장음표시 사용
211쪽
c dum poni alterum ex positis deteris minare inter contraria vel contradictoria D Thomas I secundae quaest. 9. art. vltim
quaerens utrum volutitas moueatur a solo
Deo, latuens conclusionem affirmativa
per illud Apostoli ad Philippenses secudo Deus est ui operatur in nobis elle seradere ipse sibi sic obi jcit Deus non est causa nisi bonorum secundum illud Geneseos,
vidit Deus cuncta quaefecerat emerant val de bona si ergo a sole Deo voluntas moueretur numquam moueretur ad malum, cum tamen voluntas sit qua peccaturo recte Ltititur. En obiectionem clarissimam. Audi iam ab eodem Doctore clariorem respon
Dicendum est inquit , quod Deus mouet voluntatem hominis sicut niuersat motor ad nisi erfale obiectum voluntatis quod est bonum: sine hac niuersali motione homo non potest aliquid velle sed homo per ratio. nem determinat sese ad volendii hoc velit lud quod est uere bonum, vel apparens bonum Nulla obiectio ullius momenti fieri potest in hac materia , cui haec S. Thomae
responsio non abunde satisfaciat . In illata, autem notanda sunt haec verba homo determinalsese, quae omnino opponuntur iis quae dicuntur ad Aduersariis homo no , determinat se ed determinatur a Deo. Habes autem ex hac D Thomae responsione,quomodo volutas siue homo prςmo. ueatur a Deo, videlicet per inditam sibi in
212쪽
De concursu Dei. ribselinationem ad bonum , tam enim impossibile est ferri voluntatem extra rationem boni,quam potentiam visivam extra rationem colorati,& sicuῖ haec non eli differes ad videndum coloratum vel non coloratus ita nee illa est indifferens ad amandum bonum vel non bonum. Dicimus autem voluntatem esse determinata a Deo ad rationem boni , per hoc praecis quod talis potentia sit a Deo: unde libertatem voluntatis non ponimus in hoc quod possit eligere bonum vel malit ma supponimus enim hiemalu sub ratione mali esse inamabile adeoque ineligibile.
Verum intra rationem boni, qu multas boni species complcctitur, voluntas ipsa determinat sese ad hoc uel ad illud bonuprout vult, per ipsum velle puta ad honestum potius, quam ad Ucundum . quia cum uicundo tape coniungitur ratio inlionesti , propterea dicitur eligere malum
pro bono, quia illud idem malum quod eligit est extra rationem illius bonici quod
tenetur eligere quam ut non sit extra rationem boni, quo potest etigeres electio enim siue hone iii, siue utilis, siue iucundi est electio boni, sed non semper illius boni, adrinod tenetuta. Squia non illius boni, ideo dicitur electio mali. Ad confirmationem neganda est maior. Immo est proprium potentiae lectivae indiffereter se habere ad Opposita in actuita. mo. Ad ea quae dicta sunt ex D. Thoma adde haec alia ex quaestiosibu de malo qu. 3. de
213쪽
de causa peccati art. i. ad quintum Volarn
tas eam sit ad utrumlibet per aliquid deteri minatur ad num, scilicet per consilium rationis nec oportet hoc ebsese aliquod a
gens extrinsecum.. Obiic. i. Ideo intellectus ad intelligendum hoc potiusquam illud potentia visiva ad hoc videndum potiusquam illud,determinari debet per speciem huius potius, qu1 illius; quia secundum se utraque potentia is est inditans aequaliter se habens ad plura intra rationem tum intelligibilis tum is visibilis, sed etiam voluntas indifferenter se habet ad plura intra rationem volibilis ergo per aliquid determinati debet ad mlendum unum potius,quam aliud, haec autem determinatio sicut in intellectu, it etiam in voluntate debet esse ab intrinse-co.Patet hoc,quia eandem indifferentiam, quam habet intellectus, aut potentia visiva
ad intelligendum, de videndum hoc ol-Iud, habet etiam ad habendum determinatiuum ad hoc vel ad illud, Et similiter eandem indifferentiam, quam habet voluntas
ad volendum hoc, vel illud habet ad hahendum determinatiuum adhuc, vel ad il- id .Hare obiecto supponit intellectum , potentiam visivam compleri hanc ea
speciem obiecti visibilis, illum per speci em obiecti intelligibilis, utrumq; secundum
Resp. negando maiorem breuitatis caula Intellectus,idem dicitopotiionaliter de cculi Acbet compleri ininione Proximet
214쪽
De concursu Dei. 6 intellectivi per speciem obiecti intelligibilis non praecise , quia est indifferens ad hoc vel ad illud ; sed quia est tali indifferent in
indifferens: indifferentia videlicet, quae coninsistit non in proxima,4 adaequata potentia ad utrumlibet, sed in insufficientia per se is ipsum ad utrumlibet , nequit amem Omis
pleri per aliquid indifferenter se habens ad Opposita,tum quia species obiecti A nor est indifferens ad hoc, uel ad illud, puta species hominis ad hominem , uel ad equutum quia non est potentia electiva, sed necessaria. Voluntas vero cum concursu i differenti recte intelligitur sufficiens ad vistrum fibet, in ratione sufficientis ad vistrumlibet recte constituitur per ipsum metconcursum indifferentem. Cui si superadda
hanc esse potentiam natura sua electivam
habes quomodo ipsa se determinet , eligendo videlicet hoc potius quam illud ex In quorum utrumlibet aequaliter potest Non igitur debet ab extrinseco , sed a stipissa determinari.
