장음표시 사용
81쪽
fi agentia secundum qualitates huiusmodi in subiectum agerent nullam habens cotrais rietarem, putis ignis applicaretur materiae spoliatet omni trigore , di humidatate auid 'nomodo ageret tran instanIanee, an successive induceret in marariam dila sitiones aptas turmae ignis is ipsam met&rmam a Quis minetra Experimentum huiusmodi nee Arifloteles nec ullus unquamortalium fecit.
risbabilius existimo tune etiam qualio rates aptas introduci ab igne, non inflant nee, sed successive introductu iri Ratio est quia est de ratione qualitatu habentiu contrarium laceemue intendi: tune autem non mutant genus aut naturam ex eo quod peraecidens non inueniant contrarietate in tali subiecto Ratio est quia quemadmodum v bicario e in mobili est dispositio ad bicationem B. ubi catio B ad bicationemc,sta primus gradus est in subiecto dispositio ad seeundum secundus ad tertium cise de teris vltimus veris ad formania illam cuius est proxima disposito. Alij lacte liuitatem non ex natura quais litatis, sed ex pura resistentia contraria reis nugnantis, oriri existimant. Aiunt enim ideo calorem in aqua successive intendi, quia quantum producitur de una qualitat tantum destruitur de opposita minc ori- Diugna, qua nequi est instantanea. Certum est accidentia quae carent contrais rio instantanee diffundi secus quae habent contraria. Luminosum statim illuminata
82쪽
eum spatium ad quod extenditur ipsius aciduitas . tantum liminat quantum potest. Calidum autem non statim, nee quantui
test . sed per partes tam extensiva quam inistensiue suum calorem effundit. Contingie hoc quotidie in agente luminoso simul de calido, quod umen intra totam sphaerar ῆnstantanee tam secundum intensionem . tuam secundum exensionem, calorem ver mundum utramque sueeessiue dispergit.
Dices aliqua qualitates habentes contraisterium aliquando instantanee producunturci intenduntur, ergo successivitas non recte refunditur in contrarietatem . Antecede
probatur in habitibus puta homo imtempe rantissimus aliquando evadit per unicum ainctum temperantissimus. Hinc est quod dicitur actum virtutis intensum lapissime genetrare habitum . Ita contingit aliquando homines ex pessimis euadere statim optiis mos,ut constat legentibus acta Sanctorum. Resp.disting. antec de qualitatibus pure physicis de procedentibus per actiones pure physicas nega. De qualitatibus non pureolaxsicis: pendentibus ab agentibus morais Iiter: omitte antecedens,&eodem modo diis
ningue consequens. In iis quae pendent a
voluntate libera sit transitus ab extremo ad extremusne medio,itaut qui summe ama.
Dat in intanti summe oderit in instantiar scd amor&odium non se habent sicut caritor de frigus Hac enim sunt qualitate pure
Physicae&ab agentibus pure physicis , illa Mutem vel non sunt qualitater,sermo est etia
83쪽
de habitibiis, vel si sint qualitates, non sunt ab agentibus pure physicis Ratio cur voluntas ab extremo transeat ad extremum
fundatur in intellectu representante moti vaessicacia pro hoc , vel illo extremo, cIibet late eiusdem voluntatis. Ex his habes tationem successivitatis haJheri ex contrarietate, siue illa contrarietas faciat actualem resistentiam, hoc est siue actualiter in sublecto detur qualitas cotraria qualizati introducendar, siue non detur. Primum se habet per se&semper accidit, secundum se haberet per accidens , si eueniret. Adverte autem quod secundum Philosophum eadem est ratio in praedictis agendi quae successive agendi Haec enim aguna
vi contraria, ex quo alibi deducemus a
tionem cur initio pugne sit actior, quam in
progressu in fine Sed de hoc alibi Motum igitur huusmodi successivu esse non est qui negari possit. Est qui neget est
continuum,asserens motum illum inter tu
Pi per morulas in et positas. Ita Capreolusian primum distinct. quaest a. art. a. quialterationem feta ait per saltus: ita ut in instanti producatur prima qualitatis particula,in secundo vero detur morula, in qua subiectum disponitur ad secundam particu Iam eiusdem qualitatis quam recipit ita tertio Ss decςtem usque ad vitam unxis Huic sententi et pauci subscribunt: Nos cum multis repugna mus asserentes quod Intensio quantitatis alterati ure motus concinuus.Probatur haec conclusioci quia nuta
84쪽
De teratione. ετ hulla est ratici interponendi morulas, ergo&ci Probatur antecedens ex natura agentis necessari quod approximatum passo apto pati, necessario agit. Confirmatur hoc de euertendo principium Aduersar ij duo videlicet post primam particulam qualitatis introducte: quiescat disponat subiectu adulteriorem intensione Hec enim videntur implicantia. Si enim quiescit, quomodo
disponit subiectum nihil agendo in ipsum
