장음표시 사용
201쪽
tur iri proposito rogabimusq. Adnerrarium an Petrus cum ea praedeterminatione cum qua odit proximum conira legem naturae
sibi intimata, si proxime adaequat PO-Iens ponere actum praeditum illa rectitudine morali, in qua con sistit bonitas actus, vel saltem omitere illum actum odii: an sit Ootens potentia proxima radaequata ponere actum non habentem nisi illa presticata generica de quibus supra, an non: Si est,et xi me adaequate potensa ergo cui hysicalpraedeterminatione ad actum A stat etiam physica predeterminario ad omissione actua ea vel ad actum oppositum actui Au quod est impossibile. Probatur consequetia quia iactus primus proximus seu causa fimpliciter adaequata ad quemlibet actum includit Praedeterminationen Physidam qipsum:&quia impossibile est cum physica praederer predeterminatione adactum oppositu actui. non stare actu rapositu actu, trimplic bit non stare cum praece terminatione ad A, actum opo fatum actuciae, quod euerta tramis nino naturam praedeterm inationas. Est enim primum princlprum apud Aduersarios non posse s mul esse praedeterminallonem negationem actus , ad quem est praede terminatio, idem dic de actu opposito.
Quod si in Petro non datur adaeqdatapo tentia ad omissionem odit aut ad amorem, Gur imputatur illi quod non faciat id quod inon potest, vel quod taciat id quodio portast non facere secundum prima principia
202쪽
uminis naturalis secundum doctrinam millies reperitam ab August. stultum est id Petro imputare ad culpam quod ita facit ut non possi non faceres, vel quod ita non a facit, ut non possit faceres, hoc enim est culpare cςcum quod non videat, surduir
Dicunt igitur alii cum tota physscair
determinatione adhuc remanere libera, Iutitatem creata, quia adhuc repraesentatur
obiectum circa quod versatur per cognitionem indoiserent Iisca atem cognitio sussicit ad libertatem, Cognitionem autem indifferentem vocant ea,quae in obiecto a reis praesentat honum a Gmixtum malo, Siccssissim malum admixtum hono . Ex hoc nimquod repraesen et bonum , apta est mouere ad amorem, ex hoc quod malum papta est mouere ad odium ex hoc quod neq; honum sine malo, neque malum sne bono et
nec necessatio mouet ad odium, nec neces sario ad amorem .
Haec explicatio cognitionis indifferenti Inullo modo saluat Aduersarium . Dum enim dicimus per physicam praedeterm iis nationem necessitam voluntatem , manrisinctum est vim necessitantem non poni amo. his nec in obiecto 'nec in cognitione ObIe m. Adeoque nobis probantibus quod voluntas creata necessitetur per physicam a Praedeterminationem, respondaencssidue sarius hanc non necessitari per obiectum a
neque per cognitionem obiecti PF,nge alia Eacri titu dicere nod Petrus vinculis
203쪽
nustus est liber cum toto illo pondere vinculorum ad deambulandum mi ic si neges,
habet argumentum cum toto pondere catenarum est in Petro cognitio indisserens
circa ambulationem; hς cognitio sufficit
ad libertatem: ergo cum totOlpondere Ca
tenarum , est in Petro libertas ad ambulandum. Maior est euidens, nam in sensu composito cum vincul: est in Petto cognitio raepraesentans in ambulatione bonum admixtum malo& malum admixtum hono Immo contingere potest de facto contingit in sensu composito vinculorum dari in Petro cognitionem nihil reprςsentantem formaliterim ambulatione nisi rationem boni adeoque si nihil respicias nisi ad cognitionem nuenies in Petro in sensu composito cum vinculis necessitatem ambulandi, nedum libertatem ad ambulanis dum vel non ambulandum.