Satisfaciendum est iam obiectioni, quae
quaestioni piae senti occasionem dedit, videlicet Si eadem actio esse indivisibiliter a Deo,&a Petro; sequenter actionem, qua Petrus peccat, esse actionem Dei 4 Petri, adeoq; actionem peccaminosam esse actio. Dem Dei. Ad hoc in forma responde reuiter cum distinctione, actionem peccaminosam qua actio est,esse actionem Dei: conis Cede, qua peccaminosa est , esse actionem
Dei inina. Ad id quod dicitur tam est a Deo
215쪽
motus primi mouentis non informiter re. cipitur in omnibus mobilibus, sed in uno is quodi, secundum proprium modum alio enim modo causatur a motu Coeli motus corporum inanimatorum, quae non mouent seipsa, alio c. Breuiter docet ibi elaiactum qui est in actione non reduci ad primum mouens , adducit exemplum clauis dicationis, in qua quod est de motu,rEducitur in virtutem moti tuam; quod autem est depefectu, non est virtu remotiua, seda tibia vitiosa, quamuis in claudicatione non sit aliud mutus, aliud obliquitas euiusdem motus Ratio istorum est ea, quam sariapς diximus mula ni viri motio primi
mouentis determinator sormalit per inctionem secundi, ut sit motio ad bonurria, vel ad malum actu concurrens . O loliciacumq enim duae causa concurrunt indiuisibiliter in eundem effectum, una determinans, altera delet minabilis, toties effectus tribuit ut determinanti
Hoc ipsum est, quod intelligit Dominicus Solus Thom ista egregius, quem sequitur Gabriel Vasque E dum ait, Deum conis currere ad pecatum e mOdn causa su- re naturalis,d physicae voluntatem autem creatam per modum causa moralis . Hoc idem intelligunt mulli alii discipuli S. Thornp, dum aiunt, cum conctu rere ad materiale, non autem ad forma lepe cain, nihil aliud intelligentes, nisi quod Deus materialiter, non autem sormaliter ad peccatum concurrit quod est concurci ad
216쪽
peccatum non peccando , ut paret ex dictis.
Dices, Si actus est bonus,tribuitur Deo. Deo aguntur gratiae pro ipso Vnusquitique enim etiam de suo bono opere est debitorio, ergo sit actus si maliis debebit Deo tribui mense q. prob. quia concursus indifferens eodem modo se habet: de ad malum, ad bonum: ergo non est potior ratio cur ipsi tribuatur bunum, quam ma
Resp. coraces e antec neg. conseq, Adprobationem distingue antec. eodem modo se habet quoad rationem imit fierent: sesconis cedo; quad omnia , nego antec, conseq. Disparitas autem est multiplex . Prima est quod actus bonus est secundum intentionem primi mouentis, malus vero non ita . scut motus animalis est a virtute motiua Obliquitas autem in motu non ita sed quemadmodum hic virius motiva d. terminatur a tibia ad influendum ui laudicatione ita motio primi mouentis determinatura voluntare, ad instuendum in prauam Ope rationem. Hoc idem facile etiam telliges, si imagineris Principem dantem tibi gladditam , ut interficias hostem patriae, im differentem tamen ex se ut determinetur ad occisionem hostis vela patricidium. Si occidas hostem , dehes Principi quod Ocmdcta S, I patrem, male refundis ii Prin.
