장음표시 사용
731쪽
imperfecta, ut nihil mitius intelligamus quanos: longeque melius de nostro corpore quam de notira anima philosophemur. R secundum confirmationes, dic alios etiam Theologos dicere Deum non posse videri alcatis, nisi per speciem impressana sui imo ex his aliqui cum concedant posisse cuper seipsum supplere defectu tumuni glorie, aquisiti connaturaliter ad visionem ipsius; negant posse supplere defectu specie imprel; ae Ratio est illa, quam attulimus , quia videlicet Deus intime penetratus cum intellectu Beati, habet formaliter per hoc praesentiam physicam tali intellectui mon tamen praesentiam obiectivam; sue, ei quidem praesens secundum formam nazuralem, non tamen secundum formam intentionalem Prassentia autem obiectiva est ellentialiter supplebitis , cum igitur species sit praesentia obiectiva rei intelligi bilis in intellectu, haec per nihil allud sup pleri pote ita in hac doctrina fundatur id quod alibi dictum est Deum videlicet posse quidem supplere defectum approximationis aucoque facere ut ignis A stuppam rata se ulliantem, non autem derectum cognitionis, iacere ut voluntas amet re sibi in-c Ogmile, quia videlicet cognitio est interio natis Nodi ucstiua praesentia et,que: amazur. Adde quod etiam negata species impressa Dei, non propterea neganda est necessitas speciei tentionalis, impresse obiecti creati-Qui enim hanc admittunt, etiam il
732쪽
Te babilibus putentiari yiciei dicit non solum imperfectionem potentiae ex se sum cientis intellige ier sed etiam impersectonem obiecti per se solum notia sufficinter intelligibit: c. Cum igitu repugent Deum qui ei infiitita intelligibilitas, indigere ullo cornplemento in rata One intelligibi is repugnat, aiunt, dat speciem Dei impressam . Aut hanc admittunt , negant speciem supponere vllam imperfectionem in obiecto alentes per hanc sup pleri solum insum cientia intelligentis, Hinc habes quod quicquid dicas, de specie impres.sa Dei, dices sine praeiudicio tuae cocissionis. Denique non si ficere praesenta an physicam obiecti in potentia ad intelligendum , constat ex eo, quod anima non intelligat id omne, quod intime est illi praesens presentia physica . Quam multa en: m gnora Ol , quae intra nos sunt cum tamen quae intra nos sunt, sint physice praesentia animae, ut is Proteio penetratariam ipsa
Telabitibus pontentiarum vitalium a
ARTICVLVS I. cuid sit habitus.
ΡHilosophus a. Et hic cap. 3. Obseruat
aliqua fieri ita determinata a natura, ut non habeant indifferentiam ad hoc ut san
733쪽
sant hoc vel illo modo . Ex ii sequitur miod ad illa hoc vel illo modo faetendata, impertinens est omnis assuetudo. Nihil
exilis, ait ipse, qua natura fiunt, at aescere aliter poten, ut lapis cum natur deorsum feratur , numquam sursum for-ri assuescet , neque si millies ti Upiam cum sursum proirciendo velit assuefacere Hoc autem nos olum in inanimatis
contingit, sed etiam in nobis is quidem etiam circa operationes vitales , aliquς enim ita sunt determinatae a natura, ut principia infIuentia in ipsas non acquiranturus , sed omnino sint a nutura . Eorum enim, quae natura nobis eueniunt , altidem Philosophus facultates prius accipimus deinde addimus operantes id quod in sensibus perspietium est Non enim ex eo quodsepe vel vidimus et audiuimus sensas videndi audiendi accepimus.
Aliqua vero operamur ita ut quamuis potentiam operandi habuerimus a natura facilitatem tamen, cinclinationem ad operationes huiusmodi non accepetimus, sed iaciendo acquisiveramus. Huiusmodi sunt ea, quae per virtutes seu per habitus virtutem , a nobis fiunt Virtates
accipimus, itidem, ubi prius fuerimus operari se Sicut enim aedificando Aedificatores , otharietande tharadi, ita una agendo iusti, temeramenta emperan. res , fortis , sortes euadimus . Quibus
verbis docet Philosophus nos non ita esse a natura comparatoa, ut sine illae
734쪽
praeuia exercitatione , sine ullo pretuis studio , facile cum voIuptare elicere possimus actus praedictarum virtutum, sicut nec a natura cum facilitate cythariis
Eamus, aut saltamus, quamuis a natura
ipsa idonei simns tacultatibus huiusmodrcomparandis . Hinc definiri sola habi-rus , qualitas discite mobilis uenita exactibus M ad similes actus inclinans.