Aliud igitur est cognitionem indifferentem requiri ad libertatem, aliud lassicere primum damus, secuRdum negamus, non enim definitur potentia libera, illa quae est potentia activa cum cognitione indiffereti sed illa quae positis omnibus ex parte actus primi proximi praerequisitis ad agendu potest pro suo libito agere&non agere. II hac definatione includitur cognitio indifferens,nasi in obiecto nihil appareat rarier ratione boni,talis cognitio non potest mo uere ad odiu;si nihil praeter rationem mali non potest mouere ad amorem, cum igitur agens liberum agat ex cognitione, ut libam
204쪽
eragat, agere debet ex cognitione inqistereti ut libere agat alte libertate eo trataetatis, nam fortasse etiam cu cognitione iis hil apraesentante praeter rationem boni stat libertas contradictionis, de quo non est locus hic disputandi, ubi nimirum ibi intendimus nisi probare essicaciter quod cum physica praedeterminatione non stat libertas,etiamsi stet cognitio indifferens, sicut in eo qui deorsum impellitur e uertic montis non est libertasse potentia adaequatavi expedita manendi sursum quamuis insensu composito cum tali impulsu stet cognitio quod bonum sit manere fur
Dicunt deniq; alii stare libertatem cum Phy.ica praedeterminatione, quia haec non pertinet ad actum primum, nec est ex con stituti uis potentiae adaequate, sed est ipsemet nexus actus primi cum secundo, seu ipsam mei determinatio actu prima ad se
Sed contra est. Nam praedeterminatio est nexus actus primi cum secundo , seu dete
minatio actus primi ad secundum: non est in mea potestate haec ne illa praedetermi nati e ergo non est in mea potetiate hic uel ille actus secundus s seu non est in mea Potestate determinar me a hunc potiusquam ad illum actum secundum . Libertas autem non consistit in praecisca differentia actus primi ad hunc uel illum acturris secundum, sed in potestate determinandi Rctum Primum huiusmodi ad hunc uel illu, actum
205쪽
actum secundum. Habitus Logica est ita
disserens ad concurrendum vel non corcuris
rendum ad syllogismum , neq; erum neces stat me ad syllogizandum non tamen est ibet sed liner dicitur ille qui voluntate sua determinat habitum ad otiandum, vel zyllogizandum.
Statuitur qualis sitioncursu Dei. Concursum Dei eum causis seeundis ita
ponimus ut non alius sit cum liberis alius cu determinatis ad unu,sicut concursu luminiscupotentia visiva ita ponimus, ut non alius sit cum oculis hominum, alius cum oculis elephantu.sermo autem est te de concursu intra ordinem naturae . Nam desupernaturali non est nostrum hic agere. Concursus igstur Dei eum causis liberis habetur in actu primo per exhibitionernis Omnipotentia: indiuisens; cinactu secundo per actionem ipsam, qua Deus&-r rura indiuisbiliter agunt, haec quidem vi Heterminans ille autem ut determinatus au anc potius quam ad illam speciam actus . Explicatur hac conclusio. Diuma omni Potentia complet in genere causae aca tuae omnem quamlibet causam secundam, vis Tamquamque autem secundum modu pro- Trium suae nature. Puta complet ignem in zenere causae activae, complet quam,comiamata ara manam omnipatentia
206쪽
De concursu Dei. Irisaeo pleus ignem ex ipsa me natura ignis
determ matur ad hoc ut fit potius effectiva alterius ignis aut caloris, quam aquae, vel frigoris; unde dicitur determinata dinoe quia videlicet complet causam natura sua interminatam ad unu. Idem dic vice versa ide aqua,quam complet determinate deis terminata ad productionem vel alterius aia quae, vel stlgotas, potius quam ignis, aut cain loris. Voluntatem autem humanam ita coisPle , ut non determinet illam ad unum, sed vi faciat simplicitero absolute potentem a:ad utrumlibet ex contrariis vel ex contradictor ussoperetur autem cum voluntate
secundum rationem voluntatis, hoc est determinata ab ipsa voluntate ad unum Oti ., quam ad alterum ex Oppositis, per hoc quod voluntas per seipsam unum potiuquam alterum ex Oppositis operatur Probatur iam coclusio sic explicata Deus cum causa secunda libera ita concurrit, ut maneat illisa libertas causae secundi ergo ita complet per suum concursum causa secundam, ut simul cu tali concursu sit pote-tia adaequata ad virum libet ex oppositis .
Non enim ita completur in ratione potentiae libet ς, ut per complementum auferatur
indifferentia ad opposita. Igitur principium illudadςquarum a quo est operatio est prin- cipium indiffereter se habens ad opposita .rsed illud principium adaequatum includit concursum diuinum igitur etiam ipse conis cursus debed indissenter se habere ad oppo.
207쪽
Rursus quotiescunq; in actu primo proximo includitur aliquid essentialiter conis nexum cum operatione potiusquam cum non operatione. cum hac operatione potiusquam cum opposita, toties actus primus
proximus non est indifferenter se habens iam ad Operati nem, quam ad non operationem, tam ad hanc operationem, quam ad oppositam, ergo nihil quod se teneat ex parte actus primi proximi debet esse connexum cum Operatione potius quam Cum DO Operatione,cum hac operatione potius, quam cum Opposita: ergo concursus Dei ut constituens actum primum proximum non est magis connexus cum una, quam cum altera parte disiuncti Esse autem in. actu secundo determinatum ad unam poti .
