Ioannis Reuchlin Phorcensis LL. Doc. ad Dionysium fratrem suum Germanum De rudimentis Hebraicis liber primus

발행: 1506년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

SECUNDUS

rmia fonte suo .hebr M.Graminetum super flumen super oreadest super ripa fluminis et omnis sementis fluminis arescet proiicietur . sic Os .XXXVIJ.ubi nostra translatio legit.vidi impidi superexaltatumideleuatum sicut cedros libani .Hiero.sicut indigena uirens. alii licui ci/nis floridus hoc est diues et potes sed hebraica ueritas ita uertit. Vidi malio impotentem radicatum sicut laurum uiridem.

Posuit.disposuit.ordinauit.prsparauit .Leuitici.Ui. Et impouto holocausto desup .hebraicaueritas et Onhelus chaldeus sic legiit. Ordinabit super ea holocaustu.Leuitici. iiii. Ponetc eos Aarona uespereus inmane .et2S.U.ubitara translatio uertit. mane atabo tibi .re stius Hiero .in suo psalterio delebraica ueritate sic transteri. mane prsparabor ad te. sed hebreolu magistri melius exponunt ita. mane ordinabo ad te supple oratione mea.est enim uerbii activum et non passiud.sed hic est passivum laetis .ii.Siciit populus sortis prspa ratus ad presium.Item Exodi.xl.Ordinatis cora a positionis panibus. item in eode.pones super eamqus rite prscepta sunt.uerbii e uerbo sic Mordinabis ordinatione eius .inde nonae loci ubi bellat uel acies .i. Remm .ii'.Ego sum qui ueni de prstio et ego quide acie id modie.

Aestimauit.comparauit.coequauit.squauit.lob. viii Non adsquabitur ei aurum uel uitrum .etpS.l xiX. Quoniam quis innobibus squabitur domino. reputiauit Levitici.xix.Auseretis preputia eorum.hebraice sic.Preputiabitis preputia eius seu fhis illius.et sequitur Tribus annis

erunt prsputiatine comedatur.Inde nomen prsputium scia. xiiii. Nec dare sororem nostram homini incircumciso. uerbiae uerbo sic. Non poterimus facere rem hanc dado sororem nostram uiro cui estprsputid. ωGen xvii. Masculus cuius preputii caro circumcisa non fuerit.dicitur autem de omni homine qui duro corde et incompositis aut ineptis labiis at hauribus extat Q sit incircumcisus at ireputia/tus Exodi.vi.Cum incircumcisius sim labiis. 8 Ieremis.vi.Ecce incir/cumcise aures eorum et audire non postulat.& Ezechielis.xliiij.Incircumcisos corde et incircumcisos carne.et sic significat obturamen.

mr Astutus callidus .Prouerbiorum.xxvia Astutus uidens mala

422쪽

LIBER

absconditiis est.Inde uerbum astutus tui uel calluit.ProuerbioM.xv. Qui autem custodit increpationes astutior fiet.et nomen adiectivum Gen.iri.Serpens erat callidior.Inde nonaen substantiuu astutia Prouerbiorum .i. Ut detur paruulis astutia.et eiusde.xilia .Et expediabunt astuti scientiam.

v Nudus .Ezechielis.xviii Et nudum operuit uestimento. scrithiturm illic period post ain.Item eiusdem mirj.Et dimittent te nuda et ignominia plenam sine od sic Gen ii J. Eoc nudus essem emturaliter Iob.xxij.Et nudos spoliasti uestibus .et dicit mastara hoc est sino λIion q, superius uocabulum raphatur et prsseus recipit danes. Aceruus cumulus.Ruth .lii Isset ad dormiendum iuxta

aceruum manipulorum.S Canticorum.Wj.Venter tuus aceruus tritici.etpluraliter in foeminino.n Paralippomenon. H.Fecerunt aceruos plurimos quamuis in masculino quo apud Ieremiam reperiat. Inde uerbum derivatur passivum. Exodi.XU. Et in spiritus oris tui congregate sunt aque. Arbor castanes,pro quo rassatio nostra uertit platanum. Gen. x.Virgas populeas uirides et amygdalinas et ex platanis .sed rabi Salomon in glosi ordinaria et rabi Dauid himhi in libro de raγdicibus primam expositionem amplexant quos steri merito consequuntur.lxx.abietem interpretatissent.Ezechielis. xi. Et platani nofuerunt sque frondibus illius.