Per quam definitionem intelligere deberprincipium quoddam operandi naturali potentie superadditum , illamque facilitans ad hos illos acrius. hoc est actus Lmilesiis, quibus ipsum procedit. De hoc habitu quare itur hic quid sit Pro quo supponendiim es actus, qui est-ciuntur a nobis, roIinquere quasdam species sui rum spirituales in intellectu , turrimateriaIes in phantasia , per quas repraesentantur animae' obiecta, circa quae versabantur actus,&acalus ipsi, qui circa huiusmodi obiecta erant. Quamuis enim actus ohantasiae nequeunt per se esse obie tum potentiae phantasiantis, potanr amen esse per aenigma sui seu per speciem
sui hieroglificam Rem facile intelliges
in potentia visiva Certum est cogitationem humana mentis non posses, neque . in se, neque in specie sui propria esse obiectum potentiae materialis vis tueri non propterea Pictor non poterit etiam tuisciculis repraesentare cogi rationem me nistis humanae repraesentabit autem et
speciem anigmaticam, depingendo per-
735쪽
68 Disput. a. QuasLIO.mnam aliquam hoc vel illo habitu, his
illis Meroglificis evrornatam . Huius argumen luna habes in aedibus Sancti aurenti Florentinis , ubi pulcherrima, exactissima statua cogitationem humanae mentis Michael Angelus Bonarota sapienter expressit . Haec autem ipsa eo-gitatio, quae non nisi per migma corpo reum, repraesentatur phantasiae , per speciem propriam attingitur ab intellectu
Idem dic de ipso me actu phantasiandi qui ab intellectu attingitur per specie
propriam, phantasia per migmaticam.
Vbi nota aliud esse phantasiare , Miud
ipsam me phantasiationem at tangere . quaedam obiecta per speciem propriam phantasia phantasiat. ipsam mel hantasia tionem non nisi per aenigma phintasiat Rurstis non solum actus intellectus aut
pia antasiae,sed etiam voluntati sis appetitus relinquunt speciem sui. Hoc tam cer-.tum ii, quam certum est nos non solum recordata oblectorum, quae amauimus appetimus, aut odimus, sed etiam ipsius- me amatoris, appetitus, odi j meministi
enim non solum obiecti, quod odisti
etiam ipsiusmetod quod iam habes odio, factus amans rei , quam Oderas, e consequenter soro di quod amabas Constat praeterea
ptii frequentatos actus circa haec, illa odiecta , nos facilius in eadem ferri, aut at iisdem recepere , prout huius vel illius rationis actus exeicuimus, hoc autem
736쪽
non solii facile, sed aliquando etiat a iucunde Puta qui plures actus vel Logicae, es temperantiae exercuit non solum
facilius δε syllogi Zat, sibi temperat, sede iam iucundus. Oritur igitur ex frequentatione actuum non solum facilitas sed etiam inclinatio ad similes actust, quae omnia hic habentur pro certis. Quaeritur autem in quo consistat ratio illa facilitans, e inclinans, quam habitum nuncupamus, videlicet an maliqua qualitate simplici di-Dincta a speciebus praedictis, an in ipsismet speciebus rete ordinatis. In hac cotroueisia
Dicendum est habitus consistere realilarin speciebus relictis ab actibus Hobatur conclusio quia positis huiusmodi speciebus
nulla est necessitas alterius qualitatis ergo recte dicetur habitus consistere in speciebus Ant probatur quia per illas species habe inr in facilitas, sit inclinatio potentiae ad operandum Cons autem est manifesta quia non ob aliud ponitur habitus , nisi ut facilitet, cinci me potentiam. Explicatur Jaaec nostra sententia excurrendo per ea , quae a nobis per habitus fiunt. Aliqua ex ijs quae per habitus fiunt, fiunt per potentias executi uas externas. Huiusmodi sunt saliare cythata Zare,cantare. Potentiae hii
iusmodi actum effectivae perfecte sub j-ciuntur potentiae appetitiuae exercenti
ipsas domin in plane despoticum igitur ad in pernim potentia appetitiuae statim digiti, pedes,&lingua exeunt in hos, li- IOInro tuo Rursu ut Potentiae appetitiua
737쪽
recte praecipi, ni hil aliud requiritur, quam
ut clare repraesententur praecepta artis , fecundum haec imperet Hoc autem sussa
cienter praestant species relicta ab actibus quae propterea recte inter se coordinatae circa hoc, vel illud obiectum dicuntur constituete hane vel illam artem; hunc, vel illum habitum . Haec ratiocinatio impugnabitur argumentis parentibus , Ut perrebit infra mo tam propterea non subsistet Alia fiunt non per potentias externas sed per internas suta per Intellectum , ω luntatem: huiusmodi sunt actus scientificr, virtutumque tam intellectualium , quam amorialium puta syllogizare in hac, vel il-Ia materia fit per intellectum temperaremi circa hoc, vel illud iucundum , fit pervo Iuntatem Sufficit autem pro utraque Po. rentia habitus in speciebus cosistens modo Explicat . Species enim relitae ab actibus elicitis circa ens sensibile facilitant intellectum ad syllogizandum circa idem obi ctum: cum ad syllogizandum ut sic, facilitatem habeat per species relictas a syllogismis elicit, tam circa hac, quam circa aquamlibet aliam materem . Sicut autem
actus intelligendi hoc vel illud obiectum , per species a se relictas facisitant ad alios timiles ita etiam actus amandi , vel odio habendi circa hoc, vel illud obiectum eIi-erti, per species a se relictas facilitant ad alias eiusdem rationalis. Ratio est: quia vois
Iunias non mouetur nisi a cognito Narrata enimnoodit,quam non amat incognitum..