si autem aliquid agat, quid aliud producit nisi qualitatem Est igitur contra rationem imaginari otium huiusmodi . Contra ea quid icta sunt. Obiicitur pri mo experimentum quod refert Philoso phus probi. Sect et . Fundus, ait, alorum non rit quae quam feruentisima continent
Ied plerique fundos substinentes deportant; aqua verbi a exempla urere post et , ergo
Experientia constat fundum vasis qui est proximus igni nonsque calefeci, aca quam quies in summitate vasis , ergo falsum est partes proximiores magis pati ab agente
Resp. admittendo experimentum quod est unicuiq; obuium. Et hoc admisso cocciata prima consequentia distinguo ultimum Consequens: ialsum est,&c ceteris paribuS: nego,c teris imparibus concedo. Habes timus problematis solutionem apud eunde Philosophum. Ait enim ideo undum vasis
non urere, quia calor infundo vasis contra- us ab aqua extinguitur. Hanc solutione
variatelligas scire debes aquam quo magis
85쪽
ealefit eo magis rareneti, quo autem magis rarest, eo magis leuitate. Hinc aqua proxima igni inesescens sursum ascendit, quae autem minus calida est, adeoq; plus frigo inris retinet deorsum cadit ut pote grauior . deorsum aurem cadens fundum lebetis ita temperat ut tangi possit. Quod si tandiu
cupponas ignem, ut tota quiesserueat tunc vide ne manu sustineas lebetem, nisi uri velis&excoriari. Obij. i. Si quis admoueat manum proisaime igni vehementi, sentit calorem vehementisiam utar ergo calor non producitui successive sed instantanee. Rela cone antec negando conseq. Cuis
ius falsitas constat ex eo quod si quis illi
manui qua sentit calorem vehementissimu . manum alteram superponat, inueniet illa non esse calidissimam , immo quandoque
esse frigidam . Ratio igitur sensationis praedictae ast quia sentitur calor non solum receptus in manu , sed etiam agent in igne. Verum quidem est vas validius caeteris paribus plus qualitatis producere intra idem tempus, quam minus vatidutria Contra secundum Articulum obiicitur primo auctoritas Philosophia Physic teris ruat dicentisinnod qui dicunt rem continue alterari repugnant manifestis ergo se- eundum Philosophum manifestum est motum alterationis non esse continuum scd
Reso. Quod qui Arisor elem citant .hoe
86쪽
modo repugnant valde manifestis, mani scis istimum enim est nihil aliud ibi Philosophum intendcre nisi res alterabiles non alis terari per omnia saecula saeculorum,sed qualibet alie rationem tandem habere finem Lapis, inquit ille, non semper magis ac magis indurescit, sed tandem in aliqua duritie conquiescit. Et uniuersaliter matus huius- mori aliqua quiete terminantur. Obii. a. Si intensio qualitati: esset mo istus continuus in quolibet spatio temporis produceretur in subiecto intensio in ita coti sequens est absurdum , ergo antecedens. Sequela malo ris probatur: quia quaelibet pars temporis constat instantibus infinitis ergo per instantia finita super-
adduntur nouae nouae partes iniensionis singulae aequales uni certae . Hunismodi autefac runt intensionem infinitam.
Resp. Negando sequelam maioris , Ad
cuius probationem nega antecedens . Ex dictis in Physica nec tempus constat in Asiantibus nec continun micrmanens punctis utrumq; autem est diuisibile in infini-rum . Quem ad madum igitur in continuo Permanente non est assignabilis ulla pars quae non sit in alia silii res minores .minores diuisibilis ita in successivo quaelibet assignetur est in alias more sis minores diuisibilis. Non est igitur nec in tempore
nec in qualitate producta assignabilis vlla
pars, quae fuerit tota simul cum hoc dis em mine, quod in qualitate pars prior mancrcum posteriori, secus in tempore
87쪽
na ratione qualitas intendatur,
Eefelluntur a tetrae sententia, nostra statuitur P Rrima sententia est qualitatem intendi
per depurationem a contrario. Hanc sententiam tribun nt uidio quod a. quaesi. .&I de Gener quaest. 8. Probatur autem primo auctoritate Philosophi dicentis subiectum esse magis tale, quando minus habet de admixtione contrari j. Pula aquam elle magis riuidam, quando minus habet de admixtione caloris. Secudo. Per hoc praeciae, quod ab aqua liquid caloris auferas introducti ab igne, evadit mag1 frigida; ergo per puram deputationem a qualitate contiari . alia qualitas euadit intensior Haec sententia reiicit ut satis communi. ter. Aliud enim est habere minus caloris,
aliud habere plus frigoris sicut aliud est
non esse calidum, abiud esse frigidum. De Angelo reste dixeris .non est calidus, in ep. te autem fest frigidus. Immo si congrue n. ter ad ea quae alibi dicta lint ex Philosopho philosophemur intentum natura cain te iacientis prima diu non est aliquid tollere, sed aliquid ponere , Actio enim pri- a Gotandit adens, sectio datio autem ad
88쪽
nonens illius entis , quod est incompose-bile cum ente quod fit.