Pasta dest farinas suba sta ut sit iam parata ad coquendum

cibum.translatio nostra pulmetum interpretat.Numeri.xv. Sicut de areis primitias separabitis ita de pulmentis dabitis primitias domino. sed primam expositionem Nicolaus de lyra sequitur. ceruix Gen xlix. anus tue in ceruicibus inimicorum tuom.&Exodi.xxxii Cerno v populus iste duriceriucis sit.inde oritur uerbum Exodi.Hq.Quod sino redemeris interficias.ubi ponit hebraice deceruicabis eum.translatio nostra latinius interpretatur. Lis.lxvi. Quasi qui excerebret canem.Inde comuniter conseingere significat

423쪽

Oses decimo.Ipse confringet aras eorum. t Caligo seu tenebrositas Deuteronomii quarto.Tenebrs

et nubes et caligo. ij I Influxit guttauit stillauit .fluxit. sic rabi Salomo quamuis nostra transtatio uerterit concreuit.Ocuteronomii. Nil Concrescat ut pluuia doctrina mea sic eiusdem. xii j. Cflis caligabui rore.uerius sic uerbum e uerbo.Oenim cst ipsius stillabunt rore.et Isaig.vi Et lux obtenebrata e in caligine suo.rectiust influetiis eius.ecloatur de sole.' ' Fractius animo et costernatus et territus est.horruit pauit.tremuit.Deuteronomii vij Non timebis eos.rectius sic Nesangaris aviiltu eorum.sic Deuteronomri. .Nolite metuere nolite cedere nec sermidetis eos.S Iosue.i.Noli metuere et noli timere. Inde raetura. Iob.xxx.In desertis habitabat torrentili.idest in stactis tophis S fissis petris torrentium.quia uero sormidantur ijqui sortiores sunt,iccirco significat hoc uocabulum sorte.robustum .potenS.Ieremie.XX.Tan*hellator fortis.&pse sis.liii j. Et sortes queserui animam meam. Inde nomen uerbale passivum robustus uel metuendus .ut IS.lxxxix.Deus

qui glorificabit in consilio sanetorum.sed rectius Hiero .in suo de heγbraica ueritate psalterio sic.Deus robustus in arcano sanetoru nimio. est aute sensus.Deus tremendus et metuedus est in maximis sacrameγtis sanetorum .aliud nomen sortitudo uel terror.Isais viii. Ipse pavor vester et ipse terror uester .idest ipse formidabitur atq timebita tio/his .et hoc est sanctificare deum.

P Fugit sc Onhelus chaldaice trasteri loco uerbi Gen.

xiii j Itaci rex Sodomorum et rex Gomorrs terga uerterunt i fiage runt,et qui remanserunt fugerunt ad monte. ubi chaldeus utrobi posuit,rssens uerbum cum igitur plurimus in Iob syriacus sit sermo. teste Hiero.in illius prologo.quam nos appellamus chaldaica lingua decebit locos ipsius Iob in dubio magis secundu linguam chaldaicam quam ad meram uoluntate nostra transterre.tu uero audivisti supracpubi hebrsus utitur uerbo sugere uel stigare.ibi chaldsus pro eo posuit,rssens uerbu Debemus igit locos binos Iob. x.ad huc intellet.

424쪽

ehim interpretari.n rodere uel comedere significettir, sed potius fugere et sugare legimus autem sic Iob.xxx.Qui rodcbant in solitudiγne.et infra .Et qui me comedunt non dormiui.pro quo rabi Salomo exponit.Qui stigati erant in solitudine hoc est in tenebris et inse αγponit sc.Et persecutores mei et sugante me. Lectus. grabbatum Deutero .iij. Et monstratur leelus eius ferreus.&lls.xli.Dominus opem seret illi super edium doloris eius. et Canticorum .i. e stultis noster floridus. et quandoc mutat schinin famech .sis .vi Lachrymis meis stratum meum rigabo.

Tinea. uermiS: per apocopenultinasti ters.lsais.l. Tinea comedet eos .inde orit uerbups vi.Turbatus est a furore oculus meus: corrosus Robfiiscatus. quasi uitro lateriae obductus. similiens .mxi. Conturbatus est in ira oculus meus anima mea et uenter meus. Hie