quam ad alteiam pati disiuncti inter opsia posita , tam est euidens,quam euidens est in acria secundo poni unam partem disiuncti, potius quam alteram. Hanc eandem doctrinam perfecte intelliges a paritate habituum concurrentium ad diuersos actus Habitus Logicae v. g. est Smnino indisterens ad hunc vel illum Syllogismmum:puta ad syllogismum in Barba τavelm Baroco determinatur autem ad concurrendum ad hunc potius quam ad illum formaliter per hoc , quod hunc potiusquam illum Syllogismum elicias. Item ha-hitus charitatis est indifferens ad hunc
illum actum amor is,tum erga Deum, tum erga Proximum; determinatur autem ad
hunc potius quam ad illum per hoc for-
208쪽
De concursu Dei. Isrmaliter quod hunc potius quam illum elicias; tam autem habitus Charitatis quarria habitus Logicae complent,hic lintellecturna ille voluntate in ratione potentiae ad equatae tum ad syllogizandum;rum ad amandu Vides igitur polse copleri potentiam ad plura absque eo quod ad ullum potius ex plurib quam ad alterum compleatur. Hic autem comparatio sit inter completa potentiae adactus liberosvi compleri potenti ei ad actus pertinentes ad hos vel illos habitus Dices: Logica ita complet intellectu ad syllogizandum ut non condurrat ad syllogismos malo . immo malus syllogismus est ab intellectu carente Logica ita se habet diuinus concursus in ratione complentis potentiam ad libere operandum, sicut Logica in ratione complentis intellectum ad syllogizandum ergo diuinus concursus non e P ad actus liberos malos sed actus liber malus erit a uoluntate carenti Dei
Resp. transmissis maiori, Vminori negaedo conseq. Transmissis, inquam, quia disputari post et de maiori. Negatur aut erro consequentia; quia diuinus concursus complet potentiam ad actus liberos seu ad operandpm libere sicut logica ad syllogizandum eratio autem actus libera aeque reperitur in acto malo ac in actu bonoa ergo ista, utroq, repetas rationem ad quam completur potentia : at vero in sylogismo malo
non reperitur ratio syllogi imi consequenter complementum ad syllogizandum
209쪽
non facit ad ipsum. Propterea dictum est supra comparationem esse inter compleamentum ad syllogizandum, complementum ad operandum libere. Voluntas in ratione libere operantis aeque est in actu mcundo per male, ac per bene operari , intellectus non atque syllogizat non syllogizando ac syllogizando. Confirmatur conclusio posita auctoritates mul&ratione S. Dochoris ubiq; docentisci nommatim in prima secunda quaest. 9.
re quod voluntas humana etiam in sensu composito diuini eoncursus, seu motiones diuina se habet ad opposita, ipsa se determinat, quia est principium activum liberum, cuius est se determinare quamuisse sola nihil possit utpote indiga diuinae motionis fine qua nihil agit, Deus tame alta illam mouet ut non determinet, sed ut ipsa maneat activum principium non deis
rerminatum ad unum Esthae in remens D. Thomae adeo aperta, ut nulla in re minus indigeat commentatore Veritas conclusionis ex dicendis magis semper, magi Lque apparebit.
Ogite. i. si concursus Dei est in actu
primo indiuerens, nequit voluntas creata cum illo exire in actum consequens ca
210쪽
όst absurdum. ergovi antecedens Sequela maioris probatur quia totus actus primus est indifferens, totus enim quantus est ex voluntate constat&Dei concursu, si vis etiam ex cognitione obiecti in quorum singulis, in quibus omnibus nihil est nisi
indularens:sed ab indifferenti ut indifferenti nequit egredi ullus actus secundus ergo totus ille actus primus nequit exire in actu secundum. Minor subsumpta probatur; quia omnis actus secundus est quid determinatum: quae lihetenim operat lo est haec potiusquam opposita: nequit autem ab indifferenisti egredi aliquid determinatum Confirmatur; quia principium aequaliterae habens ad plura non est magis ad unumquam ad aliud sed quod non est magis ad
unum quam ad aliud, nequit ponere unum prae alio, seu potius quam allud: ergo princiis pium indifferens,&c. Resp. Negando sequelam maioris Ad:prabavonem concesIa maiora, nego minorem. Hoc dictum' ab differenti nequit egredi aliquid determinatum, non est principium, ut aiunt aliquK sed est euidenter falis sum. Deus ipse est perfectissime indifferens&tamen egreditur in actum secudum proin ut vult. Vt actus vel effectus sit liber facie-ti,debet producere ab indissenti ut talita Quod si nihil alui intendit Aduersarius nisi quod agens dum agit,non retinet indis.
fetentiam, hoc est in determinationem ad virum libet ex oppositis verum est quod i