장음표시 사용
261쪽
ie consentiant auctores in explicando modo, quo causa prima determinat secundam, tamen reipsa statuendus est aliquis. Aliqui dicunt primam causam determinare ex prae uisione, quod secunda piccabit posito autem quod sit peccatura, eligere hoc peccatum prae al: O , seu decernere hoc peccatum prae alio Puta sciens te mentiturun decernit tibi mendacium irae mendacio B,aut quolibet alio cum autem malitia sit in mentiendo , non autem in mentiendo mendacio A potius, quam mendacio B,n5 decernit tibi peccatum. Haec explicatio sic
impugnatur. Deus videt te mentiturum 'er go videt te mentiturum hoc determinate mendaci, neque enim mentieris menda-c: ut sic; sed decernit tibi hoc mendacium sciens te mentiturum , ergo decernit hoc de te immate mendacium sciens te menti Iur una, seu praeuidens te mentitutum hoc determinate mendacio, sed taeniter is hoc determinate me dacio determ matus a Deo, ergo determinat tibi hoc mendacium praeuidens te determinatum a se ad hoc mendacium, consequenter determinat hoc egi uisione sua determinationis ad hoc
quod videtur ridiculum. Explicatur hoc ex dictis Implicat te mentiri qum eo ipso mentiaris mendacio quod sit potius hoc quam quodlibet aliud , .consequenter
Deus omnia videns videt, non te mentuu-rum abstrahendo ab hoc uel illo mendacto , sed te mentiturum eo mendacio det cr. Inate quo mentiturus es adeo et e si alium L
262쪽
huiusmodi previsione determinat tibi haeptae Omni alio mendacium hoc mendaciutibi decernitur ex prae uisione decreti tibi decernentis hoc ipsum; non enim mentiturus es hoc mendacio nisi determinatui causa prima ab hoc mendacium,' consequenter nisi causa prima decem et ne tibi hoc mendacium Alii decretum huiusmodi scientra visonis innixum repudientes aliud excogitarunt innixum scientiae quam mediam vocant: qoa videlicet cognoscit Deus condiationale futura in hac vel illa vel qualibet alia hypothesi ; puta congnoscit Deus quid fucturus suisses si loco veniendi ad Gymnasium, domi remansisses; quid faceres si post horam gymnasii domum repetes incederes in talem aut talem ex soldalibus. Quid faceres si modo Constantinopoli tales, ibique non Philosophiam nostram , sed Alcoranum audires Dicunt igitur per scientiam huiusmodi determinati Deum ad decernendum tibi hoc prae illo mendacium. Puta scit Deus quod si esses in talve tali circumstantia puta si interogareris a Pr secto vel a Magistro responderes
mendaciter; videt autem simul te collocan. dumis praedictis circumstantiis. quia ad rationem mali non refert quod hoc potius quam illo mendacio mentiaris, deceris nil tibi hoc pra illo mendacium. Eodem argumenro quo impugnata est prima explicatio, impuguatur secunda: sicut enim Per scientiam visionis videt futurum
263쪽
rum absolui non mendacium ut sic, quod numquem erit, sed mendacium hoc: a etiam per scientiam mediam videt futurum Conditionale, non mendacium ut sic, quod in nulla hypothesi ellet, sed mendaci uir hoc rursus eo ipso quod esset hoc esset Deo decernente hoc prae quelibet aho er go ideo decernit hoc in es e ab loluto, quia videt quod decerneret hoc in esse conditio nato: consequenter habet hoc decretum quia illud haberet: habes hoc ex ductis sicut enim non erit hoc prae illo, ni nisi quia decernitur hoc pra illo trita non esset in ulla hypothesi hoc prae illoci nisi quia decerneretur hoc pr. illo .consequen e decernit hoc prς illo . quia cognoscit laod in hac hypothesi decerneret hoc prς illo quod eliaque ridiculum ac pri
Fuit qui diceret Deum decernere hoc pr illo exire scientia duadam, qua videt voluntatem humanam , si sibi relinquet ut nullo adiuta concitri , hoc vel illo genera Peccata peccatu rem Cum igitur se ipsa esset peccutura , 5 determinat illam ad peccandum, sed sinim hoc pre illo peccatum decenit adeoq: non est auctor mali ut habes ex dictis. Hς explicatio minus valet quam reliquς. Implicat enim quod voluntasse solae nullo concursu adiut ullo modo opere-tiir: si igitur fingas eum videre quid faceret se sola nulo concursu ad uia sng sDeum videre quid faceret . si in ea esset Tom. III. K hypa-