ronymus transtulit ubic caligauit sed quid de ossibus tum sequitur et ossa mea conturbata sunt.ubi ponitur idem uerbum. d. VI Herba.Gen .i Germinet terra herbam uirentem et asseren/tem semen iuxta genus suum et eiusde.iri. Et comedes herbam terrς. et scribitur quin punct is et etiam declinatur in sceminino genere. ut ProuerbioRr.Xwh.Et collecta sunt foena de montibus .idest herbarnontium .et schin litera pronunciatur per dagges proprer euphonist. Apparauit sedit adaptauit.threnoN.ii Fecit dominus quae cogitauit.Inde uerbii passivum .Ecclesiastis .i.de omibus quisunt sub sole .debuit uertere.quilaeta sunt sub sole et paulo superius quid est. quod factum est ipsum qd faciendii est et Deutero.xxi. Et circucidetvnoues .verius sic.Et adaptabit ungues rabi Ahiba subaudit ut sectat eas crescere.sed ab Eliezer suppletin deponat eas.et.i.Regii vj Dominus qui secit Moysen et Aaron idest sublimauit et adaptauit.

Fumauit. Exodi.xix Totus autem mons sina stimabat. . s.cxliiii.Tange montes et fumigabiit.inde nomen fumus .EXodi.X1x. Et ascederet stimus ex eo quasi de fornace .sic uerbiae uerbo S ascendit

sumus eius sicut sumus sornacis .et aliter nomen adiecitiuu.Itiis.vii. A

425쪽

SECUNDUS

dilabus caudistitionu semigantvi.Quia uero stimus repres atetionis iram .iccirco transumitur etiam pro ira .utus.-. Quoul iraζeris super orationem populi tui .sic ps.lmihi.Iratus est Bror tuus super oves pascus lup&.q. Regum. q. Ascendit fumus denaribus eius.idest ira in stirore suo. PS 7 Vim fecit cociissit.calumniatus seu iniuriatus est uioletauit. Reo .xh.Siquequam calumniatussum .et infra. Non es caluntatus nos.kLeuitici .vi.Aut calumnia fecerit. item reddet omnia que per fraudem uoluit obtinere.& transumptiue significat rapere.ingurgitare.absorbere.Iob.xl .Ecce absorbebit fluuium.Inde nome Ecclesialtis vii.Calumnia conturbat sapiente. Item eiusdem .iiij. nomen uerbale passivu.Et lachrymas innocentivo iniurialom .i .eorum quibus a 'est uis et iniuria.&sequit.nescioque rhetorica periphrasis scilicet lic. nec posse resistere eorum uiolentis cunctorum auxilio destitutos prod hebraica ueritas sic legit.Ecce adarymas iniuria passorsi et oest eiscosolator et de manu iniuriaru suaru uiolentia et no est ei cos lator P Lis iurgium et scribit linc pundiis.Gen. Vi.quaobrem nomen putei ex eo quod acciderat uocauit calumnia .re ius fecitnda hebrcos uocauit iurgium. sic etiam rabi Salomon exponit. lnde oritverbum iurgari litigare.quod etiam in prsisto loco ponitur et tamen

non transfertur.

ctu sum .et Iob.xv.Nonditabit et non perseuerabit substantia eius. Inuenit etiam in alia sorma intrastiueps.xlix.Ne timueris cum diues sectussuerit homo.inuenit etiam transitiuu.ut.i.Regu.xvii. Virum et percusserit eum ditabit rex diuitiis magnis.Inde nome diues.lsate .liii.

Et diuite pisorte sua etps Ecclesiastis.x.Et diuites sedere deorsum. III Decimauit i. Regu.viii Et uineam redditus addecimabit.&Gen xxviii Cunetoriaque dederis mihi decimas offera tibi.Inde no/men decima uel decimatio. alactie.iq.Inferte omnem dcciniam.&Nueri.xviq.Decimas quas dedi vobis.ubi ponit hebraice in ingliari numero.Mst declinat informa foeminina.uti eode loco ubilicis: im

426쪽

culcauit translator omia.sed hebraice ita uerburn e uerbo legitur.Sie offeretis etiam uos primitias domin de omibus decimis uestris quas accepistis a filiis Istaei dabitist de eo primitias dia ipsi Aaro sacerdoti.cetera uidemstam uolumine sequet de nominibus numeralibus.

