장음표시 사용
721쪽
iunt, passibili quod est idem ac quaerere an operati agendis ut agens est , sit persectior operatione possibilis. Pro intellectu agente est ipsum me nomen,&pra rogatiua agentis. Videtur enim ex genere suo esse nobilius agere quam pati. Nam ratio agentis conuenit Deo ratio pallentis non conisenit. Praeterea ex ipsa- me explicatione s. praposita intellectus agenta si ci clientis videtur manifeste appa
rete excellentia agendis supra possibilem Nam intellectus agens est Pictor intellectus possit,ilis est tabula rasa. Quis autem dabitet Pictorem praestare tabulae PraNerea intellectus agens dat intellectui possi. bili species inteli gibiles, per quas hic roducitur in actum possibilis autem accipit, sed nobilius est mags dare,qlaam accipere: ergo nobilior est intellectus agens quam possibilis. Ex alio capite Patroni intellectus possibilis pro suo cliente sic aiunt. Intelligens ex toto genere est nobilior non intelligenis te intellactus possibilis est intelligense in . tellectus agens non est intelligens ergo intellectus possibilis est nobilior intellectu agente Maior est in scholis per modum , primi principi je quamuis enim in genere intelligentis detur perfectius, cim persectius, possintque multiplicata gradus perfectionis in infinitum a tamen nulla natura non intelligens potest csse supra ullam naturam intelligentem quod est naturam inteu
722쪽
Sa speciebus intentionatibus. 6 rintelligentem esse ex toto genere quid perfectius non intelligentes Debes enimaduertere hic discrimen inter ista duo:ρ
fectius exgenere, Operfectius ex totogenere. Dicitur, num alio pefectius ex generere, quando est intra aliquod genus entis quod inter sua inferiora continet aliquid superans perfectionem illius alterius . Dicitur autem aliquid alio perfectius ex toto genere, quando pertina ad aliquod genus entis non continens ullum inferius . quod non fit perfectius quodlibet inferiori illius alterius Exemplum primi habes in materia prima , quae in genere incorruptibilium: incognitione quae est in genere spiritualium, is alijs huiusmodi innumerabilibus . Certum est enim materiam primam non esse simpliciter perfecti Oem homine cognationem non esse perfectorerruishoue consequeter in genere incorruptibi lium dari aliquid simpliciter imperfectius aliq io corruptibili , in genere spiritualium aliquid perfectius aliquo materiali Exemplui secundi habes in substantia, in vivente, in coenoscente, in intelliis gente. Nam in genere subitantia nihil est, quod non sit perfectius quolibet accidentes: quodlibet vivens est quolibet non viis uente perfectus, sic de caeteris. Haec dicuntur perfectioria ex toto genere, quia in illo genere nullum est , quod non vincat quodlibet aliud itemus generis. Illa sunt perfectiora solum ex genere , qui a m illo aliquo genere , in quo sunt, reperitur ali.
723쪽
quid, quod est perfectius in si quae pertinent
ad alia genera,quiuscum comparantur Puta in genere incorruptibilis reperitur Angelus qui est perfectior quolibet corruptibili. Pro resolutione controuersae nota intellectum possibilem , seu passibilem noria. ita vocari ex eo quod nihil agat , sed ex eo quod recipiat speciem ab agenre respe- visu cuius dicitur postibilis . Catetum ipse etiam agit dum completus perspecten impressam vita hic percipit obiectum. Munus igitur intelligendi comperit intellectus passibili: munus autem inprimendi speciem conuenit agenti nobilius autem cit intelligere , quam imprimere speciem telligibi Iem: consequenter intelectus passibilis est simpliciter perfectior agente. Ex his patet ad ea,quae dicuntur in fatauorem agentis, Trantea quod aliquae deno minaciones nobilius importent intellectum agentem quam passibilem'. hoc est quod nobilius sit dare que recipere, icce aliis, Oniamen erit nobilior potentia dans speciem intelligilem , quam Potentia illam eandem recipiens , si recupiens insuper repraesentat sibi vitaliter objectum: boc est si recipiens intelligit. Aliud enim est es e perfectius ex gen re dantis, quod ultro damus agenti supra possidi leniri aliud esse perfectius simplicire et quod standimus de passibi-J , dum Hendimus, intelligens ego non solum ex genete , sed ex toto generetneticIiu non intelligente. Ne igitur
724쪽
De speciebus intentionalibus. 73
ita consideres in passabili rationem recipientis negligas rationem intelligeniatis , habes praerogatiuam huius supra
Ad paritaten ex Pictiore ductam ta hul a , dic in te ectum p; sibilem non sella here sciat tabulas . nisi secundum rationem si affam ccipientis: seminiJum hanc cederet agenti sed habe insuper intelligere obiectum cuius speciem recipit, cinhoc uinci agentem dictum est in quia vincere in hoc , est vincere simpliciter
patiens,seu passibilis vincit simpliciter gena
Dices etiam intellectus agens, dando speciem , vitaliter operatur: ergo in praedi. cato vitaliter operantis conuenit cum passi-hili. In praedicato dantis eidem raremineo: ergo est simpliciter nobilior. ni. pro hatur: quia imprimete speciem intentionalem , eo modo quo intellectiis agens imprimit illam passibili, nequit haberi nisi per
exercit sum potentiae vital sis talis , dixi
eo modo , quo imprimi tui ab agente in pas-sbili quoidare speciem intentionalem est aliquid etiam conueniens non viventi quandoquidem diximus obiecta sens bilia imprimere speciem sui innofris potent ijs scensituris ad cuius imitationem intelletus deinde speciem ibi intelligibilenta facit. Resp. nos non dixisse inici lectum passiabilem praeemi e re agenti per hoc, quod operetur vitaliter, sed per hoc, quod intel-
725쪽
c Dispat 2 to. sigat. Quod libet autem intelligens est perfectius quolibet non telligente , siue hoc vivat , sue non adeoque ex hoc,
quod conueniant terque intellectus tria ratione vitaliter operantis , unus auter alterum vincat ex praedicato dantis, nequitvnius supra alterum victoria decantaritique bene decantur ex hoc, quod unus intel. ligat,&non.