264쪽
ta 8 Disp. . quast. 2. hypothesi, in qua nihil facere posset . In ea igitur hypothesi nihil ageret conseis
quenter implicat Deum videre quod in ta-I Pypothesi male ageret. Patet hoc ex dicti, nulla enim causa secunda est se sola sne concursu primae sulficiens agere. Dicendum est igjtur causam primarinis Heterminare ad hunc numero actum sita bonum siue malum , per hoc quod hunc numero ton alium vel intendat vel ei mutat; per hoc quod hunc intendat non alium si bonus est. hunc permittat isor alium ut malus. Pro quo sciendum est quod
quamuis uiana Omnipotenta secundum se sit indifferens ad quem libat actum crea-Hirae, siue bonum siue maluiti, adeoque in ratione potentiae non discernat unum abalo, tamen haec omm potentia exhibetur Creat arae a volente mcognoscet : Illa est a volente, est pro libito volentis,quia
est a cognoscente est pro libuo discernen iis quemlibet quolibet poti it igitur X-hibet suam omnipotentiam ita ad unum in his citctim stant ijs, ut non exhibeat ad alterum rigitur potest Deus ita ex lubere suam omnip tentiam d. vi non exibeat ad D rursus obseris auimus in Deo dupliacem voluntatem , intendentem alteram al eram permittentem; laut igitur potest cxhibet suam omnipotentiam intendendo in non ς; tactiam potest pei mutendo A non igitur exti beat omnipotentiam tuae 'luntati ut determinate. Insendat
265쪽
lum actum odit complata disposita
& quemcumque ex his actibus elicueras elicies determinando te ad speciem , determ malus aliunde ad diuiduum atque ita vides te numquam determ mari ad hunc numero actum, ut nequeas nisi hunc; sed ut
nequeas nisi hunc vel illum alium ipsi opis positum
Hinc recte dixeris voluntatem tuam eligeremterduct voluntat in autem diurnam
decernere inter finita , ex quobus actibus te det crminas ad unum eliciendo unum prae alio, quia tali duo actus sunt ditur si ita specie , contrarii, diceris deret minate te ad speciem quia in utraque specle causa prima ad nudum taxat parata est concurrere, dicitur determinare te ad individuum; ubi di des quam tegra maneat tua bertas quam eque ad indiuidum ita Deus determinat ut sint ut non reliquant cum misnimoda sussicientia ad oppositum . Igitur etiam cum determinarione d ilina ad hoc, potes Oppositum, quia haec ipsa determinatio quamu:ssit de erminate ad hoc intra hanc speciem, ei tamen caeterm male ad hanc simplicit cr; sed ad hoc num O, vel ad illud numero oppositum; alterum mendendo , alteriam permitscndo
Dices . Non est ulla retio dicendi
hoc modo Deum determ mare ad indiuiduationem, Crgo coResp. essse rationem optimam quis qui aliter explicat insufficienter explican quecpmPonunt diuinam determinatio acta,
266쪽
cum determinatione quae fit a nobis, Si autem hoc modo explicetur, recte componiis turin diuinam humana determinatio ut patet , igitur ita oportet explicare. Innabis non est potior ratio cur Deus intendat hoc quam quodlibet aliud aliundem omnino bonitari, cur Deus permittat hoc quam aliud omnino simile, eiusdem omnino malitiae ergo gratis duritur quod
Deus intendat hoc prae omni allo, Permittat hoc prae omni alio . Probatur consequenta ; quia ideo voluntas creata nequit se deluerm mare ad hoc pre alio quia non est Potior at o cur se determinet ad hoc quam
ad quodlibet aliud ergo si neque in Deo
est potior ratio cur determinet se ad hoc quam ad quodlibet alaud , Deus non se determinabit ad hoc potius quam ad quodlibet aliud Rela concesso antee negando conseq.
Non est alia ratio celer minandi hoc prae illor iiam voluntas determinantis . Hoc idem di de vuluntate humana de te minate se ad speciem : quae ideo male porrus quam bene operatum, quia vult . Ratio igit ut cur voluntas humana nequeat se dete minare ad huc prae quolibet ah intra eandem speciem , non est quia non est potior ratio pro hoc , quam pro quolibet
aho, sed quia non cister mi adeoqu neque decernere potest hoc prae quolibet alio.
267쪽
De serie natura lect aesi in AESTIO IV.