'et Instrumentum musicum a decem nominatum, quod nos

decachordum vocamus. D. xcij. In decachordo psalterio. et psalmo cxliiij In psalterio decachordo psallam tibi. ,' 'Purum. candidum .inundd.purgatulΠ.Cantico eius eburneus .hebralae sic Venter eius purum seu candidum eburi quasi diceret sicut cando eboris. Inde uerbum nominacpufrbalia. Ezechielis.xxvij.In nundinis tuis proposuerut serrtim sebresectum. rectius serrum purgatum,quod nos dicimus chalybeum unde uersi/culum Iob.xq.Lampas contempta apud cogitationes diuitum parata ad tempus statutum .sic intelligit rabi Dauid himhi , Iob de seipso dicat op sit teda contempta quis antequam merit ad puritatem restituta tunc paratus sit adnutationem pedis .et placet ualde hic intelledius quia uerboru proprietati estpropior et bona comparatio.sicut si quis noctu per plateas ambulat culucerna us incipit exiccari ac tenebreγscere.ambulans utili eu emugere Ptcppurificare.et inter emundandulam ostendes ad lapidem pedes cadit.sic igitur uerbum e uerbo lexnt. Teda neglecta ad purificationem statuta parata adnutatione pedis.

γ' I Recogitauit Ioiar i.Si sorte recogitet deus de nobis. Inde nomen cogitatio.sis .cxlci.Peribunt omnes cogitationes eorum. scribi

lux prima per sisgol. ' Ponti pro thi uel una quando iungitur aliis nominibus

numeralibus .sicut inse in libro tertio inuenies Zacharis.i undecimi mens sabat.Exodi.xxvi.Saga cilicina undecim.

427쪽

tempora mea. uod nos legimus sortes mep&ys.x ubi noste musIn oportunitatibus in tribulatione.hebraica ueritas teste Hieronymo

habet sic.In temporibus angustis.' nruam .nunc. uolunt esse derivatum a superiore uocabulo temporis .nihil enim habemus de tempore nisi prssens nunc. s.cxiii .Ex hoc nunc et ust in fisculum idest a tempore ad sternitatem. PIIminens .futurus.Iob.xv.Sicut rege qui Prsparatur ad prsitu. idest rex affuturus prino pro incendio.&Ester.viii. Paratos ess eiuγdsos ad capiendam uindictam.verius sic.ETe iudeo si ituros ad diem illum uindicare S c sic Iob.iii Qtii parati sunt suscitare Leuia laan, Hirci.us.l.Nec de gregibus tuis hircos sunt autem magni hirci capram asces res sic nominati. na parui uocantet ut Levitici.ilii .Hirciam de capris immaculatum .sigmῆcat autem qua doc transumptiue maiores in pso qui prscedunt sicut hircus grege. NI obscurauit passivum eius est in usu.Isaie.ix. iradni exerci/tuum onturbata est terra.sed rabi David Eimhi interpretatur obscu

rata est terra.

Pr Veterauit.antiquus suit Iob.xxi .Quare impia uiuunt subi uati sunt confortaticu diuitiis.* subleuati sunt e stius hebrei loquunt

Inueterauerunt seu fiunt ueteres at senescunt. S simul at sunt lonyccui roborantur etiam diuitiis .hoc est augetur et sortificantur.sic.I. Paralip .iiij.Hscautem uerba uetera.S .i.Regum .ii .Recedant uetera de ore uestro.&Is .inxi .Que loquuntur aduersus iustum iniquitate.

pro quo Hieronymus sic. Quiloquutur contra iustum dura dest ditrabilia et inueterata et rabi Salomon exponit illa antiquaqus antea locuti erant ad Saul super David scilicet quod quereret ei malum. diamen non fuit uerum .ut .i .Regum.Xxii'. Exponit autem secudo etiaaliter idem Salomon iuxta secundam significatione quirista patebit.

Item psalmo .vi.Inueteraui inter omnes inimicos meos. Transtulit.Iob.xilia .Et saxum transsertur de loco suo.I.reco is

428쪽

LIBER

dit.euellitur.et eiusdem .ix.Qui transtulit montes et nescierunt et Genesis.Y13.Et inde transgrediens ad monte.glossa rabi Salomonis dicit. Et trastulit 1nde tabernaculum suum ad montem Inde qui uertit una linguam in aliam,vel qui scribit unum librii ex alio hoc uocabulo noγmmatur et dicitur transferre .Prouerbiorum .XV.Hgquoc parabole Salomonis quas transtulerunt uiri Ezechis. . I rauit.rogauit deprecatu est.Iob. xiii. Deprecabit deum 8 placabilis eierat &sepe ponitur Exods.Uili Orate diam ut auferat ranas .ltem infra. Uando deprecer pro te Item ibidem Rooate prome.ltem egressu a te orabo diam et Sophonte.iq. Inde stipplices mei.

I erogauit importune adorsius est superbivit Ezechielis xxx. Et derogastis aduersum me uerba uestra .idest superbe locuti estis aduersum me uerbis uestris.

