Triennium philosophicum quod P. Andreas Semery Remus e Societate Iesu in Collegio Romano philosophiae iterum professor dictabat ... Annus primus tertius

291쪽

qualitatis det quam habeat, seu ut intenis dat supra se possum . Ratio est in illo priniscipio quod supra diximus, agens secundum qualitatem alteratiua agit ut secundum illa assimile sibi passum. Obijc. q. Sic moles ignea undecumq, a linmaris, huic si manum admoveas magscalefies quam calefieres,si ab eadem mole deis traheretur dimidium , ita ut remaneret so- Ium semipalmaris. ergo non solium prima medietas, sed etiam secunda agit in manu hoc est non solum illa molis medieras nisterior manu proxima ; sed etia posterior agit in manum sed hoc saluari nequit sine actione similis in simile ergo c. Minor subsumpta probatur, quia posteriQ medietas ignis agit in manum non agendo in primam&anteriorem medietatem, datur actio in distans; hanc autem non dari sup-POnitur ex dicendus ergo medietas posterior agere debet in manum agendo simul in medietatem anteriorem . Hoc idem ar. gumentum valet de duobus ignibus sibi proximis: cuilibet enim manus approximetur, magis calefiet quam si esset unicus, o Portet igitur ut qui pone alterum est

trans alterum&per alterum, de conseque-ter in alterum agat.

Resp. r. hoc argumento, si quid valeret, probatum iri non solum actionem , similis in similes, posito quod non detur actio in distans, sed etiam quod in subiecto produci deberet qualitatis intensio supra maximam inter possibiles. Pone enim duo agen-

292쪽

age Ua ambo calida ut octo; certe cuicunq. manum admoueris, x agis calefies quam si

esset unicum Digit ut altarum trans ait crum per alterm in consequenter in alteriar age sed utrimiqi 'supponitur calidum in

summo: ergo in vi summo augebitur calor, ioci est nam rasiter impossibile tam apud nox, quam apud arguentem . Rei p. in torma ad muteodo hypothesim.

tur actio in distaus, quod non ita debet m-telligi ut inter quas liel partem agentis de passum,mh idolarua quod ista non agat Hoc nim est ruisi iis , se sua viam et agens totales, pati an, nihil uti, in quod hoc non agat. In hypotes autem admissa , inter totam molem igneam, manum nihil nie-diat nisi aer, quilatiam ab eodem. Igne calesiit. Transmisi&c quia tota moles agit, quae est tam prima quam secunda medietas, non actu ed potentia . Quod si fingas esse acta

has medietates, dic solum proximam manui agere, idque in quotcunque tander omedieta e molem diuidas: per alteram autem impedita agens contra um die de eius.

de machi ultate quicquam diminuat 'deoq; etiam alteri medietata deberi quod haec arria cruc agat.

' Dico . Ergo calefactio erit directe a so-

293쪽

la ultima superficie . Prob. cons. quia haec sola est proxima calefactibili e tota vero reliqua moles solum in directe calefacit quatenus conseruat vim calefactivam remouendo actionem contrari j. Resp. neg. cons. suppositum condi qu. pura superficies vel non dantur , ut diximus in Physica , vel si dantur , secunduim, Philos non sunt active . Actio ignia esta qualibet parte sensibili molis piae dictae

modo explicat O.

Ad aliud de duobus agentibus dic vel simul coalefacere in v nuni, vel si actio est ab unico, dic ideo esse validiorem quia per alterum impeditur agens contrarium , ne in idem in passum agat, aut agens impediat ab agendo. Obiic. s. Duo luminos aequalia in intensione luminisse mutuo augent; ergo datur actio similis in simile inter uni nos . ergo etiam data poterit inter duo caliclita. Prima conseq.cii euidens: probatur secun . da quia non est potior ratio de unis quam de aliis Antec autem probatur ex Perlen tia , si post luminosum et ponatur in aliqua distantia luminosum B, luminosum posterius transmittit lucem per luminosum anterius, uare en sunt aequalia in intensione luminis ergo aequalia agunt in se inuicem: tam enim luminosum B cernitur trans luminosum A, quam luminosum trans luminosum B. Resp. quςstionem a nobis proposita esse circa similia in qualitatibus a terativis, non