An fit per se notum dari Deum. Dictum est supra nullam causam secuisdam exire in actum sine immediato concursu causaritimae supponendo ma-bitato, quam probando existentiam causae Primae. Haec autem quaestione duo imul rimus primum est, an sit per se notuna prςter causas secundas existere primamia, hoc est an si per se notum dari Deum. Secundum Pan hoc ipsum sit naturali ratione demonstrabile a Primum primo articuli, secundum secundo expediemus :In tota autem hac quaestione quam tria, crimus eiusdem octoris meri , sinceri interpretes omnia ad mentem ipsius, quantum esse qui poterimus, resoluentes. Scien ἀdum est igitur, quod per se notum dupliciter dicitur;primo quoad se: secundo quoad nos. Ipsum deinde per se notum, quoad nos dupliciter: videlicet vel quo ad om nes ves quo ad solos sapientes Per se notum quo ad se dicitur illud obiectum, cubius sit intelligatur subiectum S praedi aistum, statim intelligitur praedicatnm On-prj a parte proponit octor
268쪽
uenire subiecto, eo quod ipso me subiecto imbibatur. Verbi gratia hoc obiectum siue hoc verum, homo est animal est per sensitum,quo ad se , qu a si intelligas quod significet noc nomiε homo quid hoc aliud animal , uatim inset g s animal homini
conues ire quia ann a in ipsam et ratione hominis tr bibitur' Per se motum quoad nos dicitur illud, quod nobis propositum statim seioso det re inat ad assensu ιD, quod ita sit; lio autem subdi ultimus in per se
notum quo ado iri es, risu per se notum quoad sapientes. Per se notum ii ad omnes est illud, quod ab omnlius statim assensum obtinet, quibus termini proponuntur propter euidentem connexionem inter eosdem terminos , puta l0tum est Mus, sua parte cuicumq eustrior 'pi nantur hoc axioma, statim assensum obimet, nec anu drequirri a te ut assentiatas, nisi quo a te ia ligas terminos, quo 1 ut praestes, non in
diges explicatione Philosophi sed Cale-
Perse notum quoad sapientes est,introdpropositium intellectui, si bene intel jgatur, assensum obcinet; sed non est adeo facilis intelligentiae, ut etiam rudibus fiat manifestum. Hoc modo dicit ex Boetio Diuus Thomas esse per se notum, quod cCrporea non sunt in loco quod ita intelligendum est, ut incorporea non cantici eantur , seu non circumscribantur a loco hoc autem est per se notum solis sapientibus , quia
soli sapientes perfecte intelligunt quid sit
269쪽
De existentiae causae primis adi;
esse incorporeum, quid sit circumscribti loco his suppositis. Dico primo cum Diuo Thomari dar 2 Deum est per se notum quoad se Proba tur conclutio, quia illud est per se notunae
quod se, cuius praedicata essentialiter inter se connectuntur , sed hoc praedicatum; existere essentialiter connectitur cum hoc ali Deus ergo Deum existere est per in notum quo ad se . quod hoc praedicatum existere essentialiter imbibatur in conceptia Dei probatur, quia Deus m suo concepta
fictionem Intellige conceptum quid ulta in tiuum adaequatum sed necessitas existendi est aliqua, 'uidem magna perfecti O, erisgo Deus in suo conceptu formali inuoluit necessitatem existendi, sine necessariam existentiam. Confimatur de explicatur hoc idem , quia quod non existi re ipsa nihil est, adeoque deficit a persectione essendi sed Deus in suo conceptu quidditatiuo excludit omnem desectum; ergo excludit no esie, excludere autem non esse est formaliter includere esse.
Confirmatur iterum, quia Deus est Ens, quo melius excogitari non potest sed si non includeret in suo conceptu quid ditari .uo necessitate existendi , posset aliquid excogitati melius ipso: ergo Deus inuoluit in suo coceptu quid ditatiuo necessitatem existendi. Maior est prima, S communissima
notio Dei. Minor probatur: quia ens ex suo
conceptu quiddilativo indefectibile, me-
270쪽
lius est, quam non indefectibile . Si igitur ex una parte ponas Deum cum reliqm prς- dicatis, hoc dempto is altera parte eadem praedicata cum hoc insuper, quod sit indefectibile, an festum est hoc secundumelius esse quam primum. Dico 1 Deum existere est per se notum sapientibusanter sapientes primo loco potanendi sunt Beati , qui clare, Wintuitiue Deum contemplantur,adeoq. habent talem euidentiam de Dei existentia, qualem nos habemus de existentia Solis. Pra ter Beatos si aliqumn hac vita non ad intulit Onerrus Dei , sed ad perfectionem sublimis sapientia pertingunt ad tantum assequuntur, v dc hac veritate Deus est, nequeant dubitare Id quomodo assequantur explicabitur arti inculo sequenti.
Alusa sapientibus non est per se notum quia ut ait D. Thomas, quod ab aliquo negari potest non est omnibus per se notum sed Deum existere ab aliquibus negatu est rergo Deum existere non est per se notum . omnibus Minor probatur, quia: Dixit insipiens in corde suo. Non est Deus . Vbi nomine insipientis non est intelligendus homo, qui non habeat usum rationis, nam ho tu ini, qui ob defectum vel aetatis ob dementiam ratione non utitur , non exprobatur
quod neget existentiam Dei. Ratio est, quia Deus non exprobat, nisi quod vel peccatum est,uel Poena peccat momine igitur insi-p:entis intelligendus est Atheus qui posuit in corde suo, ut non intelligerat. Que