429쪽

SECUNDUS

Inis.terminus .latus .particula angularis Exodi.xxin Quam xx erunt in latere meridiano .et infra. In latere cl secundo

quod vergit ad aquilone.etpsr eiusdem .XXV.Et pones eos inquatuor angulis.Inde oritur uerbii quod significat secundia preceptorem meum Iacobulehiel dispergere per angulos orbis. Deute.XXXq. Et dixi ubi nam sunt.quod pro lingue sprietate legi deberet sic Dixi dispergam eos per angulos seu latera orbis .secundum prima significationem intelligunt uersiculum illum Levitici.xix Nes in rotundum tondebitis comam,ides fines uel angulos capitis uestri .sic eodem in loco.Nec radetis barbam .reetius sic.Neq; perimas finem barbe tus. 8 sic significat cincinnos capitis seu barbe. snGloria. Ra μ ξ αλοπρεπl Isais.lxi.Et darem eis coronam procinere. pro quoicetius septuaginta interpretes uerterunt gloriam pcinere.Inuenitur in fine per duplex .Nahum secundo Inde uerbum gloriari. ut Exodi oetatio. Constitue mihi quando deprecer pro te. pro quo rabi Salomon exponit gloriare contra me.hoc est habeas tu illam gloriam ut eligas tibi tempus quam gloriam ego deberem ha/bere scilicet ut mea esset electio .sic recte Iudicum septimo Ne glorietcontra me Is ael .smiliter Isais decimo Nunquid gloriabitur securis

contra eum qui secat inea Inde sub alia forma nomen gloria .psalmo lxxxix.Quoniam gloria uirtutis eorum tu es.idest μεγαλο πρεπωδε se est unum de decem numerationibus in cabala. tem inuenitur si ni

ficare ramum.

ρ Picus immatura .et dicitur rosus. Canticorum secundo. Eiciis protulit grossos suos. Prophanatum.execrabile.abominabile.sic enim rabi Salomo

exponit Levitici.xix.Prophanus erit et impietatis reus.idest execra/bilis abominabilis et prophanatus sic Ezechielis quarto. Et non stmgressa in os meu omnis caro immunda.idest execrata et Sphanata. Occurrit.obuiauit.precatus est.orauit intercessit. Gcii.xxxij. i

430쪽

LIBER

erut obuiam angeli des.e Gen. iij.intercedite pro me apud ephron. Iosue .rj.Ne sorte occurrant uobis reuertenteS Amos. occurrat ei ursus .et significat cotingere.Exodi U. Ne sorte accidat nobis pestis aut gladius .idest contingat seu apprehendat nOS&c .et pro

eo quod legitur Isais.xlvij.Non resistet mihi homo hebrsi legul.no

orabo hominem.

x cadauer quod describit ab Dauid hinali in libro de radicibbus corpus sne spiritu .sc Amos.viii. ultimorietur reditus sic.Plurimu cadauer supple erit.etpluraliter Isais.lxUi Et uidebitnt cadaueravirorum.Inde sign1ficat ruinam et interitum mortuoru Nahum.111. Et grauis rume.signiscat etiam tardare. Occurrit alii dicunt apprehendit. Exodi.iin Occurrit ei dose minus et uolebat occidere eum quod quidam hebrsorum equin apprehendit eum dominus.sed primum uerius.sic Genesis.xxxiii. Litenam sunt istiturm quas obuiam habui. d n Liberauit .eruit.redemit. luit.ab luit.js.lv.Redimet in pace animam meam .et psalmo.cx .Et ipse redimet si ael. Inde nomen redemptio .psalmo. i.Redemptionem misit dominus populosio.S in alia forma psalmo.xlix Er precium redemptionis anime sug.et iccirco quandoc sic dicitur precium solutionis et liberationis In alia forma Numeri tertio.In precio autem ducentorum.

In Campus et planicies in lingua Ismaelitarusseu SaracenoRr.et dicit inris mesopotamia tig grece secladustrabone dicit coelosyria ut sipra diximus in uocabulo aram est aut capestris locus ne duo flumina tigrim et euphrate unde mesi potamia grsce nominat. Gen xxviij vade etificiscere in mes potamia syris na due sunt syrte una campe

Gen.xxviri .Et altera motana idicit syrophoenicia .sed hebraice uoca

rugoba.a primo derivarisidam putat locu quenda spe Emaum ciuitatem dictum ' a dis cata prothesialitere leph. Danielis undocimo .Et figet tabernaculum situm pedito idest secundum Hieronymum apud Nicopolim sed communiter in lingua iudsorum sioni ia ci

SEARCH

MENU NAVIGATION