ARTICVLVS IV. Satissit obiectionibus4
Ozij c. i. Non est de ratione potentiae
indifferen et se habetis ad plura , determinari ab extrinseco ad unum potiusquam ad alterum et ergo etiamsi potentia cognoscitiua supponatur indifferes a plura, puta potentia vi sua ad albu, nigrum auditiua ad acutum ingraue, non propterea debebit ab aliquo extrinseco determiis nari ad hoc potius, quam ad illus Antec. probatum est alibi, bide concursu Dei Nam voluntas est indifferens ad amandum haec ventia obiecta imo ad hoc idem ob. tectum vel amandum,vel odio habendum:&tamen non modo non indiget determi. natione ab extrinseco,sed petit non determinari , hoc patet ratione suae indi
Resp. conc ant-eiusque probatione neg. conseq. Non assumimus hoc principium
726쪽
plura debet ad hoc prae illo determinari ab extrinseco. Sed quis non videt distri men inter voluntatem cintellectum. Ipsaiam et voluntas non habet hanc indissentiam his circa obiecta sibi proposita, nec enim aestin differens ad hos vel illos actias circa obiecta incognita. Ad hoc igitur ut sese exerceat circa hoc potius , quam circa illud, debet hoc potius quam illud ipsi proponi. Igitur etiam in voluntate requiritura liquod determinatiuum ab extrinseco quamuis enim non determinetur ab alio ad hunc potius quam ad illum actum determinatur tamen ad exercendum se per hunc vel illum actum circa hoc potius, quam illud obiectum , per propositione huius potius,quam illius obiecti . Hinc potiori tu. re argues pari, quam aduersarius Nequit voluntas circa hoc potius, quam illud obiectum exerceres , nisi determinetur ab extrinseco ergo neque intellectus. An tec paret ex dictis, Cons est a fortiori si enim potentia libera ad plura indifferens determinari debet ab alio ad hoc potiusquam ad illust, multo magis potentia necessaria, ad plura indisserens. Determinatur autem utraque potentia per propositionem oblectici voIuntati proponitur per cognitionem, quia libera est , obiectum propositum vel odit vel amat, vel neque odit neque amat, prout vult. Proponitur intellectus per speciem sui, quia est pintentia necessaria,obiectu propositu necessa
727쪽
Dices: ad determinandum potentiai rui ilici ipsi proponi obiectum Dptopolitio Oblecti non includit speciem, ergo ad de terminandaro potontia non requiritur spe cles Minor probatur: quia proponi obiectum potentiae nihil aliud est , quam objectum collocata in tanta distetnta a potentia : hoc non includit speciem ergo ,
Resp. dist. mar lassicit obiectum pro poni secundum modum potera Mai: Oncecori quocunq.gcnere propositionis , nega mai.& eodem modo dist. min. nega coni. Posses etiam conc mai negare in Applicatio enim ad tantam distantiam a poteraria, non est propositio obiecti non enim ab ter proponi potcst obicet niti potentiae cognosciti-υς, quam per speciem intentionalem sui quaecum sit ad complendam potentiam in ratione vi sitiae, debet ad oculum transmuti per diaphanum S lucidum ut ab oculo suo moco transeat ad Internas polent Ias. Socrates interiecta lamma inici te&ipsum , in eadem distantia ab oculo , ac eadem ablata non tamen aequa lucr proponitur , imo interiecta lamina simplic Her non pro . ponitur quamuis in tanta cistantia coli cetur. Proponuur autem , remota lamina, quia tunc speciem sui transmittit ad octu
quae per opacum transmitti nequibat . Huc intellige de speciebus, quaepcrlinent ad Oculum, ut oculus est. Si nim a reuoces quae alibi diximus cum quali late Ctiam
tangibiles per speciem sui determ nent po
728쪽
De speciebus intentionalibus. σπtentiam tactus, quae eliam repetatur in oculo; oculus tangere poterit obiectum etiam interiecta lamina, non tamen videre. Putas corpus igncum in distantia quinque palmorum colloces, etiam interiecta lamina, oculus sentiet calorem , quem etiam clauissus sentiret Non tamen sentiet , aut percipiet colorem, quia species colorati ut talis, non transmittuntur per opaca . Hinc qui palpebris constant tenuioribus et laim, clausis oculis aliqualiter videndi; non tamen