294쪽

circa similia in qualitatibus activisin tridem ,

se non alterativis. Nam circa haec est specialis dissicultas . Et quidem ex ij qui ne

gant actionem similis in simile secuta dum qualitates corruptiuas,alii negant, alii concedunt actionem similis in simile secundum qualitates pure aciluas. Itaq; transmitte antec. primam conseq. nega secundam Ad probationem dic esse pota Orem rati in nem deum quam de aliis, ea autem est multiplex sed praecipua petenda est ex fine naturae in viri ne agentibus. Nam, ut

vidimus ex Philosopho agens secundum qualitates corruptiuas agit ut assimile sibi passum realiter, propaget se realiter secundum speciem, hoc est ut aliam substan. tiam edat sibi similem. Agens vero secundum lumenicon agit ut assimi realiter sibi passum, sed tum ut se manifestet potentiae visiuae , tum ut alia eidem poterula visibilia reddat . hoc est ut propaget se Otia, secundum esset reale , sed secundum esse intentionale. Hinc habes quod si primum agat in simile agit contra finem naturae eucontra impetnm innatum agendi, secus seccundum, a duas manus calidas vi qumque mutuo intendere suum calorem , uintuose comburent. Da duas candelas mutuo intendere suam lucem , mutuo se cibis

rificabunt: Haec sufficerent ad solutionem argumenti. Ad veritatis autem indagationem instituenda est.

295쪽

An simile secundum qualitates non cor. ruptiua agat in simile. SVpponendum ni pro certo duo luminosa aequalia in intensione luminis,puta duas facςDAMB ita disponi posset ut

una trans alteram videarii . Hinc alii

aiunt alii negant sequi actionem similis in simile. Ad actionem similis in simile requiritur ut terminus qui producitur sit eiusdem rationis cum eo quod prae crati passe Passumque assimilabat agenti. Ita calidum ut quinq. si alterum calidum item ut quinque in calore intenderet, esset vera actio similis in simile. Si autem calidum ut qui u-que alterum calidum ut quinque illum maret, non plopterea dicerrtur simile agere in simile. Atque huc reducitur a nonnullis punctu

praesentis controuersiae: dum admittunt lumena luminoso Atransmitti per luminosu

B: sed negant lumen diffusum crusdem rationis esse cum lumine innato, hoc est intrinseco ipsime luminoso, Quod si ita est etiam luminosum iactione sua augeat lumen inluminoso B. non tamen agit in s mile actione de quo hic, quia non producit in passis aliquid eiusdem rationis cum eo quod in eodem praeerat, reddebatq; luminosum simile lumino M.

Admissa tamen similitudine inter lumen

296쪽

innatum luminoso in lumen ab eobem dis. fusum, adhuc dubitari potest an detur actio similis in simile inter praedet luminosa Nam si quis dicere luminosam et transmittere per uni nos, m B ad oculum videtis de lumen apeciem sui, a tamen ut inluminos Bion producat lucem, sed solum speciem sui coloris pc acts Onem autem talis pccidi pro uci suam, transuchat usque ad oculum actionem productivam lucis equo modo redargui posseta

Dicendum uti primo Sive actione similis simile saluari potest quod luminosum

Bappareat& videatur trans luminosum A, die conuerso, etiam dato quod lumen

diffusum sit iusdem rationis cum eo quod

Probatur hare cones usio. Quia ad hoc velum mosum A transmutat lumen ad oculia sine actione in illiani, sufficit quod in medio aliquid agat sed potest in medio a I

quid agere, etiamsi in medio non producat lucr en ergo potest transmittere lumen non prodii cedo lumen in medio , sine actione in distans. Maiores certa ex dicendis . Adhoavi agens producat aliquid in remoto sin actione instans, non requiritur ut clem-s agat in medio quod in remoto cita sol pro

idem producit in spetio ni crinedio Minor autem pio batui ; quia potest in una nos in e post o producere species siti coloris cicu .n actione talium specierum productis

297쪽

ua propagare ulterius actionem luminis productivam, sicut sol cum actione produ- et tua is diffusiua lucis, aliorumq; influxuum per medium interpositum, propaga cachio nem productivam auri argenti in visceribus terrae.

Dices, vehiculum specierum est lux g. species non sunt vehiculum lucis Sicut enim absurdum esset dicere hominem eis hi quidem solitum rhoda, aliquando tamen ipsum esse suae rhedae vehiculum ita absurdum est dicere lucem esse quidem ordina rium vehiculum specierum, species tame a aliqvnndo ficta vehiculum lucis. Resp. conceden. totum vel potius transmittendo. Vehiculum specurum est lex, non tamen necessario lux quaesit, obiecti tales

species emittens. Sicut homo vehitur curis riculo non tamen semper suo in casu posito vehiculum specierum actionis spe. cies propagantis esset Iumen lumino B per quod transmittitur ad oculum videntis lumen species luminosi A.

