장음표시 사용
461쪽
probandum in homme praeter animam tellectivam, eam aliam sormam , adducebant definitionem Pnilosophi , respondet sic;Philosophus non dicit animam esse actum corporis tantu, sed actum corporis p sici organici potentia vitam habentis: talis autem potentia non abi cit animam; unde manife.
sum , in cuius anima dicitur actus, etiam animam includi eo modo loquendi quo calor est actus ealidi, lumen est actus lucidi, non quod seorsim sit lucidum sim lucrist qui ess lucidum perlucem o similiter dicitur quod animastilius corporis pisic , c. quia per animam inest corpus ines organicum σὰβ potentia vitam habens, sed actus primus dicito respectu actus secundi qui est
operatio. Haec D. ThOm. quae sunt 'Me notanda, non solum quia clarissim definitionem Aristotelicam explanant, sed etiam quaa ijs quae infra decentur , sunt maxima opportuna. Ex his solvis obiectionem ex definitione petuam. Sic enim arguut Anima est actus Primus corporis physici organici potentia
vitam habςnti R. ecce aiunt comparatur ani
ma ad corpus sicut forma ad mareriam , sed corpus per aliquam sormam substantialem caecorpus pergo praescindendo ab anime est in corpore aliqua sorma substantialis. eis rum ut ait S. Doctor , non definitur hie anima per comparationem ad aliam compartem , cum qua constituit unum vivems, sine per comparationem ad materiam,quanactuat, informat sed per comparationem
462쪽
ad ipsum me totum,cuius ipsa est actus, eo modo quo calor dicitur abus calidi itamen actus lucidi. Erit igitur sesus definitionis hic Anima est forma illa, per quam corpus naturale organicum poteria vitam ha bens, constitu Hurcolpus naturale organicum proxime potens vitam habere: in
hoc sensu intelligendam esse definitionem
vltimas, particulas definitionis praedictae, videlicet potentia vitam habentis ita telligere dc bis ut anima sit a diu sptamus non vitae substantialis cum substanta alis ulta constituatur formaliter per ipsam me animam, sed vita accidentis, hoc est operationum vitalita, ut dictum est supra Ccmpositum enim vivens iam uis non solum potentia, sed actu substantialiter vivat, est Proximes tens vitaliter operari, quia vita substantialis non est formaliter, sed radicaliter solum operatio vitalis, quae proprie loquendo in sensu Philosophi,& D. Thomae dicitur vita in actu secundo Ex praedicta di finitione habes corpus animarum non posse esse corpus homoge- neu, hbc est conflans partibus similiaribus debet enim esse organicum , hoc est Praediatum instrumentis , quibus possit vitaliter operari inuiusmodi autem instrumenta, siue organa apparent etiam in vivendibus infimi ordinis, puta in planti S in quibus radix, fibrae,& ventita; id genus alia
conspiciuntur An vero hae usmodi partes
Organicae constituantur organicae per solam
463쪽
De Anima ingenere . a scombinationem diuersorum, aut diuersam combinationem a cidentium,an per aliquas formas substantiales, quae in eodem v luente, pro diuersis partibus sint diuersae , examinabitur infra , ubi de formis partialibus o
forma cadaueris est actus corporis orgam cipotentia vitam habentis praedicta forma non est Anima Dergo definitio Animae con uenit etiam non Animae formam cadaue risesse formam corporis naturalis est euiis dens, sicut isse formam corporis organici immo eadem Organa, quae erant in vis uente remaneu in cadauere . Tam aratem Embrionem, quam adauer potentia vitam habere patet: quia utrumq, aptum est animari. vivere. Res disting. maiorem forma Embrio I is,&c est forma corporis organici potentia proxima vite habentis: nego maiorer ;potentii remota vitam habenti si muto maiorem:& concessa minor, nego consequentia. Corpus animatum de quo hic, est corpus proxime potens vitaliter operari adeoque habent potentiam prox: mam ad vitam in actu secundo, hoc est ad operationes vitales,quod neque embrioni conuenit, ne,
Quaeres an praHacta definitio ita etiam intel gi queat, ut Anime comparetur non sciatum cum toto, cuius est forma, sed etiasT , Cum copare, in qua recipitur, quam actuae
464쪽
