장음표시 사용
751쪽
reauimus, Fidem . Spem: charitatem ha hemus sed habitus hiusmodi natura, plerunq. etiam tempore antecedunt ipsum credere, sperare, amare, Hinc est quod communiter aiunt habitus naturales dare non ipsum posse, sed facile possee: supernaturales vero dare ipsum posse. An auter etiam per species relictas ab actibus superia naturalibus possit haberi habitus supernaturalis non est nostrum hic decernere Deiacernimus solum quod factus supernaturaistes gignere possunt habitum supernaturalem, aeque saluari potest per species, ac per qualitatem simplicem; nota me semper ad deleri simplicem: neq. enim negamus habitum esse qualitatem, cum definitionem supra positam etiam pro bona admittamus
Habitus est qualitas docile mobilis c. sed
negamns quatitatem huiuimaui esse quida speciebus distinctum
Dices euidens est praerequisitum ad actus non posse gigni ex actibus: dictum est habi.
tum supernaturalem praerequiri ad actus; ergo gini nequit ex actibus. Confrimatur quia habitus supernaturalis se habet auiscis ius suos per modum potenti. Potentia aule operandi non gignitur ex ipsam et operatio ne, quod tam certum est, quam posse esse quid antecedens ad operam .Hinc habitus supernaturales praesupponum quidem poteritiam ad se, non autem ad suos actus iuxta
id: quod alibi indicauimus; polle habere Fidem , sicutis posse habere charitatem vatura est ominus , ipsam autem Fidem sic tir
752쪽
De habitibus potentiarum. o I charitatim habere gratia est fidelmmia:
Fides autem charitas sunt principia, hec amandi, illic edendi supernaturaliter. Resp. quod qua uis habitus praerequiratur actibus, desactibus praeeat; potest tamen contingere quod aliquis actus etiam propriori ad habitum eliciatur ex vi alicuius auxili actualis . Puta peccator qua m diu peccator est caret habitu Chalitatis per peccatum enim vel brmaliter, vel consequenter inimicus Dei constituitu mi inimicuautem Dei habere Charitate est impossi. bile; sicut impossibile est esse amicum, de habitu Charitatis carere; iuxta illud : qui
non diligit manet in morte Potest tamen is peccator per euxilium gratiar supernatura lis conuerti ad Deum,illum q.ex tota anima diligere Actus dilectionis huinsmodi non erit ab habitu imo pro praemio sui habeabit habitum . Dictum est autem supra contingere aliquando perinicu actum, ratione suae perfectionis, habitum gigni. Si igitur
possibile est hoc contingere; quo hic prata
scindimus, in supernaturalibus Laio aeque oaccidere pose per meram speciem relicia ab actu pradicti ac per ullam aliam quaalitatem simplicem
Adde non sic accidere in omnibus , sicut accidit in Charitate. Neque enim cuilibet actui virtutis etiam intenso debetur pro praemio ipsemet habitus, Puta non quilibet actus Temperantia trahit necessario habitum Temperantiae, sic de caeteris.Trahitur autem habitus Charitatis ab actu, quia
753쪽
per hoc quod diligas.Deum super Omnia, diligis diligentem ter neque enim hanc ipsam dilectionem dat nisi ex amore dilige
re autem diligentem se est esse amicum est autem de ratione amicitiae, ut sit, quantum est ex parte viriuslibet seorsim perpetua et neque enim amicus est, qua non est paratus, Quantum est ex se, semper amare. Et
quia Deus est optimus amicus, eo ipso quod redematur, dat redamanti id quod est ex natura sua perpetuitas amicitiae , hoc est Charitatem habitualem, siue habitum ex
natura sua perpetuum i vi cuius possint elicinoui semper, iovi actus Charitatis. Propterea di lutio amicitiae inter Deum , hominem non incipit a Deo, sed ab homine cum contra eiusdem redintegratio non ab homine fit, sed a Deo. Deus enim homi. nem non deserit, nisi prius deserator ab homine: nec homo ad Deum conuertitur, nisi prius trabatur a Deo. Ex quo sequitur amicitiae dissolutionem tribuendam homini,
ipsam autem amicitiam pro dono Dei habendam.
754쪽
De intensione, remisone, corruptione habitium.