738쪽
malum igitur aequar indiget praesentari ut
fuget: ac bonum , t alticiat voluntatem :ratio autem seu boni seu mali non repetitur solum in obiecto; sed etiam in ipso metactu, quo hoe obtestum ve sugimus, vel prosequimur monitas autem tam obiecti, quam actus idem dic de malitia , praesens est intellectui per speciem voluntati autem per cognitionem igitur ut volunt facile possit hos, vel illos actus e Iicere , sufficit vi haec vel illa ratio vi ut de illi per Intellectum repraesentetur: ad viuidam au tem huiusmodi repraesentationem lassiciunt species, quas praecedentes actus in eodem intellecto reliquerunt. verum huiusmodi habitus non sol urrus debent facilitare , sed etiam in cimare adactus similes ijs, ex quibus sunt geniti In cimari autem voluntatem non accidit , ut docent Philosophus in Ethicis nisi per rationem iucundi. Constat autem voluntarem per habitus ac qua sitos inc Iinari e sarria ad molesta Piuato Iestum est abstmere a cibis bene conditis had , ab alijs huiusmodi. Manifestum est tamen perfrequentatos actus abstinentiae a rebus huiusmodi gigni in anima aliquid ipsam inc Iinans ad alios actus eiusdem rationis . pro quo sciendum est , quod anima priusquam elicit actu fluuismodi Iortitudinis, Temperantiae, c. videt quidem honestatem in illis eliciendis: quia honestas est bonitas, allicitur ab honestates sed simulor
ijsdem videt rationem molesti quae cumia
739쪽
opponatu iucundo quae est ratio boni maxime tractiva voluntatis, repellit at j quali ter voluntatem ab ijs actibus, ad quos trahebatur per rationem honesti quia tametarecta ratio dictat honestum praesciendum, esse iucundo, ubi iucundum retrahit ab v ltimo sine voluntas ipsa superat motiti utri retrahens diuexit in actum , ad quem allicitur ab honesto. Hic ipse actus, dum elicitur apparet minus molestus, quam putaretur, dum voluntas retrahebatur ab ipso eliciendo Experitur praeterea in hoc ipsomet vir tulis exercitio voluptatem quandam ordi-n sis perioris, hoc est propriam anime: a
tionalis ut talis; quae voluptas etiam sui speciem relinquit adeoque psallantem facie animae dulcedinem illam, quae in actibus ei iam heroicis repetitur: iuxta illud Horatii dulce, decorum est pro patria mori Ex
quo apparet trahi non solum ab nonesto sed etiam a iucundo quicunque fortia agit. Ratio a prior est quia in eo bono, quod hab et rationem finis, maxime delectatu Hinc qui sortes sunt,magis gaudent depugna vicina quam qui pulones de vicino prandio plusque voluptatis reponunt in gloria, quam per victoriam sperant: quam ali j in plenitudine abdominis, ad quam Percrapulas aspirant Media autem quo sunt propriora fini eo plus participant de bonitate ejusdem Cum igitur vir sortis hoc sibi persuadeat , se per mortis contem
pium glassari ad gloriam , in qua repo ni felicitatem , non solum sortiter, cuetiam
740쪽
etiam dulciter in mente reuoluit
hic est animus vita contempto sulum, Otii ita benὸ credat emi,quo tendit bonor P.
Caeter ut assuetud me ipsa vel demi, vel minui terribilitatem obiecti tertifici, nemo est qui non animaduerterit. Nam ctiam pueri a quibusdam obiectis terrefacti coguntur amato, ibus ad eadem propius accedere, eadem pertrectare quς dum le- mel iterumque experii sunt innocua , sponte deinde in eadem ruunt, eadem amplectuntur. Hinc alunt ortum esse fa Oct Visi circumducantur per Ciuitates, lique Pueri insideant ut discant bestias etia terribiles, puerorum votaces, nil timere. Atque ex hoc ducere poteris aliam probationem conclusionis. Qualitas enim physica est inepta mouere voluntatem
cuius natura est trahi a bono . non tractio.
ne, que sit de genere motuum physicorum sicut lapis a sua grauitate trahitur deorsu niri sed tractione, quae sit de genere motuum intentionalium, hoc est tamquam ab oble., per proportionem sui cum potentia trahente potentiam ad operandum mecomnia magis patebunt infra . .
Bijc. i. Habitus cythariga ad ne qui saluari se species relictas ab actibus . Idem dic de hab: tu saltandi , alijs