장음표시 사용
281쪽
De existentia causa prima. 23 s
ra indigent, ut sint, cur inpiam nullo alio indigeat . Proponitur si hoc argumentum a Si omnia essent simpliciter indifferentianasesse, non eiIes ita ut nihil necessam exist Cret , nihil omnino existeret conti quens est euidente falsum; crgo anteis cedens. sequela maioris probatur , quia si est indifferens ut sit, vel non sit, ab alio debet determ mari visit potius , quam non sit: B determinatur igitur a B. Rursus si ipsum B est differens, ut sit, vel non sit, coipso adesse potius, quam ad non esse determinari debet ab alii determinetur igitur a C, sic de carietas si autem sic in in sinitum procedas, nunquam habebis primum eterminans N per consequens nurulum habebis beterminatum
Explicatur hoc idem uberiusci supponamus causam illam a qua caetera determinata sunt ad existendum, fuisse ipsum etiari disserentem ad hoc, ut existeret, vel noexs-steret Pet tuis illam determinarit ad exi stendum nonanim potuit determinari ad existendum nisi ab aliquo determinate existente Rursus interrogo , an illud aliud determinate existens esset se ipso determinatu nadesse, an determinarum ab alio. Si primum habeo intentum. Si sc--ndum talem argumetitum instauro . Et sic procedet uim infinitum in investigatione determinantium is determinato iarum, nec inuenietur primum, quo de
Quod si aliquis non satis intelligens, quid
282쪽
quid sit abire in infinitum , pertinaciter assirmaret, etiam in illo infinito posse inalem ri primum , unde et arminatio e ro-
a , an illud primum sit se ipso determitatum ad est , adeoque , an sit ens sim
Plice ter , lata physice necessarturnia an ipsum etiam debuerit ab alio determinaria si primuma habes Deum i secundum ergo illud non est primum unde de
Dicasci dichtam est in Jaysica , nam sqHamque rem pes se ipsa trudi non per aliud esse determinatam ad existendum ergo hic male recurritur ad aliquid, per quod quae, libet res determinetur ad existendum Pomtius, quam non existendum Respondeo illic sermonem fuisse de determinatiuo in genere causae formalisci hic dς determinatiuo in unere causae iniciet is, Deus, creatura non differunt in hoc,quod hac determine rur ad existendum per aliquid a se distinctii in genera causa sor- malis, Deus autem per se ipsum sed in hoc, quod haec essentialiter exigat determinari
ab alio in genere causae elficientisci Deus autem essentia iter excludat a se omnemia cansam efficientem. Porro ex prete dicta necessu a te existendisiue ex ipsam et qui deitate entis simplici. ter necessata j ingeniosi recentioris inserunt carcnuam omnis imperfectionis, siue o m. ni omnino perfectionis plenitudinem e n. serunt autem sicci id , quod nulli dispi ce.
re potest nisi insipient , nullum habet de-
283쪽
fectiam sed ens ne fessarium nulli displicere potest nisi insipienti: ergo eas neces ais rium nullum habet defectum maior prohatur quia omnis defectus est rationabile motivum displicentiar, adeoque habens de- Rctum potest etiam sapientibus displicere: ergo quod non potest displicere nisi insipienti est ens carens omni defeetu . Iam , nor est probate , videlicet , quod ens simpliciter necessarium nulli displicere post sit nisi insipienti, quia quod necessario existit, quod impossibile est non existere , stulte displicet quod existat . Hoc argumentum est ingeniosum an sit solidym, nos
Denique probatur existentia Dei a Gu-
hernatione uniuersi, ita ut etiam veteres,qui
a penti istudebant, admirantes potentiam, sapientiam , bonitatem , qua reguntur ni V orsa i dubitare non potetim , dari prudenti librii, . potentissimum Optimum rerum omnium Gubernatore hanc domonstratiomem habet psalmista multis in locis, debetat tem extendi non solum ad Gubernatio-De physica uniuersi quia videlicet terra suist Emporibus generat, Odi ordinatissime vO Uiamur, reddunt tempestates Alingulae parces componentes hoc uniuersum suas vicescte sua munia obeunt sese iam ad Guberrimationem moralem qu tiam impii quam . ais fingant se nihil timere , tacite tamen iis menti indicem suorum sceletum , Eec pro.
laxius cogitationibus fidunt, intelligentes duo tu Murauesse aliquem,quem etiam secrc
284쪽
to peccantes debent f irmidare. Haec eadem naturae ductu ingenita omnibus Dei in te iasigentia sicut terret impios; lalatur bonos qui suarum etiam cogitationum testem se habere Deum, iraemiatorem intelligunt,atquae haec circa demonstrabilitatem existentiae Dei lassiciant.