Dicendum secundo. Potest in qualitati. hus non corrupta uis admitti actio similis in simile. Probatur haec conclusio ex inanitate argumensorum quae fiunt contra actionem smilis in simile cum igitur pateat ad cuintum luminosum rasa uniano sum cern , nec stilla ratio probans no fieri hoc per diffusionem luminis in tota in ea intermediiuta, probabilius est rem ita coniungere ut argu mentorum solutione patebit.

Obiic. i. Si daretur actio similis in simi-

298쪽

lenen essent potior ratio cur hoc ageret quam illud, g utrumq, ageret sed hoc est bsurdum , ergo non datur, Antec est ratio hilosophi contra actionem similis in si mile Minor subsumpra probatur, quia sutrumq; agereti. idem ageret in seipsunta saltem actione reflexa,videlicet candela dintenderet candelem B, aqua ipsa inuicem intenderetur: nam candela B per lumen receptuma candela iacta luminosior illuminatricem suam reilluminaret.2 sequelem quod in intensione illa reciproca in inisnnitum iretur Nam A alige Bin augetura B, Auctum a B reauget magis ipsum

Blterum auctum iterum auge A. sic in

antini tum is

Res p. concesso toto primo enti memate negando minorem subsumptam Cocediturnic praedictum enthim emes, quia discursus thilosophi contra actione similis in simile non est contra omnem ectionem , sed contra actionem agentium secundum qualitates corruptiuas. Ad probationem minoris

omitto primam sequelam, quod videlicet luminosum actione reflexa ageret aliqualiter in seipsum . Sed nego secundar quod 'idelicet in reciproca luminis intentione in infinitum iretur'. Sic autem res

contingeret, seu potius contingit Luminosum transmittit an luminosum B quantia luminis potest sed illud quantum, poteste valde modicum. Constat enim actionem luminosi maxima in minimo spatio decre

menta habere, Rurius per modicum illud

299쪽

De alterat. simit simit assium inis sibi affusum luminosum B factum

paulu luminosius aliquid etiam, sed paucula luminis refundit inluminosum , cum semper decrescat magnopere lumen hinc inde affusum, ut pote semper longe,

nus recepto, non modo non augetur in infinitum sed contingit totum illud incre metum vix ad intensiouem mus gradus peruenire, supra mensuram in utroque ex luminosis praesuppositam, Obj j c. a. Non est potior ratio cur species emissae a colorato non sint color eiusdem rationis cum eo qui est in colorato, quam cur lumen emissum a. luminoso non sit eiusdem rationis cum lumine quod est in luminoso, ergo vel species coloris sunt etiam calor , vel lumen emissum non est proprie in me . Et consequenter etiamsi luminosum diffundat lumen etiam per aliud luminosum,non propterea aget in simile sicut per hoc quod coloratum diffundat spe. cie suspe aliud coloratum non proptereadalia actio similis in simile. Quod autem coloratum diffundat species sui per alitio coloratum patet in hypothesi admissa, tria, quia luminosum simulis coloratum trans aliud eiusdem luminisvi coloris a nobis cer.

nitura

Resp. neg. antec Per lumen emissum aluminoso non cernimus ipsum me lumina- sum, sed obiecta quibus tale lumen affunis aitur . Puta per lumen emissum a sole, ceris

no non solem ipsum sed hunc parietem

di quolibet aliud busismodi . Lumen gia

300쪽

tur non est manifestativum solius obiecti Iquo est; sed cuius bibet a quo reflectatur ad Oculum Species vero sunt man festativae non illius obiecti a quo reflectiantur sed illius a quo sunt. Si opponas nummUn pluribus speculis ita ut ab uno fiat in alterureuerberatio, videbis per singula specula

nummum, vi experientia constat cum non

quod bet obiectum reuerberans lumen emissum a sole manifestet solem obiic. Si simile agit in simile etiat idem in seipsum, conseqest absurdum , ergo antecedens minor est Philosophi ut dictum est supra Maior autem ab eodem probatur; quia non est potior ratio. Qui discursus valere videtur etiam in Praesenti Resp. Idem agere in seipsum, ut dictum est supra , sed non eodem genere actionis quo agit ad extra. Luminosum est in se producturum sui luminis , per lumen in se productum diffusiuum eiusdem ad obiecta externa Ratio a priori cur per lumen&species luminosum non agat intra talpis sum, est; quia tum lumen tum species sunt ut faciat obiectum intentionaliteritae sens, ubi non est praesens realiter Unde dicun- Iur communiter species esse vicaria obiecti Agit igitur luminosum intra actione aequivoca hoc est actione nona lumine ad lumen, sed a luminoso ad lumen: extra se autem actione uni voca videlicet quae est alumne & luminis preductiva. Aduerte autem inter species dolumen aliud discrimen , quod