Praeterea multae qualitates intenduntur sine ablatione contrarii neque enim est de ratione qualitatis intensibilis habere contrariam : puta lux intenditur per mulii piliscationem luminosi, vel per malorem approximationem ad illuminabile in tamen
lux caret Ontratio Gratia etiam intenditur&caret contraria igitur ratio Aduersarii non est uniuersalis pro omni qualitate intrensibili, adeoque, ex hoc ipso capite
Vlterius. Vna qualitas depuratura contraria non per hoc quod contraria tota qua inta est auferatur; neq; enim per quodlibet incrementu caloris rotum frigus absumi tur: ergo depuratur subiectum a contrario per decrementu contrari j, consequenter contrarium remittitur per ablationem partis. Si autem remittitur qualitas per abla. tionem partis parte, recte etiam intendi, turpe raditionem partas ad partem Denique sequeretur ex praedicta sententia , ad quodlibet incrementum ploris in aqu remanere in eadem eandem semperri. ensuram frigoris hoc reptinat ergo id&c. Probatur . Da intendi calorem in aqua , das consequenter depurata aquam a
fragore De iterum quam frigefieri , etiredire ad pristinum frigus dabis aqua pure iraecise deputata a calore; per hoc autem praecis quod a calcre depure: ur non Producitur secundum te frigus, cygo aqua
89쪽
euadit frigida ne ullo frigore, vel frigus antecedens simul expellebatur ab aqua uncalefaciebat, Ic simul imauebat in aqua , adeoque praeter haec contradictaries, videlicet quod fragus simul pellatur& mul remaneat, habes quod aqua dum incalescit retinet totum suum frigus. Propterea probabile est nihil aliud voluisse qui hanc sententiam posuerunt, nisi cadem actione qua subiectum depuratur ab ua qualitate, aliam in eodem produci illi contrariam. Et in hoc sensu ex pluranis
dum est dictum Philosophi quod est verissimum. Quantum enim plus addis caloris, tanto minus est frigoris, aut e conuerso non quod magis frigidum habeatur formaliter perpura carentiam caloris, sed quod unam intendi ex qualitatibus est con
comitanter alteram remitti intra eandem contrarietatem, e conuerso.
Hinc patet ad rationem, distinguendo; per ablationem caloris euadit magis frigida, formaliter nega; concomitanter I concede antcc.& nega conseq. Secunda sententia apud Thom istas satis celebris est qualitate intendi per hoc quod magis a sque eadem indivisibiliter manens radicetur in subiecto Hic inodus loque id metaphoxicus s.ctata res suos varias diuisit in classes Neque enim radicatio isne istam uno omnes modo explicant :vt videre est apud Suarrum Tom. I. Metaph.disp. .sect. l. Alij enim radicationem hane aiunt tria, hoc
90쪽
hoc consistere quod qualitas acquirat perinfectiorem existentiam in sub: eo Hec explicatio maioris radicationis eradicata est a nobis in Physica, ubi eurentiam existenisti esse realiter idem demonstrata imus. Im pugnatur pretare praescindendo ab denti iatate alibi demonstrata. Haec ipsa existentia vel est indivisibilis, &perfectior acqui ritu per destructionem inperfectioris, vel est diuisibili sin ex imperstetiori, euadit persectior per additionem partis ad partem; neutrum dici potest,ergo nequit hoc modo explicari intensio Minor probaturi; quia si dicas existentiam acquiri persectiorem per hoc quod imperfectiori destructa , allade nouo ponatur in reum natura ; sequitur aquam dum restigeratur producere in se a calorem. Probatur sequela quia ssicut existentia persectior habetii pre destructione
imperfectioris is productionem perseis ctioris; ita e conuerso remissio habetur petdestructionem perfectioris M productio nem impertoet Oris, adeoq, aqua, dum remitti ur calor in ipsa, dat semper nouam notuam existentiam calori imperfectiorem quidem imperfectiorem; dare autem ex I- stentiam rei&illam producere sunt num idem .Quod si dicas existentiam qualita tis euadere perfectiorem per hoc quod nouas nouas partes acqurat,idem de ipsam et caloris entitate dicetur commoulus