l ra terea actus bonus non libuitur Deo proprii conclusum dumtaxat indifferentem a
217쪽
rem , quo mum voluntatem creatam sed propter ratione cause moralis, qua sustinet respectu operis bonit imperat entis bonum usum sui concursus, nostrae libertatis adhortando, suadendo & praemia promitis tendo iis, qui ipsius prςcepto consilio, sua. soniq; steterint. Ad actum vero malum non concurrit hoc pacto, immo illum probibet dissuadetq comminando qnam is, qui suo concursu , propria libertat abutuntur . Non igi rur eodem modo se habet Deus ad bonum, ad malum. Obiic. 3 Sequitur ex Oct reti tradita primum liberum , seu primam libertat errodeterminari a secunda , adloque prim timliberum non esse prianum liberum; cisseisquens est absurdum ex terminis ergo antecedens . Sequela maioris probatur quia ex dictis voluntas crcata determinat
Deum qui est primum libertim seu prima libertas ergo detrudit Deum a dignitate primi liberi , de cuius salac ne est cariera
omnia determinate, non deler iliata ab ullo alio a
Resp. hoc argumentum ludere in hac vo. ce Trimum liberum. Doctrina tradita non tollit a coria ioncm primae l. bcrtaris quandoquidem facit Deum prius determinantem voluntatem , seu complentem in ratione potentis ipsum determinare unde
dignitas primi beri, urimae libertatis
salua manet in Deo. Rem explico, si potessate Dei omnino libera complere , vel non complere causas secundas in ordi-
218쪽
ne ad suos effectus eligit complere potius, quam non complere; S haec electio est exercitium solius primae libertatis . Eligit autem complare eo modo quo vult Si velit
ita complere voluntatem creatam. Vt non possit cum tali complemento non amarC U. g. siue ita ut coniungere nequeat non m rem cum complemento ad amorem, Ita
illam complet vi implicet illam libere a. mare: hoc modo putamus accidere ita sententia physice prςdeterminantium . Si
autem velitia complere ut voluntas creata etiam in sensu compositi, sis ad utrumlibet ex oppositis, hoc est ita ut ad utrumlibet ex oppositis possit se ipsam determinare; complet illam secundum propriam rationem potentiae libere: hoc modo res accidit in sententia D.Thomae. Totum aut m hoc complemenin praecedit omnem actum voluntatis creatae: consequenter exercitum primae libertatis est ante quodlibet exercitium secundae Dum autem complet voluntatem creatam
concursu illo indifferent , complet illam in ratione potentis se, mei concursum determinare pro suo libito, ad hunc, vel illum actum ex oppositis Deus igitur deis
terminatur a voluntate creata , sed quam prius determinat. complet, ad hoc ut possit Deum dererminare, consequenter voluntas det et mina Deum dependenter avolnntate antecedenti Dei volentis se determinari pro libito voluntatis, quam comis plet.
219쪽
De concursu Tei. I lobi j c. 4 sequere in causam simplicuerela proprijssime principalem determinari a causa instrumentali. Item causam primam subordinari causae secundae quod est philosophari modo inuerso cum rectus modus
philosophadisnbordinet causae prima causas secundas, causae principali causas instrumentales. Probatur autem utraque seoquela quia omnes causae secundae tam eis cessariae quam libera dicuntur instrumenta causae primi cui longe per tectius sub Oradinantur , quam calor igni, serra labro,aut quodlibet aliud instrumentum ulli primo
Haec obiecto nomine differt a prima: re ipsa est eadem . Igitur eadem sit omnino
responsio Causa instrumentatis determinat principalem dependenter a voluntate an-ἔecedent principatis Domitio , al: genere determinationis nego. Idem dic de subordinatione . Dum Aduersarius huiusmodi determinationem subordidationem meis ditatur , fingit fabrum dicentem serrae vel malleor en brachium me vobiscum est ἰfacite cum illo quod uobis lubet : quod ellabsurdum : non animaduertens discrimen inter instrumenta mortua& non libera , instrumenta uiuentia& libera . Causa secunda etiam libera est instrumentum Dei, se liberum , cui non repugnat Deum l-ceret, en tibi paratam meam Omnipoten. tiam utere ea prout uis iuxta illud mors uita , hoc est bene uel male operari, ii manibus hominis.
220쪽
Immo argumentum aduersari clarissime& validissime pugnat contra ipsum . Nam in sententia ipsius euidens est Deum non esse primum liberum , primam libertatem. Probatur hoc quia repugnat ratio primi in ea rationian qua repugnat ratio secundi, & in qua nequit esse nisi ratio unici; sed in sententia aduersari praeter Deum non daturillum liberum sua ulla libertas , ergo in sentantia aduersa j Deus non et metrationem primi lieri seu primae libertatis zMaiorest euidens. Nec enim Deus diciis rur prima libertas nisi ex suppositione quod aliqua alia extra ipsum detur liberistas. Propter non dicitur primus Dus aut ptam a diuinitas, quasi extra ipsum sit alia
quis alius Deus, a tu aliqua diuinitas. i.
nor autem probata est, ubi ostensum siet physicam praedeterminationem lolli libera ratem a causis secundis Vt igitur sit prima libertas, necesse e posse facere causam liberam quam facit modo explicato Obiic. s. Voluntas Dei qua concurrit eum causa secunda est indifferens ad hane
ut illam speciem actus; g. aeque sati 1 fit voluntati diuinae per actum malum ac per actum bonum. hoc autem est absurdum 'ergo c. Probatur i. conse quia volunt aisti indissereni ad bonum, ad malum aetaqua satis fit ponendo malum ac poneniad bonum sic est exigentiae in dii lare nisti ad hoc vel illud, aeque satis fit sue determinate detur hoc, siue illud. mor autem