De conditionibus ad agendum requisitis.
De alteratione similis a simili Nyli m causam creatam ager tali ne concursu increatae ostensum est supra Praeter concursur a huiusmodi exigit causa secunda conditiones quasdam , sine quibus aut Omnino , aut naturaliter agere nequit Quaerimus 3 ut emat , an inter conditio is nec necessario equa sitas numera nil sit d sit miluudo interea, quae agunt , iam tiuntur: primo quid a Dan alterab: Ie ne queat nisi a dissici, th l eram . In hac controuersia dicendu eit cum Vlosophori.
de Genes textu L. t. si te nor aberam a simili. Non quodcumque altille, natam est pati, infacere: sed i cumq, r
285쪽
eontraria sunt, aut continietatem habent. Vbi late docet , quod irae ad inuicem gunt, patiuntur secundum qualitate sal. terativas, habent aliquam sim litud: nelno, quatenus sunt in eodem genere in aliquam dissimilitudinem , atenus sunt in mersa specie; interlige secundum eas qualitates secundum quas agunt Puta manu calida de manus frigida, quae secundum quod sunt tales, sunt in eodem genere , videlicet in praedicament qaulis. N in eodem maximeo istant, videlicet secundum calorem , frigus, Probatur autem concussori aut horitate&ratione Philosophi . Quia omne agens in agendo intendit assim dare ibi passum si autem simile ageret in similes, non assimilaret, sed dissimilaret; ergo simile nequit agere in simile Ratio fundamentalis, quam an bi etiam attigimus est quia omnis alteratio est ex natura rei ordinata ad mutationem secundum substantiam, siue ad genera. tionem omne igit m agens agit , ut faciat
nouam substantiam siue ut assimile sibi substantial Her patium ad assimilationes tas
autem substantialem prae requiritur assimi latio accidentalis ergo omne agens secundiam qualitatem agit, ut possum sibi assimi-I et secundum illam alltatem , se .undum quam illud alterat , quod autem simile agens in simile dissimilaret sibi pastum , a.
Probatur et eadem conclusio alia ratio
oceiusdem Philosophi Quia si sint duo si
286쪽
milia, puta A, a utrumque calidum ut
quinque, non est potior rati cur numag t quam alterurni ergo neutrum aget, vel Vtrum . non usrumq. ergo neutrum Maior
est euidens, min. prob. quia si agit virum, que,duo similia se inuicem destruent , sed omnis destructio in substantus corruptibilibus ei ab aliquo contrariori ergo unus simile erit alteri contrarium; tuo simi hacrunt duo sibi mutuo contrariat, quod repugnat interminis. Destructionem in predi. ctis substant ijs esse a contrario, patet ex principio alibi explicato, corrupti unius est generatio alterius, actio igitur destructitia unius est alterius generat tua . immo actio destructitia tam amo, per se est ge.
nerativa. Si autem generativa certe no all-culus rei similis illi quam destruit , sed dissimilis, similis autem sibi. Puta actio corruptiua ligni, est generativa alterius, non ligni, sed ignis, si ab igne lignum corrumpitur Debet igituc agens esse dissi te rei,
Probatur . alia ratione eiusdem. Si simili ait illa pati aliquid possib le est erup- Ium a seipso. νοindebis ita se habentibusnibi utique erit aut incorruptibile aut im- nobile alsimile secundum quod silmili acti-Πum. Ulum enim seipsum monebit omne Hoc est si simile potet paci a simili, ciem Potest pati a seipso consequens est abscircum ergo&antecedens morem probat Philosophus , quia si idem patitur a seipso nihil ptat incorruptibilite, aut immobilet ,
287쪽
consequens est inconueniens ergo ante cedens. Probat sequelam maiainiti qumlibet substantia sensibilis, cum habeat aliquam qualitatem ire ratiuam, puta aliquid caloris, frigoris, c. habet id a quo neces .rio patiatur, corrumpatur: consequere.