teria prima propriori ad receptionem forismae debet esse idonea receptioni eiusdem non est autem idonea per seipsam igitur per aliquid aliud, per id autem per quod est idonea Animae,est organica. Resp. Quod aliqui ita intelligunt definitionem praedictam, ut comparent Animam eum subiecto, quod animat,& informat. Hi autem sunt in duplici classe Ahi existimant subiectum, quod animatur ab anima, propriori ad animam esse corpus organicum, constitui autem in ratione corporis per socimam,quam corporeitatis appellant ij sunt omnes fere Scotistae. Alii autem aiunt nomine corporis organici intelligi materiam a dispositam receptioni actus, per quam sit inpotentia proxima ad operationes vitales Cu his secundis quaestio est pure denomine: an videlicet materia ita disposita intel ligi possit sub nomine corporis. Cum priis mis est quaestio de re tractanda in sequentibus Vbi an plures oriarniae in eodem vitiente substantiales. Interim teneatur explicatio
465쪽
Nimam superiori sectione cum Phi- ad vitam. Vitam diuisimus in substantialem, Maccidentalem, seu in vitam in acti primo,& vitam in actii condo, iuxta Ptolosophum, qui pluribus in locis docet vivere in actu secundo idem esse , ac viis taliter operari . Nunc examinandum est quid sit vitaliter operari, seu quid sit vivere in actu fecundo. Hoc explicato facile erit determinare quid sit vivere in actu
In quaerendo conceptu vitae D. Thomam sequemur qui in prima parte quaest. 8. hae methodo utitur. Primo accipit aliqua tria, quibus manifesta est vita Et in iis obseruat rationem illam secundum quam dicuntur vivere,ut ex illa communissimum vitae conisceptum abstrahere possit. Est autem it
inquit, in animalibus manifesta. Igitur secundum illud distinguenda sunt viveutia a
non uiuentibus,seeuadu quod animalia di .cuntur vivere. Primo autem duimus ani, mal viuere, quando incipit ex se motu habere,συmdiu iudicatur viunm animal, qua- definiuimus per ordinenua diu
466쪽
diu talis motus in eo apρaret: liando versiam ex se non babet aliquem motum sed mο- tietur tantum ab alio, tune dicitur animal mortuuster defectu ita. Ex hac notissima de
maxmae obuia ratione qua animal dicit ut
vivum, infert S. Doctor quod vivere est seipsum secundum aliquam speciem motus
mouere, ita ut ea dicentur viventia , quae se agunt ad motum vel operationem aliquam; ea vero in quorum natura non est, ut se a-ga fit ad aliquem motum vel operationem vi uentia dici non possunt. Ex hac D Thomae doctrina vitam aliqui deficii uerunt motum a intrinseco. Haec definitio est in sum ciens, nec satis explieat aut
mentem S. Doctoris, aut conceptum vitae
Non esse secundu mentem s. Doctoris a. nifestum est; quia ex consideratione viventium infert quod vivere est seipsum secundum atquam speciem motus mouere. Hm csic: seipsum mouere est moueri ab inti inseco seipsum mouere non sufficit ad conceptum vitae: ergo moueri abi trinseco non sufficit ad conceptu vitae minor probatur :quia D. Thomas non dicit quod vivere est scipsum mouere, sed insuper addit secundum aliquam speciem motas:ergo ad hoc ut
motus ab Intrinseco sit vita, debet speciali aliqua differentia contrahi, per quam sitta sin non quilibet motus ab intrinseco . Rursus, quod ratio motus ab intrinseco non sit per seipsam formatiter ratio rie Probatur quia multa mouentur ab intrinsec .iae nan vivunt,ergo male definies via
467쪽
tam motum ab iniseco Conseqllentia est euidens,antecedens probatur: Ula gravie, leuia, calida,&frigida mouentur ab intrinseco: mouentur enim secundum naturam quae est principium motus inuictis in eo in quo est per se,in non seeundum a
cidens. Igitur ad conceptum vitae aliquid aliud inperaddendum est, quo explicetur dita ferentia motus vitalis non vitati ,etiam inistra genus motus ab intrinseco
Ad hoc debes hic cum eodem S. Thoma animaduertere quod grauia & leuia non mouent seipsa secundum naturam: hoc est quando sunt in sua dispositione naturali namgrauia&leuia si sint in locis sibi debitis non mouent se ulterius , sed ibi quiescunt: viventia autem, plante videlicet ,
