.xix.Stilo serreo et plumbi lamina.
Induit.amictuit.operuit.Ieremie.Hiq. Et amicietur terra gyoti cui amicitur pastor pallio suo et ps.cilii Ami his lumine sicut
uestimento .et psalmo.cix. Fiat ei sicut uestimentum quo operitur.Ninsta.Operiantur sicut diploide confiisione sua. Aduertit.respexit.discessiit.diuertit .vagatus est declinauit. . Regum .XU.Sed uersus ad predam es et sc etiam Ionathas chaldaice traduxit .sed translatio nostra interpretatur aliter Canticorum.1. Ne vavari incipiam post greges sodalisi tuoN. Origenes inomilia prima supercantica traduxit iuxta superiore significationem sic. Nequando fiam sicut coopertus super greges sodaliutuorv. melius sic.tanc ad uertens uel discedes adgreges sodalisi tuoN. rabi Salomonastipulari uidetur Ori erat .ad hoc enim allegat uersiculum Levitici xiii. aput nudum os ueste conicetum .licet ibi possint intelligi labra uulgo auersa .rabi Dauid himhi exponit declinans et discedens. Vespertilio .Leuitici.xi. Vespertilione et upupam quo .
vrsas mulctrale in quo lac colligit .ut Virgilius in bucolicis.Bis
velut ad mulctram .ego aut nescio quare transsatio nostra interpretatviscera.Iob. i.viscera eius plena sunt adipe.nam etiam in hac dictio ne adipe putatur error.scribitur enim per camez et non quin' pun
398쪽
huiat.tu cro secundu etymologia re quis sic dixeris.Et ualles operiet Dumento. ita Iob.xxi q. Si me uertam ad dexteram O uidebo illum. melius sic. Abscondetur dextrorsum et non uidebo .hoc est, si in parte meridional occultauerit se non uidebo eum. Syncopizauit.m extasi fuit.defecit.moestus est contristatus. anxiatuS.ps lx1.Dum anxiaretur cor meu.et in titulo psalmi.cii Ora/tio pauperis cum anxiaret.ides secudum rabi Salomone cum animacius operiretur.seu secundum alios deficeret in tribulatione.threnoruq.Cum deficeret paruulus et Iacstens .et infra.cum deficeret quasi uulnerati.Inde nomen ut eodem in loco. Pro anima paruulorum tuoruqui fame pereunt.idest in syncopi constitutorum propter famem.&Ps.cvii Anima eorum in ipsis defecit. Serotinauit. tardavit.posteriorauit.Gen.x .Quando uero serotina admissura erat et conceptus extremus non ponebat eas.&in
Da.Faeta sunt easus erant serotina.idest de postremis hoc est poγsteriore tempore.
M Circumdedit.coronauit.Caticora.iβοῦ. diademate quo coronauit eum mater sila.Indesertum .corona.diadema. s.xxi.Posuisti in capite eius coronam de lapide pretioso. reetius de hebraico uerbum de uerbo sic.pones ad caput eius corona auri. uult dicere auri optimi
et purgatissimi. quod hic Hieronymus obrietum appellat.Inde nomeverbale uel participium .i .Revum .initi In modum corons cingebant David et uiros eius.eius. .Qui coronat te in misericordia et miserationibus.sic sis.viri Gloria et honore coronasti eum.
et Proscitauit.sternutauit.cum nomen inuenitur Iob.xli.Sternutatio eius splendor ignis.quod alii exponunt de oscitatione. a I Obtenebrauit. threnorum .ij. Quomodo obtexit caligine.putant aliquideriuatum nube quasi obnubilauit.: 'I Desertum .uastitas. dina et disperso lapidu.aceruus.Micheg primoEt ponam famariam quasi aceruum lapidum.idest in deuast 386
399쪽
tionem et 1n desertionem.et hoc indicat haldaica translatio per uocabulum quod signiticat cumulos lapidum et dispersionem lapillorum.