Statuitur triplex conclusio. HAbitum non intendi per actus remisissos est sententia multorum homisarum Voco autem remisios, qui non sunt secundum intensionem habitus Pula habens habitum Temperantiae intensum ut sex, si actum eliciat solum intensum ut qua
tuor, nota in tenuatiabitum Ratio quam O
uentur ad ita opinandum,est quia talis actus non est proportionatus tali habitui, Secundo, quia actus remissus est dissi lis habitu intenso nequit igitur gignere , aut intendere eundem. Probatur conseq. quia simile sibi facit, id quod agit Praeterea actus intensns, lactus remulus sunt inter se dissimiles actus autem dissimiles a queunt esse causa eiusdem habitu igitur habitus ille, qui est ab actibus intensis, nequit idem esse a rem: sias Maior probatur: quia, ut ait D. Thomas, non solum album nigrum.
ed etiam magis . & minus album interie dissimilia sunt. Hinc datur motus ex minus albo ad magis album, His non ota
Dicendum est habitum intendi etiam per G actus
755쪽
actus remisso Hec sententia fautores habet innumeros pripue circa habitus supernaturales. Ab his tamen hic abstinemus,& de . ali jsse probamus. Et iam actus remissi relinquunt speciem sui , ergo peractus remissos intenditur habitus Antec est certum Cons. probat quia per speciem relicta a
formaliter fit maior cola ctio specierum
circa boc, illud obiectum: in huiusmodi collectione cosistit habitus igitur fit maior habitus . Consonat haec doctrina abbi dictis, quod videlicet luminosum minus in
consortio maioris obiectum magis mant se-
si aliquia videlicet ex hoc Millo fit aliquid
matus, quam quodlibet seorsim. Pia terea si ad intensionem habitus requireretur actius intensus , requireretur intensus supra habitum,cons est absurdum , ergo ant-Seq. mai pro b in sententia aduersariorum quia gradus intensionis debent esse et heorogenei igitur actus similis actui non intendit habitum genitum ab actu: nam amis A si sit omnino similis actu B, nequit dare, nisi quantum dedit actus B duo autem gradus eiusdem rationis non facituntlntente nem. Nequit hoc nobis opponi, qui existimamus vel minimu gradum albedinis super ueniente albissimo, facere magis albui. Ad ea, quae dicta lant in contrarium fa-eile est respondere . Actus remissus noria, est proportionatus proportione arithimetica habuit intenta , est tamen proportionatus proportione geomet rica, hoc est proportio
Deerffectus cum causa, Item non est similis
756쪽
similitudine effectus cum causa: negat, similitudine omnimoda concede. Ad aliud dicacius remissos , intensos carere quidem similitudi ae secundum intensionem, non tamen secundum entitatem hoc est non dis. ferere huiusmodi actus ex ratione obiecti virum q. specificantis. Ne q. enim dum similes dicimus quoad entitatem asserimus per hoc unum ab altero b mpi citer non differ- sed solum non differre num ab altero ex parte rationis utrumq specificantis, hoc est ex obiecto Cum igitur circa idem eodem motivo serantur: dicimus huiusmodi similitudinem lassiceres, ut ad eundem
De remissione autem habituum sunt qui puten hac accidere per hoc, quod cessemus ab actibus Ratio est ipsam et experienti.
qua constat nos non tam facile virgib carmina recitare, si a recitandis diu cessemus quam si eadem frequenter recitemus idque contingit etiam si loco talium carminuata, nihil aliud discas Quod a me notanter i.
Citur, ne mugineris in tua memoria specie
a specie trudi Immo sunt qui d: cant tonsolum per cessationem; sed etiam per exercitium remissum virtillis, vitutem amitti
eo quod negligenter dare operam virtuti sit quidam virtutis contemptus Hi pro se D. Bernardum , alio a ex Patribus videntur habere, apud quos pro eodem habetur non Proficere, ae deficere:per actus a tale remis. sos: aiunt, non proficitur ergo de luitur. Dicendum est rem illi habuum tum per
757쪽
cessationem ab operando tum etiam per frequentationem actuum opositorum . Re mitti habitum patet experint i . Da enim Musicum diu otiari in sua scientia statim perpicies illum dim citius operari Ratio
est:quia species , in quibus consistit habitus,
paulatim obliterantur per superuenientiam aliarum , vel et lam per mutationem subiecti, in quo sunt etiam si talis mutatio non sit per aduertum aliarum specierum. Exemplum habes in charta, vel in tabula, in quanorae semel impressae dupliciter obliterant. tur, aut confunduntur primo si simul alias,& disparatas notas appingas secundo si tabula ipsa, vel charta aliqo alio genere mutationis muretur sula si ex alba fiat minus
alba, aut aliquid aliud huiusmodi . Adde quod partes materia ' quibus sunt praedi species paulatita absumuntur. Nissi igitur per similes actus similes species imprimantur e continger poterit , ut omnino obliviscamur rei optime scitae in de habitu olim acquisito nihil omnino remaneat Constat hoc siensm tota illa materia tria qua impressa sunt ille species, absumatur pereunt species ad coruptionem subiecti adeoq; si pars materiae potit peritpars specierum, quod est te mitti habiriim,u totas eis rit , perit tota specierum collectio , quod est habuum destrui Per exercitium autem etiam materia de nouo adueniens recipit speciem, adeoque veteri pereunt non proopterea perit, imo non propterea remittitur habitus.