perfecte; nullo autem modo qui crassioribus; hi melius se habent quam ilhci cui illa domus melius se habet quam alia qua ianuas habet meliores' aptiores resistere ijs, quam ab extrinseco venire pon
Obi j e. r. Experientia constat sonum non propagata ad aures nisi successiveri quod
propagatur per Occies, propagatur instantanee, ergo sonus ad aures non propagatur per species Maior patet in eo, qui procul aspicit Venatorem selopo interficientem Miluum uel Leporem adeo enim successi. De propagatur sonus ad ipsus tympanum ut prius vida et feram enectam, quam audiat sonitum clopi . Hoc etiam milites experiuntur Algent orati, dum prius ictum bon- bardae vident, quam eiusdem tonitru exaudiant Minor autem probatur a quia species coloris ideo praetis instantanee diffunduntur, quia sunt species intentionales esu potius : ideo color instantanee percipitur, quia propagatur per species.
729쪽
Resp. con. mai eiusdem que probat o. ne neg minis niuersaliter loquendo Quamuis enim aliqua species propagentur in.
stante nee non lamen necessario omnes. Si
enim specles aliqua ad sui propagationem indiget aliqua corpora moueri localiter non propagabitur instantanee. Lux ipsa successaue propagatur quando ad sui difffu.sionem exigit ahquid remoueri ab alio medio, intra quod , vltra quod diffunditur puta in aere remotionem nebu Iarum , caliginis, aliorumve huiusmodi. Idem e. tiam accidit in speciebus, quae a qualitatibus tangibilibus diffunditur ad potentiam
Obijc. 3 Qualitates tangibiles per seipsa sunt intrinsece in organo perceptiuolaici ergo non indigent es e in ipso per
species. Conseq. probatur, quia quod est per seipsum praesens alicut , non indigeo fieri eidem praesens per suum vicarium ergo cum species sint vicaria obiecti, obiectum seipso praesens potentia non indigere idem fieri praesens per speciem Confici matur primo, quia anima rationalis v. g. v talia obiecta intelligat , indiget quidem speciebus aliorum obiectorum vicariis it
autem intel Iigat se ipsam non indiget specie sui, quia ipsa sibi est intime praesens ramoiper seipsam telligit alias animas eiusdem
rationis; puta anima Petri intelIgit in se animam Pauli sibi non praesentem, obsimilitudinem iniet seis ipsam. Confirmatur secundo quia ideo ex Theologis mulis ta
730쪽
De speciebus intentionalibus. 79ti negant Deum a Beatis videri per speciem impressam sui, quia cum per seipsum
sit intime praesens intellect ui eat , non is
indiget esse idem praesens in specie. Imo cum species si ad supplendam realer praesentiam rei, cuius est species, implicat
autem Deum non esse rea I iter presentem cuilibet , aiunt consequenter implicare speciem impressam Dei. Resp. conc antis neg conseq. Qua rates tangibiles sunt in organo per se ipsas secundum formam naturalem, sic pertinent ad temperamentum organi sunt autem in eodem per species sui secundum intentionem, S se pertinent ad complementum organi in ratione proxime tactivi. Habent enim per hunc modum essendi esse praesen, res potentiae secundum modii potetiae . Huc
etiam farcit quod saepe dictum est: quicquid recipitur, per modum recipientis recipitur Ad primam confirmationem, nega quod anima seipsam intelligat per se ipsarria & non per speciem sui . Ad probationem quae supra ponitur , dic necessarias esse species obiecti etiam praesentis, si persei p.
sum non est praesens secundum modunus potentiae obiecta autem non sunt in anima ut intellectiva,secundum modum ipsius
ut talis , nisi per speciem sui inteIligibilem adeoque etiamsi ipsa sibi sit physice
praesens, debet tam an sibi fieri intentionaliter praesens per speciem sui intelligibi- rem . Et quia haec ipsa species est per ea ,