ni malia c. mouent seipsa secundum naturam , quia mouent se quandol sant in sua dispositione narurali. Hinc est quod motus grauium Mevium tribuitur generanti, non quod in grauibus, &leuibus non detur principium intrinsecum talis motus: sed quia eispositio illa naturalis in qua non indigeant vllo ulteriori motu, debetur Nlis ab ipso generante: non enim bene se habet graue nec est secundum dispositionetria suae natura nisi quando est deorsum nec bene se habet leue nisi quando est sursum. Cum igitur a generalite debeatur illis esse secundum dispositionem suae naturae , dispositio suae natura exigat ut sint in pio. priis locis, grauia&leuia non sunt secun
468쪽
do sunt in propriis locis, quando autemisunt in propriis locis non mouentur ergo uuando sunt secundum dispositionem suae
Aliter autem contingit in uiueutibus equae a generante per hoc ipsum quod accipiant esse secundum suam naturam , accipiunt vim quandam necessitatem mouendi seipsa,etiam intra dispositionem suae natur . Per hoc v. g. quod planta sit secundum suam naturam, debet seipsam mouere motu nutritionis, augmetationis e. quos
motus eo imperfectius habet quo magis remouetur a dispositione eo perfectius quo magis accedit ad dispositionem, hoc est admodum proprium suae naturae . Idem die de animali inuocunq; alio vivente Omnia enim alia uiuentia eo persectiust mouent se, seu eo persectius operanrur vita liter, quod melius se habent intra suam naturr . Totus hic discursus est D. Thomae quaest cuata art. I. Ex quo habes coceptum
vitς quaem quaerebamusrvidelicet Vita est motus quo res monet seipsam secundum dispositionem sua natura existens. In quo vides nos rationi motus ab intrinseco superaddere aliam rationem,per quam contrahitur ad vitalitatem.
Praefato discursu superaddi posset quod
grauia,&leuia dum mouent se, haec a ne dio,illa ad medium mouent se ut melius se habeant , per ordinem ad alia corpora quibuscum constituunt unum quoddaci viuentia autem dum mouent se , no mouent la
469쪽
De Vita. 32 Iut melius se habeant solum secundum diti positionem quandam localem inter se
alia corpora constituendam, sed ut per suos motus vel per terminos motuum, aliter intrinsece se habeant quam se haberent, non Propter aliud, nec per ordinem ad aliud sed propter se . Hac an verum sit de omni viventc,an solum de ijs, in quibus operari est nouae perfectionis aeqlnsilior vj debitur infra. Obijcitur . Per augumentationem diminutionem , respirationem animalia vivunt in actu secundo: sed huiusmodi motus non sunt motus quibus animalia mota uent se ipsa, ergo moetus vltat: male da. finitur ille per quem vivens mouet seipsum&c- maior est certa: minor probatur aut horitate Philosopha 8 Physic textu si ubi sic habet insunt alui moltu naturales antrualibus secundum quos non mouentur per seips ut augmentatio, diminutio ,respiratio, qu bus mouetur animalium num ouodque cum quiescii non mouetur secundum eum
Resp. conceina maiori negando minoiarem. Ad probationem dic Philosoplinxisnon loqui de motu vitali secundum totam latitudinem , sed restricte ad eum qui est velint et ionalis,cuiusmodi est sentire, velle&c vel consequens ad intentionalem cuiusmod est progredi. Caeterum praedictos motus esse vitales est indubitatum etiam apud Philosolium ut notat D. Tho-m 84 ex . Et hic quaest supraci ara ari a i
470쪽
intendit , donec tandem perueniat ad locum sibi naturaliter debitum , in quo quiescat retinens risu suo locu acquitatum permotima Vbi obsena comparat Oum cum lapide scut rigus cur aqua, motum is quam, non impetum Impetus enim totus
manet e lam Cum motu contrari , cum ita.
gus adueniente contrario remittatur . Obltc. Deus pei laetissime onadiutrua vivent tum trinit, Deus non mouetur ergo visere non esiiDoueri . lator est indubitata Minor Drobatur; quia Deus est essentialiter immob is ego Deus lisnm litora moueri u em immobile , repugnat ita
Resp. dicendum esse hic aliquid de vita diuina sed opera pretium erit prius ditir buere vluentia in varios gradus; qua in re eundem, quem hactenus sequuti sumus, ducem, hoc est D. Thomam, sequemur
Distribuuntur tuentia in varios gradus EX cooceptu vit superius explicato coia
ligimus cum D.Thom que ii citata ars . . ab qua perfectius aliqua imperfecta usumere. Haec priusquam ab inuicem secerisnamus; stendum ci hic nomine motus non
intelligi actum imperfeci , seu actum exi sentis in potentia , siue tendentas ad vi eis riorem aliquam perfectionem sed inteIugi rationem aliquam communem , ad