758쪽
Quod autem , Qvquomodo per requentationem actuum oppositorum remittatur habitus facile telligitur, siue hic pertineat ad potentiam appra hensivam, siue ad appetitiam . Exemplum sit in habitu Temperantiae Actus Intemperantiae relinquit speciem sui adeoq. speciem iucunditatis , quae cum sit in genere boni sensibilis habet vim trahendi ad se potentiam sensitivam marceadem spatius repetita, semper vividius e- praesenta bonitatem obiecti amati; quia etiam minoris boni cognitio vividior, conducit ad amorem vehementiorem: tfit ut bonum sensibile, non aesti triatiue , seu appretietiue; sed affect ille praeseratur honesto insensibili. Dixit ab on appretiatiue, sed assectiae,quod etiam explicat ille, qui dicit e Video meliora, proboque, deteriora sequoris quibus verbis indicat apud se virtuten hahere rationem maioris boni, quam oppos, tum: in noc consistit peccatum quod l- delicet iudicans melius esse hoc, qua illud illud tamen amplectam prae hoc. alii enim nihil iacit, nisi quod dicat melius esse non peccat: nisi fortasse in causa talis iudici , qualis esse potest vehemens passio ,
.cupabilis, inclinatis ad tale indicium a Vide tamen ne putes peccari, quo te non rhid, quod est in aestimatione mel ins non enim tenemur id faceres, quod melius esse putamus peccamus autem cum id omitti.mus facere, quod tenemur sacere aut id facimus quod tenemur omittere. Si autem te
ipsa putares id, quoήt aeris omittere , re
759쪽
D DUI ut. 2.ouast. I 2. ipsa melius factu esse , uuam oppositum: idq. inculpabiliter putares faciendo no
e coruptione habituum postea ea , quadusta sunt de remissione , facilius erit decernere. Quod enim remittitur, paulatir
destruitu iuxta illud omne alterabile est coruptibile. Breuiter dicendum est eor. rumpi habitus per coruptionem subiecti , vel per introductionem contrarii Explica-Ditur hoc tam Diijs, qtii pertinent ad protentiam appraehensivam, quam in j qui ad appetiuam. Qui pertinent ad appetiti arris Uupliciter corrumpuntur videlicet & per oesitionem subiecti in quo sunt , superius explicatam;&per species inclinantes in oppositum, ut talas puta contingit hominem in temperasse δε deinde luere in- rem peranter. In tali casu praeterquam quod species relictae ab actibus Temperatiae desinunt desinente subiectoret iam si des easdem perseuerare cum species relictae ab actibus In te perantia vehementius inclinent in bonum sensibile: Mnequeant simul idem appemus vehementius ferri in opposita habitus Temperantia eo ipso cortiimpitur: caret enim vi inclinatiua praeoposito:&consequerer caret ratione requisita ad habitum. In habit ibus aurem qui pertinent ad ap- praehensivam non te accidit nequCenim tam proprium est istorum inclinare, quam aliorum puta habitus Logica non corrumpitur per hoc quod species relicte a Dara-logismis inclinent intellectum ad paralogi.
760쪽
De intens corrupi habit. Io 9Σardum magis quam inclinetur per Logiis eam ad syllogizandum; implicat enim potentiam cognoscitiuam magi eassentiri falsa quam vero,s verum ipsum magis appaream, hoc est in eo quod vere unum est, detur maior apparentia veritatis , quam in eo quod solum appareter;necesse est igitur ad corruptionem habitus Logicae ita imminui species relictas ab actibus puta a syllogismis, ut minus appareat ratio veri, quae est in vero syllogismo . quam ea quae apparenter est in paralogismo adeo a non potes dare quod remaneat tota virtus soccidisrum relictarum, simul species relictae a paralogismis praeualeant ad extorquendum assensum, hoc est inclinationem potentiae mhoc prae illo. Hinc nequit intellectus iudicare hoc verius quidem esse quam ill ad Ἀλsantri ita men illi;&non huic , sicut voluntas bonum etiam minus cognitum ut minus, potest prae maiori amplecti. Suppono autem hic habitum praedictum esse vere habitum scientialem Ladoq: obiecta , quae per ipsum attinguntur euidenter certo attingi quod nullo modo contingere potest habitu et roris, sicut est habitus paralogi etandi cum implicet per paralogismum rem
euidenter cognosc: ut patet ex dictis I
Logica, alibi. Corrumpitur igitur habitus, qui spectat at ad appraehensivam per hoc , quod subsectu,
in quo est , corium parum ita uti implicet perseuerare illas species omnes , in quibus