ter ipsa se sua qualitate alterabit, atqu
Confi matur hic discursus quia si simila igit id simile, ideo agit, quia ad agendum,
patiendum susscit polentia activa a genis rix, lassiua subiecti quarum utraque reis perim videtur in duobus inter se similius. Puta calidum A est potens producere nugradum caloris, calidum B potens illum recipere sed etiam in ipsom et calido Aie per ityr haec utraque potentia ergo etiam calidum Asotem agere in se ipse mimor probarur quia vere calidum g ut quinque est potens producere unum gradu celoris, is eodem datur potentia unius gradus
recipiundi. alit igitur discursus Philosophi simile pati potest a simili, idem a
seipso. Ratio autem age di secundum qualitates corruptiuas assignata a Philosopho , sicut repellit actionem eiusde in seipsum, ita actionem similis in simile. Ad hoc, inquit, ut unum moliatur destructionem herius debet esse conrtarium illi fidem autem noncst sibi contrariuma nequit igilii idem sui ipsicus destructionem moliri ules idem omnino valere contra actionem similis in simile: nam simile non est contrarium sinit
288쪽
li, nequit igiter imito sui similis destructionem molti . Sicut igitur idem non alterat se ipsum , nec simile ae iterat simile; quando quidem a Leratio est inchoata corrupta o. Qui discursum Philosophi voce tenus accipiet, ubi dictit. Sitidem patitur a seipso. mbi utique erit an incoreuptibile, aut Immobile Concedet seq. nai. negabuque absurdum esse ex substant ijs, de quibus hic
nullam esse aut corrubii bilem , aut immo dilem u sermo sit de substanti corrupi bilibus Qui sic respondebit Philosopho, id numittendet, se non alIequi mentem Phlophici sensus enim eorum , quae diei a s: ni eli,' si ossi idem ageret in seipsus per mouci et se ad ternu, per qualitates sibi debitas cinnatas seipsum coris
rumpe Iet, cum tamen&ratione &experientia constet ex iis, o quibus hic agimus corrumpi nihil , nima contrare io , quodlibet autem e durare lurius , quo a Otrario
Obijc i. mus intensum agere potest in magis intensum ergo multo magis simile agere potest in simile . Probatur cons. quia simile respectu similis plus habet vir-
tui: s activae, quam minus intentum asperictu magis tensi . Anteced probatur CX.Pcrienta , quia aer frigidus conglaciat aquam sciat est mus hi gldu , quam a qua Pergo minus stagidum agit in magis frigidum
Resp. neg. ante c. cnius Disitas ah bi sensa cli per illud proloquii: m actio est a Pro
289쪽
proporta One malotas in aqualitatis, Ad probarionem respondeo I. t g. mal Causa ais da quate conglacialiua qua non est aer frigidus, sed simul cum aere multae parti Culae corporum exiccant nam adstringelium . Adeoq; a solo frigore glaciem fila negant coninria niter Mileomitae . Certe ad conglaciaraonem concurrere multos spiritus igneos mani fistum est conglaciatoribus
quid niuem alaciem , ut dii luius durent
acri sagant, mulio sale inspCrgunt. Cis. spontico a neg. min. unde enim habet arguens aerem essuma D frigidum aqua ,; Qtioda qua grauius meiat sensum ellam ,
in gencrc frigies haberi potcst a densitate
ipsius etiam cum mota inlesione .goris. Caeterum quando aer ima uncta aqua conglacie aquam, ut aqua frigidior, ut tale
ostendi potat. Obtic a Ferrum candes producit igne: ergo minus calidum producit magis cali
rum candens non solum ci calleum, sed ignitum quod patet tis: citis illa illa , quae inccdem rcfmgcrato appatet que nihil aliud est, tiam carbo qu clam ab igne relictus ex ferro , sicut relinquitur ex ligno i ta com
290쪽
combusto . Praeterea in eiusdem ferri memtibus, &pors inclusae sunt multae particu iale igneae, quae stuppam instam mat Vlterius non est certum quemlibet ignem esse calidiorem quolibet terro intensassime calido. Calor enim etiam minus tensus cum alla accidentium complexione brtasse suffaciet ad ignem excitandum ex stuppa, qui cum in ferro non sit cum eadem . sed cum Ionge diuersa, ad conuertendum fertum in ignem
non sufficeret. lobi jc. 3. Potest cum aequali intenfione
qualitatis dari inaequalitas secundgm raritatem,&densitatem ergo unum simile poterit agere in aliterum puta magis densum in minus Ant. est cerum probatur cons. quia maior densitas aequivale malori nistensioni: consequenter sicut intensius ageret in minus intensum , ita densius in minus densum Confim. quia per densitatem vis activa magis unitur vis au emis nila
Drtior. lResp. r. quod etiamsi ita esset nihil esset contra intentum: si enim densitas maior maiori aequi ualet intensioni per hanc ipsa nar qui ualentiam tot Iitur similitudo . Propre- rea etiam in nostra sententia amuiris con .
Resp, 2. cone anteced. neg. conseq-Adprobat distingueri densitas maior qui- ualet maiori intensioni quoad omniaci nega quo ad aliqua concede. Maior densitas
quia mais uni partes agentis, reddit ages validiusci non tamenia validum ut pluSquali-