utitur enim Ionathas chaldeus eadem interpretatione hic sicut facit Ieremis.li Et erit Babylon in cumulos.Item Iob.xxx Verutamen non
ad consemptionem eorum emittis manum tuam.rabi Salomon exponit.See no i tumulo sepulchro sossa vel fouea cosueuit iudex mittere
manum idest potestatem suam .etpluraliter ps.lxxiX. Posuerunt Ieru salem in pomorumciistodiam .ubi.lxx.uolentes ostedere Ierusaleeuersa et destructa esseti ipsi pro palatiis eminentissimis Ieruselomy tane urbis ostenderunt posita esse tuguria.sic enim vece legi selet.posuerunt Ierusalem quasi oporophylacium idest tugurium .hoc est domunculam hortulanorum.sed hebraice legit in numero plurali quod secundu Paulum episcopum burgensem recte transter fossas siue foueas. ius cum sodiuntur solet ex eis lapides in aceruu cumulari unde
translatio Hieronymi de hebraica ueritate simul stare posset qui se transtulit.postieriit Ierusalem in aceruos lapidum et Isaid.xvia. Et erit sicut aceruus lapidum in ruina .placeret mihi sodinas dicere.nam nihil hic de pomis agit prsceptor meus Iacobus iehiel loans doctor iudsus dixit hoc uocabulum solitudinem significare. I Aceruauit congregauit.cumulauit.EXO .ix Mitte ergo iam nuc& congrega tumeta tua .sc etia Onhelus haldaice traduxit sed trassatio nostra legit aliter Ieremic.V.Cosortamini filii Beniamin in medio Ierusalem .credens uerbum esse' ' Me quo superius diximus quod rini Ioseph himhi pater magistri David in eius comentariis exponit cOgregamini. quem hebrsorum schola sequitur.similiter interpretat eiusdem.iii j.Confortamini nolite stare idest congregamini et figite ad arcemson altissimum fortalicium .sic Isais.x.Habitatores gebin cofortamini.dicere debuit congregamini. U uis.uolucris . turba auium .Isais.xviij.Et relinquentur simus
auibus motium .ct infra .Et state perpetua erunt saper cum uolucres. 8 Geri xv.Descenderunt Molucres super cadaucra.et Isaic.x . vocans ab oriente avem .ubi quidam intcrpretantur consiliarium. et ab hoc nomine derivat uerbum quod significat inuehi.obstrepere.incre
400쪽
commoratilium perterrita subito inuehitur coem quis tam impetu Rstrepitu .sic.i.Regum. v.Et auersatus est eos .idest et inuectus est in eos .et dicunt gramatici hebrsorum quod uerbum sit nominale deriγDatum a presente uocabulo quia iod scribitur per patha. 'I Aspectius. color.oculus.Vale.lii Oculo ad oculum uidebunt. 8c pluraliter sis .cxv.Oculos habent et non uidebunt .inde uerbum deriuatur Inuidebat.quod translatio nostra circumloquit sic.i. Regum.xvii .Non rediis ergo oculis Saul aspiciebat David.Inde superγficies. aspeetus .specicS .Ezechri .Quasi species eiecitri de medio ignis. et infra .Et scintille quasi aspectius eris candentis,
Eons.Gen.xvi.Iuxta fontem aque que est in uia ser. luraliter Deminini generis.Exodi.xvi. i erant X .sontes aquam et septuaginta paling. et per prothesia accipit mem .CanticON .iir .HOrtus conclu/sus fons signatus .et infra .Fon hortoria puteus aquarum uiuentium. etpluralit in masculino .haurietis aquas in gaudio de sont1bus salutis
similiter in sceminino genere Genesis.Vii. Rupti sunt omnes sontes abyssi magne. I Lastus .deficiens. .Deutero.xXU.Quado tu eraS fame et labore cose stus .periseasticos Isaig.v.NO est deficiens nec laboras et eiusdexxolii .Hec est requies .rescite lassium.Inde derivatur uerbum lassatus est seu defecit .lsaig.xl.Et non deficiet nec sp laborabit.et infra deficient
p Gemuit.translatio nostra habet stridit.Amos .in .Ecce ego stri/debo Libter uos scut stridet plaustria onustu sceno. magis aut Sprie ad gemitia refert qua ad stridore iuxta Virgilita in .vi eneidos .gemuit stib podere cymba .vox em illa tribulationis, qua significamus angustia qua premimur hoc uocabulo rectissime significat.unde Ionathaschaldeus ubi apud nos legit tribulatio ibi psens hoc uocabuluiosia1t. sicut Nahis .i.Consortas in die tribulatio is interpretat in tepore Aha.
et in hoc loco primit d ponit est uerbii trastiuia significat temere
facto .seciadu est abselutia i .oemit.ut sit sensit S .Ecce eoo gemificas uos